Είναι προσβολή για την Ελλάδα, για το Σούλι, για τους αγώνες των Σουλιωτών, να ταυτίζονται ηρωικοί αγωνιστές με τους συνεργάτες των Ναζί στη Θεσπρωτία.
Του π. Ηλία Μάκου,
ΠΗΓΗ: Epirus Gate
Σε έντυπά τους, σε ομιλίες στελεχών τους, σε εκθέσεις τους ονομάζουν αυθαίρετα και ανιστόρητα σαν ομοεθνείς τους ήρωες του Σουλίου, όπως ο Κίτσο Τζαβέλλας και ο Μάρκος Μπότσαρης και τους κατατάσσουν στις “σπουδαίες μορφές προγόνων τους”.
Αλλά και το βασιλιά Πύρρο της Ηπείρου, που ανήκε στην καθαρή ελληνική φυλή των Μολοσσών.
Είναι προσβολή για την Ελλάδα, για το Σούλι, για τους αγώνες των Σουλιωτών, να ταυτίζονται ηρωικοί αγωνιστές με τους συνεργάτες των Ναζί στη Θεσπρωτία.
Χωρίς κανένα ίχνος σεβασμού της ιστορίας, οι “Τσάμηδες” επιχειρούν μια πρωτοφανή διαστροφή, επιχειρώντας να οικειοποιηθούν Σουλιώτες οπλαρχηγούς.
Οι Σουλιώτες κατοίκησαν ως ομοιογενής χριστιανικός πληθυσμός στο Σούλι περί το 1550, ενώ οι “Τσάμηδες” προέκυψαν από τοπικό χριστιανικό ελληνικό στοιχείο που εξισλαμίσθηκε μετά την οθωμανική κατάκτηση (15ο αιώνα) και κυρίως με τη βία το 17ο αιώνα, ύστερα από την εξέγερση και το μαρτυρικό θάνατο του επισκόπου Τρίκκης Διονυσίου του Φιλοσόφου (1611), που οι Τουρκαλβανοί αποκάλεσαν ειρωνικά «Σκυλόσοφο».
Οι Σουλιώτες είχαν καθαρή ελληνική συνείδηση, γι’ αυτό και έγιναν πρόμαχοι της Ελληνικής Λευτεριάς.
Οι Μουσουλμάνοι “Τσάμηδες” όχι, γι’ αυτό και στράφηκαν με μανία, καθοδηγούμενοι, κατά του ντόπιου πληθυσμού.
Μετά την απελευθέρωση της Ηπείρου από τους Τούρκους, οι “Τσάμηδες”, σύμφωνα με τη συνθήκη Ειρήνης των Αθηνών, έγιναν Έλληνες υπήκοοι «ως κάτοικοι των οθωμανικών χωρών που περιήλθαν στην κυριαρχία της Ελλάδος». Ως Μουσουλμάνοι σύμφωνα με την ίδια συνθήκη, είχαν το δικαίωμα να διατηρήσουν την οθωμανική υπηκοότητα και εντός διαστήματος τριών ετών να μεταναστεύσουν σε οθωμανικά εδάφη.
Άγνωστος αριθμός Μουσουλμάνων Τσάμηδων αναχώρησε τότε, και εγκαταστάθηκε στην ανατολική Θράκη και τη Μικρά Ασία.
Τα Τίρανα διατήρησαν τη ρητορική ότι οι Τσάμηδες ήταν Αλβανοί και ότι η περιοχή της Ελλάδος, όπου κατοικούσαν, έπρεπε να περιληφθεί στο αλβανικό κράτος.
Η ήττα της Ελλάδος κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή υπήρξε καταλυτική για τις σχέσεις των “Τσάμηδων” με τους Έλληνες.
Με σύμβαση, που υπογράφηκε στη Λωζάνη στις 30 Ιανουαρίου 1923, αποφασίσθηκε ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδος και του νέου τουρκικού κράτους με βάση το θρήσκευμα.
Τα Τίρανα με την υποστήριξη της Ρώμης, όπου είχε επικρατήσει το φασιστικό καθεστώς του Μπενίτο Μουσολίνι, κατέβαλαν κάθε προσπάθεια, ώστε οι Μουσουλμάνοι Τσάμηδες να εξαιρεθούν από την ανταλλαγή, που είχε αποφασίσει η Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής της ΚΤΕ.
Έτσι, η πλειονότητα των “Τσάμηδων” εξαιρέθηκε από την ανταλλαγή και συμπαγείς ομάδες Ελλήνων Χριστιανών προσφύγων από τη Μικρά Ασία, που προορίζονταν να εγκατασταθούν στη Θεσπρωτία, υποχρεώθηκαν να επιστρέψουν στη Μακεδονία, με εξαίρεση όσους εγκαταστάθηκαν στην κοινότητα Νέας Σελεύκειας.
Ό,τι ψέμα και αν επιστρατεύσουν οι “Τσάμηδες”, θα παραμείνουν ως καταδικασθέντες δωσίλογοι κατά την Κατοχή.
Αυτή την πραγματικότητα δεν μπορεί να την αλλάξει καμία προπαγάνδα, γιατί φωνάζουν από τους τάφους τα κόκαλα των αδικοχαμένων θυμάτων τους στη Θεσπρωτία.
Από τον μακρύ κατάλογο της εγκληματικής δράσεώς τους σταχυολογούνται ενδεικτικά τα ακόλουθα:
α) Στις 19 Φεβρουαρίου 1942 δολοφονείται ο Νομάρχης Θεσπρωτίας Γεώργιος Βασιλάκος.
β) Στις 24 Οκτωβρίου εκτελείται στην Καλτερίζα ο ιερέας Ανδρέας Βασιλείου (Παπανδρέας).
γ) Στις 27 Ιουλίου 1943, μετά την αποτυχία της επιθέσεως κατά του χωριού Αγία Κυριακή (Πόποβο), 800 Τσάμηδες της «K.S.I.L.I.A» («Ξίλια») , υπό την αρχηγία των αδελφών Ντίνο, σε συνεργασία με δυνάμεις Κατοχής, έκαναν επιδρομή στα χωριά του Φαναρίου. Λεηλατήθηκαν και πυρπολήθηκαν 519 κατοικίες, δολοφονήθηκαν πολλοί, γυναίκες βιάστηκαν και συνελήφθηκαν 500 άτομα που στάλθηκαν όμηροι στα Ιωάννινα. Ολοσχερής ήταν η απώλεια του κτηνοτροφικού πλούτου. Περίπου 243 χωριά ερημώθηκαν.
Αποκορύφωμα των πράξεών τους ήταν η ομαδική εκτέλεση των 49 Προκρίτων της Παραμυθιάς στις 29 Σεπτεμβρίου του 1943, αφού διατάχθηκαν να σκάψουν μόνοι τους τον τάφο τους.