Ο ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΑΥΡΩΣΗ ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ, (ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΥΨΩΣΗ)
Αρχ. Παύλου Δημητρακοπούλου, Θεολόγου- συγγραφέως Ι. Μ. Κυθήρων και Αντικυθήρων
Εν Κυθήροις τη 21η Σεπτεμβρίου 2025
Η σημερινή Κυριακή, αγαπητοί μου αδελφοί, είναι η Κυριακή μετά την Ύψωση, επειδή επακολουθεί, έπεται της μεγάλης δεσποτικής εορτής της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, την οποία εορτάσαμε μόλις πριν από λίγες ημέρες. Γι’ αυτό και τόσο το ευαγγελικό, όπως και το αποστολικό ανάγνωσμα έχουν σχέση, δηλαδή αναφέρονται στην προηγηθείσα μεγάλη εορτή. Η ευαγγελική περικοπή είναι από το κατά Μάρκον ευαγγέλιο, ενώ η αποστολική είναι από το 2ο κεφάλαιο της προς Γαλάτας επιστολής του αποστόλου Παύλου.
Στην περικοπή αυτή ο απόστολος έρχεται να αποκαλύψει στους Γαλάτες, πως ο ίδιος βιώνει το γεγονός της σταυρικής θυσίας του Κυρίου. Αφού προηγουμένως απέδειξε ότι η δικαίωσή μας και η σωτηρία μας προέρχεται από την πίστη μας στο Χριστό και όχι από την τήρηση των διατάξεων του Μωσαϊκού Νόμου, στη συνέχεια προσθέσει: «Χριστώ συνεσταύρωμαι. Ζω δε ουκέτι εγώ, ζη δε εν εμοί Χριστός». Δηλαδή έχω σταυρωθή μαζί με τον Χριστό και δεν ζω πλέον εγώ, ο παλαιός άνθρωπος, που υπηρετεί την αμαρτία, αλλά ζη μέσα μου ο Χριστός. Η φράση του Παύλου «έχω συσταυρωθεί μαζί με τον Χριστό, έτσι ώστε τώρα δεν ζω πλέον εγώ, αλλά ζη μέσα μου ο Χριστός» δεν σημαίνει, βέβαια, τον βιολογικό θάνατο, αλλά κάποιου άλλου είδους θάνατο. Σημαίνει ότι στον Παύλο είχε πεθάνει πλέον ο παλαιός άνθρωπος. Ότι δεν ενεργούσαν μέσα του τα πάθη και οι κακίες. Μόνον ο Χριστός υπήρχε και ενεργούσε μέσα του, ο Οποίος τον ενέπνεε, τον καθοδηγούσε και τον ενδυνάμωνε. Η ζωή του Παύλου έγινε ένα με τη ζωή του Χριστού. Το εγώ του έγινε ένα με το εγώ του Χριστού. Το θέλημά του ταυτίστηκε με το θέλημα του Χριστού. Δεν ανήκε στον εαυτό του, αλλά στον Χριστό. Ο εαυτός του, το σώμα του, έγινε ο ναός, όπου κατοικεί ο Χριστός. Οι αρετές του, ο λόγος του, η αγάπη του, η ταπείνωσή του δεν ήταν δικά του, αλλά του Χριστού. Ένοιωθε ότι όλη η καταπληκτική του δραστηριότητα, η αντοχή του στις θλίψεις και στις δοκιμασίες, οι επιτυχίες του στα έθνη, η δύναμη και η αγιότητά του, οφειλόταν στον Κύριο.
Γι’ αυτή τη νέκρωση του παλαιού ανθρώπου μας ομιλεί και ίδιος ο Χριστός στο ευαγγελικό ανάγνωσμα, που ακούσαμε προηγουμένως: «Όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού και ακολουθείτω μοι». Δηλαδή όποιος θέλει να με ακολουθήση ως πιστός μαθητής μου, ας απαρνηθή τον αμαρτωλό εαυτόν του και ας πάρη την απόφαση να υποστή προς χάριν μου ταλαιπωρίες και αυτόν ακόμη τον σταυρικό θάνατο και τότε ας με ακολουθήση στο δρόμο, που εγώ χάραξα. Η παραπάνω φράση του Παύλου την οποία αναλύσαμε προηγουμένως, έχει το ίδιο νόημα με τους πιο πάνω λόγους του Χριστού, διότι η απάρνηση του εαυτού μας και η άρση του σταυρού, για την οποία εδώ μας ομιλεί ο Κύριος, δεν είναι τίποτε άλλο παρά το «Χριστώ συνεσταύρωμαι», δηλαδή η καθημερινή συσταύρωσή μας με τον Χριστό.
Εν προκειμένω τίθεται το ερώτημα σε όλους μας: Τι σημαίνουν όλα όσα λέει τόσον ο Κύριος, όσο και ο Παύλος για τη δική μας πνευματική ζωή; Σημαίνουν ότι όπως ο απόστολος πέθανε και αναστήθηκε μαζί με τον Χριστό, έτσι και εμείς πρέπει να πεθάνουμε ώς προς την αμαρτία, για να συναναστηθούμε με τον Χριστό, αν θέλουμε, βέβαια, η ζωή του Χριστού να γίνει και δική μας ζωή. Μ’ άλλα λόγια είναι ανάγκη να πεθάνει ο παλαιός άνθρωπος, να νεκρωθούν τα πάθη και ιδίως ο εγωϊσμός και η φιλαυτία, τα οποία όταν ενεργούν μέσα μας, δεν επιτρέπουν στη θεία Χάρη να έρθει και να ανακαινίσει τις ψυχές μας.
Βέβαια αυτός ο θάνατος, για τον οποίο εδώ γίνεται λόγος, πραγματοποιήθηκε σε όλους μας για πρώτη φορά στο άγιο βάπτισμα, διά του οποίου θάφτηκε ο παλαιός άνθρωπος σύμφωνα με τον λόγο του αποστόλου στην προς Ρωμαίους επιστολή του: «συνετάφημεν ουν αυτώ διά του βαπτίσματος». Όμως στη συνέχεια, ενώ θα έπρεπε να ζούμε μια καινούργια ζωή, συναναστημένοι μαζί με τον Χριστό, δεν παραμείναμε δυστυχώς σ’ αυτή την κατάσταση, αλλά υποδουλωθήκαμε και πάλι στα πάθη και στην αμαρτία. Τώρα ο μόνος τρόπος για να νεκρωθούν τα πάθη και να αναγεννηθούμε πνευματικά διά της Χάριτος είναι το «Χριστῷ συνεσταύρωμαι», δηλαδή η καθημερινή συσταύρωσή μας με τον Χριστό. Ωστόσο αυτή η συσταύρωση δεν είναι μια εύκολη υπόθεση. Απαιτεί αγώνα σκληρό και ισόβιο. Απαιτεί διαρκή μετάνοια μέχρι την ώρα του θανάτου μας.
Αλλά τι σημαίνει μετάνοια πάνω στην πράξη; Μετάνοια σημαίνει έμπρακτη απάρνηση του εγωϊσμού, που έχουμε μέσα μας σε όλες του τις εκδηλώσεις και σε όλες του τις μορφές. Μετάνοια σημαίνει αγώνας καθημερινός, για να καταστείλουμε την οργή, τον θυμό, την κακία, το μίσος, την εκδίκηση, τη ζήλεια, την κατάκριση, τον φθόνο, τη ραθυμία, την αμέλεια και κάθε αισχρή σαρκική επιθυμία. Μετάνοια σημαίνει εγκράτεια στις τροφές, στις αισθήσεις μας και στη γλώσσα μας, διά μέσου των οποίων συχνά επιζητεί ο διάβολος να μας εξωθήσει στην αμαρτία. Μετάνοια σημαίνει διαρκής νήψη και άγρυπνη προσοχή για την έγκαιρη απόκρουση κάθε προσβολής από το διάβολο. Μετάνοια σημαίνει αδιάλειπτη προσευχή, συμμετοχή στην κοινή λατρεία της Εκκλησίας μας και στα μυστήριά της και ιδίως στην εξομολόγηση και στη θεία κοινωνία. Μετάνοια σημαίνει υπακοή στις οδηγίες του πνευματικού μας πατέρα και υπομονή στις θλίψεις, τους πειρασμούς, τις αρρώστιες, τις συκοφαντίες και τους διωγμούς.
Πόσες αμαρτίες θα αποφεύγαμε, αδελφοί μου, αν θυμόμασταν ότι έχουμε συσταυρωθεί με τον Χριστό και δεν μπορούμε να χρησιμοποιούμε τα μέλη μας για την αμαρτία! Η αμαρτία σε πεθαίνει, όταν είσαι υποδουλωμένος σ’ αυτήν και δεν μετανοείς. Την αμαρτία την πεθαίνεις και την νεκρώνεις, όταν ζης με τον Χριστό, δηλαδή όταν ζης με διαρκή μετάνοια. Ο Χριστός μας νεκρώνει, για να μας ζωοποιήσει. Με τη Χάρη του νεκρώνονται τα πάθη, καυτηριάζονται οι κακίες, επουλώνονται οι πληγές, εξαφανίζεται το εγώ μας. Ο Χριστός αφού μας προσλάβει στο σώμα του, που είναι η Εκκλησία και διά του αγίου βαπτίσματος μας καταστήσει μέλη του, στη συνέχεια μας μεταδίδει τη δική του ζωή, που είναι η αληθινή και αιώνια ζωή. Όπως δηλαδή εκείνος ενώθηκε υποστατικά με την ανθρώπινη φύση, έτσι και εμείς ενωνόμαστε χαρισματικά με τον Χριστό. Εκείνος μας προσέλαβε με την άπειρη αγάπη του. Εκείνο που χρειάζεται τώρα είναι να τον προσλάβουμε και εμείς με την ακλόνητη πίστη μας σ’ αυτόν.
Το λυπηρό είναι ότι εμείς, δυστυχώς, δεν ανταποκρινόμαστε στην άπειρη αγάπη του Κυρίου. Αγαπάμε χίλια πρόσωπα και χίλια πράγματα, αλλά όχι τον Χριστό με φλογερή καρδιά. Ό δε μόνος τρόπος για να αποδείξουμε ότι τον αγαπάμε, είναι να αγωνιστούμε να σταυρώσουμε τον παλαιό άνθρωπο και τα πάθη, πράγμα που εύχομαι να γίνει σε όλους μας με τη Χάρη και τη φιλανθρωπία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, τις πρεσβείες της Κυρίας Θεοτόκου και όλων των αγίων. Αμήν.