Χαρα, αλλα και ευθυνη για την ανατροφη
«…Καὶ πολλοὶ ἐπὶ τῇ γεννήσει αὐτοῦ χαρήσονται» (Λουκ. 1,14)
–
Ἑορτὴ σήμερα, ἀγαπητοί μου,
ἑορτὴ μεγάλη. Ἑορτάζει ἕνας ἅγιος ποὺ τὸν ἐπαίνεσε ὄχιἄνθρωπος ἢ
ἄγγελος ἀλλ᾽ αὐτὸς ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, ὁ ὁποῖος εἶπε ὅτι, μέσα
στὰ δισεκατομμύρια παιδιὰ ποὺ γεννοῦν οἱ γυναῖκες, δὲν γεννήθηκε ἄλλος
μεγαλύτερος ἀπὸ τὸν Ἰωάννη τὸν Πρόδρομο (βλ. Ματθ. 11,11. Λουκ. 7,28).
Γι᾿ αὐτὸ καὶ ἡ Ἐκκλησία μας τὸν τιμᾷ ἰδιαιτέρως. Ἄλλοι ἅγιοι ἑορτάζουν
μιὰ φορὰ τὸ χρόνο, αὐτὸς ὁ ἅγιος ἑορτάζει πολλὲς φορές· στὶς 23
Σεπτεμβρίου ἔχουμε τὴν σύλληψί του, σήμερα 24 Ἰουνίου ἔχουμε τὸ γενέθλιο
– τὴ γέννησί του, τὶς 29 Αὐγούστου ἔχουμε τὴν ἀποτομὴ τῆς τιμίας
κεφαλῆς του, στὶς 24 Φεβρουαρίου ἔχουμε τὴν Α΄ καὶ τὴν Β΄ εὕρεσι καθὼς
καὶ στὶς 25 Μαΐου τὴν Γ΄ εὕρεσι τῆς τιμίας κεφαλῆς του, καὶ τέλος τὴν
ἑπομένη τῶν Θεοφανείων (7 Ἰανουαρίου) ἔχουμε τὴν σύναξί του.
Ἂς ῥίξουμε ἕνα βλέμμα στὸ
σημερινὸ εὐαγγέλιο (Λουκ. 1,1-21,57-68,76,80), τὸ ὁποῖο περιέχει μία
εὐχάριστη εἴδησι. Ποία εἶνε εἴδησις αὐτή;
* * *
Ὑπῆρχε, λέει, ἕνα ἀνδρόγυνο, τὸ
ὁποῖο δὲν ἦταν σὰν τὰ σημερινὰ ἀντρόγυνα ποὺ δὲν τρῶνε γλυκὸ ψωμὶ ἀλλὰ
κάθε μέρα τσακώνονται· ἦταν ὑπόδειγμα, ἀγαπημένο, ἀντρόγυνο πίστεως
προσευχῆς καὶ νηστείας. Ὁ σύζυγος ἦταν ὁ Ζαχαρίας καὶ ἡ γυναίκα ἦταν ἡ
Ἐλισάβετ.
Ζοῦσαν εἰρηνικά, ἀλλὰ στὴν
καρδιά τους ὑπῆρχε μιὰ λύπη, ἕνα κάρβουνο ἀναμμένο ποὺ τοὺς ἔκαιγε· κι
αὐτὸ ἦταν ἡ ἀτεκνία. Τὰ χρόνια εἶχαν περάσει, τὰ μαλλιά τους εἶχαν
ἀσπρίσει, γέρασαν, μὰ παιδί δὲν εἶχαν.
Καὶ ξαφνικὰ ὁ Κύριος ἐξεπλήρωσε
τὴν ἐπιθυμία τους. Ὅπως ἀκούσαμε, τὴν ὥρα ποὺ ὁ Ζαχαρίας λειτουργοῦσε,
ἄγγελος, ὁ ἀρχάγγελος Γαβριήλ, τοῦ ἔφερε τὴ χαρμόσυνη εἴδησι ὅτι θὰ
γεννήσῃ υἱόν. «Ἔσται γὰρ μέγας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου», λέει, «καὶ πολλοὶ
ἐπὶ τῇ γεννήσει αὐτοῦ χαρήσονται», πολλοὶ θὰ χαροῦν γιὰ τὴ γέννησί του
(Λουκ. 1,15,14). Δυσπίστησε ὁ Ζαχαρίας. Εἶνε ποτὲ δυνατόν, εἶπε, νὰ
γεννήσῃ μιὰ γριὰ ἑξήντα-ἑβδομήντα χρονῶν; πότε ἀκούστηκε; Αὐτὸ εἶνε
ἀδύνατο…. Γιὰ τὴ δυσπιστία αὐτὴ τιμωρήθηκε, ἔμεινε ἄφωνος· καὶ μόνο μετὰ
τὴ γέννησι, τὴν ὀγδόη ἡμέρα ποὺ τὸ παιδὶ ἔλαβε τὴν περιτομή, τότε ἡ
σιωπή του λύθηκε, ἀφοῦ βεβαίωσε γραπτῶς ὅτι τὸ ὄνομα τοῦ παιδιοῦ εἶνε
«Ἰωάννης» (ἔ.ἀ. 1,63).
* * *
Πολλοί, ἀγαπητοί μου, ἔχουν τὸ
ὄνομα Ἰωάννης. Τί θὰ πῇ Ἰωάννης; Εἶνε ἑβραϊκὴ λέξις ποὺ σημαίνει «δῶρο
Θεοῦ». Καὶ ὄντως ὁ Πρόδρομος ἦταν Θεοῦ δῶρο, καὶ ἡ θαυμαστὴ γέννησί του
ἔδωσε χαρὰ ὄχι μόνο στοὺς γονεῖς του ἀλλὰ σὲ ὅλο τὸν κόσμο. Θέλω ὅμως νὰ
ἐπιστήσω τὴν προσοχή σας στὸ ὅτι ὄχι μόνο ὁ Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος ἀλλὰ
καὶ κάθε παιδὶ ποὺ γεννιέται εἶνε δῶρο καὶ θαῦμα τοῦ Θεοῦ.
Μὴ βλέπουμε τὰ πράγματα αἰσχρά·
αἰσχρὰ δὲν ὑπάρχουν, αἰσχροὶ ἄνθρωποι ὑπάρχουν. Ὁ Θεὸς «πάντα ἐν σοφίᾳ
ἐποίησε» (Ψαλμ. 103,24). Ὥρισε νὰ γεννιέται τὸ παιδὶ ὅπως γνωρίζουμε. Κι
ὅπως τὸ δέντρο ἔχει ῥίζα, ἔτσι κ᾽ ἐμεῖς ἔχουμε ῥίζα· ῥίζα μας εἶνε ὁ
πατέρας καὶ ἡ μητέρα ποὺ μᾶς γέννησαν. Μυστήριο μεγάλο ἀποτελεῖ ἡ
γέννησι τοῦ παιδιοῦ, καὶ ἀπορῶ πῶς ὑπάρχουν ἄπιστοι. Ἐργαστήριο εἶνε ἡ
μήτρα τῆς γυναίκας. Μέσα ἐκεῖ, σὰν σὲ γλάστρα ποὺ πέφτει σπόρος καὶ
βγαίνει ἕνα λουλούδι, ἔτσι πέφτει ἕνα πραγματάκι τόσο μικρὸ ὅσο τὸ
κεφάλι μιᾶς καρφίτσας· τόσο εἴμαστε στὴν ἀρχή. Ἐκεῖνο εἶνε ἄνθρωπος. Ἡ
ἐπιστήμη ἀποδεικνύει ὅτι ἅμα τῇ συλλήψει τὸ γονιμοποιημένο ὠάριο εἶνε
τέλειος ἄνθρωπος ἐν τῷ γίγνεσθαι. Κι ὅπως ἀπὸ ἕνα μικρὸ σπόρο ποὺ πέφτει
στὴ γῆ γίνεται ἕνα πελώριο δέντρο, ἔτσι καὶ ἀπὸ τὸ σπέρμα τοῦ ἀνδρός,
ἕνα ἐλάχιστο πρᾶγμα, γεννιέται ἕνας ἄνθρωπος!
Ἕνα θαῦμα λοιπὸν εἶνε τὸ παιδί.
Ἔχω ὑπ᾿ ὄψιν μου κάποιον στὴν Ἀθήνα ποὺ δὲν πίστευε τίποτα· καὶ πῶς
πίστεψε, ποιός τὸν ἔπεισε, ἱεροκήρυκας ἢ δεσπότης; Ὅταν ἡ γυναίκα του
γέννησε, τότε αὐτὸς πίστεψε. Τὸ κλάμα τοῦ παιδιοῦ φωνάζει· Ὑπάρχει Θεός!
(Ὅπως καὶ κάποιος φυσιοδίφης ποὺ ἔλεγε στὰ λουλούδια· Μὴ φωνάζετε τόσο
πολύ, μὲ ξεκουφάνατε! Τί τοῦ φώναζαν τὰ λουλούδια· Ὑπάρχει Θεός!). Ξέρω
καὶ κάποιον ἄλλο στὴ Φλώρινα. Ἦταν ἀδιάφορος, μὰ τώρα πηγαίνει τακτικὰ
στὴν ἐκκλησία. Πῶς ἄλλαξε; Παντρεύτηκε, γέννησε ἡ γυναίκα του ἕνα
χαριτωμένο ἀγοράκι, αὐτὸς σηκώνεται πέντε φορὲς τὴ νύχτα καὶ πάει νὰ τὸ
δῇ, κι ἀπὸ τότε ἔγινε πιστός. Γι᾿ αὐτὸ σπανίως θὰ δῆτε οἰκογενειάρχες
ἄπιστους· μέσα στὸ σπίτι βλέπουν τὸ θαῦμα τῆς δημιουργίας.
Θαῦμα λοιπὸν τὸ παιδί. Ἀλλ᾽
ἀκριβῶς γι᾽ αὐτὸ καὶ τὸ ἔγκλημα ἐναντίον τοῦ παιδιοῦ, οἱ ἀπαίσιες
ἐκτρώσεις, εἶνε πολὺ βαρύ. Ὑπάρχει βαρύτερο ἀπ᾽ τὸ νὰ σκοτώσῃς ἕνα
ἀνυπεράσπιστο παιδί; ἀμφιβάλλω ἂν συγχωρῆται. Γι᾽ αὐτὸ μάλλιασε ἡ γλῶσσα
μου νὰ φωνάζω στοὺς ναούς· Δολοφόνοι, ποὺ σκοτώνετε τὰ παιδιά! καὶ
εἶστε μέσ᾿ στὴν ἐκκλησία· ποιό τὸ ὄφελος ἀπὸ τὸν ἐκκλησιασμό; Καὶ ἐνῷ ὡς
ἔθνος σβήνουμε, ἡ μετάνοια γιατρῶν νοσοκόμων γονέων σπανίζει. Ὅταν
ἤμουν ἱεροκήρυκας στὴν Ἀθήνα, ἐξέπνεε μιὰ γερόντισσα 90 χρονῶν καὶ μὲ
κάλεσε νὰ πάω νὰ τὴ δῶ. –Ἄχ, λέει, πάτερ μου, κάρβουνο ἔχω καὶ μὲ καίει
75 τώρα χρόνια. –Τί κάρβουνο; –Ὅταν ἤμουν 25 χρονῶν, ὁ ἄντρας μου μὲ
παρέσυρε καὶ σκότωσα τὸ παιδί μου! Καὶ κλάμα κλάμα… Μεγάλο τὸ ἁμάρτημα·
φοβοῦμαι καμμιὰ τιμωρία δεινή. Δολοφόνοι! Πῶς θ᾽ ἀποφύγουμε τὴν ὀργὴ τοῦ
Θεοῦ;
* * *
Δῶρο Θεοῦ, ἀγαπητοί μου, τὸ
παιδί· καὶ ὡς θεῖο δῶρο πρέπει νὰ δεχώμαστε τὴ γέννησί του. Ἀλλ᾽ ἀρκεῖ
μόνο νὰ γεννήσῃς τὸ παιδί; Ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος λέει· Τὸ νὰ γεννήσῃς δὲν
εἶνε τόσο δύσκολο, εἶνε φυσικὸς νόμος σὲ ὅλη τὴ ζῳολογικὴ κλίμακα· καὶ
τὰ γατιὰ καὶ τὰ σκυλιὰ καὶ οἱ τίγρεις καὶ οἱ λέοντες γεννοῦν. Πατέρα καὶ
μητέρα θὰ σὲ πῶ ὄχι ὅταν γεννήσῃς ἀλλὰ ὅταν – τί; ὅταν ἀναθρέψῃς τὸ
παιδί. Τὸ παιδὶ ἔχει ἀνάγκη ἀνατροφῆς. Ὄχι τὸ γεννᾶν ἀλλὰ τὸ ἀνατρέφειν
σὲ ἀναδεικνύει πατέρα καὶ μητέρα. Τί νὰ ποῦμε ὡς πρὸς τὴν ἀνατροφή; Θὰ
χρειαζόταν ἰδιαίτερος λόγος. Συντέμνω τὸν λόγο καὶ λέγω μόνο τὰ ἑξῆς.
Τὸ παιδὶ ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ
καλλιέργεια, καλλιεργεία πνευματική. Σήμερα τὰ παιδιὰ μένουν
ἀκαλλιέργητα πνευματικῶς καὶ τεραστία εὐθύνη φέρουν οἱ γονεῖς.
Ἄλλοτε στὴν εὐλογημένη πατρίδα
μας, Πόντο, Θρᾴκη, Μακεδονία, κάθε Κυριακὴ ὅλα τὰ παιδιὰ ἦταν στὴν
ἐκκλησία. Τώρα εἶνε ἐλάχιστα. Τὰ ἄλλα ποῦ βρίσκονται; Ἐμένα ρωτᾶτε;
ρωτῆστε τὸν ἑαυτό σας. Τὰ κακομάθαμε, κοιμοῦνται ἀργὰ βλέποντας ταινίες,
καὶ τὸ πρωὶ δὲν ξυπνοῦν, δὲν ὑπάρχει παιδὶ νὰ σηκώσῃ λαμπάδα κ᾽
ἑξαπτέρυγο.
Ἀλλοίμονο στὴ μάνα ποὺ δὲν
φέρνει τὰ παιδιά της στὴν ἐκκλησία, νὰ κάνουν τὸ σταυρό τους, νὰ
παρακαλέσῃ τὸ Θεὸ νὰ γίνουν ἄνθρωποι. Ἀπὸ παιδιὰ ποὺ δὲν ἐκκλησιάζονται,
νὰ τὸ θυμᾶστε, θὰ βγοῦν θηρία. Ποῦ μιλάω, σὲ πέτρες; Ὁμιλῶ μὲ γεγονότα.
Πρὶν τὸ 1950 σὲ κάποιο χωριὸ τῶν Γρεβενῶν, ἕνας γέρος μοῦ ἔλεγε· Εἴχαμε
ἐδῶ ἕνα χαριτωμένο ξανθὸ ἀγοράκι, τό ᾽παιρνα στὴν ἀγκαλιά μου, τὸ
φίλευα καραμέλλες· ἀλλὰ ἀνετράφη μέσα σὲ ἄθεη οἰκογένεια κι ὅταν
μεγάλωσε τί ἔγινε· σφαγέας! βγῆκε στὸ βουνὸ καὶ σκότωσε ἀνθρώπους,
τρακόσους ἔσφαξε μὲ τὸ μαχαίρι…
Θεέ μου Θεέ μου! Τὸ ἀγριώτερο
θηρίο δὲν εἶνε ἡ τίγρις καὶ τὸ λιοντάρι· παιδιὰ ποὺ δὲν ἐκκλησιάζονται,
δὲν πᾶνε στὸ κατηχητικὸ σχολεῖο, δὲν ἐξομολογοῦνται, δὲν κοινωνοῦν,
παιδιὰ ποὺ κοιμοῦνται τὴν ὥρα ποὺ ἡ Ἐκκλησία προσεύχεται, τὰ παιδιὰ αὐτὰ
θὰ γίνουν αὔριο μάστιγα τῆς κοινωνίας.
Ἔχετε εὐθύνη οἱ γονεῖς, νὰ φυτέψετε στὶς καρδιὲς τῶν παιδιῶν σας ὅ,τι εὐγενές, ὡραῖο καὶ ὑψηλὸ ἔχει ἡ παράδοσί μας.
Τελείωσα. Ἀναθρέψτε τὰ παιδιά
σας ὅπως ἡ Ἐλισάβετ καὶ ὁ Ζαχαρίας τὸν Ἰωάννη, ὅπως οἱ πρόγονοί μας, μὲ
τὰ διδάγματα τοῦ Εὐαγγελίου, καὶ τότε μέσα ἀπ᾿ αὐτὰ θὰ βγῇ μία νέα
κοινωνία μὲ μέλλον φωτεινό. Διαφορετικά, ξέρετε τί θὰ γίνῃ; Ἐσεῖς θὰ
πεθάνετε, ἀλλὰ οἱ ἄνθρωποι, ποὺ θὰ βλέπουν ἕνα παιδὶ τρομοκράτη –
ἐγκληματία, θὰ λένε· «Ἀνάθεμα στὴ μάνα ποὺ τὸ γέννησε καὶ στὸν πατέρα
ποὺ τὸν ἔσπειρε». Ἂν δὲν θέλετε ν᾿ ἀκουστοῦν τέτοια πικρὰ λόγια,
προσπαθῆστε νὰ δώσετε χριστιανικὴ καὶ ἐθνικὴ ἀνατροφή, ὥστε οἱ ἄνθρωποι
νὰ λένε γιὰ τὸ παιδί σας· «Εὐλογημένοι οἱ γονεῖς ποὺ τὸ γέννησαν». Ὄχι
μόνο γεννᾶν ἀλλὰ καὶ ἀνατρέφειν τὰ παιδιά, αὐτὸ μᾶς διδάσκουν σήμερα τὰ
γενέθλια τοῦ Προδρόμου.
Εἴθε ὁ Κύριος νὰ δώσῃ, τὰ φτωχά μου λόγια νὰ τὰ αἰσθανθῆτε. Προσπαθῆστε· τὰ παιδιά σας κοντὰ στὸ Χριστό! διαφορετικά, χαθήκαμε.
(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
(ἱ. ναὸς Ἁγ. Ἰωάννου Πτολεμαΐδος 24-6-1990 Κυριακὴ)
― ἀρχεῖο τοῦ κ. Δημητρίου Π. Λιάκου 1
