Γενέθλιον Τιμίου Προδρόμου - Ὁ λαμπρός αὐγερινός τοῦ ἄδυτου ἥλιου

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ: Ρωμ. ιγ΄ 11 – ιδ΄ 4

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ: Λουκ. α΄ 1-25, 57-68, 76, 80

Ὁ λαμπρός αὐγερινός τοῦ ἄδυτου ἥλιου

«Ἡ νὺξ προέκοψεν, ἡ δὲ ἡμέρα ἤγγικε»

Ἑορτάζουμε σήμερα τὸ Γενέσιον τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου. Ὁ Τίμιος Πρόδρομος, ἡ μεγάλη αὐτὴ μορφὴ τῆς Ἐκκλησίας μας, στέκεται στὸ μεθόριο δύο ἐποχῶν, τῆς Παλαιᾶς καὶ τῆς Καινῆς Διαθήκης. Ἡ Ἐκκλησία δὲν συνηθίζει νὰ ἑορτάζει τὴ γέννηση Ἁγίων παρὰ μόνο τὸ Γενέσιον τῆς Θεοτόκου στὶς 8 Σεπτεμβρίου καὶ σήμερα, 24 Ἰουνίου, τὸ Γενέσιον τοῦ Προδρόμου. Γιατί αὐτὴ ἡ ἐξαίρεση; Διότι τὰ ἁγιότατα αὐτὰ πρόσωπα εἶχαν μοναδικὴ ἀποστολὴ στὸ θεῖο σχέδιο γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ κόσμου. Στὸ εὐαγγελικὸ Ἀνάγνωσμα ἀκούσαμε τὰ γεγονότα τὰ σχετικὰ μὲ τὴ γέννηση τοῦ ἁγίου Ἰωάννου· τὸ ἀποστολικὸ ὅμως, ποὺ μιλάει γιὰ νύχτα καὶ ἡμέρα, ποὺ εἶναι καὶ αὐτὸ πρὸς τιμὴν τοῦ Ἁγίου, τί σχέση ἔχει μὲ τὴν ἑορτή;

Ἂς δοῦμε λοιπὸν ποιὰ εἶναι ἀντίστοιχα ἡ νύχτα καὶ ἡ ἡμέρα γιὰ τὶς ὁποῖες ὁμιλεῖ τὸ ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα, ποιὰ ἡ ἀναφορά τους στὸν Πρόδρομο καὶ ποιὸ τὸ δικό μας καθῆκον.

1. Ἡ νύχτα τῆς πρὸ Χριστοῦ ἐποχῆς, ἡ ἡμέρα τῆς ἐποχῆς τῆς Χάριτος

Ἡ σημασία τοῦ χωρίου στὰ συμφραζόμενά του εἶναι ἡ ἑξῆς: Ἡ νύχτα τῆς παρούσας ζωῆς προχώρησε, ἡ ἡμέρα τῆς μέλλουσας ζωῆς ἔχει πλησιάσει· αὐτὸ γράφει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στοὺς Χριστιανοὺς τῆς Ρώμης. Λοιπὸν πρέπει νὰ ἑτοιμασθοῦμε πιὸ ἐντατικὰ γιὰ νὰ ἀξιωθοῦμε τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν.

Στὴ σημερινὴ ἑορτὴ ὅμως τὸ χωρίο λαμβάνει ἄλλη ἔννοια. Γράφει ὁ ἱερὸς ὑμνογράφος στὸν Κανόνα τῆς ἡμέρας: «Νὺξ τῆς ἀθεότητος ἐν τῇ γεννήσει σου, Πρόδρομε, ἐκ γῆς ἀπελαύνεται». Ἡ νύχτα κατὰ τὴν ὁποία δὲν λατρευόταν ὁ ἀληθινὸς Θεός· ἡ νύχτα αὐτὴ μὲ τὴ γέννησή σου, Πρόδρομε, φεύγει, καί – συνεχίζει ὁ ὑμνογράφος – ἁπλώνονται οἱ ἀκτίνες τῆς Χάριτος στὰ πέρατα τοῦ κόσμου.

Ἑπομένως ἡ νύχτα εἶναι ἡ πρὸ Χριστοῦ ἐποχή, κατὰ τὴν ὁποία ἡ ἀνθρωπότητα, μὲ ἐξαίρεση τὸν Ἰσραήλ, δὲν λάτρευε τὸν ἀληθινὸ Θεὸ ἀλλὰ τὰ εἴδωλα. Εἶναι ἀκόμη ἡ ἐποχὴ τῆς Π. Διαθήκης, κατὰ τὴν ὁποία ἐπικρατοῦσαν οἱ σκιὲς τῶν τύπων τοῦ Μωσαϊκοῦ Νόμου· ἡ ἐποχὴ κατὰ τὴν ὁποία βασίλευε ὁ θάνατος καὶ οἱ ἄνθρωποι ἦταν βυθισμένοι σὲ κάθε εἴδους ἁμαρτία. Ἀλλὰ τώρα ἔρχεται ἡ ἡμέρα, ὁ καιρὸς τῆς ἔνσαρκης παρουσίας τοῦ Θεοῦ στὴ γῆ. Ἔρχεται ὁ Μεσσίας, ποὺ θὰ ἐγκαινιάσει νέα ἐποχή, κατὰ τὴν ὁποία θὰ ἔλθουν οἱ ἄνθρωποι σὲ θεογνωσία, θὰ δοθεῖ ἄφεση ἁμαρτιῶν, θὰ ἀνοίξει ὁ Παράδεισος, θὰ ἐκχυθεῖ ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος…

2. Ὁ Πρόδρομος προμηνύει τὴ νέα ἐποχὴ

Ὁ Τίμιος Πρόδρομος προαναγγέλλει τὴν ἔλευση τοῦ Κυρίου, ὅπως τὸ ἀστέρι Αὐγερινὸς τὰ χαράματα ἀναγγέλλει τὴν ἀνατολὴ τοῦ ἥλιου. Γράφει πολὺ ὡραῖα πάλι ὁ ἱερὸς ὑμνογράφος: Ὁ ἅγιος Ἰωάννης μὲ τὴ γέννησή του «ἑωσφόρου φαιδρότερος τῆς δόξης τὸν Ἥλιον μηνύει σήμερον»· δηλαδὴ πιὸ λαμπρὸς ἀπὸ τὸν «Ἑωσφόρο», τὸν Αὐγερινό, προαναγγέλλει μὲ τὴ γέννησή του σήμερα τὸν Ἥλιο τῆς δόξης, τὸν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό.

Γεννήθηκε ὁ μέγιστος Προφήτης δίνον­τας τέλος στὴ στειρότητα καὶ ἀτεκνία τῆς γερόντισσας μητέρας του καὶ στὴν ἀφωνία τοῦ πατέρα του. Γεννήθηκε ἐκεῖνος ποὺ θὰ προετοιμάσει τὶς ψυχὲς τῶν ζών­των καὶ τῶν νεκρῶν γιὰ νὰ ὑποδεχθοῦν τὸν Μεσσία. 

3. Ἑτοιμασία γιὰ τὴν ὑποδοχὴ τοῦ Κυρίου

Ἐφόσον σήμερα ἀνατέλλει ὁ Αὐγερι­νὸς τῆς νέας ἐποχῆς – αὐτὸ γιορτάζουμε – ποιὸ τὸ δικό μας καθῆκον; Νὰ ἀκούσουμε καὶ νὰ ὑπακούσουμε στὸ κήρυγμα τοῦ Προδρόμου. Νὰ μετανοήσουμε. Νὰ δείξουμε ἔμπρακτη μετάνοια. Νὰ παρουσιάσουμε «καρποὺς ἀξίους τῆς μετανοίας» (Λουκ. γ´ 8). Νὰ βγάλουμε σὰν ἄλλα νυχτερινὰ ἐνδύματα «τὰ ἔργα τοῦ σκότους», τὰ ἔργα τῆς ἁμαρτίας, καὶ νὰ ἐνδυθοῦμε «τὰ ὅπλα τοῦ φωτός», τὰ ἔργα τῆς ἀρετῆς, κατὰ τὸν ἅγιο Ἀπόστολο. Νὰ ἑτοιμαστοῦμε γιὰ νὰ ὑποδεχθοῦμε τὸν Κύριο, γιὰ νὰ ἐνδυθοῦμε τὸν Κύριο. 

«Ὁ νόμος καὶ οἱ προφῆται ἕως Ἰωάννου· ἀπὸ τότε ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ εὐαγγελίζεται, καὶ πᾶς εἰς αὐτὴν βιάζεται». Ὁ Νόμος καὶ οἱ Προφῆτες προφήτευσαν μέχρι τὸν Ἰωάννη. Ἀπὸ τότε ἀναγγέλλεται φανερὰ τὸ χαρμόσυνο μήνυμα τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν, καὶ κάθε συνετὸς ἄνθρωπος ἀσκεῖ βία στὸν ἑαυτό του καὶ σπεύδει νὰ εἰσέλθει σ᾿ αὐτήν (Λουκ. ις´ [16] 16).

Σήμερα ἔλαμψε τὸ πιὸ φωτεινὸ ἀστέρι στὸ νοητὸ στερέωμα τῆς Ἐκκλησίας· τὸ ἀστέρι ποὺ ἀναγγέλλει τὴν ἔλευση τοῦ Ἡλίου τῆς Δικαιοσύνης. Ἂς χαροῦμε τὸ φῶς του, ἂς δεχθοῦμε τὸ μήνυμά του στὴ ζωή μας. Σήμερα ἀκούσαμε στὸ ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα ἕνα ἐγερτήριο σάλπισμα. Ποιὸς θὰ τὸ ἀκούσει μὲ τὰ πνευματικά του αἰσθητήρια; Ποιὸς θὰ τὸ αἰσθανθεῖ ὡς δική του προσωπικὴ πρόσκληση, ὥστε νὰ ὑψωθεῖ, νὰ σηκωθεῖ πάνω ἀπὸ τὰ γήινα καὶ νὰ συναντήσει ἕτοιμος, φωτεινὸς τὸν Κύριο ποὺ ἔρχεται γιὰ νὰ παραλάβει τοὺς δικούς Του στὴ Βασιλεία Του;

Ορθόδοξο Περιοδικό “Ο ΣΩΤΗΡ”