τοῦ Νεκτάριου Δαπέργολα, Διδάκτορος Βυζαντινής Ιστορίας
Καθώς συνεχίζονται οἱ ἐκτεταμένες καί φορτωμένες μέ ἀπίστευτες ὑπερβολές (καί μέ ἀκόμη μεγαλύτερες ἀνακρίβειες) ὑμνωδίες ἀπό διάφορους νεωτεριστές «θεολόγους», «προοδευτικούς» ἀθέους, Φαναριῶτες καί Ἑλλαδικούς οἰκουμενιστές καί πλεῖστα συστημικά ΜΜΕ γιά τόν ἀρχιμανδρίτη Βασίλειο Γοντικάκη, πού ἐγκατέλειψε πρό ὀλίγων ἡμερῶν τά ἐγκόσμια, εἶναι ὁλοφάνερα καιρός νά εἰπωθοῦν καί κάποια πράγματα ἀπό τήν…ἀντίθετη πλευρά τῆς Ἱστορίας. Καί αὐτό ὄχι βεβαίως ἀπό ἐμπάθεια ἀπέναντι στόν ἐκλιπόντα, οὔτε ἐπειδή θέλουμε νά ὑποκαταστήσουμε τόν Θεό στήν κρίση Του, ὅπως μέ τήν γνωστή ὑποκριτική ἐλαφρότητα καί ἀκρισία θά σπεύσουν νά ποῦν κάποιοι, ἀλλά πολύ ἁπλᾶ ἀπό χρέος ἀπέναντι στήν ἀλήθεια. Ἐμεῖς εὐχόμαστε εἰλικρινῶς ὁ ἐκδημήσας νά μετανόησε καί ὁ Θεός νά τόν κατατάξει μετά τῶν σωζομένων. Ἄλλο ὅμως αὐτό καί ἄλλο τό καθῆκον πρός τήν ἀλήθεια, γιά τήν ὁποία δέν μπορεῖ νά γίνεται ἀνεκτό νά παραχαράσσεται τόσο προκλητικά. Καί ἡ ἀλήθεια ἀφ’ ἑνός θά προστατεύσει ὅλους ὅσους λόγῳ ἄγνοιας ἤ στρεβλῆς γνώσης ἐπηρεάζονται καί προσφεύγουν στήν μορφή καί τά γραπτά τοῦ ἐκλιπόντος (μέ κίνδυνο πιθανῆς πνευματικῆς βλάβης), ἀφ’ ἑτέρου ὅμως – ὅσο καί ἄν σέ κάποιους μέ κοσμικό φρόνημα φανεῖ παράλογο – θά βοηθήσει πάνω ἀπ’ ὅλα τόν ἴδιο, πού ἡ ψυχή του βρίσκεται αὐτή τή στιγμή στά χέρια τοῦ Θεοῦ καί ἐκ μέρους τῶν ἀνθρώπων ἔχει ἀνάγκη προσευχῆς καί ὄχι ὕμνων. Οἱ ὑμνογραφίες εἶναι ἐπιβαρυντικές καί – εἰδικά ἄν δέν βασίζονται στήν ἀλήθεια – πνευματικά ὀλέθριες.
Χωρίς νά μακρηγορήσουμε λοιπόν ἰδιαίτερα, ἁπλῶς θά ὑπενθυμίσουμε ἐδῶ κάποια ἀδιαμφισβήτητα γεγονότα, πού μιλοῦν ἀπό μόνα τους, σέ πλήρη ἀντίστιξη πρός τίς φαντασιώσεις τῶν ξεσαλωμένων ὑμνογράφων:
Ἐν πρώτοις, θά πρέπει νά τονιστεῖ ὅτι ὁ ἐκλιπών εἶχε δεδομένη πνευματική σύνδεση (ἀναφέρεται ἄλλωστε καί ἀπό τούς ἴδιους τούς ὑμνολογοῦντες ὡς θετικό) μέ τήν κίνηση τῶν λεγομένων Νεορθοδόξων. Τήν κίνηση δηλαδή πού κάποτε θεωρήθηκε ὅτι ἔφερνε ἕνα εἶδος ἀναγέννησης στά ἐκκλησιαστικά καί μοναστικά μας πράγματα, ἀλλά σχετικά σύντομα ἀποδείχθηκε ὅτι στήν πραγματικότητα δέν ἦταν παρά μία ὁμάδα βαθιᾶς πλάνης, πού δηλητηρίασε τό ὀρθόδοξο ποίμνιο μέ νεονικολαϊτικές καί ἄλλες νεοεποχίτικες δοξασίες, ἐνῷ ἐπίσης μέ τόν βαρύγδουπο διανοουμενίστικο καί ἐλευθεριάζοντα μανδύα της ἀντιστρατεύτηκε φανερά τόν γνήσιο ἁγιορείτικο ἡσυχασμό (ὅπως βασικά τόν ἐξέφραζε ὁ Ἅγιος Ἰωσήφ Ἡσυχαστής, ὁ παπα-Τύχων, ἀκολούθως ὁ Ἅγιος Παΐσιος καί τόσοι ἀκόμη παλαιοί ἀσκητές τοῦ Ἄθω) καί ἔπαιξε καθοριστικό ρόλο στήν ραγδαία ἐκκοσμίκευση τοῦ Ὅρους ἀπό τίς ἀρχές περίπου τῆς δεκαετίας τοῦ ’90. Σήμερα ἀναρωτιοῦνται ἀκόμη κάποιοι ποῦ ὀφείλεται ἡ διολίσθηση πρός τόν μοναχισμό τῆς βολῆς, τῶν ΕΣΠΑ, τῶν ὑλικῶν ἀνέσεων, τῆς εἰσόδου ἐπιχειρήσεων καί σοῦπερ μάρκετ, τῆς ἀφωνίας (ἤ στήν καλύτερη περίπτωση τῶν «ἤξεις ἀφήξεις» ἀπονευρωμένων ἀνακοινώσεων) πάνω σέ ὅλα τά σοβαρά ζητήματα; Μά ἡ ἀπάντηση εἶναι προφανής. Τό Περιβόλι τῆς Παναγιᾶς μας ἀπό τήν δεκαετία τοῦ ’70 καί ἑξῆς σταδιακά ἄδειασε ἀπό τούς παλαιούς Ἁγίους καί γέμισε ἀπό ἀνθρώπους νεωτερικοῦ πνεύματος, πού ἔπαιξαν καθοριστικό ρόλο στήν ἐξέλιξη τῆς λεγόμενης μεταπατερικῆς δαστρέβλωσης. Φυσικά οὐδείς ἔχει τό δικαίωμα νά προβεῖ σέ ἰσοπεδωτικές ἐκτιμήσεις, γιατί οὔτε οἱ Ἅγιοι ἀσφαλῶς ἐξέλειψαν τελείως, οὔτε (ἄπαγε τῆς βλασφημίας) ὅλοι οἱ νεόφερτοι ἔπεσαν στήν πλάνη. Αὐτό ὅμως πού κάποτε θαυμάζαμε ἐνεοί βλέποντας τήν πλήθυνση καί ἀναδόμηση τῶν μονῶν ὡς ἄνθηση καί ἀναγέννηση τοῦ ὀρθόδοξου μοναχισμοῦ, ἦταν σέ μεγάλο βαθμό αὐταπάτη. Τό Περιβόλι τῆς Παναγιᾶς μας ἔχει σήμερα καί φωτισμένους γέροντες καί πολλούς ἐξαιρετικούς ἀγωνιστές μοναχούς, παράλληλα ὅμως ἔχει καί πολλούς αἱρετικούς καί κακοδόξους καί φυτευτούς καί πράκτορες. Μόνο οἰκουμενιστές καί ἀκατήχητοι δέν μποροῦν νά τό ἀντιληφθοῦν ἀκόμη αὐτό. Οἱ ἴδιοι εἶναι ἐξάλλου πού θεωροῦν πολύ φυσιολογικό καί ἀπολύτως θεμιτό (ἢ καί ἀναγκαῖο) τόν ἄκρατο «ἐκσυγχρονισμό» τοῦ Ἁγίου Ὅρους, ὁπότε οὐκέτι χρείαν ἔχομεν ἄλλων μαρτύρων γιά τό μέγεθος τῆς πλάνης τους.
Ἐννοεῖται βεβαίως ὅτι εἶναι καί ἄδικο καί ἀναληθές νά χρεωθεῖ ἀποκλειστικά στόν Βασίλειο Γοντικάκη ἡ προαναφερθεῖσα καταστροφική ἐξέλιξη, ἀπό τήν ἄλλη ὅμως εἶναι ἀναμφίβολο ὅτι ἡ συμβολή του σέ αὐτήν, καθώς καί στήν παράλληλη οἰκουμενιστική διάβρωση τοῦ Ἁγίου Ὅρους, ὑπῆρξε μεγάλη. Δέν μπορεῖ π.χ. νά ἀγνοηθεῖ ἡ πλήρης δημόσια σιωπή του ἐνάντια στή χαίνουσα γάγγραινα τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, ἡ ξεκάθαρα εὐμενής στάση του ἀπέναντι στήν μιαρή ψευτοσύνοδο τοῦ Κολυμπαρίου, ἡ ἐκ μέρους του ἐπίμονη τάση νά ἀποφεύγει τήν ἀναφορά σέ αἱρετικά ζητήματα (ἀκόμη καί ὅταν ἐρωτᾶτο) προσφεύγοντας στίς γνωστές του βαρύγδουπες (καί λεκτικά ὄντως ἐντυπωσιακές, ἀλλά τετριμμένες ἀπό ἕνα σημεῖο καί ἔπειτα) ἀγαπολογίες, ἀλλά καί ἡ ἄκρως νανουριστική συμπεριφορά του σέ ζητήματα ὅπως ἡ νέα ταυτότητα καί τά ἄλλα ἀποκαλυπτικά σημεῖα τῶν καιρῶν μας (ἐνῷ τήν συζήτηση γιά τό 666 τήν ἀντιμετώπιζε ὡς μορφή προτεστάντικης τρομολαγνείας).
Καί δέν μπορεῖ ἐπίσης νά ἀγνοηθεῖ ὅτι καί τά δύο μοναστήρια πού ὀργάνωσε (καί τά ὁποῖο συνέχιζαν ἕως τώρα νά τελοῦν ὑπό τήν ἄμεση πνευματική ἐπιρροή του), δηλαδή ἡ Σταυρονικήτα καί ἡ Ἰβήρων, ἀνήκουν στήν προμετωπίδα τῶν οἰκουμενιστικῶν μονῶν τοῦ Ἄθω (σέ ἀντίθεση μέ τίς λεγόμενες φιλοθεΐτικες, τῆς πνευματικῆς ἐπιρροῆς δηλαδή τοῦ μακαριστοῦ ἁγιασμένου γέροντα Ἐφραίμ της Ἀριζόνα). Ἀδιαμφισβήτητο γεγονός καί αὐτό, πολλαπλῶς τεκμηριωμένο καί στήν ἀγαστή σχέση τους μέ τό Φανάρι, καί στήν κοινωνία τους μέ τούς σχισματικούς Οὐκρανούς καί σέ πολλά ἄλλα συμβάντα ἐδῶ καί πολλά χρόνια. Θυμίζω μάλιστα ἐδῶ ὅτι ἀκόμη καί τό ἄθλιο ἐκεῖνο γεγονός τῆς ἀπέλασης τοῦ μητροπολίτη Αὐγουστίνου Καντιώτη ἀπό τό Ἅγιο Ὅρος, τόν Σεπτέμβριο τοῦ μακρινοῦ 1990, σέ Ἰβηρίτες μοναχούς ὑποτακτικούς τοῦ Β.Γ. ὀφείλεται. Γιά ὅσους δέν τό γνωρίζουν, ὁ διαπρύσιος λαμπρός ἐκεῖνος ἱεράρχης εἶχε στηλιτεύσει ἀπό ἄμβωνος κατά τήν διάρκεια ἀγρυπνίας στήν μονή Κουτλουμουσίου τά οἰκουμενιστικά ὀλισθήματα τοῦ Φαναρίου, γεγονός πού προκάλεσε τήν ὀργισμένη δημόσια ἀντίδραση καί ἐπιδεικτική ἀποχώρηση τῶν Ἰβηριτῶν. Λίγες ὧρες ἀργότερα ἦρθε ἐντολή ἀπό τόν τότε πολιτικό διοικητή Λούλη νά ἐκδιωχθεῖ ὁ μητροπολίτης χωρίς καμία καθυστέρηση ἀπό τό Ὅρος, ὅπερ καί ἐγένετο κυριολεκτικά ἀξημέρωτα. Χαρακτηριστικό συμβάν του πρός τά ποῦ διολίσθαινε πλέον μεγάλο μέρος τοῦ ἁγιορείτικου μοναχισμοῦ. Καί φυσικά ἀκολούθησαν πολλά ἀκόμη μέσα στίς ἑπόμενες δεκαετίες.
Καθοριστική εἶναι ἐπίσης ἡ συμβολή τῶν δύο μοναστηριῶν σέ ὅλες τίς ἀνακοινώσεις πού βγάζει ἐδῶ καί πολλά χρόνια τό καρυώτικο μαντρί, ἰδίως ἀπό τό Κολυμπάρι καί ἑξῆς, πού ὄζουν οἰκουμενιστικῆς πλάνης καί διάθεσης συμβιβασμοῦ (γιά νά μήν τό θέσουμε ἀλλιῶς) μέ τό πολιτικό καθεστώς σέ θέματα ὅπως π.χ. ἡ ψευτοπανδημία καί τά ἐμβόλια ἤ ἐσχάτως ἡ νέα ταυτότητα καί ὁ προσωπικός ἀριθμός. Κάποιες ἀπό τίς ἀνακοινώσεις μάλιστα θυμίζουν τόσο ἔντονα τό συγγραφικό ὕφος του ἐκδημήσαντος (κάποιοι ἔχουμε τήν ἐμπειρία νά τό ἀναγνωρίζουμε, κατά τόν ἴδιο τρόπο π.χ. πού βγάζουν μάτι τά κείμενα τοῦ Μεσογαίας ἤ τοῦ Ναυπάκτου), πού ἄν δέν ἦταν ἀπό τό ἴδιο τό χέρι του, ἦταν σίγουρα γραμμένες ἀπό πιστούς «μαθητές» του. Τό ἴδιο ἰσχύει καί γιά τήν τελευταία ἁγιορειτική ἀνακοίνωση, πού βγῆκε γιά νά δικαιολογήσει τήν ἀπαράδεκτη θερμή ὑποδοχή τοῦ ἀφορισμένου βδελύγματος πού ὑποδύεται τόν Ἕλληνα πρωθυπουργό. Μία ὑποδοχή στήν ὁποία θυμίζουμε ὅτι οἱ δύο ἐν λόγῳ μονές ἐπίσης πρωτοστάτησαν, ἐνῷ ὁ ἀφορισμένος ἐπισκέφτηκε καί ἰδιαιτέρως τήν μονή Ἰβήρων, ὅπου εἶχε μάλιστα θερμή συνάντηση μέ τόν ἐκλιπόντα. Ἀξίζει νά ἀναφερθεῖ ὅμως καί ἡ ντροπιαστική περσινή στάση τῆς Ἰβήρων τότε πού ἡ πλειονότητα τῶν ἁγιορείτικων μοναστηριῶν, πρός τιμήν της, καταδίκαζε τό ἐνδεχόμενο χρήσης ἀστυνομικῆς βίας σέ βάρος τῆς μονῆς Ἐσφιγμένου (παρά τίς διαφορές τους πρός αὐτήν): ἡ Ἰβήρων λοιπόν ἦταν ἀπέναντι, σέ συμπόρευση πάντα μέ τούς Κατσουλιέρηδες καί τά 3-4 ἀκόμη μοναστήρια πού ἀποτελοῦν τά προκλητικά ἄντρα τοῦ Οἰκουμενισμοῦ καί τά φερέφωνα τοῦ Φαναρίου μέσα στό ἀθωνικό ἔδαφος.
Καί πολλά βεβαίως μπορεῖ ἐπίσης νά συμπεράνει κανείς ἀπό ἕνα ἀκόμη ἀπολύτως ἀναμφισβήτητο γεγονός: τόν πόλεμο πού δέχθηκε ἀπό τόν ἐκλιπόντα ὁ Ἅγιος Παΐσιος, ἀπό τή στιγμή πού – παρά τήν στενή ἀρχική πνευματική σχέση – στράφηκε ἐναντίον του (πρᾶγμα πού γνωρίζουμε ὅτι εἶχε προκαλέσει στόν Ἅγιο μεγάλη θλίψη καί πικρία). Ἕναν πόλεμο μέ πολλά ἐπεισόδια: καί τόν ἐξεδίωξε τό 1979 (ὡς ἡγούμενος τότε της Σταυρονικήτα) ἀπό τό κελλί τοῦ Τιμίου Σταυροῦ (ὅπου μετά τήν κοίμηση τοῦ παπα-Τύχωνα ἐγκαταβιοῦσε ὁ Ἅγιος, πρίν πάει στήν Παναγούδα) καί τόν κατηγοροῦσε ἔκτοτε ὡς πλανεμένο (μή ἀντέχοντας μᾶλλον τήν τεράστια αὔξηση τῆς φήμης τοῦ Ἁγίου μέσα στά ἑπόμενα χρόνια), ἐνῷ καί μετά τήν κοίμησή του οὐδέποτε τόν παραδέχθηκε ὡς Ἅγιο καί προσπάθησε μάλιστα νά θέσει καί ἐμπόδια στήν ἁγιοκατάταξή του. Γνωστά πράγματα ὅλα αὐτά σέ ὅσους ἔχουν μικρή ἔστω ἀλλά ἀληθινή γνώση τῆς ἁγιορείτικης πραγματικότητας καί δέν αἰθεροβατούν ἐπί νεφελῶν. Αὐτά ὅμως ὅλα οἱ διαπρύσιοι ὑμνογράφοι γιατί ἄραγε τά ἀποκρύπτουν;
Ὅλα τά παραπάνω ἀδιαμφισβήτητα γεγονότα καί δεδομένα εἶναι μερικά μόνο πού μποροῦμε νά σταχυολογήσουμε ἀπέναντι στίς ἀχαλίνωτες φαντασιώσεις κάποιων (τῶν ἴδιων βασικά πού διερήγνυαν ἀτελείωτους σωρούς ἱματίων γιά νά πείσουν τόν κοσμάκη γιά τό πόσο φωτισμένες μορφές ἦταν καί ἄλλοι ἐπ’ ἐσχάτων τῶν χρόνων ἐκδημήσαντες, ὅπως ὁ Γιανναρᾶς, ὁ Ἀλβανίας Ἀναστάσιος ἤ ὁ Σταμούλης). Ἡ ἐξαγιαστική καθιέρωση ὅμως τέτοιων στρεβλῶν προτύπων ὀφείλει νά προκαλέσει ἀντίδραση ἐκ μέρους ὅλων ὅσων γνωρίζουν καί νοιάζονται πραγματικά γιά τήν συνεχῆ ἐδῶ καί δεκαετίες ἀλλοίωση τοῦ ὀρθόδοξου φρονήματος σέ αὐτόν τόν πνευματικά βουλιαγμένο τόπο. Δέν εἶναι δυνατόν ἄνθρωποι πού στήν πραγματικότητα προκάλεσαν σκανδαλισμό καί διάβρωση νά ἠρωοποιοῦνται ὡς ἀναμορφωτές καί ἀναγεννητές τοῦ ἁγιορείτικου μοναχισμοῦ (λές καί οἱ κολοσιαῖοι ἀσκητές πού ζοῦσαν στόν Ἄθω μέχρι καί τήν δεκαετία τοῦ ’60 εἶχαν ἀνάγκη…ἀναμόρφωσης καί ἀναγέννησης) ἤ νά μπαίνουν στό ἴδιο κάδρο μέ ὄντως μεγάλες φωτισμένες μορφές τῆς ἑπόμενης περιόδου (ὅπως π.χ. ὁ π. Γεώργιος Καψάνης) ἤ καί νά «ἐξαγιάζονται» μέ ἀστεῖα ἐπιχειρήματα τύπου ὅτι γέμιζαν κάποτε ἀμφιθέατρα. Τά ὁποῖα ἀσφαλῶς τά γέμιζαν ὄντως – καί σέ κάποια ἀπό αὐτά ἤμασταν τότε καί ἐμεῖς, μέσα στήν ἐλλειματικής διακρίσεως καί γνώσεως νεανική μας ἀφέλεια. Τό ἐρώτημα ὡστόσο εἶναι ἀδυσώπητο: καί λοιπόν; Τό θέμα εἶναι, ἀντιθέτως, ὅτι ἡ ζωή καί ἡ παρέλευση τοῦ χρόνου ἄλλα πράγματα κατέστησε σαφῆ καί φανερά – καί δή μέ ἐκκωφαντικό τρόπο.
Ἄς ἀντικρύσουν λοιπόν ἐπί τέλους κάποιοι τήν σκληρή πραγματικότητα, ἀντί νά στρουθοκαμηλίζουν θλιβερά καί νά κατηγοροῦν ὅσους καταγράφουμε ἁπλῶς τήν ἀλήθεια. Καταληκτικά, ἐπαναλαμβάνουμε καί πάλι τήν εἰλικρινῆ εὐχή μας περί μετανοίας καί σωτηρίας ὅλων αὐτῶν τῶν ἀνθρώπων. Τό ἴδιο προτείνουμε καί πρός τούς κάθε λογῆς αὐτόκλητους ὑμνωδούς τους: ἄν θέλουν νά ἐπιτελέσουν κάτι πραγματικά χρήσιμο, ἄς προσευχηθοῦν θερμά γιά τήν ἀνάπαυση τῆς ψυχῆς τόσο τοῦ ἐδῶ ἀναφερόμενου ἀρχιμανδρίτη ὅσο καί τῶν ἄλλων ἐκλιπόντων. Ἔτσι εἶναι πού θά τούς βοηθησουν πραγματικά καί ὄχι μέ τήν ἀπύθμενη ἀνοησία μάταιων καί βλαπτικῶν ὑμνολογιῶν…