ΕΙΝΑΙ ΟΙ
ΛΕΓΟΜΕΝΕΣ «ΠΑΝΟΡΘΟΔΟΞΕΣ
Ή
ΗΜΙ-ΠΑΝΟΡΘΟΔΟΞΕΣ ΣΥΝΟΔΟΙ» ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΝΟΔΟΙ
Ή ΑΠΛΑ ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ ;
Του
Κυριάκου Κυριαζόπουλου
καθηγητή
(επ.) του Εκκλησιαστικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του Α.Π.Θ.
ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΠΡΩΤΟ
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ;
ΠΟΙΟΣ ΕΧΕΙ ΤΟ ΑΠΛΑΝΩΣ ΘΕΟΛΟΓΕΙΝ (Ή ΑΛΑΘΗΤΟ) ΣΤΗ ΜΙΑ, ΑΓΙΑ, ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΚΑΙ
ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ;
ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΔΕΥΤΕΡΟ
ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΛΕΓΟΜΕΝΕΣ «ΠΑΝΟΡΘΟΔΟΞΕΣ ΣΥΝΟΔΟΙ» ΟΝΤΩΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΣΥΝΟΔΟΙ, ΟΙ
ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ ΕΧΟΥΝ ΚΑΝΟΝΙΚΗ ΙΣΧΥ,
Ή ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΑΥΤΟΚΕΦΑΛΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ, ΟΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ ΣΤΕΡΟΥΝΤΑΙ
ΟΠΟΙΑΣΔΗΠΟΤΕ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΝΟΝΙΚΗΣ ΙΣΧΥΟΣ, ΕΣΤΩ ΚΑΙ ΑΝ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΤΑΙ ΣΕ ΑΥΤΕΣ
ΤΙΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΔΕΣΜΕΥΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΣΕΣ ΑΥΤΟΚΕΦΑΛΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ;
ΑΝ ΑΥΤΕΣ ΕΙΝΑΙ ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΑΥΤΟΚΕΦΑΛΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ, ΤΟΤΕ ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ
ΣΥΓΚΑΛΟΥΝΤΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΝΟΡΘΟΔΟΞΕΣ ΣΥΝΟΔΟΙ;
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
………………………………………
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Διαπιστώσαμε
ιδίως από τον μη έγκυρο –για τους λόγους τους οποίους εξηγούμε στην περίληψη
κανονικο-δογματικής μελέτης μας με θέμα «Αξιολόγηση της λεγόμενης ‘Αγίας και
Μεγάλης Συνόδου’» (ἐδῶ)– Κανονισμό της λεγόμενης «Αγίας και Μεγάλης
Συνόδου» της Κρήτης (17/6-27/6/2016) τη λειτουργία μιας δήθεν «Πανορθόδοξης
Συνόδου», η οποία δεν έχει καμία απολύτως σχέση με το γνήσιο συνοδικό θεσμό,
αλλά δεν είναι τίποτε περισσότερο από ένα Συνέδριο Αυτοκέφαλων Εκκλησιών, το
οποίο στην πραγματικότητα έχει μόνο συμβουλευτικό χαρακτήρα και καμία απολύτως
συνοδική εξουσία.
Η
διαπίστωση αυτή μας οδήγησε στη εξέταση όλων των μορφών τέτοιων Συνεδρίων
Αυτοκέφαλων Εκκλησιών τα οποία, μετά την Οικουμενιστική Εγκύκλιο του
Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως του 1920, λειτούργησαν και λειτουργούν στην
πράξη μετονομασμένα ψευδεπίγραφα ως «Πανορθόδοξες ή Ημι-πανορθόδοξες Σύνοδοι»,
τα πορίσματα της οποίας εξέτασης αναπτύσσουμε στα οικεία κεφάλαια της παρούσας
μελέτης. Διότι το Συνέδριο Αυτοκέφαλων Εκκλησιών μετονομασμένο έτσι λειτουργεί
στην πράξη ως η Ανώτατη Αρχή της Ορθόδοξης Εκκλησίας εν γένει (σαν «Αγία Έδρα ή
Βατικανό» της Ορθόδοξης Εκκλησίας).
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ;
ΠΟΙΟΣ ΕΧΕΙ ΤΟ ΑΠΛΑΝΩΣ ΘΕΟΛΟΓΕΙΝ (Ή ΑΛΑΘΗΤΟ) ΣΤΗ ΜΙΑ, ΑΓΙΑ, ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΚΑΙ
ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ;
Η Συνοδική
Λειτουργία της Εκκλησίας, κατά τους Αποστόλους και τους Πατέρες, στηρίζεται στα δύο βασικά δόγματα της
Εκκλησίας, το Τριαδολογικό και το Χριστολογικό. Όπως τα Τρία Πρόσωπα της Μίας
ως προς την ουσία Της Τριάδος
λειτουργούν συνοδικά, έτσι και η στρατευομένη Εκκλησία πρέπει να
λειτουργεί συνοδικά (Αγ. Ιουστίνου Πόποβιτς, Τριαδική Συνοδικότητα, η Εκκλησία
ως Μυστήριο του Χριστού, Ορθόδοξη Φιλοσοφία της Αλήθειας – Δογματική της
Ορθόδοξης Εκκλησίας, τομ. 4, σελ. 187-188, γαλλική έκδοση). Όπως στο Πρόσωπο
του Δευτέρου Προσώπου της Αγίας Τριάδος, δηλ. του Κυρίου Ιησού Χριστού, λειτουργούν συνοδικά οι δύο φύσεις Του (Αγ.
Μαξίμου του Ομολογητή, Επιστολή 5, Ελληνική Πατρολογία, τομ. 91, σελ. 484),
έτσι και στο Σώμα του, και ειδικότερα στη στρατευομένη Εκκλησία Του, πρέπει να
λειτουργούν συνοδικά ο θείος και ο ανθρώπινος παράγοντας, το Άγιο Πνεύμα και οι
πιστοί, οι οποίοι στις διάφορες μορφές Εκκλησιαστικών Συνόδων [1) της Συνόδου
της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας, 2) της Τοπικής ή Αγίας και Μεγάλης Συνόδου ή 3) της
Οικουμενικής Συνόδου], εκπροσωπούνται από τους Επαρχιούχους Επισκόπους των κατά
τόπους Εκκλησιών ή Επισκοπών τους, οι οποίοι έχουν την αποστολική εξουσία και
διακονία να αποφασίζουν ψηφίζοντας όλοι τους, Μαζί με το Άγιο Πνεύμα -αλλά όχι
με εμπαιγμό του Αγίου Πνεύματος (όπως έπρατταν οι ψευδο-σύνοδοι που αναφέρονται
στην Εκκλησιαστική Ιστορία)- επί δογματικών και ποιμαντικών θεμάτων των
αντίστοιχων εκκλησιαστικών περιφερειών, ενώ οι πιστοί (λοιποί κληρικοί, μοναχοί
και λαϊκοί) έχουν, δυνάμει της ειδικής ή της γενικής ιερωσύνης τους, το
δικαίωμα και το καθήκον να αποδέχονται ή να απορρίπτουν ιδίως τις συνοδικές
αποφάσεις που αφορούν σε θέματα πίστεως (Αγ. Ιουστίνου Πόποβιτς, ο.π., σελ.
192-196. Επίσης, Ι. Καρμίρης, Η διοργάνωσις της επιγείου Εκκλησίας και η σχέσις
αυτής προς την επουράνιον, Εκκλησιολογία, σελ. 365-808).