Οἱ Ἅγιοι Ναζάριος, Προτάσιος, Γερβάσιος καὶ Κέλσιος οἱ Μάρτυρες
Τὸν Ναζάριον καὶ συνάθλους τρεῖς ἅμα,
Θεῷ προσῆξε Ναζαρηνῷ τὸ ξίφος.
Σὺν τρισὶ Ναζάριος τμήθη δεκάτῃ γε τετάρτῃ.
Οἱ γονεῖς τοῦ Ναζαρίου (Ἀφρικανὸς καὶ Περπετούα) λέγεται ὅτι ὑπῆρξαν μαθητὲς τοῦ Ἀπ. Πέτρου, ὁ ὁποῖος τοὺς εἵλκυσε στὴν χριστιανικὴ πίστη καὶ τοὺς βάπτισε. Ὁ γιὸς τους ἔμεινε ὀρφανὸς σὲ νεαρὴ ἡλικία, μέσα σὲ μία διεφθαρμένη κοινωνία. Ἀλλὰ ὁ Ναζάριος εἶχε κληρονομήσει τὶς ἀρετὲς τῶν γονέων του.
Ἔμεινε ἁγνὸς καὶ ἄμεμπτος, σύμφωνα μὲ τὴν συμβουλὴ τοῦ πνευματικοῦ του πατέρα Ἀπ. Πέτρου, ποὺ λέει: «Τᾶς ψυχᾶς ὑμῶν ἠγνικότες ἐν τῇ ὑπακοῇ τῆς ἀληθείας». Ὀφείλετε, λέει ὁ Ἀπ. Πέτρος, νὰ κάνετε ἁγνὲς καὶ καθαρὲς τὶς ψυχές σας ἀπὸ κάθε ἀκάθαρτο πάθος καὶ ἐπιθυμία καὶ κλίση, μὲ τὴν ὑπακοή σας στὴν ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου.Καὶ ὁ Ναζάριος ὄχι μόνο ἔμεινε ἁγνὸς μέσα στὸ διεφθαρμένο κοινωνικό του περιβάλλον, ἀλλὰ ὅταν ἔγινε 20 χρονῶν διαμοίρασε τὰ ὑπάρχοντά του στοὺς φτωχοὺς καὶ ἄρχισε περιοδεῖες, κηρύττοντας τὸ Εὐαγγέλιο μὲ πολλὴ καρποφορία.
Ὅταν πῆγε στὰ Μεδιόλανα, συνάντησε δυὸ εὐσεβεῖς ἄνδρες, τὸν Προτάσιο καὶ τὸν Γερβάσιο. Ἐκεῖ, καὶ οἱ τρεῖς μαζὶ διὰ τοῦ θείου λόγου πέτυχαν πολλὲς κατακτήσεις. Ὄχι μόνο ἀπὸ τὸν ὄχλο, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὶς ἀνώτερες κοινωνικὲς τάξεις.
Κατόπιν ὁ Ναζάριος πῆγε στὴν Γαλλία, ὅπου μὲ τὸ δίχτυ τοῦ λόγου εἶχε πολλὲς ἐπιτυχίες. Μεταξὺ αὐτῶν ποὺ πίστεψαν, ἦταν καὶ μία νεαρὴ ψυχή, ὁ Κέλσιος.
Ὅταν ὁ Ναζάριος ἐπέστρεψε στὰ Μεδιόλανα, τὸν συνέλαβαν. Προηγουμένως εἶχαν συλλάβει καὶ τοὺς Προτάσιο καὶ Γερβάσιο. Ὁ ἔπαρχος Ἀννουλῖνος, ὅταν εἶδε ὅτι δὲν ἄλλαζαν τὴν πίστη τους, ὅλους, μαζὶ μὲ τὸ νεαρὸ Κέλσιο, τοὺς ἀποκεφάλισε.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Τετράριθμον σύνταγμα, τῶν Ἀθλητῶν τοῦ Χριστοῦ, Ναζάριον μέλψωμεν, σὺν Γερβασίῳ ὁμοῦ, Προτάσιον Κέλσιον· οὗτοι γὰρ τὴν Τριάδα, ἀνεκήρυξαν πᾶσι, λύσαντες δι’ ἀγώνων, τὴν πολύθεον πλάνην. Αὐτῶν Χριστὲ ἱκεσίαις, πάντας ἐλέησον.
Κοντάκιον. Ἦχος α’. Χορὸς Ἀγγελικός.
Μαρτύρων τοῦ Χριστοῦ, τὴv τετράριθμον δόξαv, ὑμνήσωμεν πιστοί, εὐφημίαις ᾀσμάτωv, Ναζάριοv Προτάσιον, καὶ Γερβάσιον Κέλσιον· οὗτοι ἤθλησαν μέχρι τομῆς καὶ θανάτου· οὗτοι στέφανον, τῆς ἀφθαρσίας λαβόντες, αἰτοῦσι σωθῆναι ἡμᾶς.
Ἕτερον Κοντάκιον. Ἦχος β’. Τοῖς τῶν αἱμάτων σου.
Ὡς ἡνωμένοι τῷ πνεύματι Ἅγιοι, τῆς ὁμονοίας τηρεῖν τὴν ἑνότητα, ἐν πᾶσιν ἡμᾶς ἐνισχύσατε, καὶ εὐσεβείας κηρύττειν τὰς χάριτας, ἡμῖν θεῖον λόγον βραβεύσατε.
Μεγαλυνάριον.
Φάλαγξ τῶν Μαρτύρων τετραμελής, τετράκρουνος βρύσις, τῶν ναμάτων τῶν μυστικῶν, Ναζάριε Κελσίῳ, μετὰ τοῦ Προτασίου, καὶ Γερβασίου ἅμα, κόσμῳ ἐδείχθητε.
Ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Μελωδός
Ἀπῆλθε Κοσμᾶς ἔνθα πᾶσα τερπνότης,
Μέλη λιπὼν τέρποντα τὴν Ἐκκλησίαν.
Ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Μελωδὸς ἀνατράφηκε ἀπὸ τὸν εὐσεβῆ Σέργιο, ποὺ ἦταν πατέρας τοῦ Ἰωάννη τοῦ Δαμασκηνοῦ.
Ὁ Σέργιος ἦταν ὑπουργὸς οἰκονομικῶν του Χαλίφη τῶν Ἀράβων. Ὁ Ἰωάννης καὶ ὁ Κοσμᾶς εἶχαν ἀγάπη καὶ ἔφεση πρὸς τὴν μάθηση εἴτε αὐτὴ ἀφοροῦσε τὶς ἐπιστημονικὲς γνώσεις εἴτε τὶς ἱερὲς γνώσεις τῆς θρησκείας μας. Γι’ αὐτὸ τὸ λόγο ὁ Σέργιος προσπαθοῦσε νὰ τοὺς βρεῖ ἕνα σοφὸ δάσκαλο. Ἡ εὐκαιρία ποὺ ἔψαχνε παρουσιάστηκε ὅταν οἱ Ἄραβες σὲ μία λεηλασία ποὺ ἔκαναν στὴ Σικελία ἔπιασαν αἰχμάλωτο τὸν μοναχὸ Κοσμᾶ ἀπὸ τὴν Καλαβρία. Ὁ Σέργιος τὸν ἐλευθέρωσε καὶ τοῦ πρόσφερε τὴν φιλοξενία του μὲ ἀντάλλαγμα νὰ διδάξει τοὺς υἱούς του.
Ὁ Κοσμᾶς ἦταν ἄνδρας ἐγκυκλοπαιδικώτατος, εἶχε σπουδάσει Θεολογία, Φιλολογία, Μαθηματικὰ καὶ ἦταν ἱκανὸς νὰ διδάξει φιλοσοφία καὶ ρητορική. Γνώριζε ἐπίσης μουσικὴ καὶ ποίηση. Ὑπὸ τὴν καθοδήγησή του λοιπὸν ὁ Ἰωάννης καὶ ὁ Κοσμᾶς προέκοψαν λαμπρῶς.
Μετέβησαν στὰ Ἱεροσόλυμα, ὅπου ἔγιναν δεκτοὶ ἀπὸ τὴν Μονὴ τοῦ Ἁγίου Σάββα. Ὁ Κοσμᾶς μετὰ ἀπὸ προτροπὴ τοῦ Πατριάρχη τῶν Ἱεροσολύμων χειροτονήθηκε τὸ 743 ἐπίσκοπος Μαϊουμᾶ, ἡ ὁποία ἀρχαιότερα ὀνομαζόταν Ἀνδήδων καὶ ἦταν παραθαλάσσια πόλη στὴν Παλαιστίνη.
Διετέλεσε τὰ καθήκοντά του μὲ ἐπιμέλεια καὶ εὐσυνειδησία.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Οὐράνιον ἅμιλλαν, διατυπῶν ἐν σαρκί, ἐπίγειον αἴνεσιν, τῷ ἐν ὑψίστοις Θεῶ, πανσόφως συνήρμοσας, σὺ γὰρ ὥσπερ κιθάρα, τῆς εὐσήμου σοφίας, ᾔνεσας ὑψηγόρως, τοῦ Σωτῆρος τὴν δόξαν. Διό σε Κοσμᾶ θεηγόρε, ὕμνοις γεραίρομεν.
Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ.
Κεκοσμημένος ἀρεταῖς Κοσμᾶ θεόπνευστε
Τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ κόσμος γεγένησαι
Καὶ τοῖς ᾄσμασιν ἐκόσμησας ταύτην μάκαρ.
Ἀλλὰ πρέσβευε πρὸς Κύριον τοῦ ῥύεσθαι
Ἐκ παντοίων μηχανῶν τοῦ πολεμήτορος
Τοὺς σοὶ κράζοντας, χαίροις Πάτερ τρισόλβιε.
Μεγαλυνάριον.
Χαίροις ὁ κοσμήτωρ τῶν ἑορτῶν, ὁ ἐνθέως ᾄσας, ὥσπερ ἄλλος νέος Δαβίδ, ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ, Κοσμᾶ τῇ τῶν Ὁσίων, Χριστοῦ τὰ μεγαλεῖα, τοῦ σὲ δοξάσαντος.
Ὁ Σέργιος ἦταν ὑπουργὸς οἰκονομικῶν του Χαλίφη τῶν Ἀράβων. Ὁ Ἰωάννης καὶ ὁ Κοσμᾶς εἶχαν ἀγάπη καὶ ἔφεση πρὸς τὴν μάθηση εἴτε αὐτὴ ἀφοροῦσε τὶς ἐπιστημονικὲς γνώσεις εἴτε τὶς ἱερὲς γνώσεις τῆς θρησκείας μας. Γι’ αὐτὸ τὸ λόγο ὁ Σέργιος προσπαθοῦσε νὰ τοὺς βρεῖ ἕνα σοφὸ δάσκαλο. Ἡ εὐκαιρία ποὺ ἔψαχνε παρουσιάστηκε ὅταν οἱ Ἄραβες σὲ μία λεηλασία ποὺ ἔκαναν στὴ Σικελία ἔπιασαν αἰχμάλωτο τὸν μοναχὸ Κοσμᾶ ἀπὸ τὴν Καλαβρία. Ὁ Σέργιος τὸν ἐλευθέρωσε καὶ τοῦ πρόσφερε τὴν φιλοξενία του μὲ ἀντάλλαγμα νὰ διδάξει τοὺς υἱούς του.
Ὁ Κοσμᾶς ἦταν ἄνδρας ἐγκυκλοπαιδικώτατος, εἶχε σπουδάσει Θεολογία, Φιλολογία, Μαθηματικὰ καὶ ἦταν ἱκανὸς νὰ διδάξει φιλοσοφία καὶ ρητορική. Γνώριζε ἐπίσης μουσικὴ καὶ ποίηση. Ὑπὸ τὴν καθοδήγησή του λοιπὸν ὁ Ἰωάννης καὶ ὁ Κοσμᾶς προέκοψαν λαμπρῶς.
Μετέβησαν στὰ Ἱεροσόλυμα, ὅπου ἔγιναν δεκτοὶ ἀπὸ τὴν Μονὴ τοῦ Ἁγίου Σάββα. Ὁ Κοσμᾶς μετὰ ἀπὸ προτροπὴ τοῦ Πατριάρχη τῶν Ἱεροσολύμων χειροτονήθηκε τὸ 743 ἐπίσκοπος Μαϊουμᾶ, ἡ ὁποία ἀρχαιότερα ὀνομαζόταν Ἀνδήδων καὶ ἦταν παραθαλάσσια πόλη στὴν Παλαιστίνη.
Διετέλεσε τὰ καθήκοντά του μὲ ἐπιμέλεια καὶ εὐσυνειδησία.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Οὐράνιον ἅμιλλαν, διατυπῶν ἐν σαρκί, ἐπίγειον αἴνεσιν, τῷ ἐν ὑψίστοις Θεῶ, πανσόφως συνήρμοσας, σὺ γὰρ ὥσπερ κιθάρα, τῆς εὐσήμου σοφίας, ᾔνεσας ὑψηγόρως, τοῦ Σωτῆρος τὴν δόξαν. Διό σε Κοσμᾶ θεηγόρε, ὕμνοις γεραίρομεν.
Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ.
Κεκοσμημένος ἀρεταῖς Κοσμᾶ θεόπνευστε
Τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ κόσμος γεγένησαι
Καὶ τοῖς ᾄσμασιν ἐκόσμησας ταύτην μάκαρ.
Ἀλλὰ πρέσβευε πρὸς Κύριον τοῦ ῥύεσθαι
Ἐκ παντοίων μηχανῶν τοῦ πολεμήτορος
Τοὺς σοὶ κράζοντας, χαίροις Πάτερ τρισόλβιε.
Μεγαλυνάριον.
Χαίροις ὁ κοσμήτωρ τῶν ἑορτῶν, ὁ ἐνθέως ᾄσας, ὥσπερ ἄλλος νέος Δαβίδ, ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ, Κοσμᾶ τῇ τῶν Ὁσίων, Χριστοῦ τὰ μεγαλεῖα, τοῦ σὲ δοξάσαντος.
Ἡ Ὁσία Παρασκευὴ ἡ Νέα
Παρασκευήν ως σκεύος εκλελεγμένον,
Xριστός τίθησιν εν ταμείω του πόλου.
Καταγόταν ἀπὸ τοὺς Ἐπιβάτες τῆς Θράκης.
Ἀπὸ μικρὴ ἔκανε ἀγαθοεργίες καὶ ὅταν μεγάλωσε ἔφυγε ἀπὸ τὸ πατρικό της σπίτι καὶ πῆγε στὴν Κωνσταντινούπολη γιὰ νὰ προσκυνήσει τὰ ἱερὰ λείψανα τῶν Ἁγίων.
Ἀπὸ ἐκεῖ ἀναχώρησε στὴν Ἡράκλειᾶ τοῦ Πόντου, ὅπου γιὰ πέντε χρόνια εἶχε ἀναλάβει τὴν περιποίηση κάποιου ναοῦ. Κατόπιν ἔφυγε στοὺς Ἁγίους Τόπους καὶ ἐγκαταστάθηκε σὲ μία γυναικεία Μονή, ὅπου γιὰ ἀρκετὰ χρόνια ἀσκήθηκε στὴν ἀρετή.
Ἔπειτα ἀναχώρησε πάλι στὴν Κωνσταντινούπολη καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στὴν Καλλικράτεια τῆς νοτιοανατολικῆς Θράκης, ὅπου παρέμεινε δύο χρόνια στὸ ναὸ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων καὶ ἐκεῖ ἀπεβίωσε εἰρηνικά.
Τὴν ἀκολουθία της συνέγραψε ὁ Συρίγος Μελέτιος.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α’. Ἐν Ἰορδάνῃ.
Τῆς χαμαιζήλου τρυφῆς σοφῶς τὴν ἀπόλαυσιν, ὑπεριδοῦσα πρὸς θεῖα ἤρθης σκηνώματα, καὶ τῶν ἰάσεων τοῖς πιστοῖς πηγὴν κατέλιπες, τὸ ἱερόν σου σκῆνος Μῆτερ πανεύφημε, Ἐπιβατῶν τὸ καύχημα τὸ σεπτόν, καὶ βεβαία προστάτις Παρασκευή. Μὴ παύσῃ θερμῶς Χριστῷ τῷ Θεῷ, ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ πρεσβεύουσα.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Ὥσπερ βλάστημα θεῖον Ἐπιβάται τιμῶσί σε, καὶ ἡ Καλλικράτεια Μῆτερ ὡς προστάτιν καὶ ἔφορον· παρέχεις γὰρ ἀεὶ Παρακσευή, ὡς χάριν κεκτημένη ἐκ Θεοῦ, τῆς θερμῆς σου προστασίας τὰς δωρεάς, τοῖς εὐλαβῶς βοῶσί σοι· δόξα τῷ δεδωκότι σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ σταφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διὰ σοῦ, πᾶσιν ἰάματα.
Κοντάκιον.Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ.
Ὡς δοξασθεῖσα δωρεᾷ τῇ ὑπὲρ ἔννοιαν
Παρασκευὴ τῇ ἐναρέτῳ πολιτείᾳ σου
Ἀφθαρσίᾳ τὸ σὸν σκῆνος ἐθαυμαστώθη,
Ἁγιάζον τοὺς προστρέχοντας τῇ σκέπῃ σου
Τῇ ἐν τούτῳ ἐνοικούσῃ θείᾳ χάριτι
Καὶ βοῶντάς σοι, χαίροις Μῆτερ ἰσάγγελε.
Μεγαλυνάριον.
Χαίροις θεοφόρε Παρασκευή, Ἐπιβατῶν γένος, καὶ ἀγλάϊσμα ἱερόν· τῆς Καλλικρατείας, χαῖρε ἡ προστασία, καὶ Ὀρθοδόξων πάντων, τὸ ἐγκαλλώπισμα.
Ἀπὸ μικρὴ ἔκανε ἀγαθοεργίες καὶ ὅταν μεγάλωσε ἔφυγε ἀπὸ τὸ πατρικό της σπίτι καὶ πῆγε στὴν Κωνσταντινούπολη γιὰ νὰ προσκυνήσει τὰ ἱερὰ λείψανα τῶν Ἁγίων.
Ἀπὸ ἐκεῖ ἀναχώρησε στὴν Ἡράκλειᾶ τοῦ Πόντου, ὅπου γιὰ πέντε χρόνια εἶχε ἀναλάβει τὴν περιποίηση κάποιου ναοῦ. Κατόπιν ἔφυγε στοὺς Ἁγίους Τόπους καὶ ἐγκαταστάθηκε σὲ μία γυναικεία Μονή, ὅπου γιὰ ἀρκετὰ χρόνια ἀσκήθηκε στὴν ἀρετή.
Ἔπειτα ἀναχώρησε πάλι στὴν Κωνσταντινούπολη καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στὴν Καλλικράτεια τῆς νοτιοανατολικῆς Θράκης, ὅπου παρέμεινε δύο χρόνια στὸ ναὸ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων καὶ ἐκεῖ ἀπεβίωσε εἰρηνικά.
Τὴν ἀκολουθία της συνέγραψε ὁ Συρίγος Μελέτιος.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α’. Ἐν Ἰορδάνῃ.
Τῆς χαμαιζήλου τρυφῆς σοφῶς τὴν ἀπόλαυσιν, ὑπεριδοῦσα πρὸς θεῖα ἤρθης σκηνώματα, καὶ τῶν ἰάσεων τοῖς πιστοῖς πηγὴν κατέλιπες, τὸ ἱερόν σου σκῆνος Μῆτερ πανεύφημε, Ἐπιβατῶν τὸ καύχημα τὸ σεπτόν, καὶ βεβαία προστάτις Παρασκευή. Μὴ παύσῃ θερμῶς Χριστῷ τῷ Θεῷ, ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ πρεσβεύουσα.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Ὥσπερ βλάστημα θεῖον Ἐπιβάται τιμῶσί σε, καὶ ἡ Καλλικράτεια Μῆτερ ὡς προστάτιν καὶ ἔφορον· παρέχεις γὰρ ἀεὶ Παρακσευή, ὡς χάριν κεκτημένη ἐκ Θεοῦ, τῆς θερμῆς σου προστασίας τὰς δωρεάς, τοῖς εὐλαβῶς βοῶσί σοι· δόξα τῷ δεδωκότι σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ σταφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διὰ σοῦ, πᾶσιν ἰάματα.
Κοντάκιον.Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ.
Ὡς δοξασθεῖσα δωρεᾷ τῇ ὑπὲρ ἔννοιαν
Παρασκευὴ τῇ ἐναρέτῳ πολιτείᾳ σου
Ἀφθαρσίᾳ τὸ σὸν σκῆνος ἐθαυμαστώθη,
Ἁγιάζον τοὺς προστρέχοντας τῇ σκέπῃ σου
Τῇ ἐν τούτῳ ἐνοικούσῃ θείᾳ χάριτι
Καὶ βοῶντάς σοι, χαίροις Μῆτερ ἰσάγγελε.
Μεγαλυνάριον.
Χαίροις θεοφόρε Παρασκευή, Ἐπιβατῶν γένος, καὶ ἀγλάϊσμα ἱερόν· τῆς Καλλικρατείας, χαῖρε ἡ προστασία, καὶ Ὀρθοδόξων πάντων, τὸ ἐγκαλλώπισμα.
Ὁ Ὅσιος Σιλβανὸς ὁ Ἱερομάρτυρας ὁ Γέρων
Μετῆλθεν αὐχήν Σιλβανοῦ τομὴν ξίφος,
Κἀντεῦθεν ὤφθη Σιλβανὸς τομεὺς πλάνη.
Μετῆλθεν αὐχήν Σιλβανοῦ τομὴν ξίφος,
Κἀντεῦθεν ὤφθη Σιλβανὸς τομεὺς πλάνη.
Καταγόταν ἀπὸ τὴν πόλη τῆς Παλαιστίνης Γάζα τὴν ἐποχὴ τοῦ Διοκλητιανοῦ (284 – 304) καὶ ἦταν ἄνθρωπος πράος, ἄκακος καὶ γηραλέος στὴν ἡλικία. Προηγούμενα δὲ ἦταν στρατιωτικός. Λόγω τῆς καθαρῆς ζωῆς τοῦ ἔγινε Πρεσβύτερος στὴν Ἐκκλησία τῆς Γάζας.
Αὐτὸς λοιπόν, στάθηκε μὲ θάρρος μπροστὰ στὸν ἄπιστο λαὸ τῆς Καισαρείας (τῆς Παλαιστίνης) καὶ τὸν ἤλεγξε γιὰ τὴν ἀσέβειά του. Τότε ὁ ὄχλος τὸν ἔδειρε σκληρὰ καὶ ἔσπασε τὰ πλευρά του.
Ἔπειτα καταδικάστηκε νὰ δουλεύει στὰ μεταλλεῖα, ποὺ βρίσκονταν στὴν τοποθεσία Ζωόρους. Ἐκεῖ ὅμως, μὲ παρότρυνση τοῦ λαοῦ, γίνεται ἐπίτροπος.
Μετὰ ἀπὸ λίγο, λόγω γήρατος, ἀλλὰ καὶ ἀσθενείας, ἀποκεφαλίζεται ἀπὸ τοὺς εἰδωλολάτρες, παίρνοντας ἔτσι τὸ ἀμάραντο στεφάνι τοῦ μαρτυρίου.
Μαζὶ δὲ μὲ τὸν Ἅγιο Σιλβανό, ἀποκεφαλίστηκαν καὶ ἄλλοι 40 Μάρτυρες, ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἄλλοι ἦταν ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο καὶ ἄλλοι ἀπὸ τὴν Παλαιστίνη.
Αὐτὸς λοιπόν, στάθηκε μὲ θάρρος μπροστὰ στὸν ἄπιστο λαὸ τῆς Καισαρείας (τῆς Παλαιστίνης) καὶ τὸν ἤλεγξε γιὰ τὴν ἀσέβειά του. Τότε ὁ ὄχλος τὸν ἔδειρε σκληρὰ καὶ ἔσπασε τὰ πλευρά του.
Ἔπειτα καταδικάστηκε νὰ δουλεύει στὰ μεταλλεῖα, ποὺ βρίσκονταν στὴν τοποθεσία Ζωόρους. Ἐκεῖ ὅμως, μὲ παρότρυνση τοῦ λαοῦ, γίνεται ἐπίτροπος.
Μετὰ ἀπὸ λίγο, λόγω γήρατος, ἀλλὰ καὶ ἀσθενείας, ἀποκεφαλίζεται ἀπὸ τοὺς εἰδωλολάτρες, παίρνοντας ἔτσι τὸ ἀμάραντο στεφάνι τοῦ μαρτυρίου.
Μαζὶ δὲ μὲ τὸν Ἅγιο Σιλβανό, ἀποκεφαλίστηκαν καὶ ἄλλοι 40 Μάρτυρες, ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἄλλοι ἦταν ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο καὶ ἄλλοι ἀπὸ τὴν Παλαιστίνη.
Οἱ Ἅγιοι 40 Μάρτυρες ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο καὶ Παλαιστίνη
Ήνεγκε διπλή Mαρτύρων εικάς ξίφος,
Αίγυπτος ους ήνεγκε και Παλαιστίνη.
Μαρτύρησαν διὰ ξίφους, μαζὶ μὲ τὸν Ἅγιο Σιλβανό.
Ήνεγκε διπλή Mαρτύρων εικάς ξίφος,
Αίγυπτος ους ήνεγκε και Παλαιστίνη.
Μαρτύρησαν διὰ ξίφους, μαζὶ μὲ τὸν Ἅγιο Σιλβανό.
Ὁ Ἅγιος Πέτρος ὁ Αὐσελάμου
Τὸ πῦρ ὑπελθὼν ἐνθέῳ ζήλῳ Πέτρος,
Τὸ τῆς πλάνης πῦρ σβεννύει τῆς δυσθέου.
Τὸ πῦρ ὑπελθὼν ἐνθέῳ ζήλῳ Πέτρος,
Τὸ τῆς πλάνης πῦρ σβεννύει τῆς δυσθέου.
Καταγόταν ἀπὸ τὴν Ἀνία (ἢ Ἀνέα) τῆς Ἐλευθερούπολης καὶ διακρινόταν γιὰ τὸ δυνατὸ σῶμά του ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ἀνδρεία ψυχή του.
Ἀφοῦ ὑπέφερε πολλὰ γιὰ τὴν πίστη του στὸν Χριστό, τελικὰ τὸ ἔτος 292, ἐπὶ βασιλείας Διοκλητιανοῦ, μετὰ ἀπὸ πολλὰ βασανιστήρια, κάηκε ζωντανὸς ἀπὸ τοὺς εἰδωλολάτρες, παίρνοντας ἔτσι τὸ ἄφθαρτο στεφάνι τοῦ μαρτυρίου.
Ἀφοῦ ὑπέφερε πολλὰ γιὰ τὴν πίστη του στὸν Χριστό, τελικὰ τὸ ἔτος 292, ἐπὶ βασιλείας Διοκλητιανοῦ, μετὰ ἀπὸ πολλὰ βασανιστήρια, κάηκε ζωντανὸς ἀπὸ τοὺς εἰδωλολάτρες, παίρνοντας ἔτσι τὸ ἄφθαρτο στεφάνι τοῦ μαρτυρίου.
Άγιος Ευθύμιος ο Νέος ο εν Θεσσαλονίκη
Eυθυμίας ώκησας εν τόπω πάτερ,
Φερωνυμήσας, ώσπερ ην θέμις μάκαρ.
Eυθυμίας ώκησας εν τόπω πάτερ,
Φερωνυμήσας, ώσπερ ην θέμις μάκαρ.
Δεν έχουμε λεπτομέριες για τον βίο του Αγίου παρά μόνο ότι ο βίος του σώζεται στην Iερά Mονή Bατοπαιδίου και στη Mεγίστη Λαύρα και γράφηκε από τον Βασίλειο, Επίσκοπο Θεσσαλονίκης.
Ορισμένοι συναξαριστές τοποθετούν την εορτή του Αγίου στις 15 Νοεμβρίου.
Ορισμένοι συναξαριστές τοποθετούν την εορτή του Αγίου στις 15 Νοεμβρίου.
Ὁ Ἅγιος Ἰγνάτιος ὁ Θαυματουργός ὁ Ἀγαλλιανός Ἀρχιεπίσκοπος Μηθύμνης
Ο Άγιος Ιγνάτιος γεννήθηκε το 1492 μ.Χ. στο χωριό Φάραγγα της Μυτιλήνης (κοντά στην Καλλονή) και επονομαζόταν Αγαλλιανός. Ο πατέρας του Εμμανουήλ Αγαλλιανός ήταν ιερέας στη Μυτιλήνη.
Ο Ιωάννης (αυτό ήταν το πρώτο του όνομα), σε νεαρή ηλικία παντρεύτηκε και έγινε κι αυτός Ιερέας. Μετά τον θάνατο της γυναίκας του και των παιδιών του, έκτος από ένα τον Μεθόδιο, από κάποια επιδημική αρρώστια, αποσύρθηκε στον Ταξιάρχη του Λειμώνα, ασχολούμενος με μελέτη, προσευχή και την καλλιέργεια του πατρικού κτήματος.
Στα χρόνια της Τούρκικης κατοχής του νησιού, πρόσφερε μεγάλες και σημαντικές υπηρεσίες στα εκεί μοναστήρια και στους υπόδουλους χριστιανούς. Για όλα αυτά, καθώς και για την αγιότητα της ζωής του, έγινε επί Ιερεμίου του Β' το 1531 μ.Χ. Μητροπολίτης Μηθύμνης.
Και στο νέο του πόστο ο Ιγνάτιος αναδείχτηκε άριστος ποιμένας και έτσι θεάρεστα αφού ποίμανε το ποίμνιο του Χριστού, απεβίωσε ειρηνικά το 1566 μ.Χ.
Λίγα λόγια για την εικόνα του Αγίου
Η πρώτη εικόνα που σας παρουσιάζουμε, αποτελεί την παλαιότερη εικόνα του Αγίου Ιγνατίου. Φιλοτεχνήθηκε πιθανόν κατά τη διάρκεια της ζωής του, όπως φαίνεται από το ότι δεν καταγράφεται το όνομα του αγίου, αλλά μόνο η επιγραφή «ο κτύτωρ». Το χαρακτηριστικό μάλιστα της επιγραφής είναι ότι, ενώ ο άγιος Ιγνάτιος είναι και κτήτωρ (= ιδιοκτήτης) και κτίτωρ (= ιδρυτής) της Μονής, ο αγιογράφος τον ονομάζει «κτύτορα» (με ύψιλον), μη μπορώντας ίσως να δώσει απάντηση στο δίλημμα αν θα επιγράψει την εικόνα ως «ο κτήτωρ» ή «ο κτίτωρ».
H δεύτερη εικόνα είναι λιθογραφία του 1858 μ.Χ., στην οποία εικονίζεται ο άγιος Ιγνάτιος. Η λιθογραφία φέρει τον τίτλο «Ο άγιος Ιγνάτιος Επίσκοπος Μεθύμνης». Στο κάτω μέρος της υπάρχει η επιγραφή: «Ο ιερός των μοναστών χορός των Λειμωναίων, του Ιγνατίου μάκαρος κλέους των Μηθυμναίων προσφέρει τοις προσκυνηταίς θαυματουργόν εικόνα, βρίθουσαν χάριν δαψελή και θείαν λαμπηδόνα».
Ἀπολυτίκιον (Κατέβασμα)
Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Τὸν ποιμενάρχην Μηθύμνης Ἰγνάτιον ἄσμασι, τὸν μετὰ πάντων ἁγίων δοξασθέντα ἐν θαύμασιν, ὑμνήσωμεν ἀπαύστως οἱ πιστοί, συμφώνως ἐν τὴ τούτου ἑορτή, καὶ ὡς πλεῖστα κατιδόντες ὑπ' αὐτοῦ, θεραπευθέντα πάθη ἐκβοήσωμεν Δόξα τῷ σὲ δοξάσαντι, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργούντι διὰ σοῦ πάσιν Ἰάματα.
Ο Ιωάννης (αυτό ήταν το πρώτο του όνομα), σε νεαρή ηλικία παντρεύτηκε και έγινε κι αυτός Ιερέας. Μετά τον θάνατο της γυναίκας του και των παιδιών του, έκτος από ένα τον Μεθόδιο, από κάποια επιδημική αρρώστια, αποσύρθηκε στον Ταξιάρχη του Λειμώνα, ασχολούμενος με μελέτη, προσευχή και την καλλιέργεια του πατρικού κτήματος.
Στα χρόνια της Τούρκικης κατοχής του νησιού, πρόσφερε μεγάλες και σημαντικές υπηρεσίες στα εκεί μοναστήρια και στους υπόδουλους χριστιανούς. Για όλα αυτά, καθώς και για την αγιότητα της ζωής του, έγινε επί Ιερεμίου του Β' το 1531 μ.Χ. Μητροπολίτης Μηθύμνης.
Και στο νέο του πόστο ο Ιγνάτιος αναδείχτηκε άριστος ποιμένας και έτσι θεάρεστα αφού ποίμανε το ποίμνιο του Χριστού, απεβίωσε ειρηνικά το 1566 μ.Χ.
Λίγα λόγια για την εικόνα του Αγίου
Η πρώτη εικόνα που σας παρουσιάζουμε, αποτελεί την παλαιότερη εικόνα του Αγίου Ιγνατίου. Φιλοτεχνήθηκε πιθανόν κατά τη διάρκεια της ζωής του, όπως φαίνεται από το ότι δεν καταγράφεται το όνομα του αγίου, αλλά μόνο η επιγραφή «ο κτύτωρ». Το χαρακτηριστικό μάλιστα της επιγραφής είναι ότι, ενώ ο άγιος Ιγνάτιος είναι και κτήτωρ (= ιδιοκτήτης) και κτίτωρ (= ιδρυτής) της Μονής, ο αγιογράφος τον ονομάζει «κτύτορα» (με ύψιλον), μη μπορώντας ίσως να δώσει απάντηση στο δίλημμα αν θα επιγράψει την εικόνα ως «ο κτήτωρ» ή «ο κτίτωρ».
H δεύτερη εικόνα είναι λιθογραφία του 1858 μ.Χ., στην οποία εικονίζεται ο άγιος Ιγνάτιος. Η λιθογραφία φέρει τον τίτλο «Ο άγιος Ιγνάτιος Επίσκοπος Μεθύμνης». Στο κάτω μέρος της υπάρχει η επιγραφή: «Ο ιερός των μοναστών χορός των Λειμωναίων, του Ιγνατίου μάκαρος κλέους των Μηθυμναίων προσφέρει τοις προσκυνηταίς θαυματουργόν εικόνα, βρίθουσαν χάριν δαψελή και θείαν λαμπηδόνα».
Ἀπολυτίκιον (Κατέβασμα)
Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Τὸν ποιμενάρχην Μηθύμνης Ἰγνάτιον ἄσμασι, τὸν μετὰ πάντων ἁγίων δοξασθέντα ἐν θαύμασιν, ὑμνήσωμεν ἀπαύστως οἱ πιστοί, συμφώνως ἐν τὴ τούτου ἑορτή, καὶ ὡς πλεῖστα κατιδόντες ὑπ' αὐτοῦ, θεραπευθέντα πάθη ἐκβοήσωμεν Δόξα τῷ σὲ δοξάσαντι, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργούντι διὰ σοῦ πάσιν Ἰάματα.
Ανάμνηση θαύματος Οσιομάρτυρος Παρασκευής εν Xίω
Το πρώτο μισό του 15ου μ.Χ. αιώνα βρίσκει τον Ιωάννη Η’ Παλαιολόγο Αυτοκράτορα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας της Ανατολής, της οποίας η εδαφική επικράτεια είχε περιοριστεί γύρω από την Κωνσταντινούπολη και το Μοριά. Η Θεσσαλονίκη είχε παραδοθεί στους Βενετούς το 1423 μ.Χ. και καταλήφθηκε οριστικά το 1430 μ.Χ. από τους Οθωμανούς, ενώ η Ανδριανούπολη είχε κυριευτεί το 1361 μ.Χ. από το Σουλτάνο Μουράτ Α’ και κατέστη πρώτη πρωτεύουσα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας επί ευρωπαϊκού εδάφους.
Η Αυτοκρατορία δεχόταν αδιάκοπα χτυπήματα από τους Οθωμανούς, τα οποία ξαναζωντάνεψαν στον αυτοκράτορα την απελπισμένη πεποίθηση ότι ο κίνδυνος δεν θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί χωρίς εξωτερική βοήθεια, η οποία θα μπορούσε να έρθει μόνο από τη Δύση. Έτσι λοιπόν ο Ιωάννης Η’ ήρθε σε επαφή με τον Πάπα Μαρτίνο Ε’ και τον διάδοχό του Ευγένιο Δ’, ο οποίος συγκάλεσε σύνοδο που ξεκίνησε αρχικά στη Φερράρα το 1438 μ.Χ. και τελείωσε το 1439 μ.Χ. στη Φλωρεντία.
Η σύνοδος, ως απώτατο σκοπό σύγκλησης, είχε την ένωση των εκκλησιών Ανατολής και Δύσης, την οποία ο μεν αυτοκράτορας επιθυμούσε για λόγους ενίσχυσης και υπεράσπισης της αυτοκρατορίας, ο δε πάπας την προαγωγή και αναγνώριση του πρωτείου του παπικού θρόνου στην Ανατολή, καθώς την αποδοχή της διδασκαλίας του filioque στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Η ένωση των Εκκλησιών, εκτός από υποστηρικτές, βρήκε και πολέμιους όπως τους μητροπολίτες: Εφέσου Μάρκο τον Ευγενικό, Ηρακλείας Αντώνιο και Τραπεζούντος Δωρόθεο, έχοντας στο πλευρό τους μεγάλη μερίδα του λαού που δεν την αποδέχτηκε.
Έτσι λοιπόν η ένωση αυτή όχι μόνο δεν επέφερε τα αναμενόμενα αποτελέσματα αλλά αντίθετα δίχασε άρχοντες και λαό, σε ενωτικούς και ανθενωτικούς, παραλύοντας έτσι κάθε δυνατότητα αντίστασης. Βασικότερος εκφραστής της μερίδας των ανθενωτικών, δηλ. όσων δεν αποδέχτηκαν την ένωση των Εκκλησιών, ήταν άγιος Μάρκος ο Ευγενικός, ο οποίος την χαρακτήριζε ως ψευδοένωση και φρονούσε ότι ο Όρος της συνόδου δεν θα είχε ισχύ, αλλά αντίθετα θα καταρριπτόταν λόγω του βλάσφημου χαρακτήρα προς τον τριαδικό Θεό. Επίσης χαρακτήριζε ως ένοχο όποιον μνημόνευε τον πάπα ως Ορθόδοξο αρχιερέα και ως παραβάτη της πίστεως κάθε είδους λατινόφρονα.
Οι συνέπειες της αποστασίας και της παράβασης της πίστεως άρχισαν να εκδηλώνονται σιγά σιγά. Τρία χρόνια μετά την υπογραφή του Όρου της Συνόδου Φερράρας – Φλωρεντίας, συγκεκριμένα στις 14 Οκτωβρίου 1442 μ.Χ., συνέβη το εξής γεγονός. Ένας ευσεβής ασκητής ιερομόναχος εν ονόματι Αμβρόσιος μετέβη στο ναό της Αγίας Παρασκευής στο Παλαιόκαστρο της Χίου για να τελέσει τον εσπερινό κατά το δειλινό της 13ης Οκτωβρίου. Ενώ προχωρούσε η ακολουθία του εσπερινού ξεκίνησε να βρέχει και όσο περνούσε η ώρα η βροχή δυνάμωνε.
Ο ιερομόναχος μη μπορώντας να βγει από το ναό για να πάει στο κελί του, εξήγησε το φαινόμενο ως ξέσπασμα της οργής του Κυρίου και ως απόφασή του να καταποντίσει το νησί. Έτσι έμεινε στην εκκλησία και κυριευμένος από φόβο άρχισε να προσεύχεται και να παρακαλεί το Θεό ώστε να μεταβάλλει την οργή Του σε έλεος προς το λαό. Δεν γνώριζε ωστόσο ότι η θάλασσα είχε βγει από τα όριά της και είχε ορμήσει προς την ξηρά για να κατακλύσει το νησί. Καθώς ο Αμβρόσιος προσευχόταν αποκοιμήθηκε σε ένα στασίδι του ναού. Τότε του αποκαλύφθηκε ένα όραμα˙ είδε να ανοίγει η στέγη του ναού και να ξεπροβάλλει μέσα από ένα φωτεινόμορφο σύννεφο η μορφή μιας σεμνής γυναίκας με τα χέρια της σε στάση δέησης και να προσεύχεται.
Τότε άκουσε τη φωνή της γυναίκας που του έλεγε: «μη φοβάσαι Αμβρόσιε, εγώ είμαι η Οσιομάρτυς Παρασκευή˙ η πατρίδα σου σώθηκε». Ακούγοντας αυτά ο Αμβρόσιος, πλήρης χαράς, ξεκίνησε να ψέλνει τον Όρθρο με ευλάβεια και ενώ ξημέρωνε ήρθαν οι κάτοικοι από τη χώρα και του ανήγγειλαν ότι η θάλασσα είχε βγει από τα όριά της και απείλησε το νησί με κατακλυσμό. Τότε ο ευσεβής Αμβρόσιος διηγήθηκε στους κατοίκους το όραμα της Αγίας Παρασκευής και τους κάλεσε να τελέσουν λιτανεία με την εικόνα της Αγίας για να εξιλεώσουν με αυτόν τον τρόπο την οργή του Θεού. Έτσι λοιπόν με τη λιτανεία που τέλεσαν οι κάτοικοι και τις πρεσβείες της Αγίας κόπασε η θάλασσα, επέστρεψε στα φυσικά της όρια, σταμάτησαν και τα άλλα καιρικά φαινόμενα και σώθηκε το νησί και ο λαός.
Το θαυμαστό αυτό γεγονός της διάσωσης της νήσου, με τη μεσιτεία της Αγίας Παρασκευής, εορτάζεται πανηγυρικά όχι μόνο στη Χίο, αλλά και στην περιοχή των Μεγάρων, στην Ιερά Μονή Αγίας Παρασκευής των Γερανείων (Μαζίου), όπου, από το εσπέρας της παραμονής της εορτής (13 Οκτωβρίου), τελείται πανηγυρική αγρυπνία, κατά το αγιορείτικο τυπικό, που διαρκεί μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες της κυριωνύμου ημέρας (14 Οκτωβρίου), υπενθυμίζοντας έτσι ότι η αναμενόμενη βοήθεια δεν έρχεται από τον ανθρώπινο παράγοντα αλλά από τον ίδιο τον Οικτίρμονα Θεό.
Η Αυτοκρατορία δεχόταν αδιάκοπα χτυπήματα από τους Οθωμανούς, τα οποία ξαναζωντάνεψαν στον αυτοκράτορα την απελπισμένη πεποίθηση ότι ο κίνδυνος δεν θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί χωρίς εξωτερική βοήθεια, η οποία θα μπορούσε να έρθει μόνο από τη Δύση. Έτσι λοιπόν ο Ιωάννης Η’ ήρθε σε επαφή με τον Πάπα Μαρτίνο Ε’ και τον διάδοχό του Ευγένιο Δ’, ο οποίος συγκάλεσε σύνοδο που ξεκίνησε αρχικά στη Φερράρα το 1438 μ.Χ. και τελείωσε το 1439 μ.Χ. στη Φλωρεντία.
Η σύνοδος, ως απώτατο σκοπό σύγκλησης, είχε την ένωση των εκκλησιών Ανατολής και Δύσης, την οποία ο μεν αυτοκράτορας επιθυμούσε για λόγους ενίσχυσης και υπεράσπισης της αυτοκρατορίας, ο δε πάπας την προαγωγή και αναγνώριση του πρωτείου του παπικού θρόνου στην Ανατολή, καθώς την αποδοχή της διδασκαλίας του filioque στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Η ένωση των Εκκλησιών, εκτός από υποστηρικτές, βρήκε και πολέμιους όπως τους μητροπολίτες: Εφέσου Μάρκο τον Ευγενικό, Ηρακλείας Αντώνιο και Τραπεζούντος Δωρόθεο, έχοντας στο πλευρό τους μεγάλη μερίδα του λαού που δεν την αποδέχτηκε.
Έτσι λοιπόν η ένωση αυτή όχι μόνο δεν επέφερε τα αναμενόμενα αποτελέσματα αλλά αντίθετα δίχασε άρχοντες και λαό, σε ενωτικούς και ανθενωτικούς, παραλύοντας έτσι κάθε δυνατότητα αντίστασης. Βασικότερος εκφραστής της μερίδας των ανθενωτικών, δηλ. όσων δεν αποδέχτηκαν την ένωση των Εκκλησιών, ήταν άγιος Μάρκος ο Ευγενικός, ο οποίος την χαρακτήριζε ως ψευδοένωση και φρονούσε ότι ο Όρος της συνόδου δεν θα είχε ισχύ, αλλά αντίθετα θα καταρριπτόταν λόγω του βλάσφημου χαρακτήρα προς τον τριαδικό Θεό. Επίσης χαρακτήριζε ως ένοχο όποιον μνημόνευε τον πάπα ως Ορθόδοξο αρχιερέα και ως παραβάτη της πίστεως κάθε είδους λατινόφρονα.
Οι συνέπειες της αποστασίας και της παράβασης της πίστεως άρχισαν να εκδηλώνονται σιγά σιγά. Τρία χρόνια μετά την υπογραφή του Όρου της Συνόδου Φερράρας – Φλωρεντίας, συγκεκριμένα στις 14 Οκτωβρίου 1442 μ.Χ., συνέβη το εξής γεγονός. Ένας ευσεβής ασκητής ιερομόναχος εν ονόματι Αμβρόσιος μετέβη στο ναό της Αγίας Παρασκευής στο Παλαιόκαστρο της Χίου για να τελέσει τον εσπερινό κατά το δειλινό της 13ης Οκτωβρίου. Ενώ προχωρούσε η ακολουθία του εσπερινού ξεκίνησε να βρέχει και όσο περνούσε η ώρα η βροχή δυνάμωνε.
Ο ιερομόναχος μη μπορώντας να βγει από το ναό για να πάει στο κελί του, εξήγησε το φαινόμενο ως ξέσπασμα της οργής του Κυρίου και ως απόφασή του να καταποντίσει το νησί. Έτσι έμεινε στην εκκλησία και κυριευμένος από φόβο άρχισε να προσεύχεται και να παρακαλεί το Θεό ώστε να μεταβάλλει την οργή Του σε έλεος προς το λαό. Δεν γνώριζε ωστόσο ότι η θάλασσα είχε βγει από τα όριά της και είχε ορμήσει προς την ξηρά για να κατακλύσει το νησί. Καθώς ο Αμβρόσιος προσευχόταν αποκοιμήθηκε σε ένα στασίδι του ναού. Τότε του αποκαλύφθηκε ένα όραμα˙ είδε να ανοίγει η στέγη του ναού και να ξεπροβάλλει μέσα από ένα φωτεινόμορφο σύννεφο η μορφή μιας σεμνής γυναίκας με τα χέρια της σε στάση δέησης και να προσεύχεται.
Τότε άκουσε τη φωνή της γυναίκας που του έλεγε: «μη φοβάσαι Αμβρόσιε, εγώ είμαι η Οσιομάρτυς Παρασκευή˙ η πατρίδα σου σώθηκε». Ακούγοντας αυτά ο Αμβρόσιος, πλήρης χαράς, ξεκίνησε να ψέλνει τον Όρθρο με ευλάβεια και ενώ ξημέρωνε ήρθαν οι κάτοικοι από τη χώρα και του ανήγγειλαν ότι η θάλασσα είχε βγει από τα όριά της και απείλησε το νησί με κατακλυσμό. Τότε ο ευσεβής Αμβρόσιος διηγήθηκε στους κατοίκους το όραμα της Αγίας Παρασκευής και τους κάλεσε να τελέσουν λιτανεία με την εικόνα της Αγίας για να εξιλεώσουν με αυτόν τον τρόπο την οργή του Θεού. Έτσι λοιπόν με τη λιτανεία που τέλεσαν οι κάτοικοι και τις πρεσβείες της Αγίας κόπασε η θάλασσα, επέστρεψε στα φυσικά της όρια, σταμάτησαν και τα άλλα καιρικά φαινόμενα και σώθηκε το νησί και ο λαός.
Το θαυμαστό αυτό γεγονός της διάσωσης της νήσου, με τη μεσιτεία της Αγίας Παρασκευής, εορτάζεται πανηγυρικά όχι μόνο στη Χίο, αλλά και στην περιοχή των Μεγάρων, στην Ιερά Μονή Αγίας Παρασκευής των Γερανείων (Μαζίου), όπου, από το εσπέρας της παραμονής της εορτής (13 Οκτωβρίου), τελείται πανηγυρική αγρυπνία, κατά το αγιορείτικο τυπικό, που διαρκεί μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες της κυριωνύμου ημέρας (14 Οκτωβρίου), υπενθυμίζοντας έτσι ότι η αναμενόμενη βοήθεια δεν έρχεται από τον ανθρώπινο παράγοντα αλλά από τον ίδιο τον Οικτίρμονα Θεό.
Ὁ Ὅσιος Νικόλαος ὁ Θαυματουργός καὶ ἁπλὸς ὁ ἐν τῷ Σπηλαίῳ, δούκας Τζερνηγοβιγίας (Ρῶσος)
Δὲν ἔχουμε λεπτομέρειες γιὰ τὸν βίο τοῦ Ὁσίου.
Σύναξη της Υπεραγίας Θεοτόκου του Γιαχρόμ
«Πᾶνος»
