Ὁ Ἅγιος Λουκᾶς ὁ Εὐαγγελιστής
«Εἰς Ἐμμαοὺς βλέπειν σε κἂν πρὶν εἰργόμην,
(Λουκᾶς λέγει), τρανῶς σε νῦν Χριστὲ βλέπω».
Ὀγδοάτῃ δεκάτῃ πέρατος βίου ἔμμορε Λουκᾶς.
Καταγόταν ἀπὸ τὴν Ἀντιόχεια τῆς Συρίας. Ἦταν γιατρὸς στὸ ἐπάγγελμα, ὅμως γνώριζε πολὺ καλὰ τὴ ζωγραφικὴ τέχνη. Μάλιστα σὲ αὐτὸν ἀποδίδονται οἱ πρῶτες εἰκόνες τῆς Θεοτόκου μὲ τὸν Ἰησοῦ Χριστὸ βρέφος στὴν ἀγκαλιά της, καθὼς καὶ αὐτὲς τῶν Ἀποστόλων Πέτρου καὶ Παύλου.
Στὴν χριστιανικὴ πίστη κατηχήθηκε ἀπὸ τὸν Ἀπόστολο Παῦλο καὶ ἔκτοτε ἀφοσιώθηκε στὸ κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου. Περιόδευσε στὴ Δαλματία, Ἰταλία, Βοιωτία κ.ἄ.
Συνέγραψε τὸ τρίτο κατὰ σειρὰ Εὐαγγέλιο τῆς Καινῆς Διαθήκης, καθὼς καὶ τὶς πράξεις τῶν Ἀποστόλων. Ἀναπαύθηκε εἰρηνικὰ σὲ ἡλικία 80 ἐτῶν.
Ἀργότερα ὁ γιὸς τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου, ὁ Κωνστάντιος διέταξε νὰ μεταφερθεῖ τὸ λείψανο τοῦ Εὐαγγελιστοῦ στὴν Κωνσταντινούπολη καὶ νὰ τοποθετηθεῖ κάτω ἀπὸ τὴν Ἁγία Τράπεζα τοῦ Ἱ. Ν. τῶν Ἀγ. Ἀποστόλων, μαζὶ μὲ τὰ λείψανα τῶν Ἀποστόλων Ἀνδρέου καὶ Τιμοθέου.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Ἀκέστωρ σοφώτατος, ἱερομύστα Λουκᾶ, ζωγράφος πανάριστος, τῆς Θεοτόκου Μητρός, ἐδείχθης Ἀπόστολε· ἔγραψας μάκαρ λόγους, διὰ Πνεύματος θείου· ἔδωκας ἐννοῆσαι, συγκατάβασιν ἄκραν, Χριστοῦ τῆς παρουσίας· διὸ πρέσβευε σωθῆναι ἡμᾶς.
Κοvτάκιον. Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμεροv.
Μαθητὴς γενόμενος τοῦ Θεοῦ Λόγου, σὺν τῷ Παύλῳ ἅπασαν, ἐφωταγώγησας τὴv γῆν, καὶ τὴν ἀχλὺν ἀπεδίωξας, τὸ θεῖον γράψας, Χριστοῦ Εὐαγγέλιον.
Μεγαλυνάριον.
Μακαρίζομέν σου τὴν δεξιάν, Λουκᾶ θεηγόρε, δι’ ἧς ἔχομεν οἱ πιστοί, τὰς τοῦ Θεοῦ Λόγου, διττὰς ἁγίας πλάκας, καὶ τὴν σεπτὴν Εἰκόνα, τῆς Θεομήτορος.
Στὴν χριστιανικὴ πίστη κατηχήθηκε ἀπὸ τὸν Ἀπόστολο Παῦλο καὶ ἔκτοτε ἀφοσιώθηκε στὸ κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου. Περιόδευσε στὴ Δαλματία, Ἰταλία, Βοιωτία κ.ἄ.
Συνέγραψε τὸ τρίτο κατὰ σειρὰ Εὐαγγέλιο τῆς Καινῆς Διαθήκης, καθὼς καὶ τὶς πράξεις τῶν Ἀποστόλων. Ἀναπαύθηκε εἰρηνικὰ σὲ ἡλικία 80 ἐτῶν.
Ἀργότερα ὁ γιὸς τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου, ὁ Κωνστάντιος διέταξε νὰ μεταφερθεῖ τὸ λείψανο τοῦ Εὐαγγελιστοῦ στὴν Κωνσταντινούπολη καὶ νὰ τοποθετηθεῖ κάτω ἀπὸ τὴν Ἁγία Τράπεζα τοῦ Ἱ. Ν. τῶν Ἀγ. Ἀποστόλων, μαζὶ μὲ τὰ λείψανα τῶν Ἀποστόλων Ἀνδρέου καὶ Τιμοθέου.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Ἀκέστωρ σοφώτατος, ἱερομύστα Λουκᾶ, ζωγράφος πανάριστος, τῆς Θεοτόκου Μητρός, ἐδείχθης Ἀπόστολε· ἔγραψας μάκαρ λόγους, διὰ Πνεύματος θείου· ἔδωκας ἐννοῆσαι, συγκατάβασιν ἄκραν, Χριστοῦ τῆς παρουσίας· διὸ πρέσβευε σωθῆναι ἡμᾶς.
Κοvτάκιον. Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμεροv.
Μαθητὴς γενόμενος τοῦ Θεοῦ Λόγου, σὺν τῷ Παύλῳ ἅπασαν, ἐφωταγώγησας τὴv γῆν, καὶ τὴν ἀχλὺν ἀπεδίωξας, τὸ θεῖον γράψας, Χριστοῦ Εὐαγγέλιον.
Μεγαλυνάριον.
Μακαρίζομέν σου τὴν δεξιάν, Λουκᾶ θεηγόρε, δι’ ἧς ἔχομεν οἱ πιστοί, τὰς τοῦ Θεοῦ Λόγου, διττὰς ἁγίας πλάκας, καὶ τὴν σεπτὴν Εἰκόνα, τῆς Θεομήτορος.
Ὁ Ἅγιος Μαρῖνος ὁ Γέρων
Γέρων Μαρῖνος ἐξελέγχει γραῦν πλάνην,
Τόλμη νεάζων, καὶ τελειοῦται ξίφει.
Ἦταν ἀπὸ τὴν Ταρσὸ τῆς Κιλικίας στὰ χρόνια του Διοκλητιανοῦ (284 – 304).
Συνελήφθη διότι ἦταν χριστιανὸς καὶ ὁδηγήθηκε στὸν ἄρχοντα τοῦ τόπου Λυσία, ὁ ὁποῖος, ἀφοῦ δὲν μπόρεσε νὰ ἐπαναφέρει τὸν Μαρῖνο στὴν εἰδωλολατρία, μὲ διάφορα σκληρὰ βασανιστήρια, τελικὰ τὸν ἀποκεφάλισε.
Συνελήφθη διότι ἦταν χριστιανὸς καὶ ὁδηγήθηκε στὸν ἄρχοντα τοῦ τόπου Λυσία, ὁ ὁποῖος, ἀφοῦ δὲν μπόρεσε νὰ ἐπαναφέρει τὸν Μαρῖνο στὴν εἰδωλολατρία, μὲ διάφορα σκληρὰ βασανιστήρια, τελικὰ τὸν ἀποκεφάλισε.
Ὁ Ὅσιος Ἰουλιανὸς ὁ ἐν τῷ Εὐφράτῃ ποταμῷ
Ἐκ τοῦ παρατρέχοντος ὡς ὄναρ βίου,
Ἰουλιανὸς ἄσμενος παρατρέχει.
Ἐκ τοῦ παρατρέχοντος ὡς ὄναρ βίου,
Ἰουλιανὸς ἄσμενος παρατρέχει.
Παιδὶ φτωχῆς οἰκογένειας ὁ Ὅσιος Ἰουλιανός, ἔζησε τὸν 4ο αἰώνα μ.Χ. Ἂν καὶ ἀγράμματος, μὲ τὴν ζωντανή του εὐσέβεια εἶχε εὐλογηθεῖ ἀπὸ τὴ θεία χάρη, ὥστε νὰ ἀποκτήσει ἄφθονη πνευματικὴ κατὰ Χριστὸν φιλοσοφία τῆς ὀρθῆς πίστης, τῆς λεπτῆς διάκρισης καὶ τῆς καθαρῆς ζωῆς. Θαυμάσιος στὴν ἐγκράτεια, τὴν ὀλιγάρκεια, τὴ σωφροσύνη, τὴ διάγνωση ψυχικῶν νοσημάτων καὶ κινδύνων, τὴν συνετὴ ὁδηγία καὶ στὴν κατάλληλη συμβουλή.
Νέος ἀκόμα μοναχός, εἶχε γίνει πασίγνωστος γιὰ τὴν σοφία καὶ τὴν ἀρετή του. Καὶ στὸ ἀσκητήριό του, ποὺ ἦταν στὶς ὄχθες τοῦ Εὐφράτη πόταμου, ἔτρεχαν μορφωμένοι ἄνδρες γιὰ νὰ πάρουν τὴν συμβουλή του καὶ νὰ ὠφεληθοῦν ἀπὸ τὰ λόγια του.
Πῆγε στὸ θεοβάδιστο ὄρος Σινά, ὅπου ἀσκήτεψε γιὰ ἀρκετὸ χρόνο. Ἀλλὰ ἐπέστρεψε πάλι στὸ ἀσκητήριό του στὶς ὄχθες τοῦ Εὐφράτη, καὶ εἵλκυσε πολλοὺς νέους μαθητὲς στὴν ζωὴ τῆς γνήσιας μετάνοιας.
Στὰ χρόνια τοῦ Ἰουλιανοῦ τοῦ Παραβάτη, ὁ Ὅσιος Ἰουλιανὸς στήριξε καὶ παρηγόρησε πολλὲς ψυχές. Ἡ φήμη του εἶχε ἐξαπλωθεῖ τόσο πολύ, ὥστε ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος τὸν ἐγκωμιάζει λέγοντας ὅτι τὸ ὄνομά του εἶναι λαμπρότερο ἀκόμα καὶ ἀπ’ αὐτὸ τῶν βασιλέων.
Ἔτσι ἅγια ἀφοῦ κύλησε ἡ ζωή του, εἰρηνικὰ παρέδωσε στὸ Θεὸ τὴ μακάρια ψυχή του.
Νέος ἀκόμα μοναχός, εἶχε γίνει πασίγνωστος γιὰ τὴν σοφία καὶ τὴν ἀρετή του. Καὶ στὸ ἀσκητήριό του, ποὺ ἦταν στὶς ὄχθες τοῦ Εὐφράτη πόταμου, ἔτρεχαν μορφωμένοι ἄνδρες γιὰ νὰ πάρουν τὴν συμβουλή του καὶ νὰ ὠφεληθοῦν ἀπὸ τὰ λόγια του.
Πῆγε στὸ θεοβάδιστο ὄρος Σινά, ὅπου ἀσκήτεψε γιὰ ἀρκετὸ χρόνο. Ἀλλὰ ἐπέστρεψε πάλι στὸ ἀσκητήριό του στὶς ὄχθες τοῦ Εὐφράτη, καὶ εἵλκυσε πολλοὺς νέους μαθητὲς στὴν ζωὴ τῆς γνήσιας μετάνοιας.
Στὰ χρόνια τοῦ Ἰουλιανοῦ τοῦ Παραβάτη, ὁ Ὅσιος Ἰουλιανὸς στήριξε καὶ παρηγόρησε πολλὲς ψυχές. Ἡ φήμη του εἶχε ἐξαπλωθεῖ τόσο πολύ, ὥστε ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος τὸν ἐγκωμιάζει λέγοντας ὅτι τὸ ὄνομά του εἶναι λαμπρότερο ἀκόμα καὶ ἀπ’ αὐτὸ τῶν βασιλέων.
Ἔτσι ἅγια ἀφοῦ κύλησε ἡ ζωή του, εἰρηνικὰ παρέδωσε στὸ Θεὸ τὴ μακάρια ψυχή του.
Τὰ Ἅγια 40 Παιδιὰ
Παίδων διπλή τέθνηκεν εικάς εκ ξίφους,
Tιμώσα Xριστόν τον διπλούν κατ’ ουσίαν.
Μαρτύρησαν διὰ ξίφους.
Παίδων διπλή τέθνηκεν εικάς εκ ξίφους,
Tιμώσα Xριστόν τον διπλούν κατ’ ουσίαν.
Μαρτύρησαν διὰ ξίφους.
Οἱ Ἅγιοι Γαβριὴλ καὶ Κυρμιδώλης οἱ Νεομάρτυρες οἱ ἐν Αἰγύπτῳ
Ὁ Κυρμιδώλης καὶ Γαβριὴλ οἱ δύο,
ἀθλοῦσιν ἅμα καὶ στεφανοῦνται ἅμα.
Οι Άγιοι Γαβριήλ και Κυρμιδώλης μαρτύρησαν στην Αίγυπτο στις 18 Οκτωβρίου 1522 μ.Χ. Και οι δύο ήταν νέοι, πολύ μορφωμένοι και κατάγονταν από ευσεβείς γονείς.
Κάποτε, συκοφαντήθηκαν στον Εμίρη της Αιγύπτου Χάερ Μέκ, ότι έριχναν απορρίμματα και ακαθαρσίες σε κάποιο Τούρκικο Τέμενο. Οδηγήθηκαν δεμένοι στο Διοικητήριο, όπου τους ζητήθηκε να δεχτούν τον Ισλαμισμό για ν' αποφύγουν τα βασανιστήρια. Επειδή όμως αυτοί ομολόγησαν σταθερά τον Χριστό, παραδόθηκαν στον κριτή. Αλλά και εκεί έμειναν ακλόνητοι στην πίστη τους, παρά τις κολακείες, και υπέστησαν φρικτά βασανιστήρια. Έτσι και οι δύο μαρτύρησαν στο 25ο έτος της ηλικίας τους. Ο μεν Κυρμιδώλης θανατώθηκε με μαχαίρια και πέτρες, ο δε Γαβριήλ με αποκεφαλισμό. Τα μαρτυρικά τους λείψανα, τα έβαλαν οι Τούρκοι δύο φορές στη φωτιά, αποτεφρώθηκαν και τα διασκόρπισαν. Διασώθηκαν μόνο αυτά της κάρας του μάρτυρα Γαβριήλ.
Ακολουθία των Αγίων βρίσκεται στον κώδικα 379 της Πατριαρχικής βιβλιοθήκης του Καΐρου.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ΄. Τὴν ὡραιότητα.
Τὴν τῶν λειψάνων σου, τιμίαν λάρνακα, κατασπαζόμενοι, πίστει τὴν ἴασιν, ἀρυώμεθα σεπτῶς, Κυρμιδώλη πανεύφημε· ὅθεν ἱκετεύομεν, ἱκεσίαν ἑκάστοτε, σὺν τῷ συνάθλῳ Γαβριὴλ ποιοῦντες· μὴ παύσητε, ἵνα ῥυσθῶμεν κινδύνων καὶ θλίψεων, τιμώντων ἡμῶν τὰ θεῖα λείψανα.
Κοντάκιον
Ἦχος δ΄. Ἐπεφάνης σήμερον.
Τῶν Μαρτύρων ἔλαμψε, ἡ ἀξιέπαινος μνήμη, ἣν πιστοὶ τελέσωμεν, καὶ ἀνυμνήσωμεν πιστῶς, ἐν ἐπιγνώσει κραυγάζοντες· Σὺ τῶν Μαρτύρων Χριστὲ τὸ κραταίωμα.
Κάποτε, συκοφαντήθηκαν στον Εμίρη της Αιγύπτου Χάερ Μέκ, ότι έριχναν απορρίμματα και ακαθαρσίες σε κάποιο Τούρκικο Τέμενο. Οδηγήθηκαν δεμένοι στο Διοικητήριο, όπου τους ζητήθηκε να δεχτούν τον Ισλαμισμό για ν' αποφύγουν τα βασανιστήρια. Επειδή όμως αυτοί ομολόγησαν σταθερά τον Χριστό, παραδόθηκαν στον κριτή. Αλλά και εκεί έμειναν ακλόνητοι στην πίστη τους, παρά τις κολακείες, και υπέστησαν φρικτά βασανιστήρια. Έτσι και οι δύο μαρτύρησαν στο 25ο έτος της ηλικίας τους. Ο μεν Κυρμιδώλης θανατώθηκε με μαχαίρια και πέτρες, ο δε Γαβριήλ με αποκεφαλισμό. Τα μαρτυρικά τους λείψανα, τα έβαλαν οι Τούρκοι δύο φορές στη φωτιά, αποτεφρώθηκαν και τα διασκόρπισαν. Διασώθηκαν μόνο αυτά της κάρας του μάρτυρα Γαβριήλ.
Ακολουθία των Αγίων βρίσκεται στον κώδικα 379 της Πατριαρχικής βιβλιοθήκης του Καΐρου.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ΄. Τὴν ὡραιότητα.
Τὴν τῶν λειψάνων σου, τιμίαν λάρνακα, κατασπαζόμενοι, πίστει τὴν ἴασιν, ἀρυώμεθα σεπτῶς, Κυρμιδώλη πανεύφημε· ὅθεν ἱκετεύομεν, ἱκεσίαν ἑκάστοτε, σὺν τῷ συνάθλῳ Γαβριὴλ ποιοῦντες· μὴ παύσητε, ἵνα ῥυσθῶμεν κινδύνων καὶ θλίψεων, τιμώντων ἡμῶν τὰ θεῖα λείψανα.
Κοντάκιον
Ἦχος δ΄. Ἐπεφάνης σήμερον.
Τῶν Μαρτύρων ἔλαμψε, ἡ ἀξιέπαινος μνήμη, ἣν πιστοὶ τελέσωμεν, καὶ ἀνυμνήσωμεν πιστῶς, ἐν ἐπιγνώσει κραυγάζοντες· Σὺ τῶν Μαρτύρων Χριστὲ τὸ κραταίωμα.
Όσιοι Συμεών, Θεόδωρος κτήτορες της Ιεράς Μονής του «Μεγάλου Σπηλαίου» οι θαυματουργοί και Ευφροσύνη η ποιμενίδα η θαυματουργός
Ἄγνωστοι στοὺς Συναξαριστές. Ἀπ' αὐτοὺς ὁ Συμεὼν καὶ ὁ Θεόδωρος ἦταν ἀδέλφια μεταξύ τους καὶ κτήτορες τῆς Μονῆς τοῦ Μεγάλου Σπηλαίου. Γεννήθηκαν στὶς ἀρχὲς τοῦ 4ου αἰώνα καὶ ἀφοῦ ἔζησαν ἀσκητικὰ καὶ ὁσιακὰ, ἀπεβίωσαν εἰρηνικά.
Ἡ δὲ Ὁσία Εὐφροσύνη, εἶναι αὐτὴ ποὺ βρῆκε τὴν εἰκόνα τῆς Θεοτόκου, ποὺ κατὰ τὴν παράδοση ἁγιογραφήθηκε ἀπὸ τὸν Ἀπόστολο Λουκᾶ καὶ φυλάσσεται μέχρι καὶ σήμερα στὴ Μονὴ τοῦ Μεγάλου Σπηλαίου στὴν Πελοπόννησο.
Ὅλα αὐτὰ βέβαια, σύμφωνα μὲ τὴν Ἀκολουθία τῶν Ἁγίων, ποὺ ἐκδόθηκε στὴ Βενετία τὸ 1706, στὴν Ἀθήνα τὸ 1840 καὶ 1911.
Ὁ Ἅγιος Μνάσων ὁ Μάρτυρας Ἐπίσκοπος Κύπρου
Ως πύργος ενδούς την κάραν κλίνας Mνάσων,
Πτώσιν προ της γης την από ξίφους μένει.
Ως πύργος ενδούς την κάραν κλίνας Mνάσων,
Πτώσιν προ της γης την από ξίφους μένει.
Ο Άγιος Μνάσων επίσκοπος Κύπρου μαρτύρησε δια ξίφους.
Είναι πιθανόν να είναι ο ίδιος Άγιος που εορτάζει στις 19 Οκτωβρίου σαν Άγιος Μνάσων ο αρχαίος μαθητής, παρόλο που εκείνος κοιμήθηκε εν ειρήνη.
Είναι πιθανόν να είναι ο ίδιος Άγιος που εορτάζει στις 19 Οκτωβρίου σαν Άγιος Μνάσων ο αρχαίος μαθητής, παρόλο που εκείνος κοιμήθηκε εν ειρήνη.
Άγιος Ισίδωρος και τα τέκνα αυτού Γεώργιος και Ειρήνη
Οι Άγιοι Ισίδωρος και τα τέκνα αυτού, φανερώθηκαν με ενύπνια σε πολλούς ανθρώπους και έκαναν γνωστό τον τρόπο του μαρτυρίου και τον τόπο της ταφής των Ιερών Λειψάνων τους. Η ανακομιδή τους έγινε στις 18 Οκτωβρίου 1953 μ.Χ., στο Βαλή.
Σύμφωνα με τις μαρτυρίες ο Ιερέας Ισίδωρος, με τα κατά σάρκα τέκνα του μαρτύρησαν από τους οθωμανούς, εντός του Ιερού Ναού όπου τελούσε την Θεία Λειτουργία.
Τους έκοψαν τα κεφάλια, τα πέταξαν και αφού τα περισυνέλεξαν ευλαβείς χριστιανοί τα ενταφίασαν παρά τους πόδας των σωμάτων των μαρτύρων, όπως ακριβώς βρέθηκαν κατά την ημέρα της εκταφής τους.
Σήμερα υπάρχει μέρος των Ιερών Λειψάνων, αφού μιά ασεβής μοναχή έκλεψε το μεγαλύτερο μέρος τους.
Σύναξη της Παναγίας της Μαχαιριώτισσας
Η Παναγία η Μαχαιριώτισσα είναι μια θαυματουργός εικόνα της Παναγίας που βρίσκεται στην Ιερά Μονή Παναγίας του Μαχαιρά στην Κύπρο. Με την εν λόγω εικόνα συνδέεται ιστορικά και πνευματικά και η Ιερά Μονή, η οποία οφείλει και το όνομά της στην ιστορία της εικόνας.
Αυτή η εικόνα θεωρείται μία από τις 70 εικόνες της Παναγίας που αγιογράφησε ο Απόστολος Λουκάς και τον τότε καιρό βρισκόταν πάνω από την Αγία Σορό, δηλαδή την Αγία Έσθητα (φόρεμα) και την Αγία Ζώνη της Θεοτόκου, στον ναό της Παναγίας στις Βλαχέρνες. Αυτό ενισχύεται από την επιγραφή «Αγιοσορίτισσα» πάνω στην εικόνα, η οποία μεταλλάχθηκε αργότερα σε «Μαχαιριώτισσα». Σύμφωνα με μιά προφορική παράδοση, κατά τον καιρό της Εικονομαχίας (716 - 843 μ.Χ.) ένας ασκητής έφερε στην Κύπρο από την Κωνσταντινούπολη την εικόνα της Παναγίας της Αγιοσορίτισσας, και εγκαταστάθηκε σε μιά σπηλιά στην τοποθεσία που βρίσκεται σήμερα το μοναστήρι.
Μετά την κοίμηση του ασκητού η εικόνα ξεχάστηκε και βάτοι κάλυψαν την είσοδο της σπηλιάς μέχρι τον 12o αιώνα μ.Χ., όταν η Παναγία με θαυματουργικό τρόπο έδωσε ένα μαχαίρι στους Οσίους ασκητές Νεόφυτο και Ιγνάτιο (βλέπε 13 Δεκεμβρίου), για να κόψουν τους βάτους και έτσι να βρουν την εικόνα. Όταν ο Όσιος Νεόφυτος κοιμήθηκε, κοντά στον Iγνάτιο προσήλθε ένας άλλος γηραιός μοναχός, ο Προκόπιος. Οι δύο αυτοί πατέρες αποφάσισαν, όταν η αδελφότητα έγινε πολυπληθής, να ανεγείρουν μοναστήρι, το όποιο θα λειτουργούσε σύμφωνα με το κοινοβιακό πρότυπο που ακολουθούσαν τα μεγάλα μοναστικά κέντρα της εποχής.
H Ιερά, Βασιλική και Σταυροπηγιακή Μονή της Παναγίας του Μαχαιρά, βρίσκεται στο ανατολικό άκρο της οροσειράς του Τροόδους κοντά στην κορυφή Κιόνια, σε υψόμετρο 870 μέτρων. Είναι κτισμένη σε μιά όμορφη, κατάφυτη από πεύκα βουνοπλαγιά, που καταλήγει στον χείμαρρο Πεδιαίο. Ονομάζεται βασιλική γιατί κτίσθηκε με βασιλική βοήθεια, και σταυροπηγιακή, γιατί κατέστη εκκλησιαστικά αυτοδιοίκητη, πράγμα το όποιο συμβολίζεται με την τοποθέτηση σταυρού στα θεμέλια της.
Η Σύναξη της Παναγίας της Μαχαιριώτισσας εορτάζεται στις 18 Οκτωβρίου μαζί με την μνήμη του Αγ. Αποστόλου Λουκά, που κατά την παράδοση έχει αγιογραφήσει την εικόνα της Μαχαιριώτισσας. Το Καθολικό όμως της Μονής Μαχαιρά (στο οποίο φυλάσσεται και η Μαχαιριώτισσα) πανηγυρίζει στα Εισόδια της θεοτόκου, στις 21 Νοεμβρίου.
Αυτή η εικόνα θεωρείται μία από τις 70 εικόνες της Παναγίας που αγιογράφησε ο Απόστολος Λουκάς και τον τότε καιρό βρισκόταν πάνω από την Αγία Σορό, δηλαδή την Αγία Έσθητα (φόρεμα) και την Αγία Ζώνη της Θεοτόκου, στον ναό της Παναγίας στις Βλαχέρνες. Αυτό ενισχύεται από την επιγραφή «Αγιοσορίτισσα» πάνω στην εικόνα, η οποία μεταλλάχθηκε αργότερα σε «Μαχαιριώτισσα». Σύμφωνα με μιά προφορική παράδοση, κατά τον καιρό της Εικονομαχίας (716 - 843 μ.Χ.) ένας ασκητής έφερε στην Κύπρο από την Κωνσταντινούπολη την εικόνα της Παναγίας της Αγιοσορίτισσας, και εγκαταστάθηκε σε μιά σπηλιά στην τοποθεσία που βρίσκεται σήμερα το μοναστήρι.
Μετά την κοίμηση του ασκητού η εικόνα ξεχάστηκε και βάτοι κάλυψαν την είσοδο της σπηλιάς μέχρι τον 12o αιώνα μ.Χ., όταν η Παναγία με θαυματουργικό τρόπο έδωσε ένα μαχαίρι στους Οσίους ασκητές Νεόφυτο και Ιγνάτιο (βλέπε 13 Δεκεμβρίου), για να κόψουν τους βάτους και έτσι να βρουν την εικόνα. Όταν ο Όσιος Νεόφυτος κοιμήθηκε, κοντά στον Iγνάτιο προσήλθε ένας άλλος γηραιός μοναχός, ο Προκόπιος. Οι δύο αυτοί πατέρες αποφάσισαν, όταν η αδελφότητα έγινε πολυπληθής, να ανεγείρουν μοναστήρι, το όποιο θα λειτουργούσε σύμφωνα με το κοινοβιακό πρότυπο που ακολουθούσαν τα μεγάλα μοναστικά κέντρα της εποχής.
H Ιερά, Βασιλική και Σταυροπηγιακή Μονή της Παναγίας του Μαχαιρά, βρίσκεται στο ανατολικό άκρο της οροσειράς του Τροόδους κοντά στην κορυφή Κιόνια, σε υψόμετρο 870 μέτρων. Είναι κτισμένη σε μιά όμορφη, κατάφυτη από πεύκα βουνοπλαγιά, που καταλήγει στον χείμαρρο Πεδιαίο. Ονομάζεται βασιλική γιατί κτίσθηκε με βασιλική βοήθεια, και σταυροπηγιακή, γιατί κατέστη εκκλησιαστικά αυτοδιοίκητη, πράγμα το όποιο συμβολίζεται με την τοποθέτηση σταυρού στα θεμέλια της.
Η Σύναξη της Παναγίας της Μαχαιριώτισσας εορτάζεται στις 18 Οκτωβρίου μαζί με την μνήμη του Αγ. Αποστόλου Λουκά, που κατά την παράδοση έχει αγιογραφήσει την εικόνα της Μαχαιριώτισσας. Το Καθολικό όμως της Μονής Μαχαιρά (στο οποίο φυλάσσεται και η Μαχαιριώτισσα) πανηγυρίζει στα Εισόδια της θεοτόκου, στις 21 Νοεμβρίου.
«Πᾶνος»
