Ὁ Ἅγιος Κοδρᾶτος ὁ Ἀπόστολος ὁ ἐν Μαγνησίᾳ
Λίθοις νέμειν θέλοντα μηδαμῶς σέβας,
Τὸν Κοδρᾶτον βάλλουσιν ἄφρονες λίθοις.
Εἰκάδι δὲ πρώτῃ Κοδρᾶτος στέφος εὕρατο ἄθλοις.
Aθλητικών Kοδράτε σων κηρυγμάτων,
Eν ουρανοίς βραβεία πολλά λαμβάνεις.
Eικάδι δε πρώτη Kοδράτος στέφος εύρατο άθλοις.
Τὰ θεόπνευστα λόγια τοῦ Ἀποστόλου τοῦ Θεοῦ, Πέτρου, συμβουλεύουν: «Ἕτοιμοι ἀεὶ πρὸς ἀπολογίαν παντὶ τῷ αἰτούντι ὑμᾶς λόγον περὶ τῆς ἐν ὑμὶν ἐλπίδος μετὰ πραΰτητος καὶ φόβου», ποὺ σημαίνει, νὰ εἶστε πάντοτε ἕτοιμοι γιὰ νὰ ἀπολογηθεῖτε καὶ νὰ ὑπερασπίσετε τὴν ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου στὸν καθένα πού σᾶς ζητᾶ λόγο καὶ ἀπόδειξη γι’ αὐτὰ ποὺ ἐλπίζετε νὰ ἀπολαύσετε στὸ μέλλον, καὶ γιὰ τὰ ὁποία μας περιγελοῦν οἱ ἄπιστοι. Νὰ ἀπολογηθεῖτε ὅμως, χωρὶς ἐξάψεις καὶ φανατισμό, ἀλλὰ μὲ πραότητα καὶ μὲ φόβο Θεοῦ.
Ἕνας τέτοιος μέγας ἀπολογητὴς ἦταν καὶ ὁ ἀπόστολος Κοδρᾶτος. Ἄνδρας σεμνός, σοφός, πολυμαθέστατος καὶ μὲ ἄριστη διαλεκτικὴ ἱκανότητα. Ἔγινε ἐπίσκοπος Ἀθηνῶν, στὴν πόλη ποὺ ἀνθοῦσαν ἀκόμα οἱ διάφορες φιλοσοφικὲς σχολὲς καὶ χρειαζόταν ἐπίσκοπος μὲ μεγάλη ἀπολογητικὴ ἱκανότητα.
Ὁ Κοδράτος ἔχοντας αὐτὰ τὰ προσόντα, ἐργάστηκε μὲ ζῆλο, προσευχὴ καὶ πραότητα. Ἔτσι κατάφερε νὰ φωτίσει σὲ πολλοὺς τὸν δρόμο τῆς Ἀλήθειας καὶ νὰ φιμώσει τοὺς φιλοσοφοῦντες. Αὐτοί, μὴ μπορώντας νὰ τὸν ἀντιμετωπίσουν μὲ λόγια, τὸν ἔδιωξαν μὲ τὴ βία ἀπὸ τὴν Ἀθήνα.
Τὸ φρόνημα, ὅμως, τοῦ Κοδράτου δὲν κάμφθηκε. Πῆγε στὴν Μαγνησία τῆς Μ. Ἀσίας, ὅπου μὲ παρρησία κήρυξε καὶ ἐκεῖ τὸ Εὐαγγέλιο. Ἔγραψε, μάλιστα, καὶ ἀπολογία γιὰ τὸ χριστιανισμὸ στὸν Ἀδριανό. Ἡ ἀπάντηση τοῦ Ἀδριανοῦ ἦταν νὰ τὸν φονεύσει. Ἔτσι ὁ μέγας ἀπολογητὴς πῆρε τὸ στεφάνι τοῦ μαρτυρίου.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α’. Τοῦ λίθου σφραγισθέντος.
Σοφίας ταῖς ἀκτῖσι φαιδρύνας σου τὸν βίον, εἴλκυσας τοῦ Πνεύματος μάκαρ τὴν πυρίπνοον χάριν, καὶ ηὔγασας δόγματα ζωῆς, Κοδρᾶτε ὡς Ἀπόστολος Χριστοῦ· διὰ τοῦτο ὡς φωστῆρά σε ἀπλανῆ, γεραίροντες ἐκβοῶμεν· δόξα τῷ σὲ δοξάσαντι Χριστῷ, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διὰ σοῦ, πᾶσιν ἰάματα.
Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ’. Ὡς ἀπαρχὰς τῆς φύσεως.
Ὡς Ἱεράρχην τίμιον, καὶ Ἀθλητὴν στερρότατον, ἡ οἰκουμένη προσάγει σοι Κύριε, Κοδρᾶτον τὸν Ἀπόστολον· καὶ τοῖς ὕμνοις γεραίρει τὴν σεπτὴν αὐτοῦ μνήμην, αἰτοῦσα πάντοτε πταισμάτων ἄφεσιν, δι’ αὐτοῦ δωρηθῆναι, τοῖς μέλπουσι τοῦτον Εὔσπλαγχνε.
Μεγαλυνάριον.
Ἱερῶν δογμάτων ὑφηγητά, στόμα εὐσεβείας, πνευματέμφορον καὶ τερπνόν, κοινωνὲ Μαρτύρων, Ἀπόστολε Κοδρᾶτε, μετάδος τῇ ψυχῇ μου, ἐκ τῆς σῆς χάριτος.
Ὁ Προφήτης Ἰωνὰς
Ἀπὸ προσώπου τοῦ Θεοῦ φεύγεις πάλαι,
Νῦν δὲ πρόσωπον, Ἰωνᾶ τούτου βλέπεις.
Έζησε ἐπὶ τῶν βασιλέων Ἀμασίου καὶ Ἱεροβοάμ. Ἦταν γιὸς τοῦ Ἀμαθὶ καὶ εἶχε πατρίδα τὴν Γεχθοφέρ, τῆς φυλῆς Ζαβουλῶν.
Ὁ Ἰωνὰς ἦταν αὐτός, ποὺ μὲ θεία νεύση ἐνθάρρυνε τὸν Ἱεροβοὰμ σὲ πόλεμο κατὰ τοῦ ἄρχοντα τῆς Συρίας, ποὺ κατέληξε σὲ νίκη τοῦ Ἰσραὴλ καὶ ἀποκατάσταση τῶν συνόρων του.
Ὁ Ἰωνὰς φέρεται στὴν Παλαιὰ Διαθήκη, πέμπτος μεταξὺ τῶν μικρῶν λεγόμενων προφητῶν. Βρίσκουμε δὲ γι’ αὐτὸν στὸ ὁμώνυμο βιβλίο, ποὺ κυρίως τὸν ἔκανε γνωστὸ λόγω τῆς ἱερῆς δραματικότητός του. Ὁ Κύριος τὸν εἶχε διατάξει νὰ πάει στὴ Νινευή, ἕδρα πλάνης μάταιων καλλωπισμῶν καὶ ὀργίων, γιὰ νὰ κηρύξει σ’ αὐτὴν καὶ νὰ προφητέψει τὴν καταστροφή της. Ὁ Ἰωνὰς ὅμως, ἀποφάσισε νὰ λησμονήσει τὴν διαταγὴ τοῦ Θεοῦ, καὶ ἔκρινε καλὸ νὰ πάει σὲ μία ἄλλη πόλη, στοὺς Θαρσεῖς.
Ξεκίνησε λοιπὸν τὸ ταξίδι του μὲ πλοῖο, ἀλλὰ στ’ ἀνοιχτὰ ἔπιασε μεγάλη τρικυμία. Τότε ἔριξαν κλῆρο, γιὰ νὰ δοῦν ποιὸς εἶναι ὑπεύθυνός τοῦ κάκου ποὺ τοὺς βρῆκε. Καὶ ὁ κλῆρος ἔπεσε στὸν Ἰωνά, ποὺ εἶχε παρακούσει τὴν διαταγὴ τοῦ Θεοῦ. Τότε τὸν ἔριξαν στὴ θάλασσα καὶ ἡ τρικυμία σταμάτησε. Ἀλλὰ καὶ τὸν Ἰωνά, τὸν κατάπιε ἕνα μεγάλο κῆτος χωρὶς νὰ τὸν φάει καὶ μετὰ τρεῖς μέρες καὶ νύκτες τὸν ἔβγαλε στὴν ξηρὰ σῶο καὶ ἀβλαβῆ.
Τότε ὁ Ἰωνὰς πῆγε στὴ Νινευή, προφήτεψε ὅτι τοῦ εἶπε ὁ Θεὸς καὶ οἱ Νινευΐτες μετάνιωσαν, νήστεψαν 40 μέρες καὶ ἔτσι ἡ πόλη τους σώθηκε ἀπ’ τὴν καταστροφή. Διότι ἡ μετάνοια φέρει τὴν ἀγαθότητα τοῦ Θεοῦ, πάνω ἀπὸ τὴ δικαιοσύνη Του.
Ὁ Ἰωνὰς πέθανε στὴ γῆ Σαραάρ, κοντὰ στὴ βελανιδιὰ τῆς Δεβόρας καὶ τάφηκε μέσα σὲ σπηλιά. Βέβαια ἄλλα γεγονότα τῆς ζωῆς του μαθαίνουμε στὴν Π.Δ.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Σάλπιγξ εὔηχος, θείων κριμάτων, κόσμῳ πέφηνας, ἀναφωνοῦσα, Ἰωνᾶ τοῖς Νινευΐταις μετάνοιαν· καὶ συσχεθεὶς ἐν τῷ κήτει προέγραψας, τὴν τοῦ Σωτῆρος τριήμερον ἔγερσιν· ὅθεν πρέσβευε, δοθῆναι τοῖς σὲ γεραίρουσι, πταισμάτων ἱλασμὸν καὶ μέγα ἔλεος.
Κοντάκιον. Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Ἐν κοιλίᾳ ἔνδοξε, τριημερεύσας τοῦ κήτους, τοῦ Χριστοῦ τὴν κάθοδον, τοῖς ἐν τῷ Ἅδῃ προφαίνεις· πάθος γάρ, δεχθεὶς σαρκὶ ἑκὼν ὁ Δεσπότης, ἔλαμψεν, ἀπὸ τοῦ μνήματος τριημέρως· διὰ τοῦτό σε Προφῆτα, ὡς τύπον τούτου, Ἰωνᾶ μέλπομεν.
Μεγαλυνάριον.
Βροντὴ οὐρανία τῇ Νινευΐ, ἡ φωνή σου ὤφθη, μετανοίας τὰς ἀπαρχάς, ταύτῃ προξενοῦσα, ὦ Ἰωνᾶ Προφῆτα, καὶ παύουσα κακίας, ὁρμὴν τὴν ἄσχετον.
Ὁ Ἰωνὰς ἦταν αὐτός, ποὺ μὲ θεία νεύση ἐνθάρρυνε τὸν Ἱεροβοὰμ σὲ πόλεμο κατὰ τοῦ ἄρχοντα τῆς Συρίας, ποὺ κατέληξε σὲ νίκη τοῦ Ἰσραὴλ καὶ ἀποκατάσταση τῶν συνόρων του.
Ὁ Ἰωνὰς φέρεται στὴν Παλαιὰ Διαθήκη, πέμπτος μεταξὺ τῶν μικρῶν λεγόμενων προφητῶν. Βρίσκουμε δὲ γι’ αὐτὸν στὸ ὁμώνυμο βιβλίο, ποὺ κυρίως τὸν ἔκανε γνωστὸ λόγω τῆς ἱερῆς δραματικότητός του. Ὁ Κύριος τὸν εἶχε διατάξει νὰ πάει στὴ Νινευή, ἕδρα πλάνης μάταιων καλλωπισμῶν καὶ ὀργίων, γιὰ νὰ κηρύξει σ’ αὐτὴν καὶ νὰ προφητέψει τὴν καταστροφή της. Ὁ Ἰωνὰς ὅμως, ἀποφάσισε νὰ λησμονήσει τὴν διαταγὴ τοῦ Θεοῦ, καὶ ἔκρινε καλὸ νὰ πάει σὲ μία ἄλλη πόλη, στοὺς Θαρσεῖς.
Ξεκίνησε λοιπὸν τὸ ταξίδι του μὲ πλοῖο, ἀλλὰ στ’ ἀνοιχτὰ ἔπιασε μεγάλη τρικυμία. Τότε ἔριξαν κλῆρο, γιὰ νὰ δοῦν ποιὸς εἶναι ὑπεύθυνός τοῦ κάκου ποὺ τοὺς βρῆκε. Καὶ ὁ κλῆρος ἔπεσε στὸν Ἰωνά, ποὺ εἶχε παρακούσει τὴν διαταγὴ τοῦ Θεοῦ. Τότε τὸν ἔριξαν στὴ θάλασσα καὶ ἡ τρικυμία σταμάτησε. Ἀλλὰ καὶ τὸν Ἰωνά, τὸν κατάπιε ἕνα μεγάλο κῆτος χωρὶς νὰ τὸν φάει καὶ μετὰ τρεῖς μέρες καὶ νύκτες τὸν ἔβγαλε στὴν ξηρὰ σῶο καὶ ἀβλαβῆ.
Τότε ὁ Ἰωνὰς πῆγε στὴ Νινευή, προφήτεψε ὅτι τοῦ εἶπε ὁ Θεὸς καὶ οἱ Νινευΐτες μετάνιωσαν, νήστεψαν 40 μέρες καὶ ἔτσι ἡ πόλη τους σώθηκε ἀπ’ τὴν καταστροφή. Διότι ἡ μετάνοια φέρει τὴν ἀγαθότητα τοῦ Θεοῦ, πάνω ἀπὸ τὴ δικαιοσύνη Του.
Ὁ Ἰωνὰς πέθανε στὴ γῆ Σαραάρ, κοντὰ στὴ βελανιδιὰ τῆς Δεβόρας καὶ τάφηκε μέσα σὲ σπηλιά. Βέβαια ἄλλα γεγονότα τῆς ζωῆς του μαθαίνουμε στὴν Π.Δ.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Σάλπιγξ εὔηχος, θείων κριμάτων, κόσμῳ πέφηνας, ἀναφωνοῦσα, Ἰωνᾶ τοῖς Νινευΐταις μετάνοιαν· καὶ συσχεθεὶς ἐν τῷ κήτει προέγραψας, τὴν τοῦ Σωτῆρος τριήμερον ἔγερσιν· ὅθεν πρέσβευε, δοθῆναι τοῖς σὲ γεραίρουσι, πταισμάτων ἱλασμὸν καὶ μέγα ἔλεος.
Κοντάκιον. Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Ἐν κοιλίᾳ ἔνδοξε, τριημερεύσας τοῦ κήτους, τοῦ Χριστοῦ τὴν κάθοδον, τοῖς ἐν τῷ Ἅδῃ προφαίνεις· πάθος γάρ, δεχθεὶς σαρκὶ ἑκὼν ὁ Δεσπότης, ἔλαμψεν, ἀπὸ τοῦ μνήματος τριημέρως· διὰ τοῦτό σε Προφῆτα, ὡς τύπον τούτου, Ἰωνᾶ μέλπομεν.
Μεγαλυνάριον.
Βροντὴ οὐρανία τῇ Νινευΐ, ἡ φωνή σου ὤφθη, μετανοίας τὰς ἀπαρχάς, ταύτῃ προξενοῦσα, ὦ Ἰωνᾶ Προφῆτα, καὶ παύουσα κακίας, ὁρμὴν τὴν ἄσχετον.
Ὁ Ὅσιος Ἰωνὰς ὁ Σαβαΐτης
Ἀφεὶς Ἰωνᾶς ἀστάτου βίου τόπον,
Ἑστῶτα καὶ βέβαιον εὑρίσκει τόπον.
Ἀφεὶς Ἰωνᾶς ἀστάτου βίου τόπον,
Ἑστῶτα καὶ βέβαιον εὑρίσκει τόπον.
Ἦταν Πρεσβύτερος τὸ ἔτος 829 μ.Χ. καὶ πατέρας τῶν Ὁσίων Ὁμολογητῶν Πατέρων Θεοδώρου († 27 Δεκεμβρίου) καὶ Θεοφάνους († 11 Ὀκτωβρίου) τῶν Γραπτῶν, τῶν ὁποίων τὰ πρόσωπα χαράκωσε ὁ εἰκονομάχος Θεόφιλος.
Ὁ Ὅσιος λοιπὸν, Ἰωνάς, ἀφοῦ πῆγε στὴ Λαύρα τοῦ Ἁγίου Σάββα καὶ ἔγινε μοναχός, ἀπέκτησε ἄκρα εὐλάβεια πρὸς τὸν Θεὸ καὶ κατόρθωσε ὅλες τὶς χριστιανικὲς ἀρετές.
Ἔτσι ἔφτασε σὲ βαθιὰ γεράματα καὶ ἀπεβίωσε εἰρηνικά.
Ὁ Ὅσιος λοιπὸν, Ἰωνάς, ἀφοῦ πῆγε στὴ Λαύρα τοῦ Ἁγίου Σάββα καὶ ἔγινε μοναχός, ἀπέκτησε ἄκρα εὐλάβεια πρὸς τὸν Θεὸ καὶ κατόρθωσε ὅλες τὶς χριστιανικὲς ἀρετές.
Ἔτσι ἔφτασε σὲ βαθιὰ γεράματα καὶ ἀπεβίωσε εἰρηνικά.
Ὁ Ἅγιος Εὐσέβιος ὁ Μάρτυρας
Εὐσέβιον κτείνουσι δυσσεβεῖς ξίφει,
Τὸν εὐσεβῶς βιοῦντα καὶ Χριστοῦ φίλον.
Εὐσέβιον κτείνουσι δυσσεβεῖς ξίφει,
Τὸν εὐσεβῶς βιοῦντα καὶ Χριστοῦ φίλον.
Ὁ Ἅγιος αὐτός, παρουσιάστηκε αὐθόρμητα στὸν ἄρχοντα τῆς Φοινίκης καὶ τοῦ ἔκανε δριμύτατη παρατήρηση γιὰ τὶς διώξεις του ἐναντίον τῶν χριστιανῶν. Ἐξοργισμένος ὁ ἄρχοντας, διέταξε νὰ τὸν γδάρουν καὶ νὰ τρίψουν τὶς πληγές του μὲ τρίχινα πανιά, ποὺ ἦταν ἀλειμμένα μὲ ἁλάτι. Ὁ Ἅγιος ὅμως, ἀντὶ νὰ ὑποφέρει, χαιρόταν σὰν νὰ μὴ ἔπασχε ὁ ἴδιος.Στὴν ἀπόγνωσή του ὁ ἄρχοντας τὸν ἀποκεφάλισε καὶ ἔτσι ὁ Εὐσέβιος ἔλαβε τὸ στεφάνι τοῦ μαρτυρίου.
Οἱ Ἅγιοι Εὐσέβιος, Νέσταβος, Ζήνων, Νέστωρ καὶ Βούσιρις οἱ Μάρτυρες
Εὐσέβιος, Νέσταβος, ἀλλὰ καὶ Ζήνων,
Δι' εὐσεβῆ θνῄσκουσι πίστιν ἐκ ξίφους.
Εὐσέβιος, Νέσταβος, ἀλλὰ καὶ Ζήνων,
Δι' εὐσεβῆ θνῄσκουσι πίστιν ἐκ ξίφους.
Οἱ τρεῖς πρῶτοι ἦταν ἀδέλφια μεταξύ τους καὶ ὅλοι ὑπῆρξαν στὰ χρόνια του βασιλιὰ Ἰουλιανοῦ του Παραβάτη (360 – 363). Κατάγονταν δὲ ἀπὸ τὴν Γάζα.
Ἐπειδὴ ἦταν χριστιανοί, συνελήφθηκαν ἀπὸ τοὺς εἰδωλολάτρες τῆς πόλης καὶ ὑποβλήθηκαν σὲ πολλὲς κακώσεις, συρόμενοι μέσα στοὺς δρόμους. Βασανίστηκαν σκληρὰ καὶ ποικιλοτρόπως.
Τελικὰ συνέτριψαν τὰ κεφάλια τους μὲ πέτρες καὶ ἀφοῦ τοὺς ἔβγαλαν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη τοὺς ἔκαψαν μέσα σὲ καμίνι.
Ἐπειδὴ ἦταν χριστιανοί, συνελήφθηκαν ἀπὸ τοὺς εἰδωλολάτρες τῆς πόλης καὶ ὑποβλήθηκαν σὲ πολλὲς κακώσεις, συρόμενοι μέσα στοὺς δρόμους. Βασανίστηκαν σκληρὰ καὶ ποικιλοτρόπως.
Τελικὰ συνέτριψαν τὰ κεφάλια τους μὲ πέτρες καὶ ἀφοῦ τοὺς ἔβγαλαν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη τοὺς ἔκαψαν μέσα σὲ καμίνι.
Ὁ Ὅσιος Ἰσαάκιος (ἢ Ἀκάκιος) Ἐπίσκοπος Κύπρου
Tον μόσχον Iσάκιε τον θείον θύων,
Ξίφει δι’ αυτόν οία περ μόσχος θύη.
Tον μόσχον Iσάκιε τον θείον θύων,
Ξίφει δι’ αυτόν οία περ μόσχος θύη.
Ὑπῆρξε Ἐπίσκοπός τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου, ἡ ζωὴ του εἶναι πανομοιότυπη μὲ αὐτὴ τοῦ Ὁσίου Μελετίου, Ἐπισκόπου Κύπρου († 20 Δεκεμβρίου).
Ὁ Ἰσαάκιος κατανάλωσε τὴν ζωή του στὴ διάδοση τοῦ θείου λόγου καὶ στὴν ἐλεημοσύνη ἀπὸ τὰ ὑπάρχοντά του στοὺς φτωχοὺς καὶ τοὺς δυστυχισμένους.
Ἀπεβίωσε εἰρηνικά.
Ὁ Ἰσαάκιος κατανάλωσε τὴν ζωή του στὴ διάδοση τοῦ θείου λόγου καὶ στὴν ἐλεημοσύνη ἀπὸ τὰ ὑπάρχοντά του στοὺς φτωχοὺς καὶ τοὺς δυστυχισμένους.
Ἀπεβίωσε εἰρηνικά.
Ὁ Ἅγιος Πρίσκος ὁ Μάρτυρας
Φέρων ὕδωρ ζῶν Πρίσκος ἐν τῇ καρδίᾳ,
Ἐμπρησμὸν οὐ δέδοικε τὸν τοῦ σαρκίου.
Μαρτύρησε διὰ πυρός. (Ἀλλοῦ λέγεται ὅτι ἀποκεφαλίστηκε).
Φέρων ὕδωρ ζῶν Πρίσκος ἐν τῇ καρδίᾳ,
Ἐμπρησμὸν οὐ δέδοικε τὸν τοῦ σαρκίου.
Μαρτύρησε διὰ πυρός. (Ἀλλοῦ λέγεται ὅτι ἀποκεφαλίστηκε).
Οἱ Ἅγιοι 6 Μάρτυρες
Ὑπὲρ Θεοῦ κλίναντος ἐν ξύλῳ κάραν,
Ἓξ Μάρτυρες κλίνουσι τὴν κάραν ξίφει
Αὐτοὶ ἦταν ὑπασπιστὲς τοῦ βασιλιὰ Μαξιμιανοῦ (298) καὶ μαρτύρησαν διὰ ξίφους.
Ὑπὲρ Θεοῦ κλίναντος ἐν ξύλῳ κάραν,
Ἓξ Μάρτυρες κλίνουσι τὴν κάραν ξίφει
Αὐτοὶ ἦταν ὑπασπιστὲς τοῦ βασιλιὰ Μαξιμιανοῦ (298) καὶ μαρτύρησαν διὰ ξίφους.
Ἡ Ἁγία Βάσσα
Ἡ μνήμη της ἀναφέρεται στὸν Συναξαριστὴ Sirmond μὲ τὴ φράση: «Τῇ αὕτῃ ἥμερᾳ τῆς ἁγίας μάρτυρος Βάσσης τῆς Τυρίας» (Delehaye, Συναξ. σελ. 68, 5), χωρὶς ἄλλες βιογραφικὲς λεπτομέρειες.
Άγιος Πλάτων Αϊβαζίδης
Ο Άγιος Πλάτωνας Αϊβαζίδης γεννήθηκε στην Πάτμο το 1852 μ.Χ. και ανατράφηκε με τα χριστιανικά ιδεώδη. Στα 15 του χρόνια έγινε δόκιμος στη Μονή του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου και σπούδασε στην Πατμιάδα Σχολή.
Το 1892 μ.Χ. έγινε Διάκονος του Μητροπολίτη Λήμνου και αργότερα πήγε για σπουδές στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί γνώρισε τον Μητροπολίτη Καστοριάς, Γερμανό Καραβαγγέλη, του οποίου έγινε βοηθός.
Όταν ο Γερμανός έγινε Μητροπολίτης Αμάσειας στην περιοχή του Πόντου, ο Πλάτωνας τον ακολούθησε. Εκεί κατηγορήθηκε από τους Τούρκους ότι είχε υποκινήσει επανάσταση των Ελλήνων και τελικά κρεμάστηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 1921 μ.Χ.
Το 1892 μ.Χ. έγινε Διάκονος του Μητροπολίτη Λήμνου και αργότερα πήγε για σπουδές στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί γνώρισε τον Μητροπολίτη Καστοριάς, Γερμανό Καραβαγγέλη, του οποίου έγινε βοηθός.
Όταν ο Γερμανός έγινε Μητροπολίτης Αμάσειας στην περιοχή του Πόντου, ο Πλάτωνας τον ακολούθησε. Εκεί κατηγορήθηκε από τους Τούρκους ότι είχε υποκινήσει επανάσταση των Ελλήνων και τελικά κρεμάστηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 1921 μ.Χ.
Ὁ Ἅγιος Δημήτριος Μητροπολίτης Ροστοβίας (Ρῶσος)
Γεννήθηκε τον Δεκέμβριο του 1651 μ.Χ. στην κωμόπολη Μακάρωφ, κοντά στο Κίεβο. Το βαπτιστικό του όνομα Λίαν Δανιήλ. Ανατράφηκε και διδάχθηκε τα πρώτα γράμματα μέσα σε μια βαθύτατα ευσεβή οικογένεια. Από το 1662 μ.Χ. μέχρι το 1665 μ.Χ. ο Δανιήλ φοιτησε στο κολλέγιο Κιεβο-Μογγιλιάνσκυ, όπου για πρώτη φορά εκδηλώθηκαν τα σπάνια χαρίσματα και οι εξαιρετικές διανοητικές ικανότητες του. Πολύ γρήγορα έμαθε την ελληνική και λατινική γλώσσα και σπούδασε κλασσικές επιστήμες. Στις 9 Ιουλίου του 1668 μ.Χ. εκάρη μοναχός στη μονή του Αγίου Κυρίλλου και πήρε το όνομα Δημήτριος, προς τιμήν του μεγαλομάρτυρας αγίου Δημητρίου του Θεσσαλονικέως (βλέπε 26 Οκτωβρίου).
Στις 25 Μαρτίου του 1669 μ.Χ. χειροτονήθηκε διάκονος, από τον μητροπολίτη Κιέβου Ιωσήφ, και στις 23 Μαΐου του 1675 μ.Χ. πρεσβύτερος, από τον αρχιεπίσκοπο Τσερνιγώφ Λάζαρο. Υπηρέτησε ως ιεροκήρυκας και ηγούμενος σε διάφορες μονές της Ουκρανίας, Λιθουανίας και Λευκορωσίας. Γύρω στα 1684 μ.Χ. άρχισε να συγγράφη, στη Λαύρα του Κιέβου, το μεγάλο έργο του, τον Συναξαριστή («Τσέτμινέϊ»), δηλαδή τους βίους των αγίων ολοκλήρου του εκκλησιαστικού έτους. Ο προϊστάμενος της Λαύρας αρχιμανδρίτης Βαρλαάμ (Γιασίνσκυ), γνωρίζοντας καλά το υψηλό διανοητικό επίπεδο, τη μόρφωση, τη φιλοπονία και το λογοτεχνικό χάρισμα του μαθητού του, τον προέτρεψε επίμονα ν' ασχοληθή μ' αυτή τη σπουδαία εργασία.
Από τότε ολόκληρη η ζωή του Αγίου Δημητρίου αφιερώθηκε στη σύνταξη του Συναξαριστού. Το 1688 μ.Χ. εκτυπώθηκε ο πρώτος τόμος (Σεπτέμβριος, Οκτώβριος, Νοέμβριος), το 1695 μ.Χ. ο δεύτερος (Δεκέμβριος, Ιανουάριος, Φεβρουάριος) και το 1700 μ.Χ. ο τρίτος (Μάρτιος, Απρίλιος, Μάιος).
Εν τω μεταξύ, το κηρυκτικό χάρισμα και το συγγραφικό έργο του ιερομόναχου Δημητρίου προκάλεσαν την προσοχή του πατριάρχου Αδριανού (+ 1700 μ.Χ.) και άλλων εκκλησιαστικών αξιωματούχων, οι όποιοι εκτίμησαν βαθιά τα πνευματικά προσόντα, τις αρετές και τον ένθεο ζήλο του. Έτσι, στις 23 Μαρτίου 1701 μ.Χ. χειροτονείται στον ναό της Κοιμήσεως του Κρεμλίνου μητροπολίτης Τομπόλσκ και Σιβηρίας. Επειδή όμως, λόγω της εύθραυστης υγείας του, ήταν αδύνατη η παραμονή του στη Σιβηρία, στις 4 Ιανουαρίου 1702 μ.Χ. εκλέγεται μητροπολίτης Ροστόφ και Γιαροσλάβ. Μόλις έφθασε στην έδρα του, την 1η Μαρτίου του 1702 μ.Χ., άρχισε ένα ευρύ έργο για την πνευματική και υλική ανόρθωση της επαρχίας και του ποιμνίου του. Δυστυχώς όμως οι περισσότεροι οραματισμοί του έμειναν ανεκπλήρωτοι ή ημιτελείς, λόγω ελλείψεως οικονομικών μέσων: Ήταν η εποχή που η πολιτεία επιζητούσε με όλα τα μέσα να περιορίση τις δυνατότητες της Εκκλησίας, πλήττοντας πρωτίστως την οικονομική ευρωστία της.
Ο Άγιος Δημήτριος αγωνίσθηκε σθεναρά και για την ενότητα της Ρωσικής Εκκλησίας, πού υπέστη βαρύτατο πλήγμα με το σχίσμα των παλαιοπίστων [Παλαιόπισιοι ή ρασκόλνηκοι (ρασκόλ = σχίσμα): Ρώσοι σχισματικοί, οι οποίοι τον 17ο-18ο αι μ.Χ., χωρίσθηκαν από την Ορθόδοξη Εκκλησία, επειδή η Ιερά Σύνοδος της Ρωσικής Εκκλησίας, με πρωτοβουλία του πατριάρχου Μόσχας Νίκωνος, έκανε ορισμένες διορθώσεις και βελτιώσεις στα βιβλία της λατρείας]. Έκτος από πολυάριθμα κηρύγματα, αφιέρωσε στη μελέτη και την κριτική της σχισματικής διδασκαλίας και το έργο «Έρευνα περί της πίστεως του Μπρύνσκ» (Μπρύνσκ ήταν η περιοχή πού ζούσαν οι πιο πολλοί σχισματικοί).
Το 1709 μ.Χ., τελευταίο έτος της επιγείου ζωής του, ο άγιος Δημήτριος τελείωσε και τον τέταρτο τόμο του Συναξαριστού (Ιούνιος, Ιούλιος, Αύγουστος), ενώ συγχρόνως αναθεώρησε και τους προηγουμένους τρεις τόμους.
Στις 28 Οκτωβρίου του 1709 μ.Χ., κατά τη διάρκεια νυκτερινής προσευχής, ο άγιος ιεράρχης αναπαύθηκε εν Κυρίω ζώντας μέσα σε απόλυτη πτώχεια. Εκτός από βιβλία και χειρόγραφα, δεν βρέθηκε κανένα άλλο περιουσιακό του στοιχείο. Τούτο μαρτυρεί και η συγκινητική διαθήκη του. Ετάφη στη μονή του αγίου Ιακώβου του Ροστώφ, σε μια γωνιά του Καθολικού πού ο ίδιος είχε επιλέξει, στις 25 Νοεμβρίου του 1709 μ.Χ.
Η εύρεσης του ιερού σκηνώματος του έγινε στις 21 Σεπτεμβρίου του 1752 μ.Χ. Το δρύινο φέρετρο και τα χειρόγραφα, που υπήρχαν μέσα σ' αυτό, είχαν σχεδόν καταστραφή από την υγρασία του τόπου, αλλά το σώμα του αγίου ιεράρχου βρέθηκε άφθορο, καθώς επίσης και η αρχιερατική ενδυμασία και το μεταξωτό κομποσχοίνι του. Το χαριτόβρυτο σκήνος του, μετά την ανεύρεση του, άρχισε να χαρίζη τη θεραπεία σε πολλούς ασθενείς και να επιτελή ποικίλα θαύματα. Γι' αυτό η λαϊκή εκκλησιαστική συνείδησης του έδωσε την προσωνυμία του θαυματουργού.
Όταν η Ιερά Σύνοδος πληροφορήθηκε τα γεγονότα, απέστειλε επιτροπή, από τον μητροπολίτη Σουζντάλ Σίλβεστρο και τον αρχιμανδρίτη της μονής Σιμωνώφ Γαβριήλ, για να εξέταση το σκήνωμα του ιεράρχου Δημητρίου και να πιστοποίηση τις επιτελούμενες απ' αυτό θαυματουργικές θεραπείες.
Μετά από εισήγηση της επιτροπής, στις 29 Απριλίου του 1757 μ.Χ. η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ρωσίας συγκατέλεξε με πράξη της τον αοίδιμο μητροπολίτη Ροστόφ και Γιαροσλάβ Δημήτριο, κατά κόσμον Δανιήλ Σάββιτς Τουπταλα, στη χορεία των αγίων.-
Στις 25 Μαρτίου του 1669 μ.Χ. χειροτονήθηκε διάκονος, από τον μητροπολίτη Κιέβου Ιωσήφ, και στις 23 Μαΐου του 1675 μ.Χ. πρεσβύτερος, από τον αρχιεπίσκοπο Τσερνιγώφ Λάζαρο. Υπηρέτησε ως ιεροκήρυκας και ηγούμενος σε διάφορες μονές της Ουκρανίας, Λιθουανίας και Λευκορωσίας. Γύρω στα 1684 μ.Χ. άρχισε να συγγράφη, στη Λαύρα του Κιέβου, το μεγάλο έργο του, τον Συναξαριστή («Τσέτμινέϊ»), δηλαδή τους βίους των αγίων ολοκλήρου του εκκλησιαστικού έτους. Ο προϊστάμενος της Λαύρας αρχιμανδρίτης Βαρλαάμ (Γιασίνσκυ), γνωρίζοντας καλά το υψηλό διανοητικό επίπεδο, τη μόρφωση, τη φιλοπονία και το λογοτεχνικό χάρισμα του μαθητού του, τον προέτρεψε επίμονα ν' ασχοληθή μ' αυτή τη σπουδαία εργασία.
Από τότε ολόκληρη η ζωή του Αγίου Δημητρίου αφιερώθηκε στη σύνταξη του Συναξαριστού. Το 1688 μ.Χ. εκτυπώθηκε ο πρώτος τόμος (Σεπτέμβριος, Οκτώβριος, Νοέμβριος), το 1695 μ.Χ. ο δεύτερος (Δεκέμβριος, Ιανουάριος, Φεβρουάριος) και το 1700 μ.Χ. ο τρίτος (Μάρτιος, Απρίλιος, Μάιος).
Εν τω μεταξύ, το κηρυκτικό χάρισμα και το συγγραφικό έργο του ιερομόναχου Δημητρίου προκάλεσαν την προσοχή του πατριάρχου Αδριανού (+ 1700 μ.Χ.) και άλλων εκκλησιαστικών αξιωματούχων, οι όποιοι εκτίμησαν βαθιά τα πνευματικά προσόντα, τις αρετές και τον ένθεο ζήλο του. Έτσι, στις 23 Μαρτίου 1701 μ.Χ. χειροτονείται στον ναό της Κοιμήσεως του Κρεμλίνου μητροπολίτης Τομπόλσκ και Σιβηρίας. Επειδή όμως, λόγω της εύθραυστης υγείας του, ήταν αδύνατη η παραμονή του στη Σιβηρία, στις 4 Ιανουαρίου 1702 μ.Χ. εκλέγεται μητροπολίτης Ροστόφ και Γιαροσλάβ. Μόλις έφθασε στην έδρα του, την 1η Μαρτίου του 1702 μ.Χ., άρχισε ένα ευρύ έργο για την πνευματική και υλική ανόρθωση της επαρχίας και του ποιμνίου του. Δυστυχώς όμως οι περισσότεροι οραματισμοί του έμειναν ανεκπλήρωτοι ή ημιτελείς, λόγω ελλείψεως οικονομικών μέσων: Ήταν η εποχή που η πολιτεία επιζητούσε με όλα τα μέσα να περιορίση τις δυνατότητες της Εκκλησίας, πλήττοντας πρωτίστως την οικονομική ευρωστία της.
Ο Άγιος Δημήτριος αγωνίσθηκε σθεναρά και για την ενότητα της Ρωσικής Εκκλησίας, πού υπέστη βαρύτατο πλήγμα με το σχίσμα των παλαιοπίστων [Παλαιόπισιοι ή ρασκόλνηκοι (ρασκόλ = σχίσμα): Ρώσοι σχισματικοί, οι οποίοι τον 17ο-18ο αι μ.Χ., χωρίσθηκαν από την Ορθόδοξη Εκκλησία, επειδή η Ιερά Σύνοδος της Ρωσικής Εκκλησίας, με πρωτοβουλία του πατριάρχου Μόσχας Νίκωνος, έκανε ορισμένες διορθώσεις και βελτιώσεις στα βιβλία της λατρείας]. Έκτος από πολυάριθμα κηρύγματα, αφιέρωσε στη μελέτη και την κριτική της σχισματικής διδασκαλίας και το έργο «Έρευνα περί της πίστεως του Μπρύνσκ» (Μπρύνσκ ήταν η περιοχή πού ζούσαν οι πιο πολλοί σχισματικοί).
Το 1709 μ.Χ., τελευταίο έτος της επιγείου ζωής του, ο άγιος Δημήτριος τελείωσε και τον τέταρτο τόμο του Συναξαριστού (Ιούνιος, Ιούλιος, Αύγουστος), ενώ συγχρόνως αναθεώρησε και τους προηγουμένους τρεις τόμους.
Στις 28 Οκτωβρίου του 1709 μ.Χ., κατά τη διάρκεια νυκτερινής προσευχής, ο άγιος ιεράρχης αναπαύθηκε εν Κυρίω ζώντας μέσα σε απόλυτη πτώχεια. Εκτός από βιβλία και χειρόγραφα, δεν βρέθηκε κανένα άλλο περιουσιακό του στοιχείο. Τούτο μαρτυρεί και η συγκινητική διαθήκη του. Ετάφη στη μονή του αγίου Ιακώβου του Ροστώφ, σε μια γωνιά του Καθολικού πού ο ίδιος είχε επιλέξει, στις 25 Νοεμβρίου του 1709 μ.Χ.
Η εύρεσης του ιερού σκηνώματος του έγινε στις 21 Σεπτεμβρίου του 1752 μ.Χ. Το δρύινο φέρετρο και τα χειρόγραφα, που υπήρχαν μέσα σ' αυτό, είχαν σχεδόν καταστραφή από την υγρασία του τόπου, αλλά το σώμα του αγίου ιεράρχου βρέθηκε άφθορο, καθώς επίσης και η αρχιερατική ενδυμασία και το μεταξωτό κομποσχοίνι του. Το χαριτόβρυτο σκήνος του, μετά την ανεύρεση του, άρχισε να χαρίζη τη θεραπεία σε πολλούς ασθενείς και να επιτελή ποικίλα θαύματα. Γι' αυτό η λαϊκή εκκλησιαστική συνείδησης του έδωσε την προσωνυμία του θαυματουργού.
Όταν η Ιερά Σύνοδος πληροφορήθηκε τα γεγονότα, απέστειλε επιτροπή, από τον μητροπολίτη Σουζντάλ Σίλβεστρο και τον αρχιμανδρίτη της μονής Σιμωνώφ Γαβριήλ, για να εξέταση το σκήνωμα του ιεράρχου Δημητρίου και να πιστοποίηση τις επιτελούμενες απ' αυτό θαυματουργικές θεραπείες.
Μετά από εισήγηση της επιτροπής, στις 29 Απριλίου του 1757 μ.Χ. η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ρωσίας συγκατέλεξε με πράξη της τον αοίδιμο μητροπολίτη Ροστόφ και Γιαροσλάβ Δημήτριο, κατά κόσμον Δανιήλ Σάββιτς Τουπταλα, στη χορεία των αγίων.-
Σύναξη της Παναγίας της Γιάτρισσας στη Θηρασία
Ο Ναός της Παναγιάς της Γιάτρισσας βρίσκεται στον Ποταμό της Θηρασιάς και είναι αφιερωμένος στην Γέννηση της Θεοτόκου.
Εορτάζει στις 21 Σεπτέμβρη διότι ο ναός φτιάχτηκε κατά τη δεκαετία του '50, από οικογένεια παλιομερολογιτών και όταν έγινε η αλλαγή από το παλαιό στο νέο ημερολόγιο, ο τότε επίσκοπος δεν άλλαξε την ημέρα της εορτής επειδή η πανήγυρις του Ναού είχε πάρει μεγάλες διαστάσεις ανάμεσα στους κατοίκους.
Εορτάζει στις 21 Σεπτέμβρη διότι ο ναός φτιάχτηκε κατά τη δεκαετία του '50, από οικογένεια παλιομερολογιτών και όταν έγινε η αλλαγή από το παλαιό στο νέο ημερολόγιο, ο τότε επίσκοπος δεν άλλαξε την ημέρα της εορτής επειδή η πανήγυρις του Ναού είχε πάρει μεγάλες διαστάσεις ανάμεσα στους κατοίκους.
Απόδοση της εορτής της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού
Βλέπε στις 14 Σεπτεμβρίου.
«Πᾶνος»
