ΧΡΙΣΤΙΑΝΕΣ, ΠΡΟΣΕΞΤΕ ΤΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ ΣΑΣ – «ἙΟΡΤΗ ΜΑΡΤΥΡΟΣ ΜΙΜΗΣΙΣ ΜΑΡΤΥΡΟΣ» (Ἱ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ)

Τῆς ἁγ. ὁσιομάρτυρος Παρασκευῆς

Του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου

Χριστιανές, προσέξτε το παρουσιαστικό σας

«Ἑορτὴ μάρτυρος μίμησις μάρτυρος» (ἱ. Χρυσόστομος)

 Περίοδος Δ΄ – Ἔτος Μ΄

                Φλώρινα – ἀριθμ. φύλλου 2570

Πολλές, ἀγαπητοί μου, εἶνε οἱ γυναῖκες ποὺ ἔζησαν κατὰ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ τόσο στὴν παλαιὰ ὅσο καὶ στὴν καινὴ διαθήκη, ἁ­γί­ασαν καὶ τι­μῶν­ται ἀπὸ τὴν ἁγία μας Ἐκ­κλη­σία. Παραπάνω βέβαια ἀπ᾽ ὅλες καὶ ἀπ᾽ ὅ­λους, ἀν­θρώπους καὶ ἀγγέλους, στέκεται ἡ ὑ­περαγία Θεοτόκος. Ὕστερα ἀπὸ τὴν Παν­α­γία ἔρχον­ται ἄλλες ἐξαίρετες γυναῖκες, μεγάλες μορφὲς μαρτύρων. Μία ἀπὸ αὐτὲς εἶνε ἡ ἁγία ποὺ ἑ­ορτάζει σήμερα, ἡ ὁσιομάρτυς Παρασκευή.

Τιμοῦμε τὴν ἁγία Παρασκευή. Ἀλλ᾽ ἆραγε –θέ­λω σήμερα νὰ ῥωτήσω– ἡ ἁγία μένει εὐχαριστημένη ἀπὸ τὶς τιμές μας; Καλὰ εἶνε καὶ τὰ κεριὰ καὶ οἱ λαμ­πάδες καὶ τὰ προσκυνήματα στὴν εἰκόνα καὶ οἱ λιτανεῖ­ες, κα­λὰ ὅλα αὐτά· πῶς βλέπει ὅμως ἡ ἁγία αὐτὲς τὶς ἐκδηλώσεις μας;
Νὰ ἔχουμε στὸ νοῦ μας τὸ λόγο τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου· «τιμὴ μάρτυρος, μίμησις μάρτυ­ρος» (ὁμιλ. Εἰς μάρτυρας· P.G. 50,663). Ὅλοι λοιπὸν καὶ ἰδίως οἱ γυναῖκες νὰ μιμηθοῦμε τὴν ἁγία Παρασκευή.
–Ἄ, δύσκολο αὐτό, θὰ μοῦ πῆτε.

Ἄνθρωπος ὅμως ἦταν καὶ αὐτή. Ὡς γυναίκα λοιπὸν εἶνε ὑπόδειγμα γιὰ κάθε Χριστιανή.
–Σὲ τί νὰ τὴν μιμηθοῦμε; στὰ θαύματα ποὺ ἔκανε, στὰ μαρτύρια ποὺ ὑπέμεινε; Ἀδύνατον.
Νὰ τὴν μιμηθοῦμε στὶς ἀρετές. Ἐγὼ θὰ ἔ­λεγα οἱ γυναῖκες νὰ τὴν μιμηθοῦν ὅπως τὴν βλέπουν ζωγραφισμένη στὴν εἰκόνα της· ὄχι σὲ μεγάλα καὶ δύσ­κολα ποὺ κατώρθωσε, ἀλ­λὰ τοὐλάχιστον στὰ εὔκο­λα, ὅπως εἶνε ἡ ἐμ­φά­νισι, τὸ παρουσιαστικό, ἡ ἐνδυ­μασία, τὸ ντύ­σιμο. Γιατὶ ἡ ἁγία Παρασκευὴ εἶνε ντυμέ­νη τό­σο ὡραῖα, ποὺ χαίρεσαι νὰ τὴ βλέπῃς. ἔχει τέτοια χάρι, ποὺ δὲν ἔχουν οὔτε βασίλισσες·
–Περίεργα πράγματα λές! θὰ πῆτε. Ἡ ἁγία στὴν εἰκόνα εἶνε ντυμένη ἁπλᾶ. Συγκρίνεται αὐτὴ ἡ ἁ­πλότητα μὲ τὴ λάμψι ποὺ ἔχει μιὰ βασίλισσα ἢ μιὰ ἄλλη πλουσία γυναίκα;
Ἐπιμένω, ὅτι τὸ ντύσιμο τῆς ἁγίας Παρασκευῆς εἶνε τὸ λαμπρότερο ἔνδυμα. Πῶς; Ἀκοῦστε ὄχι ἐ­μέ­να ἀλλὰ τί λέει γι᾽ αὐτὴν ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός·
«Ἡ ἁγία Παρασκευὴ …μετεχειρίζετο ὡς φτεια­σίδια τὰ δάκρυα, ἐνθυμουμένη τὰς ἁ­μαρ­τίας της. Ὡς σκουλα­ρίκια εἶχε τὰ ὦτά της ἀνοικτὰ διὰ ν᾽ ἀκούῃ τὰς ἁγίας Γραφάς. Ὡς κορδόνι (περιδέραιο) εἶχε τὰς πολλὰς νηστεί­­ας, ὁποὺ ἔκαμνον τὸν λαιμόν της καὶ ἔ­λαμ­πεν ὡς ὁ ἥλιος. Ὡς δακτυλίδια τοὺς κόμ­πους τῶν δακτύλων της ἀπὸ τὰς πολλὰς μετανοίας ὁποὺ ἔκαμνεν. Ὡς χρυσοῦν ζωνάριον τὴν παρθενίαν ὁποὺ ἐφύλαξεν εἰς ὅλην της τὴν ζω­ήν. Ὡς φόρεμα τὴν ἐντροπὴν ὁποὺ εἶχεν εἰς τὸν ἑ­αυτόν της καὶ ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ ὁ­ποὺ τὴν ἐσκέπαζεν. Ἔ­τσι ἐστολίζετο ἡ ἁγία. Ἀνίσως καὶ εἶνε κανένα κορίτσι καὶ θέλῃ νὰ στολίζεται, ἂς στοχασθῇ τί ἔκαμνεν ἡ ἁγία, νὰ κάμνῃ καὶ ἐκείνη, ἂν θέλῃ νὰ σωθῇ» (Αὐγουστί­νου Καντιώτου, Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, Ἀθήνα 201331, διδαχὴ Β΄, σσ. 138-9). Καὶ ἀλλοῦ γιὰ τὸ ὄνομά της λέει· «Παρασκευὴ (τὸ ὄνομα) λέγεται ἐκείνη ποὺ (παρε­σκευάσθη) ἑτοιμάσθη διὰ τὸν Χριστόν» (ἔ.ἀ. διδ. Ζ΄, σ. 222).
Ὁ στολισμὸς τῆς ἁγίας Παρασκευῆς δὲν ἦταν ἐ­ξωτερικός, ἦταν ἐσωτερικός, πνευματικός· ἦταν οἱ ἀρετές της. Βάζουν οἱ γυναῖκες φτειασίδια· ἑκατομ­μύρια ξοδεύουν γιὰ καλλυντικά. Λοιπόν, λέει ὁ Κοσμᾶς· τὸ φτειασίδι τῆς ἁγίας Παρασκευῆς ἦταν τὰ δάκρυα ποὺ ἔχυνε γιὰ τ᾽ ἁμαρτήματά της καὶ γιὰ ὅλο τὸν κόσμο. Βάζουν οἱ γυναῖκες σκουλαρίκια στ᾽ αὐτιά; Τὰ σκουλαρίκια τῆς ἁγίας Παρασκευῆς ἦταν τ᾽ αὐτιά της ποὺ τά ᾽χε πάντα ἀνοιχτὰ ν᾽ ἀκούῃ τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ. Κρεμοῦν οἱ γυναῖ­κες καδένες χρυ­σὲς στὸ λαιμό τους; Καδένα τῆς ἁγίας μας ἦταν οἱ νηστεῖες, ποὺ ἔκαναν τὸ λαιμό της ν᾽ ἀστράφτῃ. Φο­ροῦν οἱ γυναῖ­κες δαχτυλίδια; Δικά της δαχτυλίδια ἦ­ταν οἱ κόμποι στὰ δάχτυλα ἀπὸ τὶς μετάνοιες ποὺ ἔ­κανε. Βάζουν οἱ γυναῖκες στὴ μέση τους ζώνη; Ἔ­χει καὶ ἡ ἁγία Παρασκευὴ ζώνη ἀνεκτίμητη τὴν ἰσό­βιο παρθενία ποὺ φύλαξε. Ἀντὶ γιὰ φορέματα μετα­ξωτὰ καὶ πανάκριβα ἡ ἁγία Παρασκευὴ σκεπαζόταν μὲ τὴν αἰδῶ, τὴν ντροπὴ καὶ τὴν παρθενικὴ τιμή. Ἔτσι ἦταν ντυμένη ἡ ἁγία Παρασκευή, καὶ ἔτσι δίδα­σκε τὶς Ἑλληνίδες νὰ ντύνωνται ὁ ἅγιος Κοσμᾶς.
Οἱ σημερινὲς Χριστιανὲς ἀκολουθοῦν τὸ παράδειγμα τῆς ἁγίας Παρασκευῆς; Οἱ περισσότερες δυστυχῶς ἀκολουθοῦν τὸν συρμό, τὴ σατανικὴ μό­δα, τὰ ἤθη καὶ ἔθιμα ἑνὸς ἁμαρτωλοῦ κόσμου· ἔ­χουν φύγει μακριὰ ἀπὸ τὸ πρότυπο τῆς ἁγίας Παρα­σκευ­ῆς. Δίνουν μεγάλη σημασία στὴν ἐξωτερι­κὴ ἐμ­φάνισι, ἀλλὰ ἡ πραγματικὴ αἴγλη τῆς γυναίκας εἶνε κατ᾽ ἐξοχὴν ἐσωτερική. Καὶ στὸ σημεῖο αὐτὸ ἀκοῦστε, πά­­λι ἀπὸ τὴ διδαχὴ τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ, ἕνα μικρὸ ἀνέκδοτο, τὸ ὁποῖο πῆρε ἀπὸ ἕνα παλαιὸ συναξάρι.
«Ἕνας ἀσκητὴς …βγαίνοντας ἀπὸ τὸ κελλί του νὰ ὑ­πάγῃ εἰς μίαν χώραν, εἰς τὸν δρόμον ὁποὺ ἐπήγαινε, σμίγει μὲ ἕνα ἄγγελον, μὰ δὲν τὸν ἐγνώρισεν ὁ ἀσκητής· ἐνόμισε πὼς ἦτο ἄνθρωπος. Εἰς τὸν δρόμον ἀπαν­τοῦν ἕ­­να ἄλογο ψόφιο· ἔπιασεν ὁ ἀσκητὴς τὴν μύτην του, ὁ ἄγ­γελος τίποτε. Πηγαίνουν παρέκει, ἀπαντοῦν ἕνα βόδι ψόφιο, ὁποὺ ἐβρώμα· πάλιν πιάνει ὁ ἀσκητὴς τὴν μύτην του, ὁ ἄγγελος τίποτε. Πηγαίνουν παρέκει, ἀπαντοῦν ἕνα σκύλον ψόφιον· πιάνει ὁ ἀσκητὴς τὴν μύτην του, ὁ ἄγγελος τίποτε. Κοντὰ ὁποὺ ἤθελον νὰ φθάσουν εἰς τὴν χώραν, εὑρίσκουν μίαν κόρην πολὺ ὡραίαν, μὲ στολίδια καὶ φορέματα πολύτιμα. Τότε ὁ ἄγγελος ἔπιασε τὴν μύτην του. Βλέποντας ὁ ἀσκητὴς τοῦ λέγει· Τί εἶσαι σύ, ἄγγελος, ἄνθρωπος ἢ διάβολος; Ἀπαντήσαμεν τὸ ψόφιο ἄλογο ὁποὺ ἐβρωμοῦσε, δὲν ἔπιασες τὴ μύτη σου· ὁμοίως καὶ τὸ βόδι καὶ τὸν σκύλον, καὶ δὲν εἶδα νὰ πιά­σῃς τὴν μύτη σου· καὶ τώρα, ὁποὺ ἀπαντήσαμε τέτοιαν ὡραίαν κόρην ἔπιασες τὴν μύτη σου; Τότε φανερώνεται ὁ ἄγγελος καὶ τοῦ λέγει, πὼς κανένα πρᾶγμα δὲν βρωμᾷ τοῦ Θεοῦ περισσότερον ὡσὰν τὴν ὑπερηφάνειαν. Καὶ λέγοντας τὸν λόγον ἔγινεν ἄφαντος ὁ ἄγγελος. Εὐθὺς ἐγύρισεν ὁ ἀσκητὴς εἰς τὸ κελλίον του καὶ ἔκλαιε διὰ τὰς ἁμαρτίας του παρακαλῶν τὸν Θεὸν νὰ τὸν φυλάττῃ ἀπὸ τὰς παγίδας τοῦ διαβόλου καὶ νὰ μὴ τὸν ῥίψῃ εἰς ὑπερηφάνειαν καὶ κολασθῇ» (ἔ.ἀ. πδ. 2, σ. 275-6).
Ὅπως, λοιπόν, δίδαξε ὁ ἄγγελος, ὑπάρχουν γυναῖκες ποὺ ἀπ᾽ ἔξω εἶνε κοῦκλες, ἀλλὰ μέσα στὴν καρδιά τους εἶνε πανοῦκλες, ἔχουν διαφθορά.
Ὅσοι διαβάζετε ἁγία Γραφή, θὰ δῆτε στὸ βιβλίο τῶν Παροιμιῶν, ὅτι ὁ Σολομῶν, ποὺ εἶχε πεῖρα τῆς γυναικείας κακίας, λέει· «Ὥσπερ ἐνώτιον ἐν ῥινὶ ὑός, οὕτως γυναικὶ κακόφρονι κάλλος» (Παρ. 11,22)· ὅτι γυναίκα διεφθαρμένη, ποὺ ντύνεται καὶ στολίζεται πολυ­τελῶς, μοιάζει –μὲ συγχωρεῖτε γιὰ τὴ φράσι, ἀλ­λὰ ἔτσι λέει ἡ ἁγία Γραφὴ καὶ δὲν θὰ γίνω ἐγὼ εὐγενέστερος ἀπὸ τὸν Σολομῶντα–, ἡ γυναίκα αὐ­τὴ μοιάζει μὲ γουρούνα ποὺ τῆς κρέμασαν στὴ μύτη χρυσὸ σκουλαρίκι. Ὅσο ἀξίζει μιὰ γουρούνα στολισμένη, τόσο ἀξίζει ἡ κακιὰ γυναίκα.
Σήμερα, ἀλλοίμονο, τὸ κακὸ προχώρησε πολύ· ἡ ἀναισχυντία ἔδιωξε τὴ ντροπή καὶ ἡ ἐμφάνισι τῶν γυναικῶν ἐξαντλεῖ τὰ ὅρια τῆς ἀνοχῆς τοῦ Θεοῦ. Πρὶν ἀπὸ πενήντα, ἑξήντα, ἑβδομήντα χρόνια, καὶ ἡ πιὸ διεφθαρμένη γυναίκα δὲν τολμοῦσε νὰ βγῇ στὸ δρόμο μὲ τέτοιο ντύσιμο· ντρεπόταν. Τώρα ἡ καθεμιὰ βγαίνει στὸ δρόμο ἔτσι ποὺ δὲν ἔβγαινε στὰ πεζοδρόμια οὔτε ἡ τελευταία γυναίκα, ἐκείνη ποὺ πουλάει τὸ κορμί της γιὰ νὰ βγάλῃ τὸ ψωμί της. Σήμερα ὁ σατανᾶς πῆρε τὸ ψαλίδι τῆς κολά­σεως καὶ ἄρχισε νὰ κόβῃ τὰ ῥοῦχα τῶν γυναι­κῶν. Κι αὐ­τὲς ὄχι μόνο ἀνέχονται ἀλλὰ καὶ ἀναίσχυντες καμαρώνουν γιὰ τὴν ἀθλιότητά τους· ἔξω χέρια, ἔ­ξω πόδια, ἔξω πλάτες, ἔξω στήθη… Ὁ γυμνι­σμὸς ἐ­μόλυνε τὸν τόπο. Ποῦ εἶνε τὰ ἁγνὰ ἤθη τῶν προγό­νων μας; Δὲν πᾶτε στὴ Μύκονο, στὴν Ὕδρα, στὴν Κρήτη τὴ λεβεντογέννα; Σὲ κάποιες γωνιές, μακριὰ στὰ βράχια, σὲ ἀετοφωλιὲς ποὺ ἄλ­λογε ἁγίαζαν ἀσκηταί, θὰ δῆτε τώρα Σουηδούς, Δα­νέζους, Νορβηγοὺς κ.λπ. νὰ περπατοῦν γυμνοί, κατάγυμνοι, τσίτσιδοι. Κ᾽ ἐπειδὴ ἡ ἀνοχὴ ἔχει ὅ­ρια, ὅταν τόλμησαν τέτοια γύναια νὰ μποῦν στὸ Ἡ­ράκλειο, μα­ζεύτηκαν Κρητικοὶ κ᾽ ἔσπασαν τὰ τζάμια τοῦ ξενοδοχείου φωνάζοντας· Ἐδῶ εἶνε Κρήτη, ἐδῶ εἶνε Ἑλλάδα! Καὶ στὴν Ὕδρα ξεσηκώθηκε ὁ λαός, χτύπη­σαν νεκρικὲς καμπάνες σὰν Μεγάλη Παρασκευή, ὅταν μαζεύτηκαν ἑξήντα γύναια ἀπ᾽ ὅλο τὸν κόσμο γιὰ καλλιστεῖα. Ὅπως ὁ χασάπης κρεμάει στὰ τσιγγέλια τὰ κρέατα, ἔτσι ὁ σατανᾶς κρέμασε τὶς γυναῖ­κες· καὶ πήγανε διάφοροι κριταὶ καὶ μὲ τὶς μεζοῦρες μετροῦσαν τὰ κρέατά τους. Ὤ ἐξευτελισμὸς τῆς Ἑλλάδος! Ἡ γυναίκα ἔχασε πιὰ τὴν τιμὴ ποὺ εἶχε. Κι ἀκοῦστε μιὰ λεπτομέρεια· μοῦ τὴ μετέφε­ρε ἕνας πατριώτης, ἐξαίρετος ἄνθρωπος, ποὺ ἦρθε προ­χθὲς ἀπὸ τὴν Ἀ­θή­να· ὅτι στὰ καλλιστεῖα αὐ­τὰ ἦταν γυναῖκες ἀπ᾽ ὅλες τὶς γωνιὲς τοῦ κόσμου (κι ἀπὸ τὴν Ἀφρική, τὸ Κογκό, τὴ Νιγηρία, τὶς Φιλιππῖνες…). Ξέρετε μόνο ποιά κράτη δὲν ἔ­στειλαν γυναῖκες νὰ ξεγυμνωθοῦν; Ἡ Βουλγαρία, ἡ Σερβία, ἡ ῾Ρουμανία καὶ ἡ ῾Ρωσία. Πα­ρὰ τὴν ἀθεΐα του, τὸ καθεστὼς ἐ­κεῖ­νο δὲν ἄφησε τὶς γυναῖκες του νὰ ξευτελιστοῦν ὅπως οἱ «πολιτι­σμένες» τοῦ δυτικοῦ κόσμου.
Σᾶς ἐρωτῶ. Τί σχέσι ἔχουν αὐτές, οἱ λεγόμενες χριστιανές(!), μὲ τὴν ἁγία Παρασκευή; Τί σχέσι ἐπίσης ἔχουν μὲ τὴν ἁγία μας οἱ ἄλλες, ποὺ σὰν νυχτε­ρῖδες ἀπομυζοῦν τὴν ἰκμάδα τοῦ λαοῦ στὰ νυχτε­ρινὰ κέντρα; τί σχέσι ἔχουν μαζί της ἐκεῖνες ποὺ ξεγυμνωμένες κολυμποῦν στὶς πλὰζ μαζὶ μὲ ἄντρες; τί σχέσι ἔχουν ἐκεῖνες ποὺ τὴ νύχτα χαρτοπαίζουν σὲ σπίτια καὶ καζῖνα ὣς τὸ πρωί; τί σχέσι ἔχουν μὲ τὴν ἁγία Παρασκευὴ ἐκεῖνες ποὺ μὲ τὰ νύχια βαμμένα καὶ τὸ τσιγάρο στὸ στόμα κάθονται διπλοπόδι καὶ δείχνουν τὰ γυμνά τους πόδια;
Διάβαζα πρὸ ἡμερῶν, ὅτι στὸ Λονδῖνο, στὴν καρ­διὰ τῆς Ἀγγλίας, ταξίδευε μὲ τὸ σιδηρόδρομο ἕνας καθηγητὴς πανεπιστημίου. Σὲ κάποιο σταθμὸ μπῆ­κε μιὰ δεσποινίδα, κάθησε διπλοπόδι ἀπέναντί του, καὶ μὲ τὴ στάσι της ἄφηνε νὰ φαίνωνται ὅλα. Προκαλοῦσε τὸν ἀπέναντι. Ὁπότε ὁ ἄνθρωπος σηκώνεται καὶ τῆς δίνει δυὸ χαστούκια. Αὐτὴ τὸν μήνυσε, τὸν πῆγε στὸ δικαστήριο. –Γιατί, κ. καθηγητά, χτύ­πησες τὴ δεσποινίδα; –Τὴν χτύπησα, κύριοι δικασταί, διότι ἕνα ἀπὸ τὰ δύο θὰ ἔκανα· ἢ ἔπρεπε νὰ κατεβοῦμε καὶ νὰ πᾶμε σὲ κάποια ἄτιμη γωνιὰ ξενοδοχείου ν᾽ ἁμαρτήσω μαζί της, ἢ νὰ τὴ χτυπήσω· καὶ προτίμησα τὸ δεύτερο. Τί λέτε ἐσεῖς;…
Ἐκεῖ κατήντησε ἡ γυναίκα. Γι᾽ αὐτό, ὅταν ῥώτησαν τὸν ἅγιο Κοσμᾶ, πότε θὰ ἔρθῃ ἡ συν­­τέλεια τοῦ κόσμου, ἀπήντησε· Ὅταν δῆτε τὴ γυναῖκα νὰ περπατάῃ γυμνὴ στοὺς δρόμους.

* * *

Ὦ ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, ἄντρες καὶ γυναῖκες, μὴ ζήσουμε τὴ διεφθαρμένη καὶ ἔκ­φυλη ζωή. Πρὸ παντὸς οἱ γυναῖκες ἂς ἔχουν ὡς καθρέφτη καὶ ὡς πρότυπο ζωῆς τὴν ἁγία Παρασκευή· καὶ νά ᾽νε ντυμένες ὅ­πως ἡ Παναγία μας καὶ ἡ ἁγία Παρασκευή, καὶ σὰν Ἑλληνίδες μὲ τὶς ὡραῖες τοπικὲς ἐνδυμα­σίες (Κρήτης, Μακεδονίας κ.λπ.), ὄχι μὲ τὴν ξένη μόδα (Δανίας, Νορβηγίας, Παρισίων, Ἀμερι­κῆς κ.λπ.). Νὰ μείνουμε Ἕλληνες καὶ Ἑλ­ληνίδες, Χριστιανοὶ πιστοὶ καὶ ἀφωσιωμένοι στὰ χριστιανικά μας ἰδεώδη καὶ στὶς ἱερές μας παραδόσεις.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Παρασκευῆς πόλεως Φλωρίνης τὴν Τετάρτη 25-7-1973 ἑσπέρας, μὲ νέο τώρα τίτλο. Καταγραφὴ καὶ σύντμησις 21-6-2023.