''Η ΑΛΗΘΗΣ ΠΙΣΤΙΣ: ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΣ ΚΑΙ ΖΗΛΟΣ''
Ο Άγιος Αμβρόσιος ο Μεδιολάνων λέγει πολύ χαρακτηριστικά: ''Η αληθής πίστις αγνοεί την δειλίαν''. Διότι εμείς οι χριστιανοί δεν ελάβαμε πνεύμα δειλίας, αλλά πνεύμα αγωνιστικότητος υπέρ της αμωμήτου ημών πίστεως: ''Αγώνισαι περί της αληθείας'' και ''Αγωνίζου τον καλόν αγώνα της πίστεως'', είναι μηνύματα της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης αντιστοίχως.
Γνώρισμα της Ορθοδοξίας είναι η αγωνιστικότης, και του ορθοδόξου Χριστιανού ο υπέρ της πίστεως ζήλος. Είναι χαρακτηριστικά τα λόγια του υπερμάχου της Ορθοδοξίας Πατριάρχου Κων/πόλεως Γερμανού του Β΄, απευθυνομένου προς τους Κυπρίους, οι οποίοι εκινδύνευον από τους λατινοφρονήσαντας: ''Σεις λαέ περιούσιε του Χριστού, στήκετε εν τη πίστει, ανδρίζεσθε, κραταιούσθε... ελέγχοντες τους την ευσέβειαν παραποιούντας, μηδέν των ορθών δογμάτων καταπροδίδοντες... πάσαν θλίψιν βιοτικήν και πάσαν ζημίαν, χαράν και κέρδος ηγούμενοι, ίνα μόνον εν υμίν άσυλος διαφυλαχθείη ο της ορθοδόξου πίστεως θησαυρός''.
Ο αγών και ο ζήλος υπέρ της αληθούς πίστεως και η αγωνία δια την Ορθοδοξίαν πρέπει να είναι το μοναδικόν μέλημα των ορθοδόξων Χριστιανών. Οι αληθείς χριστιανοί στοιχούν εις το παράδειγμα του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, όστις λέγει: ''Αυτήν την πίστιν της εδιδάχθην παρά των Αγίων Πατέρων. Αυτήν την πίστιν (την ορθόδοξον) την εδίδαξα πάντα καιρόν και διδάσκων ου παύσομαι, με αυτήν την πίστιν εγεννήθην, με αυτήν την πίστιν και θα αποθάνω''.
''ΜΟΝΟΝ ΟΙ ΑΛΗΘΕΙΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΝΑ ΑΓΩΝΙΖΟΝΤΑΙ''
Δια να εννοήσωμεν όμως καλύτερα την υψίστην σημασίαν του υπέρ της Ορθοδοξίας και κατά των αιρέσεων αγώνος, ας επιμείνωμεν ολίγον περισσότερον στο νόημα της Ορθοδοξίας.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ
Η Ορθοδοξία είναι κατά τον Κλήμεντα Αλεξανδρείας ''διδασκαλείον'', έχουσα ''τον Νυμφίον μόνον διδάσκαλον''. Εν τη Ορθοδοξία έχομεν βεβαίαν την ομολογίαν της πίστεώς μας. Η Ορθόδοξος Εκκλησία είναι ''ο Παράδεισος του μεγάλου Βασιλέως'', ''η πόλις του Αγίου Βασιλέως'', ''η Νύμφη του Ασπίλου Χριστού'', ''η Παρθένος η αγνή, η εκ δεξιών του Βασιλέως, η μηδέν σκοτεινόν έχουσα''. Η Ορθοδοξία ορθοτομεί πάντοτε τον λόγον της ευθείς και βασιλικής οδού. Αύτη διεφύλαξεν αλώβητον το ιερόν σύμβολον της πίστεως και διετήρησεν ανόθευτον το αρχαίον εκκλησιαστικόν πολίτευμα. Διότι αύτη κηρύσσει: ''Των Αποστόλων το κήρυγμα και των Πατέρων τα δόγματα'', δια των οποίων ''εσφράγισε την μίαν πίστιν'', την ορθόδοξον πίστιν, ''ορθοτομών και δοξάζων το μέγα μυστήριον της ευσεβείας''.
Οι Άγιοι Πατέρες βλέποντες το άρρητο κάλλος της Ορθοδοξίας έγιναν διαπρύσιοι κήρυκες αυτής και εθυσιάσθησαν μέχρις εσχάτων υπέρ αυτής. Ο Παλλάδιος, βιογράφος του Ιερού Χρυσοστόμου, γράφει ίσως τον ωραιότερον ύμνον δια την ορθόδοξον πίστιν και την αλήθειαν:
''Είναι καλύτερο, λέγει, να διώκωμαι εις τα φαράγγια και τα βουνά και εις τα πελάγη και να είμαι μαζί με την αλήθεια, παρά να έχω δόξα μεγάλη και ευημερία και να ζω μέσα στο ψεύδος. Διότι, όταν έχω μαζί μου την αλήθεια, έχω τα πάντα. Όταν όμως έχω το ψεύδος, δεν έχω ούτε τον ευατόν μου... Εκείνος που έχει την αλήθεια είναι αγέραστος και αμάραντος, έχει ζήλον πιο θερμόν από τον ήλιον, και ο λόγος του είναι πιο κοφτερός από το ξίφος, ο δε βίος του είναι πιο ελαφρύς και από τον αετό...''.
Ο Άγιος Αθανάσιος χαρακτηρίζει την Ορθοδοξίαν ''θείον οξυγόνον'' άνευ του οποίου η ζωή είναι αδύνατος. Εις μίαν επιστολήν του προς τον Παλλάδιον πρεσβύτερον γράφει: ''Εχάρην πάρα πολύ, διότι βλέπω να αναπνέης με την πνοήν της Ορθοδοξίας''.
Δια τους Αγίους Πατέρας η ζωή έξω από το κλίμα της Ορθοδοξίας στερείται νοήματος και περιεχομένου. Η Ορθοδοξία δια τους Πατέρας είναι η ενδοξοτέρα έπαλξίς των. Όταν αγωνίζονταν δια την Ορθοδοξίαν, ανεκαινίζοντο ως αετοί και αισθάνονταν ''θερμότερον πυρός τον ζήλον των υπέρ αυτής''.
ΤΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Το μεγαλείον της Ορθοδοξίας εξυμνεί το του Ιερού Χρυσοστόμου: ''Ας μαίνεται η θάλασσα, τον βράχον δεν μπορεί να τον διαλύση. Ας σηκώνονται τα κύματα, το πλοίον του Ιησού να το καταποντίσουν δεν ημπορούν. Τα κύματα δεν διαλύουν την πέτραν, αλλά τουναντίον αυτά διαλύονται εις αφρούς. Ουδέν Εκκλησίας (Ορθοδοξίας) δυνατώτερον, άνθρωπε. Σταμάτησε τον πόλεμον, δια να μη σου καταλύση την δύναμι. Μη πολεμάς με τον ουρανόν. Άνθρωπον εάν πολεμάς, ή θα νικήσης ή θα νικηθής. Την Εκκλησίαν εάν πολεμάς, να νικήσης είναι αδύνατον. Ο Θεός είναι ο ισχυρότερος πάντων. Ο Θεός έπηξε - εστερέωσε, ποίος επιχειρεί να την σαλεύση; Δεν γνωρίζεις αυτού την δύναμιν; Επιβλέπει επί την γην και κάμνει αυτήν τρέμειν. Η Εκκλησία είναι ισχυροτέρα του ουρανού. Πόσοι τύραννοι ηθέλησαν να αφανίσουν την Εκκλησία. Πόσα τηγάνια. Πόσα καμίνια, δόντια θηρίων, ξίφη ηκονημένα, και δεν κατόρθωσαν τίποτα. Που είναι αυτοί που πολέμησαν την Εκκλησία; Έχουν σιωπήσει. Έχουν ξεχαστεί. Που όμως είναι η Εκκλησία; Λάμπει περισσότερον από τον ήλιο. Τα έργα των πολεμίων έσβησαν παντελώς, της Εκκλησίας όμως το έργον παραμένει αθάνατον...''.
ΑΝΑΓΚΗ ΑΓΩΝΟΣ
Η Ορθοδοξία λοιπόν έχει μίαν ουράνιον δύναμιν, διότι είναι ο ίδιος ο Χριστός. Ενώπιον του θείου κάλλους της, ενώπιον της δυνάμεώς της ''ύμνος άπας ηττάται''.
Γεννάται όμως το ερώτημα. Αφού είναι τόσον δυνατή η Ορθοδοξία, ποίοι είμεθα εμείς που θα την υπερασπισθώμεν; Και τί θέσιν έχει εν προκειμένω, ο υπέρ της ορθοδόξου πίστεως και κατά των αιρέσεων αγών; Υπάρχει ανάγκη αγώνος;
Η απάντησις δίδεται ήδη από την Παλαιά Διαθήκη ''Αγώνισαι περί της αληθείας και Κύριος ο Θεός πολεμήσει υπέρ σου'' (Σοφ. Σειράχ 4.28). Και ο Προφήτης Ιεζεκιήλ: Λέγει ο Θεός ''Υιέ ανθρώπου σκοπόν δέδωκά σε τω οίκω Ισραήλ'' (σε έβαλα φύλακα)... και εάν μή λαλήσης του φυλάξασθαι τον ασεβή από της οδού αυτού, αυτός ο άνομος τη ανομία αυτού αποθανείται, το δε αίμα αυτού εκ της χειρός σου εκζητήσω'' (Ιεζ. 3.17-18).
Και εις την Καινήν Διαθήκην Ο Κύριος λέγει:
''Μη φοβού, αλλά λάλει και μη σιωπήσης''.
Επίσης οι Άγιοι Πατέρες τονίζουν την ανάγκη αγώνος ''Αγώνος χρεία μεγάλου και τούτου νομίμου'' (λέγει ο Μ. Βασίλειος. Δηλ. είναι ανάγκη μεγάλου αγώνος και μάλιστα αγώνος νομίμου).
Ο Άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης λέγει ότι: ''και ο μαθητού τάξιν επέχων'' οφείλει να υπερασπίζεται την αλήθεια. Προπάντων τούτο είναι χρέος των μοναχών. ''Εάν, λέγει ο Αγ. Θεόδωρος, υπάρχουν σ' αυτούς τους καιρούς μοναχοί, ας το δείξουν από τα έργα τους. Έργον δε μοναχών είναι να μην ανέχωνται να καινοτομήται το Ευαγγέλιον, ούτε και εις το παραμικρόν''.
Και πως το δικαιολογεί αυτό. Ιδού:
''Καιρός του λαλείν, αλλ' ου του σιγάν, τω οπωσούν δυμανένω, επειδάν τις αίρεσις ενίσταται καθυλακτούσα της αληθείας''.
Από την ιστορίαν του Μοναχισμού διδασκόμεθα, ότι εν καιρώ αιρέσεων οι ασκητές άφηναν την έρημο και ήρχοντο εις τας πόλεις δια να διδάξουν τον λαό την αλήθεια της Ορθοδοξίας. Άριστον παράδειγμα ο Άγιος Αντώνιος ο Οποίος όταν εκορυφώθη η αρειανική αίρεσις, άφησε την ερημία και κατήλθε εις την Αλεξάνδρεια, δια να στηρίξη τους πιστούς.
Και ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής και ο Άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης και ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός και ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, και και ήσαν μοναχοί, όμως ανέλαβον τον υπέρ της Ορθοδοξίας και κατά των συγκεκριμένων αιρέσεων αγώνα.
Κατά την περίοδον της Τουρκοκρατίας ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός παρακινηθείς από τον λόγον του Απ. Παύλου ''Μηδείς το εαυτού ζητείτω, αλλά το του ετέρου έκαστος'', άφησε την ποθητήν ησυχίαν του και εξήλθεν του Αγ. Όρους δια να διδάξη τον λαόν.
Και εις τον αιώνα μας ο Ιερομ. Ματθαίος μετέπειτα Βρεσθένης και εν συνεχεία Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος και λοιποί Ιερείς εξήλθον μετά την εορτολογικήν Καινοτομίαν του Αγίου Όρους και ηγωνίσθησαν σθεναρώς υπέρ της υγιαινούσης πίστεως και κατά της λαίλαπος του Νεοημερολογιτισμού-Οικουμενισμού. Και διατί έπραττον τούτο; Διότι η σιωπή ''όταν ο Χριστός διώκεται είναι δεινόν''. Και το ''μη διδάσκειν'', όταν η Ορθοδοξία κινδυνεύη, είναι προδοσία της αληθείας, κατά τον Αγ. Θεόδωρον τον Στουδίτην.
Και αλλού τονίζει ότι: ''φοβερότερον το της σιπώς κρίμα... δι' αυτό και εγώ ο ταπεινός αναγκάζομαι να μη σιωπώ, αλλά να αγωνίζωμαι εγγράφως και αγράφως''. Και αλλού πάλι τονίζει, ότι ''εάν το μοναδικόν τάγμα, δηλ. οι μοναχοί δεν θεωρήσουν τα πάντα ως σκύβαλα και αυτά τα μοναστήρια... πως ο λαϊκός άνθρωπος θα καταφρονήση την γυναίκα του και τα παιδιά του και τα άλλα και θα αγωνισθή''. Δια τούτο, λέγει, σας υπομιμνήσκω: ''Μη σιγήσωμεν, ίνα μη κραυγή Σοδόμων γενώμεθα''.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος αποδίδει την μεγάλη τρικυμία στην Εκκλησία στο ότι οι ναυαγήσαντες περί την πίστιν, δεν έτυχον της προσηκούσης επιτιμήσεως δηλ. του ελέγχου. Και απαντά σε όσους δικαιολογούνται και προφασίζονται:
''Μη μου πης εκείνο τον λόγο ο οποίος είναι γεμάτος αναλγησία (έλλειψι πόνου δια τον πλησίον), ότι δηλ. τι με ενδιαφέρει εμένα; Εγώ μεριμνώ δια τα δικά μου. Διότι (συνεχίζει ο Άγιος), τότε προπάντων θα μεριμνήσης δια τα δικά σου, όταν τα δικά σου ζητάς εις το συμφέρον του πλησίον''.
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς χαρακτηρίζει την σιωπή, όταν κινδυνεύει η πίστις: ''Τρίτον είδος αθεΐας'' (Γρηγ. Παλαμάς, Συγγρ. 2.483). Επομένως πάντοτε, Ιδιαιτέρως όταν κινδυνεύη η πίστις, είναι ανάγκη αγώνος. ''Απαραίτητος επί θύραις αγών'' κατά τον Αγ. Εφραίμ τον Σύρον. Προπάντων εις τους εσχάτους καιρούς τούτους, τους αποκαλυπτικούς και προδρομικούς της ελεύσεως του αντιχρίστου.
Η υπεράσπισις της Ορθοδοξίας εν προκειμένω δεν έχει την έννοιαν ότι θα σώσωμεν ημείς την Ορθοδοξίαν, ή ότι θα νικήσωμεν ημείς τας αιρέσεις, αλλά ''μαθητεύοντες'', την αλήθειαν της Ορθοδοξίας εις πάντα τα έθνη θα δώσωμεν χείρα βοηθείας εις τους ολισθήσαντας, και ως αδελφούς που έπεσαν θα τους βοηθήσωμεν να εγερθούν με την χάριν του Θεού Βεβαίως.
''ΠΟΛΛΑ ΤΑ ΝΑΥΑΓΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΠΙΣΤΙΝ''
Σήμερα συμβαίνει εκείνο που έλεγε ο Άγιος Βασίλειος δια την εποχήν του, δηλ. ''σύνολος η των Πατέρων διδασκαλία πορθείται'' και ''τα ναυάγια περί την πίστιν είναι πυκνά'' ενώ ''τα στόματα των ευσεβών σιγούν''. Και όντως δεν υπάρχει προδοσία μεγαλυτέρα από αυτήν. Όπως δε τονίζει εις άλλο σημείο ο αυτός άγιος ''Έχουν καταφρονηθεί τα δόγματα των Πατέρων. Καταπατούνται οι αποστολικές παραδόσεις. Εφευρέματα νεωτεριστών εισέρχονται εις την Εκκλησία. Τεχνολογούν και δεν θεολογούν οι άνθρωποι... Και οι πρεσβύτεροι οδύρονται και θρηνούν συγκρίνοντες τα παλαιά με τα τωρινά''.
ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΤΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ
Όταν τοιαύτη είναι η κατάστασις που επικρατεί, εμείς οι ορθόδοξοι τι πρέπει να πράξωμεν; Θα σιωπήσωμεν; Θα αδρανήσωμεν; Όχι, ασφαλώς. Ας ακούσωμεν όμως τι λέγει ο Άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης:
''Ότε περί πίστεως ο λόγος, δεν είναι δυνατόν να πούμε εγώς ποιος είμαι, Ιερεύς, άρχων, στρατιώτης, γεωργός, πένης και επομένως καμμία φροντίδα δεν έχω για τα θέματα αυτά. Οι λίγοι θα φωνάξουν και εσύ θα μείνης σιωπηλός και χωρίς φροντίδα; Τι θα κάνουμε λοιπόν; Θα ακολουθήσουμε το πλήθος που σιωπάς Όχι, διότι ''Εις ευδοκιμών εις το θείον, προτιμότερος υπέρ μυριάδας αυθαδεία συμνυνομένους. Αλλά εσύ μεν προτίμησε εάν νομίζης αντί του σωζομένου Νώε, το πλήθος που κατεποντίσθη μέσα εις τα ύδατα. Εις εμένα όμως συγχώρησον να τρέξω να εισέλθω μαζί με τους ολίγους εις την Κιβωτόν''.
Το χρέος μας λοιπόν ως ορθοδόξων είναι να εργασθώμεν την σωτηρίαν μας εντός της Κιβωτού της Χάριτος της Γνησίας Ορθοδόξου Εκκλησίας. ''Πορευθέντες δε να μαθητεύσωμεν πάντα τα έθνη'', αγωνιζόμενοι αντιαιρετικώς και ιεραποστολικώς.
''ΑΓΙΑΣΑΤΕ ΠΟΛΕΜΟΝ''
Ιδού και η φωνή του Θεού, η οποία δια του Προφήτου Ιωήλ μας προσκαλεί εις αυτούς τους ωραίους αγώνας:
''Κηρύξατε ταύτα εν τοις έθνεσιν, αγιάσατε πόλεμον, εξεγείρατε τους μαχητάς. Προσαγάγετε και αναβαίνετε. Πάντες άνδρες πολεμισταί... συναθροίζεσθε και εισπορεύεσθε... ο πραύς έστως μαχητής'' διότι ''κρείσσων επαινετός πόλεμος ειρήνης χωριζούσης Θεού''.
ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΕΑΝ ΜΕΙΝΩΜΕΝ ΟΛΙΓΟΙ
Ακόμη και αν χρειασθή να μείνωμεν ολίγοι, πρέπει να αγωνισθώμεν υπέρ της Αληθείας, διότι ''Ει και πάνυ ολίγοι διαμείνωσιν εν τη Ορθοδοξία και τη ευσεβεία, ούτοι εισίν Εκκλησία και το κύρος και η προστασία των εκκλησιαστικών θεσμών εν αυτοίς κείται'' κατά τον Άγιον Νικηφόρον τον Ομολογητήν.
Ας παραμείνωμεν λοιπόν αφοσιωμένοι εις την Εκκλησίαν του Χριστού και ας αγωνισθώμεν υπέρ Αυτής με όλας μας τας δυνάμεις.Ας λάβωμεν αγωνιστικάς αποφάσεις. Ας εγείρωμεν και άλλους μαχητάς και αγωνιστάς. Τούτο είναι το μήνυμα της σημερινής ημέρας.
Αγαπητοί αδελφοί
Ο σύγχρονος άνθρωπος που ζη ζαλισμένος και παραδομένος στα κύματα της συγχρόνου αποστασίας και απελπισμένος ψάχνει δι' ένα σωσσίβιον σωτηρίας, θέλει την βοήθειάν μας. Και αυτό το σωσσίβιον το οποίον ψάχνει το παρέχει με ασφάλεια η Ορθοδοξία.
Οι υποσχέσεις της δαιμονολατρικής εποχής μόνον απελπισία - αβεβαιότητα και άγχος προσφέρουν στον σύγχρονο άνθρωπο και τέλος την καταστροφήν και την κόλασιν. Η δική μας θέσις, μέσα σ' αυτήν την ταραγμένη κοινωνία, είναι ιδιαιτέρως σημαντική. Η κοινωνία περιμένει πολλά από εμάς τους ορθοδόξους. Ο άνθρωπος που έχασε τον προσανατολισμό του περιμένει να του δείξουμε την οδόν της αληθείας.
Ο αποστάτης άνθρωπος που κατήντησε παίγνιον των σκοτεινών και των δαιμονικών δυνάμεων (των αιρέσεων και της μαγείας) ζητεί να του δείξουμε τον δρόμο της επιστροφής εις την καθαρότητα της πίστεως. Αυτό όμως χρειάζεται μεγάλην πίστιν. Έχουμε άραγε αυτήν την πίστιν; Έχουμε ζήλον Ορθοδοξίας; Έχουμε αγάπην προς τον Θεόν, τόσην, ώστε να μας παρακινήση εις την θυσίαν χάριν του πλησίον; Έχουμε την δύναμιν να γίνουμε μάρτυρες και ομολογηταί; Ίσως τίποτα από αυτά να μην διαθέτουμε.
Μη στενοχωρήσθε όμως. Έχουμε κάτι πολύ σημαντικό. Έχουμε την Ορθοδοξία, τον μεγάλο και πολύτιμο αυτό θησαυρόν. Έχουμε μαζί μας την Χάριν του Θεού, η οποία, αρκεί να το θελήσωμε, θα μας ενισχύση, θα μας φωτίση και θα μας κάμη ισχυρούς.
''Ούτοι εν άρμασι και ούτοι εν ίπποις, ημείς δε εν ονόματι Κυρίου επικαλεσόμεθα''.
Ας αγωνισθώμεν λοιπόν υπέρ της Αληθείας και Κύριος ο Θεός δεν θα μας εγκαταλείψη, αλλά θα πολεμήση υπέρ ημών. ΑΜΗΝ.
