από
τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο
ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ: Κάθε
μέρα, κάθε στιγμὴ, ο Χριστὸς μας εγγίζει περνώντας δίπλα μας μήπως δει και
ακούσει αν κάποιος Τoν αναζητεί. Άλλωστε, ένα πράγμα Τον ξεκουράζει, να παίρνει πάνω του
τα βάρη των ανθρώπων, μία χαρὰ έχει, να δίνει χαρά. Και εμείς, σαν παιδιὰ του
Θεού, γνωρίζουμε πως όταν σπεύδει να μας ακούσει ή όταν μακροθυμώντας φαίνεται
σαν να μην ακούει, με όλα τούτα κατεργάζεται τη σωτηρία μας. Στο σημερινό
ευαγγελικό ανάγνωσμα ο Χριστός ευεργετεί θεραπεύοντας μια ομάδα δέκα ανθρώπων,
που η κοινωνία είχε περιθωριοποιήσει λόγω της λέπρας.
Το θαύμα της θεραπείας
των δέκα λεπρών έγινε, γιατί οι άνθρωποι εκείνοι, αποκλεισμένοι από κάθε
ανθρώπινη βοήθεια και συμπαράσταση, εναπόθεσαν όλες τις ελπίδες στον Κύριο.
«Ιησού επιστάτα, ελέησον ημάς», φωνάζουν. Ο Κύριος, φιλεύσπλαχνος και ελεήμων,
ανταποκρίνεται στις παρακλήσεις τους και τους θεραπεύει επανεντάσσοντάς τους
στην κοινωνία, στέλνοντάς τους σε εκείνους που, κατά το Νόμο, επιβεβαίωναν την
αποκατάσταση της συγκεκριμένης αρρώστιας, στους ιερείς.
ΤΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΠΟΥ ΕΝΩΝΕΙ: Ο
ένας από τους λεπρούς, αυτός που τελικά έδειξε και την ευγνωμοσύνη του, ήταν
Σαμαρείτης. Οι Σαμαρείτες θεωρούνταν από τους Ιουδαίους ακάθαρτοι και
αιρετικοί. Κι’ όμως οι δέκα αυτοί άνθρωποι είναι μαζί όταν συναντάνε το Χριστό
παρά τις διαφορές τους. Τους ενώνει η αρρώστια και η κοινωνική απόρριψη! Η
λέπρα ήταν για τους Εβραίους σημάδι αμαρτίας και τιμωρίας και ο λεπρός
απόβλητος, μέχρι να θεραπευθεί. Γι’ αυτό και όταν αντιλαμβάνονται το Χριστό,
στέκονται «πόρρωθεν», εκεί που τους είχε θέσει η “καθαρή” κοινωνία. Κι ενώ η
λέπρα συνέδεε αυτούς τους δέκα άνδρες, η πίστη τους φέρνει ακόμη πιο κοντά. Μια
πίστη που ενισχύθηκε απ’ όσα είχαν ακούσει για το Χριστό και τροφοδότησε την
ελπίδα να επιστρέψουν υγιείς στις οικογενειές τους.
ΝΟΜΟΣ ΚΑΙ ΠΙΣΤΗ: Τους
θεραπεύει όμως μ’ ένα περίεργο τρόπο. Τους στέλνει στους ιερείς του Ισραήλ που
ήταν αρμόδιοι για να βεβαιώσουν τον καθαρισμό τους. Με τη μικρή αυτή υπακοή,
τους ζητάει να κάνουν πράξη την πίστη που φανέρωσαν. Συγχρόνως στέλνει κι’ ένα
διττό μήνυμα στο ιερατείο: ότι ο Ίδιος σέβεται το μωσαϊκό νόμο και ότι ο νόμος
δεν έχει μπορεί να σώσει! Κι αυτό γιατί ο νόμος έχει μέσα του τη δουλεία στην
αμαρτία, ενώ η σώζουσα πίστη, ανοίγει δρόμο για την ελευθερία και τη μετάνοια.
Αυτή η πίστη επιτρέπει τη δράση της θαυματουργικής ενέργειας του Θεού. Οι δέκα
υπακούουν στην εντολή του Ιησού και η πίστη τους φέρνει την ανάλογη καρποφορία.
Όπως πηγαίνουν προς τους ιερείς, καθαρίζονται! Εκείνο που μας εντυπωσιάζει
είναι η ευκολία με την οποία οι εννέα, καθαροί πια από τη λέπρα, λησμόνησαν
Εκείνον που τους ευεργέτησε, επικαλούμενοι ίσως διατάξεις περί καθαρμών και δεν
επιστρέφουν να Τον ευχαριστήσουν. Αδημονώντας, ίσως, για την επίσημη αναγνώριση
από το ιερατείο, απορρίπτουν Αυτόν που δεν τους απέκλεισε από την αγάπη του και
τους θεράπευσε. Βέβαια θα συνειδητοποίησαν ακόμη ότι ο Χριστός δεν ήταν
αγαπητός στο καταστημένο της εποχής, το οποίο δεν ήθελαν να δυσαρεστήσουν.
Ακόμη, οι ρόλοι τώρα αντεστράφησαν. Οι εννέα, χθεσινά θύματα του νόμου, τώρα
αναπαράγουν τη συμπεριφορά του θύτη. Αυτοί που υφίσταντο διωγμούς και
αποκλεισμό, με τη σειρά τους αρνούνται να παραδεχθούν, ότι στο παρελθόν υπήρξαν
οι ίδιοι περιφρονημένοι και ασθενείς. Έτσι εξηγείται γιατί τόσο γρήγορα ξεχνούν
τι έκανε γι’ αυτούς ο Θεός, και πόσο φέρονται σκληρά σ΄ εκείνους που
χαρακτηρίζονται περιθωριακοί. Ανήκουν τώρα κι’ αυτοί στους «καθώς πρέπει» και
τους «καθαρούς»! Καὶ ξαναμπαίνουν στους ίδιους κύκλους ψευτιάς και αλαζονείας,
λησμονώντας την πηγή της ζωής, τον Κύριο. Συνεπώς οι εννέα δείχνουν να μη
διδάχθηκαν τίποτε. Αισθάνονται ταπεινωτικά να επιστρέψουν εκεί απ’ όπου
ξεκίνησαν, μειωτικά να παραδεχθούν ότι ήταν άρρωστοι και ότι θεραπεύθηκαν με τη
δύναμη του Θεού. Κι’ αντί να φανούν μεγαλόψυχα ευγνώμονες, κατάντησαν μικρόψυχα
αχάριστοι. Αρνήθηκαν να γευθούν το μυστήριο της ανθρώπινης ευχαριστίας και τη
χαρά της θαυματουργικής αποκατάστασης.
ΚΙ Ο ΣΑΜΑΡΕΙΤΗΣ: Ένας
όμως απ’ αυτούς επιστρέφει για να τον ευχαριστήσει. Δεν πάει στους δικούς του
ιερείς, ξανάρχεται στον Ιησού, ενώ τον χωρίζουν εθνικές και θρησκευτικές
διαφορές. Επιστρέφει ευγνωμονών με πίστη ανιδιοτελή, έμπλεη αγάπης. Μπορεί η
κοινωνία να του στέρησε πολλά αποκλείοντας τον από τη φυσιολογική ανθρώπινη
ζωή, μα δεν έχασε την ανθρωπιά του, τη δυνατότητα να δημιουργεί δεσμούς, να
ξεπερνάει φόβο και ανάγκη. Έτσι ξεπερνάει εγωισμούς και ντροπές, βάζει σε
δεύτερη μοίρα την «αξιοπρέπεια του» και τη γνώμη των άλλων για το πρόσωπο του.
Ήταν, δις αποκλεισμένος από τους συνανθρώπους του, και για την καταγωγή του και
για το κατάντημα του. Γίνεται δύο φορές αποκαταστημένος: και ως προς την υγεία
του και ως προς τη νέα σωτηριώδη σχέση του με τον Κύριο. Κι’ εδώ έγκειται η
μέγιστη θεραπεία που προσφέρει ο Χριστός. Την αποκατάσταση των σχέσεων μας με
το Θεό. Όμως, δεν φτάνει να αφαιρέσει ο Χριστός την ασθένεια ή τις αμαρτίες.
Χρειάζεται κι εμείς να υγιαίνουμε εν αυτώ και να ζούμε σε κοινωνία μαζί Του.
Δεν αρκεί να καλυπτόμαστε πίσω από μια ¨δήθεν” πίστη, πρέπει η πίστη να
συνοδεύεται από αυθεντικό τρόπο ζωής εν Χριστώ. Παρά το γεγονός της θεραπείας
και της κοινωνικής αποκατάστασης και των δέκα, μόνο ένας εξ αυτών εκφράζει την
ευγνωμοσύνη του, προς τον ευεργέτη του, δίδοντας την ευκαιρία στο Χριστό να
επαινέσει τη συμπεριφορά του ενός και να επικρίνει την αχαριστία των άλλων
εννέα. «Ουχί οι δέκα εκαθαρίσθησαν; Οι δε εννέα πού; Ουχ ευρέθησαν
υποστρέψαντες δούναι δόξαν τω Θεώ, ει μη ο αλλογενής ούτος;», ερωτά ο Κύριος.
Δεν κάνει ο Ιησούς αυτή την επισήμανση διότι επιζητά ανταπόδοση ή διότι έχει
ανάγκη από ανθρώπινες δοξολογίες. Τι θα μπορούσε άλλωστε να προσθέσει σε
Εκείνον η απόδοση της ευγνωμοσύνης μας; Διδάσκει όμως αυτή τη συμπεριφορά,
διότι η έκφραση της ευγνωμοσύνης συντελεί στην κοινωνία του ανθρώπου με τον
Θεό.
Η ΕΥΓΝΩΜΟΣΥΝΗ:
Ευγνωμοσύνη είναι η αναγνώριση της ευεργεσίας και η έκφραση της ευχαριστίας γι’
αυτήν. Μάλιστα, όσο περισσότερο ευχαριστούμε για τα καλά που δεχόμαστε, τόσο
ανοίγει ο δρόμος για να δεχτούμε περισσότερα. Ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος έλεγε
σχετικά: “η ευχαριστία του λαμβάνοντος ερεθίζει τον δίδοντα να δώσει δωρήματα
μεγαλύτερα από τα προηγούμενα”. Ευγνωμοσύνη πρέπει να αποδίδουμε κάθε στιγμή,
στον Παντοδύναμο Θεό, για όλα όσα έχουμε, για οποιαδήποτε κατάσταση έρχεται στη
ζωή μας, για οτιδήποτε μας κάνει να νιώθουμε καλά, για τα μικρά και για τα
μεγάλα! Ιδιαιτέρως σήμερα, με την κρίση, που μαστίζει τη ζωή μας, η ευγνωμοσύνη
πρέπει να είναι στάση ζωής, μια ευλογία της ορθά βιουμένης αληθινής
χριστιανικής πίστης, για να ανοίξει τις πόρτες του παραδείσου και σε εμάς, όπως
άνοιξαν για τον ιαθέντα λεπρό της σημερινής ευαγγελικής περικοπής, ο οποίος
δείχνοντας έμπρακτα την ευγνωμοσύνη του προς τον ευεργέτη Χριστό, έλαβε την
Χάρη και την ευλογία από Εκείνον, καθώς του είπε: «αναστάς πορεύου, η πίστις
σου σέσωκέ σε». Έτσι ο λεπρός της περικοπής δείχνοντας ευγνωμοσύνη για την ίαση
του σώματος κερδίζει κάτι ασύγκριτα σπουδαιότερο: Τη σωτηρία της Ψυχής του!
Η ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ ΜΑΣ: Ο
Ιερός Χρυσόστομος, συνήθιζε να λέει σε κάθε περίσταση. «Δόξα τω Θεώ πάντων
ένεκεν». Ο Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς προσθέτει: “Ας ευχαριστούμε για όλα, για
ό,τι και αν συμβεί, αυτό είναι ευχαριστία. Διότι το να το κάνεις αυτό όταν όλα
πηγαίνουν ομαλά, δεν είναι σπουδαίο, επειδή σε αυτό ωθεί η ιδία η φύσις των
πραγμάτων. Εάν όμως ευχαριστούμε ενώ ευρισκόμεθα στο βάθος των κακών, αυτό
είναι θαυμαστόν. Πράγματι, όταν εμείς ευχαριστούμε για εκείνα τα οποία άλλοι
βλασφημούν και αποθαρρύνονται: Πρώτον, εύφρανες τον Θεόν. Δεύτερον, εντρόπιασες
τον διάβολο. Τρίτον, αυτό που συνέβη το απέδειξες μηδαμινό. Τίποτε αγιώτερον
δεν υπάρχει από την γλώσσα, που μέσα στα κακά ευχαριστεί τον Θεόν. Όντως δεν
υστερεί σε τίποτε από την γλώσσα του μάρτυρος. Διότι και αυτή έναν δήμιον έχει
ενώπιόν της, ο οποίος την αναγκάζει να αρνηθεί τον Θεόν δια της βλασφημίας. Τον
διάβολον έχει, ο οποίος με δημίους λογισμούς τη σκοτίζει με τη λύπη. Αν λοιπόν
κάποιος υπομείνει τα βάσανα και ευχαριστήσει, έλαβε στέφανον μαρτυρίου”. Κι ο
Μ. Βσίλειος λελεγε σχετικά: “είναι αισχρόν όταν μεν τα πράγματα έρχονται
ευνοϊκά να ευλογούμε τον Θεόν, στα δε στενόχωρα και επίπονα να σιωπούμε. Αλλά
τότε πρέπει και περισσότερο να τον ευχαριστούμε, γνωρίζοντας ότι oν αγαπά
Κύριος παιδεύει, μαστιγοί δε πάντα υιόν oν παραδέχεται”. Κατά τον άγιο Ισσάκ,
αυτό που οδηγεί τα χαρίσματα του Θεού προς τον άνθρωπο “είναι η καρδία η
κινουμένη προς ευχαριστίαν αδιάλειπτον». Ας γίνουμε λοιπόν, ευγνώμονες στο Θεό
για το κάθε τι. Εάν υγιαίνουμε, δώρο του Θεού είναι η υγεία. Εάν ασθενούμε, η
ασθένεια του σώματος είναι σωτηρία της ψυχής. Ας μη λείπει λοιπόν ποτέ από το
στόμα μας η ευχαριστία-δοξολογία του Θεού.
Η ΑΛΛΗ ΛΕΠΡΑ: Σήμερα
που η λέπρα αντιμετωπίζεται από την ιατρική, υπάρχει μία άλλη λέπρα που
βασανίζει κάθε άνθρωπο, και μόνο ο Θεός μπορεί να τη θεραπεύσει. Είναι η λέπρα
της αμαρτίας. Το πρώτο που χρειάζεται προκειμένου να καταπολεμήσουμε την
αμαρτία είναι η συναίσθηση αμαρτωλότητας. Είναι σημαντικό ό ασθενής να
αναγνωρίζει την ασθένεια του, προκειμένου να την καταπολεμήσει. Ο άρρωστος πού
δεν καταλαβαίνει την αδυναμία του, δεν μπορεί να δεχθεί τα φάρμακα για τη
θεραπεία του. Αντίθετα αυτός που συνειδητοποιεί την ασθένεια του, ζητά βοήθεια
από το γιατρό και είναι πρόθυμος να ακολουθήσει τις οδηγίες του. Είναι
χαρακτηριστικό ότι οι δέκα λεπροί, επειδή ακριβώς γνώριζαν ότι είναι ακάθαρτοι,
στάθηκαν μακριά, «πόρρωθεν», και ζήτησαν βοήθεια από τον Κύριο Ιησού χωρίς να
τολμήσουν να Τον πλησιάσουν. Κι όμως, ό Χριστός ήταν τόσο κοντά τους! Διότι,
όπως λέει ό Ψαλμωδός, «εγγύς Κύριος τοις συντετριμμένοις την καρδίαν και τούς
ταπεινούς τω πνεύματι σώσει» (Ψαλμ. λγ' 19). Η συναίσθηση άμαρτωλότητας γεννά
στην ψυχή ταπείνωση και μετάνοια. Ο ευαγγελιστής Ιωάννης γράφει ότι “εάν
είπωμεν ότι άμαρτίαν ουκ έχομεν, εαυτούς πλανώμεν” (Α' Ίω. Α' 8)! Οι άλλοι
βλέπουν τη λέπρα της ψυχής μας κι εμείς νιώθουμε υγιείς! Αν ακόμη αντιληφθούμε
πόσο έχει μολύνει το εσωτερικό μας ή αμαρτία, τότε δεν θα πλησιάζουμε τα άγια
Μυστήρια πριν καθαρίσουμε την ψυχή μας. Διότι αν ένας λεπρός φαίνεται
αποκρουστικός ενώπιόν μας, πολύ περισσότερο δυσώδης και ακάθαρτος είναι ό
αμαρτωλός άνθρωπος ενώπιον του Θεού, ο Οποίος είναι ό κατ' εξοχήν άγιος και
αμόλυντος. Εφόσον συναισθανθούμε την ασθένεια της ψυχής μας, εκείνο που
απομένει είναι να καταφύγουμε στον παντοδύναμο ιατρό, τον Κύριο. Οι δέκα λεπροί
με κραυγή ισχυρή επικαλέστηκαν το έλεος του Κυρίου. «Ιησού επιστάτα, έλέησον
ημάς», φώναζαν. Μια τέτοια ισχυρή κραυγή ποτέ δεν αφήνει αδιάφορο τον Κύριο.
Θερμή και δυνατή να είναι και ή δική μας προσευχή όταν ζητάμε τη βοήθεια του
Θεού: Κύριε, έλέησέ μας! Και ακόμα, ή προσευχή μας να γίνεται με ταπείνωση και
διάθεση υποταγής στο θέλημα του Θεού, όπως συνέβη και με τους λεπρούς της
περικοπής. Όταν ο Κύριος, πριν ακόμη τους θεραπεύσει, τούς υπέδειξε να πάνε
στους ιερείς για να εξεταστούν, εκείνοι αμέσως Τον άκουσαν! Παρόμοια και κάθε
χριστιανός δεν μπορεί να λάβει την υγεία της ψυχής του παρά μόνο αν βαδίζει
σταθερά την οδό του θείου θελήματος. Έτσι, κάθε φορά πού καταφεύγουμε στο
Μυστήριο της ιεράς Εξομολογήσεως για να λάβουμε την άφεση των αμαρτιών μας, ας
παίρνουμε την απόφαση να ακολουθήσουμε με ακρίβεια τις οδηγίες του Πνευματικού.
Ας συνειδητοποιήσουμε κι εμείς ότι έχουμε ανάγκη καθαρισμού από τα πάθη μας. Κι
ας καταφεύγουμε στον φιλάνθρωπο Θεό με ταπείνωση, με θερμή προσευχή και απόλυτη
εμπιστοσύνη στους λόγους του. Τότε ό Κύριος θα μάς καθαρίζει από την πνευματική
λέπρα.
ΕΠΙΜΥΘΙΟ. ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ: Είδα στον ύπνο μου πως επισκέφθηκα τον Παράδεισο και ένας
άγγελος με ξεναγούσε. Περπατούσαμε δίπλα-δίπλα σε μια τεράστια αίθουσα γεμάτη
με αγγέλους. Ο άγγελος οδηγός μου σταμάτησε μπροστά στον πρώτο σταθμό εργασίας
και είπε: “Αυτό είναι το Τμήμα Παραλαβής. Εδώ παραλαμβάνουμε όλες τις
αιτήσεις-προσευχές που φτάνουν στον Θεό. Ο χώρος έσφυζε από κίνηση, με πολλούς
αγγέλους να βγάζουν και να ταξινομούν αιτήσεις γραμμένες σε ογκώδεις στοίβες από
χαρτιά και σημειώματα, από ανθρώπους σε όλον τον κόσμο. Μετά προχωρήσαμε σε ένα
μακρύ διάδρομο και φτάσαμε στο δεύτερο σταθμό. “Αυτό είναι το Τμήμα συσκευασίας
και Παράδοσης”, είπε ο άγγελος. “Εδώ οι χάρες και οι ευχές, που έχουν ζητηθεί
προωθούνται και παραδίδονται σε αυτούς που τις ζήτησαν”. Κι εδώ αμέτρητοι
άγγελοι πηγαινοέρχονταν δουλεύοντας σκληρά, αφού τόσες πολλές επιθυμίες είχαν
ζητηθεί και συσκευάζονταν για να παραδοθούν στη γη. Τέλος, στην άκρη ενός
μικρού σταθμού, μόνο ένας άγγελος καθόταν εκεί, χωρίς να κάνει ουσιαστικά
τίποτα. “Αυτό είναι το Τμήμα των Ευχαριστιών”, μου είπε σιγανά ο φίλος άγγελός
μου. Έδειχνε ντροπιασμένος. “Πώς γίνεται αυτό; Δεν υπάρχει δουλειά εδώ”;
ρώτησα. “Είναι λυπηρό”, αναστέναξε εκείνος. “Αφού παραλάβουν τις χάρες τους οι
άνθρωποι, ελάχιστοι στέλνουν ευχαριστήρια”. “Πώς μπορεί κάποιος να ευχαριστήσει
τον Θεό για τις ευλογίες που παρέλαβε”; ρώτησα πάλι. Κι εκείνος απάντησε:
“Χρειάζεται μόνο να πεις: Ευχαριστώ, Θεέ μου!”. “Για τι ακριβώς πρέπει να
ευχαριστήσουμε”; επέμεινα εγώ. “Αν έχεις τρόφιμα στο ψυγείο, ρούχα στην πλάτη
σου, μια στέγη πάνω απ’ το κεφάλι σου και ένα μέρος να κοιμηθείς, είσαι
πλουσιότερος από το 75% αυτού του κόσμου. Αν έχεις χρήματα στην τράπεζα, στο
πορτοφόλι σου και λίγα κέρματα σ’ ένα πιατάκι είσαι στο 8% των ανθρώπων που
ευημερούν. Αν ξύπνησες σήμερα το πρωί με περισσότερη υγεία από ότι αρρώστια,
είσαι πιο ευλογημένος από όσους δεν θα επιζήσουν καν αυτή τη μέρα. Αν ποτέ δε
βίωσες το φόβο του πολέμου, τη μοναξιάς της φυλακής, την αγωνίας του βασανισμού
και τη σουβλιά της πείνας, είσαι μπροστά από 700 εκατομμύρια ανθρώπους της γης.
Αν μπορείς να προσευχηθείς σε ένα ναό χωρίς φόβο επίθεσης, σύλληψης ή
εκτέλεσης, θα σε ζηλεύουν σίγουρα 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο. Αν οι
γονείς σου είναι ακόμα ζωντανοί και είναι ακόμα παντρεμένοι, είσαι σπάνιος. Αν
μπορείς να κρατάς το κεφάλι σου ψηλά και να χαμογελάς, δεν είσαι ο κανόνας,
είσαι η εξαίρεση για όλους όσους ζουν σε αμφιβολία και απόγνωση. Και αν
διαβάζεις τώρα αυτές τις αράδες, μόλις έλαβες μια διπλή ευλογία, γιατί σου το
έγραψε κάποιος που σ’ αγαπάει και γιατί είσαι πιο τυχερός από δύο
δισεκατομμύρια ανθρώπους, που δεν ξέρουν καν να διαβάζουν. “Πώς μπορώ να
αρχίσω”; ρώτησα πάλι. “Να πεις καλημέρα”, μου χαμογέλασε ο άγγελός μου, “να
μετρήσεις τις ευλογίες σου και να περάσεις αυτό το μήνυμα και σε άλλους
ανθρώπους, για να τους θυμίσεις πόσο ευλογημένοι είναι. Και μην ξεχάσεις να
στείλεις το ευχαριστήριό σου1”!
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: "Πατερικόν Κυριακοδρόμιον", σελίς 417 και
εξής. Κυριακή ΙΒ Λουκα υπό του Αρχιμανδρίτου Νικηφόρου Πασσᾶ.
ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΒ΄ΛΟΥΚΑ: Η ευγνωμοσύνη, ως εσωτερική δύναμη εγγύτητας των ανθρώπων!
Πρωτ. Γεωργίου Σούλου. Ομιλία του
Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου, περί Ευχαριστίας
Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ
ΚΥΡΙΑΚΗΣ:https://www.youtube.com/watch?v=krC0fMRi_u4&t=4537s
ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΚΗΡΥΓΜΑ: https://www.youtube.com/watch?v=w-bTbqLFztY [Π.
ΘΕΟΔ. ΖΗΣΗΣ]
ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΟ ΚΗΡΥΓΜΑ: https://www.youtube.com/watch?v=dTU9vJRRBgE
