Το θλιβερό περιστατικό, που πείσμωσε τον ανήλικο Κολοκοτρώνη.
"Δεν θα
ξαναπατήσω στην Τρίπολη παρά μόνο λεύτερος" ήταν ο όρκος που έδωσε
Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης γεννήθηκε, όπως ανέφερε ο ίδιος στα απομνημονεύματά του, τη Δευτέρα του Πάσχα του 1770. Η μητέρα του ετοιμόγεννη αναγκάσθηκε να φύγει με τους δικούς της από το Λιμποβίσι της Γορτυνίας, μετά τη γνωστή αποτυχία του κινήματος του Ορλώφ και τα φοβερά αντίποινα που εξαπέλυσαν οι Τούρκοι.
Στον δρόμο την έπιασαν οι πόνοι του τοκετού και κάτω από ένα δένδρο γέννησε τον μελλοντικό αρχιστράτηγο του 1821.
Τον βάφτισε ο Γιαννάκης Παλαμήδης από τη Στεμνίτσα, πατέρας του Ρήγα Παλαμήδη. Το όνομα Θεόδωρος ήταν καινούργιο στη γενιά του. Του το έδωσαν προς τιμήν του Θεόδωρου Ορλώφ, ο οποίος, κατά τη διάρκεια του κινήματος, εξιστορώντας συνεχώς στους πληθυσμούς την αρχαία ελληνική δόξα, είχε γίνει πολύ αγαπητός.
Τα πρώτα ήσυχα παιδικά χρόνια του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη διαδέχθηκε ο θάνατος και ο κατατρεγμός. Μετά τη δολοφονία του πατέρα του Κωνσταντή από τους Τούρκους, ο δεκάχρονος Θεόδωρος και τα μικρότερα αδέλφια του κρύβονταν για τρία χρόνια στη Μηλιά. Όμως, η οικογένεια του είχε μείνει πάμφτωχη. Η μητέρα του Ζαμπέτα αναγκάσθηκε να δουλέψει για να αναθρέψει τα παιδιά της. Έτσι, ύφαινε για εύπορες οικογένειες ή έκοβε ξύλα.
Πολεμική παράδοση δύο αιώνων, είχε η οικογένεια του μικρού Θεόδωρου
Αυτά τα φόρτωνε ο μικρός Θεόδωρος σε ένα μουλάρι, τα μετέφερε στην Τριπολιτσά και τα πουλούσε. Η απελπιστική φτώχεια στάθηκε η αιτία να μη μάθει γράμματα ο γιος του περίφημου κλεφταρματολού. Γεννημένος όμως μέσα σε μια γοητευτική ατμόσφαιρα ηρωισμού, νανουρισμένος με το μοιρολόι για τον θάνατο του πατέρα του, επηρεασμένος από την πολεμική οικογενειακή παράδοση περίπου δύο αιώνων, άρχισε από πολύ νέος να πλάθει το όνειρο της απελευθέρωσης της πατρίδας του.
Στην Τριπολιτσά όπου πουλούσε τα ξύλα, ο Θεόδωρος βαπτίστηκε στην ιδέα του ξεσηκωμού, μετά από ένα θλιβερό περιστατικό. Σ" ένα υπόστεγο κάθονταν μερικοί Τούρκοι. Όπως πέρασε το ζώο του φορτωμένο με τα ξύλα, γλίστρησε και τίναξε μερικές λάσπες σε έναν από τους Τούρκους. Θυμωμένος αυτός, όρμησε και με μανία ξυλοκόπησε τον μικρό Θεόδωρο, που δεν μπορούσε να αντιδράσει.
Ο Κολοκοτρώνης αισθάνθηκε ταπεινωμένος και οργισμένος έδωσε ένα όρκο στον εαυτό του. Υποσχέθηκε ότι δε θα ξαναπατήσει ποτέ το πόδι του στην Τρίπολη παρά μόνο λεύτερος. Από την ημέρα του επεισοδίου, ο Θεόδωρος δεν ξαναπήγε στην Τριπολιτσά. Επέστρεψε όταν ήταν πια 51 χρονών, για να ελευθερώσει την πόλη και να την αναδείξει ως κέντρο της επανάστασης. Ο Κολοκοτρώνης είχε τηρήσει τον όρκο του.
