Τα Πέντε στολίδια για την Παναγία του αγίου Κοσμά του Αιτωλού

Το πρώτο στολίδι: Η Παναγία είναι η νέα Εύα. Αν απ' την πρώτη Εύα κληρονομήσαμε την αμαρτία και το θάνατο, απ' τη δεύτερη Εύα, την Θεοτόκο, κληρονομούμε τη λύτρωσι και τη ζωή. Λέγει δε ένα σπουδαίο θεολογικό λόγο ο άγιος Κοσμάς. Η πρώτη γυναίκα, η Εύα, γεννήθηκε από την πλευρά του ανδρός, του Αδάμ. Ήταν χρεωμένη η γυναίκα στον άνδρα. Του χρεωστούσε τη ζωή. Έρχεται η νέα Εύα, η Παναγία, και ξεπληρώνει το χρέος στο ανδρικό γένος. Όπως χωρίς γυναίκα γεννήθηκε η πρώτη γυναίκα, έτσι χωρίς άνδρα, η νέα Εύα γέννησε τον νέο άνθρωπο,
τον Θεάνθρωπο. «Ο άνδρας, αδελφοί μου, εγέννησε την γυναίκα από την πλευράν του χωρίς γυναίκα, και πάλιν έγινε γερός. Εδανείσθη εκείνη την πλευράν από τον άνδρα και την εχρεωστούσε. Εγεννήθησαν ωσάν τα άστρα του ουρανού γυναίκες εις τον κόσμον, αλλά δεν εφάνη καμμία αξία να γέννηση άνδρα, να πλήρωση την πλευράν όπου εχρεωστούσε, παρά η Δέσποινα Θεοτόκος, οπού ηξιώθη δια την καθαρότητα της και εγέννησε τον γλυκύτατον Χριστόν εκ Πνεύματος Αγίου, χωρίς άνδρα, παρθένος, και πάλιν έμεινε παρθένος, και επλήρωσε εκείνην την πλευράν» (σελ. 107).

Το δεύτερο στολίδι: Η Παναγία είναι ανώτερη από όλες τις γυναίκες του κόσμου, από όλους τους ανθρώπους, ανώτερη κι απ' αυτούς τους αγγέλους. Μιλώντας ο άγιος Κοσμάς για τα Εισόδια της Παρθένου στο Ναό, λέγει ότι άγγελος Κυρίου την έτρεφε με ουράνια τροφή, συνωμιλούσε με τους αγγέλους, και έγινε «καλλιωτέρα από τους αγγέλους».«Μέσα εις το άγιον Βήμα η Δέσποινα η Θεοτόκος ήτο δώδεκα χρόνους. Άγγελος Κυρίου την έτρεφε με ουράνιον τροφήν, με τους Αγγέλους εσυνομιλουσε και έγινε και καλλιωτέρα και από τους αγγέλους» (σελ. 238).Η Παναγία είναι «η τιμιωτέρα των χερουβίμ και ενδοξότερα ασυγκρίτως των σεραφίμ». Το διαμάντι, πού λέγεται Παναγία, αστράφτει όχι μόνο κάτω από τις ακτίνες του φυσικού ήλιου, αλλά και κάτω από τις ακτίνες του νοητού ήλιου, της τρισηλίου Θεότητος. Η Παναγία είναι «καθαρωτέρα λαμπηδόνων ηλιακών».

Το τρίτο στολίδι του αγίου Κοσμά στην Παναγία: Η Παναγία έγινε το όργανο της ευσπλαχνίας του Θεού. Ο πατριάρχης Ιακώβ είδε μία σκάλα, πού ένωνε τη γη με τον ουρανό, και ο Κύριος ο Θεός κατέβαινε απ' αυτή τη σκάλα. Η Παναγία είναι η σκάλα, πού κατέβηκε ο Θεός από τον ουρανό στη γη, γενόμενος άνθρωπος. Ο προφήτης Ιεζεκιήλ είδε μία πύλη, την «πύλην κατά ανατολάς», πού είναι κλεισμένη και κανένας δεν πέρασε απ' αυτήν, παρά μόνο ο   Θεός, και μετά το πέρασμα του Θεού παρέμεινε πάλι κλεισμένη. Η Παναγία είναι η πύλη, «ην ο Λόγος διώδευσε». Η Παναγία βρέθηκε καθαρή, καθαρωτάτη, για να φιλοξενήση στη μήτρα της τον σαρκωμένο Θεό. Λέγει ο άγιος Κοσμάς:

 «Ευσπλαγχνίσθη ο Κύριος το γένος των ανθρώπων και ήλθε και έγινε άνθρωπος τέλειος εκ Πνεύματος Αγίου, από τα καθαρώτατα αίματα της Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας, και μας έβγαλεν από τας χείρας του διαβόλου» (σελ. Ί12).

Το τέταρτο στολίδι: Είναι το στολίδι της αειπαρθενίας της Παναγίας. Πιστεύεις, ότι ο Χριστός γεννήθηκε από τη Μαρία; Δεν αρκεί αυτό, γιατί αυτό το δέχονται και οι άπιστοι, πού βλέπουν τον Ιησού Χριστό μόνον σαν άνθρωπο, παιδί κάποιας Μαρίας.Πιστεύεις, ότι η Μαρία ήταν παρθένος και γέννησε τον Ιησού Χριστό; Ούτε αυτό αρκεί, γιατί αυτό το δέχονται και οι αντίχριστοι Χιλιοστές. Ήταν, λένε, παρθένος η Μαρία, άλλ' ο Υιός της δεν είναι Θεός.Πιστεύεις, ότι η Παρθένος Μαρία γέννησε τον Θεάνθρωπο, τον σαρκωμένο Θεό; Ούτε αυτό αρκεί, αυτό το δέχονται και οι προτεστάντες, πού λένε, ότι ναι μεν γέννησε τον Θεό Λόγο, αλλά μετά απέκτησε και άλλα παιδιά η Παναγία. Αυτόν τον βλάσφημο και βέβηλο λόγο καυτηριάζει ο άγιος Κοσμάς. Επανειλημμένα τονίζει στις διδαχές του, ότι η Παναγία ήταν παρθένος πριν να συλλαβή και να γέννηση, παρέμεινε παρθένος κατά τη γέννησι, και έμεινε παρθένος και μετά τη γέννησι. Είναι αειπάρθενος η Θεοτόκος.Ο Θεός, πού διατηρεί για πάντα πάλλευκες τις κορυφές μερικών βουνών, δεν μπορούσε να διατήρηση πάλλευκο παρθένο τη Μητέρα του Σωτήρος; Λέγει ο άγιος Κοσμάς, ότι στον Ευαγγελισμό η Παναγία «γνώρισε πώς εκείνη μέλλει να γέννηση τον Υιόν και Λόγον του θεού, τον Ιησούν Χριστόν, εκ Πνεύματος Αγίου, χωρίς άνδρα, παρθένος να γέννηση, και πάλιν μετά την γέννησιν παρθένος ν' απομείνη» (σελ. Ί96). Και επαναλαμβάνει ο άγιος Κοσμάς:«Και ευθύς έμεινε έγκυος η Θεοτόκος και εγέννησε τον Κύριον Ιησούν Χριστόν μας, τον Υιόν και Λόγον του Θεού, χωρίς άνδρα, παρθένος, και πάλιν παρθένος έμεινε» (σελ. 200).

Το πέμπτο στολίδι: Είναι το όνομα της Παναγίας. Μαρία το όνομα της. Τι σημαίνει Μαρία; Σημαίνει Κυρία, σημαίνει και Βασίλισσα. Είναι η κυρία Θεοτόκος. Κυρία, γιατί κυριάρχησε πάνω στο κακό. Κυρία, γιατί είναι η Μητέρα του Κυρίου. Κυρία, γιατί εμείς οι ταπεινοί δούλοι προσπίπτουμε με πόνο και ελπίδα και ζητάμε τη μεσιτεία της. Οποιαδήποτε άλλη κυρία τρανή του κόσμου αυτού είναι μηδενικό μπροστά στην Κυρία Θεοτόκο.Και Βασίλισσα η Παναγία. Στο κεφάλι της έχει το στεφάνι της αγιότητας. Στα χέρια της κρατάει το σκήπτρο της αγάπης. Και οι θρόνοι της είναι δύο. Ο ένας στα δεξιά του Θεού, κατά το Ψαλμικό: «Παρέστη η βασίλισσα εκ δεξιών σου» (Ψαλμ. 44,9). Ο άλλος στ' αριστερά του ανθρωπίνου σώματος, είναι ο θρόνος της καρδιάς μας. Λέγει ο άγιος Κοσμάς:

 «Η γυναίκα του Ιωακείμ, η Άννα, εγέννησε την Δέσποιναν Θεοτόκον, την Βασίλισσαν του ουρανού και της γης, και την ωνόμασε Μαρίαν, και θέλει να είπη Κυρία - Βασίλισσα» (σελ. Τ 95).Και σ' άλλη διδαχή του εξηγεί το όνομα Μαρία λέγοντας: «Μαρία θέλει να είπη κυρία, ωσάν όπου έμελλεν η Θεοτόκος να γίνη βασίλισσα του ουρανού και της γης και πάσης νοητής και αισθητής κτίσεως, να παρακαλη δια τας αμαρτίας μας» (σελ. 226).

 Για τις αμαρτίες μας παρακαλεί τον Υιό της, να μας ελεήση. Και έχει πολλή μητρική παρρησία η Μητέρα του Σωτήρος.
ομολογία