Αρχ. Παύλου Δημητρακοπούλου, Θεολόγου- Ιατρού, συγγραφέως- Ι. Μ. Κυθήρων και Αντικυθήρων
Εν Κυθήροις τη 12η Οκτωβρίου 2025
Η σημερινή Κυριακή, αγαπητοί μου αδελφοί, είναι η Δ΄ Κυριακή του Λουκά, ημέρα κατά την οποία η Εκκλησία καθιέρωσε να εορτάζουμε την μνήμη των αγίων και θεοφόρων Πατέρων που έλαβαν μέρος στην Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδο στην Νίκαια της Βηθυνίας. Η Σύνοδος αυτή όπως είναι γνωστό, αποκατέστησε την αναστήλωση των αγίων και σεπτών εικόνων, που έγινε από τους αείμνηστους Αυτοκράτορες Κωνσταντινουπόλεως Μιχαήλ και της μητρός αυτού Θεοδώρας επί πατριαρχείας του αγίου και ομολογητού Μεθοδίου, το 787.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι την ίδια αυτή εορτή της αναστηλώσεως των αγίων εικόνων και της νίκης της Ορθοδοξίας κατά της αιρέσεως της εικονομαχίας, εορτάζει η Εκκλησία μας και την Κυριακή της Ορθοδοξίας. Όπως επίσης δεν είναι τυχαίο το ότι η Εκκλησία μας όρισε να εορτάζουμε σε άλλες Κυριακές του έτους τους αγίους Πατέρες που έλαβαν μέρος σε άλλες Οικουμενικές Συνόδους. Σε όλες αυτές τις εορτές τιμώντας και προβάλλοντας τους αγίους Πατέρες που αγωνίστηκαν υπέρ της πίστεως και κατά των αιρέσεων, θέλει να τονίσει σε όλους μας πόσο μεγάλη σημασία έχει η ορθή πίστη για τη σωτηρία μας. Μ’ άλλα λόγια θέλει να μας διδάξει ότι σε τίποτε δεν ωφελεί τον Χριστιανό ο αγώνας τον οποίο διεξάγει για να νεκρώσει τα πάθη και να κάμει κτήμα του τις αρετές, αν παράλληλα δεν κρατάει την ορθή πίστη, αν δεν ανήκει δηλαδή στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Έξω της Εκκλησίας δεν υπάρχει σωτηρία, έστω και αν ο άνθρωπος κατορθώσει με νηστείες και ασκητικούς αγώνες όλες τις αρετές.
Οι άγιοι Πατέρες, οι οποίοι αγωνίστηκαν εναντίον των αιρέσεων, έκαναν μεγάλους αγώνες για να διαφυλάξουν ανόθευτη και απαραχάρακτη την αλήθεια της πίστεως, όπως ο Κύριος την απεκάλυψε, όπως οι απόστολοι την εδίδαξαν και όπως η Εκκλησία την παρέλαβε. Αν ρίξουμε μια ματιά στην εκκλησιαστική μας ιστορία, θα διαπιστώσουμε, ότι πολλοί από αυτούς εφυλακίστηκαν, άλλοι καθαιρέθηκαν, άλλοι εδιώχθηκαν, υβρίστηκαν και συκοφαντήθηκαν, υπέμειναν βασανιστήρια και μερικοί από αυτούς εθυσίασαν την ζωή τους. Το γεγονός αυτό δείχνει ακριβώς πόση σημασία έδιναν στις δογματικές αλήθειες της πίστεως και σε κάθε αιρετική απόκλιση. Η ευαισθησία τους αυτή οφείλεται στο ότι είχαν συνειδητοποιήσει, ότι έκπτωση από την αλήθεια της πίστεως, σημαίνει μετάπτωση στην κατάσταση της αιρέσεως, σημαίνει θάνατο πνευματικό και απώλεια της σωτηρίας. Είχαν ακόμη επισημάνει με τον πλούσιο φωτισμό της Χάριτος του αγίου Πνεύματος, που είχαν μέσα τους, ότι ακόμη και ελάχιστη απόκλιση από το ορθό δόγμα έχει καταστρεπτικές συνέπειες, σύμφωνα με τον λόγον του Κυρίου «ός εάν ουν λύση μίαν των εντολών τούτων των ελαχίστων και διδάξη ούτω τους ανθρώπους, ελάχιστος κληθήσεται εν τη βασιλεία των ουρανών». Επίσης και ο απόστολος Παύλος στην προς Γαλάτας επιστολή του υπογραμμίζει την ίδια αλήθεια, όταν λέγει «αλλά και αν ημείς, ή άγγελος εξ’ ουρανού ευαγγελίζηται υμίν παρ’ ό ευηγγελισάμεθα υμίν, ανάθεμα έστω».
Επομένως στα θέματα της πίστεως δεν χωράει συγκατάβασις, δεν χωράει οικονομία και κανείς δεν έχει το δικαίωμα να προσθέσει, ή να αφαιρέσει ούτε το ελάχιστο από το περιεχόμενο της θείας αποκαλύψεως, από την μόνην σώζουσαν αλήθεια της Ορθοδοξίας. Οι αλήθειες της πίστεως δεν είναι απλές δογματικές προτάσεις, που διατυπώθηκαν σε άγιες Συνόδους, Οικουμενικές και Τοπικές, αλλά όροι ζωής, που παραπέμπουν στο ήθος και στην ίδια την ζωή της Εκκλησίας. Το δόγμα είναι τόσο άρρηκτα συνδεδεμένο με το ήθος, έτσι ώστε αλλοίωση του ενός να επιφέρει αναπόφευκτα αλλοίωση και καταστροφή και του άλλου. Όπως παρατηρεί ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: Ψευδή και διεστραμένα δόγματα συνήθως οδηγούν τον άνθρωπο σε βίο ακάθαρτο, όπως επίσης συμβαίνει και το αντίθετο. Δηλαδή διεφθαρμένος βίος πολλές φορές γέννησε ψευδή δόγματα.
Ωστόσο οι άγιοι Πατέρες δεν αγωνίστηκαν μόνο για την καταπολέμηση των αιρέσεων και τη διατύπωση και διαφύλαξη των δογμάτων της πίστεως. Πριν απ’ όλα αγωνίστηκαν να βιώσουν τις αλήθειες της πίστεως. Δεν είχαν μόνο την Ορθοδοξία, είχαν και την Ορθοπραξία. Ετήρησαν με ακρίβεια τις δεσποτικές εντολές και ευρήκαν μέσα σ’ αυτές τον Χριστό, την μόνη αλήθεια, ως ανεκτίμητο θησαυρό.
Σήμερα που η Εκκλησία μας ευφραίνεται και πανηγυρίζει τη νίκη της Ορθοδοξίας και καθώς φέρνει στη μνήμη μας τους αγώνες και τις θυσίες, που έκαναν οι άγιοι Πατέρες μας, για να επιτευχθεί αυτή η νίκη, υπαγορεύει και υποδεικνύει παράλληλα σ’ όλους μας ένα διπλό χρέος. Το πρώτο είναι να ανακαινίσουμε με την μετάνοια και την άσκηση την εικόνα του Θεού, που φέρουμε μέσα μας, η οποία έχει καταφθαρεί και εξαχρειωθεί από τα πάθη και τις επιθυμίες του παλαιού ανθρώπου.
Το δεύτερο χρέος μας είναι να διαφυλάξωμε όλοι μας, κλήρος και λαός, τον θησαυρό της Ορθοδόξου πίστεως ως κόρην οφθαλμού, ανόθευτο και αναλλοίωτο από κάθε αιρετική διδασκαλία και πλάνη. Το καθήκον αυτό είναι σήμερα περισσότερο αναγκαίο και επιτακτικό από κάθε άλλη φορά, διότι και σήμερα η Εκκλησία μας βάλλεται και πολεμείται από πολλές σύγχρονες αιρέσεις, μιά από τις οποίες, η πιό επικίνδυνη, είναι η παναίρεση του Οικουμενισμού, όπως την χαρακτήρισε ο άγιος Ιουστίνος ο Πόποβιτς. Η φοβερή αυτή αίρεση ανέπτυξε μέσα στους κόλπους της διάφορες αιρετικές θεωρίες, που δεν είναι του παρόντος να αναπτύξουμε.
Δυστυχώς η φοβερή αυτή αίρεση, που κυριάρχησε σ’ όλη την διάρκεια του 20ου αιώνος, έφθασε πλέον στο αποκορύφωμά της στις αρχές του 21ου αιώνος με την «Ψευδοσύνοδο» της Κρήτης, το 2016. Η «ψευδοσύνοδος» αυτή, όπως ομολογούν καταξιωμένες προσωπικότητες υπήρξε ένα κατ’ εξοχήν τραγικό και συγκλονιστικό εκκλησιαστικό γεγονός παγκοσμίων διαστάσεων, με ανυπολόγιστες συνέπειες για την ζωή της Εκκλησίας. Ένα γεγονός που προκάλεσε το πλέον οδυνηρό πλήγμα στο σώμα της Εκκλησίας. Ένα γεγονός που σήμανε την συνοδική νομιμοποίηση της παναιρέσεως του Οικουμενισμού και γέμισε με απερίγραπτη θλίψη την θριαμβεύουσα και την στρατευομένη Εκκλησία του Χριστού.
Το γεγονός ότι η φοβερή αυτή αίρεση εξαπλώνεται επικίνδυνα όλο και περισσότερο, υπογραμμίζει το χρέος όλων μας, για την αποτελεσματική καταπολέμησή της. Είναι ανάγκη όλοι μας να επαγρυπνούμε και να διακρίνουμε τα «σημεία των καιρών». Να μείνουμε ανυποχώρητοι και ασυμβίβαστοι στην υπεράσπιση της αληθείας, ανεπηρέαστοι από το πνεύμα της χαλαρότητος και του εφησυχασμού που κυριαρχεί σήμερα σε πολλούς, εδραιωμένοι στην Ορθοδόξο πίστη μας. Πράγμα το οποίο εύχομαι να γίνει σε όλους με τη Χάρη και τη φιλανθρωπία του Κυρίους μας Ιησού Χριστού, τις πρεσβείες της Κυρίας Θεοτόκου και τις πρεσβείες των σήμερα εορταζομένων αγίων, Αμήν.