..."πᾶ­σά τε ἐ­πι­στή­μη χω­ρι­ζο­μέ­νη δι­και­ο­σύ­νης καὶ τῆς ἄλ­λης ἀ­ρε­τῆς πα­νουρ­γί­α, οὐ σο­φί­α φα­ί­νε­ται"...

 

Πλάτωνος, “ Μενέξενος”  347a

 

Κείμενο

 

…χρὴ οὖν με­μνη­μέ­νους τῶν ἡ­με­τέ­ρων λό­γων, ἐ­άν τι καὶ ἄλ­λο ἀ­σκῆ­τε, ἀ­σκεῖν με­τ' ἀ­ρε­τῆς, εἰ­δό­τας ὅ­τι το­ύ­του λει­πό­με­να πάν­τα καὶ κτή­μα­τα καὶ ἐ­πι­τη­δε­ύ­μα­τα αἰ­σχρὰ καὶ κα­κά. οὔ­τε γὰρ πλοῦ­τος κάλ­λος φέ­ρει τῷ κε­κτη­μέ­νῳ με­τ' ἀ­ναν­δρί­ας–  ἄλ­λῳ γὰρ ὁ τοι­οῦ­τος πλου­τεῖ καὶ οὐχ ἑ­αυ­τῷ–οὔ­τε σώ­μα­τος κάλ­λος καὶ ἰ­σχὺς δει­λῷ καὶ κα­κῷ συ­νοι­κοῦν­τα πρέ­πον­τα φα­ί­νε­ται ἀλ­λ' ἀ­πρε­πῆ, καὶ ἐ­πι­φα­νέ­στε­ρον ποι­εῖ τὸν ἔ­χον­τα καὶ ἐκ­φα­ί­νει τὴν δει­λί­αν· πᾶ­σά τε ἐ­πι­στή­μη χω­ρι­ζο­μέ­νη δι­και­ο­σύ­νης καὶ τῆς ἄλ­λης ἀ­ρε­τῆς πα­νουρ­γί­α, οὐ σο­φί­α φα­ί­νε­ται. ὧν ἕ­νε­κα καὶ πρῶ­τον καὶ ὕ­στα­τον καὶ διὰ παν­τὸς πᾶ­σαν πάν­τως προ­θυ­μί­αν πει­ρᾶ­σθε ἔ­χειν ὅ­πως μά­λι­στα μὲν ὑ­περ­βα­λεῖ­σθε καὶ ἡ­μᾶς καὶ τοὺς πρό­σθεν εὐ­κλε­ί­ᾳ· εἰ δὲ μή, ἴ­στε ὡς ἡ­μῖν, ἂν μὲν νι­κῶ­μεν ὑ­μᾶς ἀ­ρε­τῇ, ἡ νί­κη αἰ­σχύ­νην φέ­ρει, ἡ δὲ ἧτ­τα, ἐ­ὰν ἡτ­τώ­με­θα, εὐ­δαι­μο­νί­αν.

 

Μετάφραση

 

…πρέ­πει λοι­πόν εν­θυ­μού­με­νοι τα λό­για μας, να ε­κτε­λεί­τε με αν­δρεί­α το έρ­γο σας, έ­στω και αν ε­πι­δί­δε­σθε σε άλ­λη πα­ρά σε πο­λε­μι­κή α­σχο­λί­α, και να ξέ­ρε­τε, ό­τι ο πλού­τος που α­πο­κτή­θη­κε με α­ναν­δρί­α δεν φέρ­νει ευ­τυ­χί­α σ’ αυ­τόν που τον κα­τέ­χει. Για­τί αυ­τός πλου­τί­ζει για άλ­λον και ό­χι για τον ε­αυ­τό του. Ού­τε το σω­μα­τι­κό κάλ­λος και η δύ­να­μη φαί­νον­ται να έ­χουν την α­ξί­α που τους αρ­μό­ζει, ό­ταν εί­ναι προ­σόν­τα ε­νός δει­λού, αλ­λά α­πε­ναν­τί­ας κά­νουν πα­ρα­φω­νί­α και α­πο­κα­λύ­πτουν πε­ρισ­σό­τε­ρο το ε­λάτ­τω­μα και ξε­σκε­πά­ζουν τη δει­λί­α. Και κά­θε πνευ­μα­τι­κή ε­πί­δο­ση, ό­ταν χω­ρί­ζε­ται α­πό τη δι­και­ο­σύ­νη και την άλ­λη α­ρε­τή, φαί­νε­ται πα­νουρ­γί­α και ό­χι σο­φί­α. Γι’ αυ­τό να προ­σπα­θεί­τε και στα πρώ­τα και στα τε­λευ­ταί­α και σε ό­λη σας τη ζω­ή να στρέ­φε­τε ό­λη την προ­θυ­μί­α με ό­λους τους τρό­πους σε αυ­τό: πώς να ξε­πε­ρά­σε­τε και ε­μάς και τους προ­γό­νους στην δό­ξα. Αλ­λι­ώς, να ξέ­ρε­τε ό­τι, αν ε­μείς σας ξε­περ­νά­με στην α­ρε­τή, αυ­τή η υ­πε­ρο­χή μας μας δί­νει ντρο­πή, ε­νώ αν εί­μα­στε κα­τώ­τε­ροί σας, αυ­τό μας κά­νει ευ­τυ­χι­σμέ­νους.