ΚΥΡΙΑΚΗ Γ΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ[:Ἔβρ.4,14-16 καὶ 5, 1-6]
ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΚΟΠΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ
[...] Ὅμως ὁ ἀπόστολος Παῦλος δὲν ἀναθέτει τὰ πάντα στὸν ἱερέα, ἀλλὰ ζητάει καὶ τὴ δική μας συνδρομή, καὶ ἐννοῶ τὴν ὁμολογία τῆς πίστης. «Ἒχοντες οὖν ἀρχιερέα μέγαν διεληλυθότα τοὺς οὐρανούς, Ἰησοῦν τὸν υἱὸν τοῦ Θεοῦ, κρατῶμεν τῆς ὁμολογίας (:Ἀφοῦ λοιπόν, σύμφωνα καὶ μὲ ὅσα εἴπαμε, ἔχουμε μεγάλο Ἀρχιερέα, ὁ ὁποῖος ἔχει πλέον διασχίσει τοὺς οὐρανοὺς καὶ μπῆκε στὸν τόπο τῆς αἰώνιας ἀναπαύσεως, στὴν οὐράνια βασιλεία Του ὅπου μᾶς περιμένει, τὸν Ἰησοῦ δηλαδή, ὁ ὁποῖος δὲν εἶναι ἕνας ἁπλὸς ἄνθρωπος ἀλλὰ καὶ ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ἂς κρατοῦμε καλὰ τὴν ὁμολογία τῆς πίστεώς μας πρὸς Αὐτόν)»[Ἔβρ.4,14]. Ποιά ὁμολογία ἐννοεῖ; Ὅτι ὑπάρχει ἀνάσταση, ὅτι ὑπάρχει ἀνταπόδοση, ὅτι ὑπάρχουν ἄπειρα ἀγαθά, ὅτι ὁ Χριστὸς εἶναι Θεός, ὅτι ἡ πίστη εἶναι ὀρθή. Αὐτὰ ἂς ὁμολογήσουμε, αὐτὰ ἂς κρατᾶμε σταθερά. Καὶ ὅτι αὐτὰ εἶναι ἀληθινά, φαίνεται ἀπό τὸ ὅτι ὁ ἀρχιερέας εἶναι μέσα. Ἑπομένως ἂς ὁμολογήσουμε, αὐτὰ ἂς κρατᾶμε σταθερά. Καὶ ὅτι αὐτὰ εἶναι ἀληθινά, φαίνεται ἀπό τὸ ὅτι ὁ ἀρχιερέας εἶναι μέσα. Ἑπομένως ἂς ὁμολογήσουμε ὅτι δὲν ἔχουμε πέσει. Ἄν καὶ τὰ πράγματα δὲν εἶναι κοντά, ἐμεῖς ὅμως ἂς ὁμολογήσουμε· ἂν ἦταν πρὶν ἀπὸ λίγο, ἦταν ψέμα. Ὥστε καὶ αὐτὸ εἶναι ἀληθινό, τὸ ὅτι μετατίθενται.
Καθόσον καὶ ὁ ἀρχιερέας μας εἶναι μέγας: «Οὐ γὰρ ἔχομεν ἀρχιερέα μὴ δυνάμενον συμπαθῆσαι ταῖς ἀσθενείαις ἡμῶν(:Καὶ μὴν περάσει ποτὲ ἀπό τὸν νοῦ μας ὅτι, ἀφοῦ Αὐτὸς εἶναι τώρα στοὺς οὐρανούς, δὲν θὰ δείξει ἐνδιαφέρον γιά μᾶς· διότι δὲν ἔχουμε ἀρχιερέα ποὺ νὰ μὴν μπορεῖ νὰ μᾶς συμπαθήσει στὶς ἠθικὲς καὶ φυσικὲς ἀδυναμίες μας, ἐπειδὴ τάχα δὲν γνωρίζει τὰ ὅσα μᾶς συμβαίνουν ἢ ἐπειδὴ ὑψώθηκε τόσο πολύ)»[Ἔβρ.4,15]. «Δὲν ἀγνοεῖ», λέγει, «τὰ δικά μας, ὅπως πολλοὶ ἀρχιερεῖς, οἱ ὁποῖοι δὲν γνωρίζουν αὐτοὺς ἀπὸ τὸ ποίμνιό τους ποὺ βρίσκονται σὲ θλίψεις, ἀλλὰ οὔτε ὅτι ὑπάρχει ποτὲ θλίψη. Γιατί στὴν περίπτωση τῶν ἀνθρώπων εἶναι ἀδύνατο νὰ γνωρίζει τὴν ταλαιπωρία ἐκείνου ποὺ ὑποφέρει αὐτὸς ποὺ δὲν τὴ δοκίμασε καὶ δὲν τὴν αἰσθάνθηκε. Τὰ πάντα ὑπέφερε ὁ δικός μας ἀρχιερέας. Γι᾿ αὐτὸ λοιπὸν πρῶτα ὑπέφερε καὶ ὕστερα ἀνέβηκε στὸν οὐρανό, γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ δείχνει συμπάθεια».
«Πεπειραμένον δὲ κατὰ πάντα καθ᾿ ὁμοιότητα χωρὶς ἁμαρτίας(:ἀλλὰ ἔχουμε Ἀρχιερέα ὁ ὁποῖος ἔχει ἀντιμετωπίσει πειρασμοὺς μὲ ὅλους τοὺς τρόπους μὲ τοὺς ὁποίους μπορεῖ νὰ δοκιμαστεῖ ἡ ἀνθρώπινη φύση. Ἔχει ἀντιμετωπίσει πειρασμοὺς ἐξ ὁλοκλήρου ὅμοια μὲ ἐμᾶς, χωρὶς ὅμως νὰ ὑποπέσει σὲ καμία ἁμαρτία)». Πρόσεχε πὼς καὶ παραπάνω ἀνέφερε τὰ «παραπλησίως(:μὲ παρόμοιο τρόπο)», καὶ ἐδῶ τὸ «καθ᾿ ὁμοιότητα (:σύμφωνα μὲ τὴν ὁμοιότητά Του με ἐμᾶς)». Δηλαδὴ διώχθηκε, φτύστηκε, κατηγορήθηκε, χλευάστηκε, συκοφαντήθηκε, ἀποπέμφθηκε, στὸ τέλος σταυρώθηκε. «Πεπειραμένον δὲ κατὰ πάντα καθ᾿ ὁμοιότητα χωρὶς ἁμαρτίας(:ἔχουμε Ἀρχιερέα ὁ ὁποῖος ἔχει ἀντιμετωπίσει πειρασμοὺς μὲ ὅλους τοὺς τρόπους ποὺ μπορεῖ νὰ δοκιμαστεῖ ἡ ἀνθρώπινη φύση. Ἔχει ἀντιμετωπίσει πειρασμοὺς ἐξ ὁλοκλήρου ὅμοια μὲ ἐμᾶς, χωρὶς ὅμως νὰ ὑποπέσει σὲ καμία ἁμαρτία)». Ἐδῶ καὶ κάτι ἄλλο ὑπαινίσσεται, ὅτι ἦταν δυνατὸ νὰ ὑποφέρει χωρὶς νὰ ἁμαρτήσει καὶ νὰ βρεθεῖ σὲ θλίψεις. Ὥστε καὶ ὅταν λέγει «ἐν ὁμοιώματι σαρκὸς(:μὲ σάρκα ἡ ὁποία ἔμοιαζε μόνο, ἀλλὰ δὲν ἦταν καὶ πραγματικὴ σάρκα τῆς ἁμαρτίας)»[Ρώμ.8,3], δὲν ἐννοεῖ αὐτό, ὅτι εἶχε ὁμοίωμα σάρκας, ἀλλὰ ὅτι ἀνέλαβε σάρκα. Γιατί λοιπὸν εἶπε «ἐν ὁμοιώματι»; Μιλοῦσε γιὰ ἁμαρτωλὴ σάρκα, ἀφοῦ ἦταν ὅμοια μὲ τὴ δική μας σάρκα· γιατί στὴ φύση ἦταν ἡ ἴδια μὲ τὴ δική μας, στὴν ἁμαρτία ὅμως δὲν ἦταν ἡ ἴδια.
«Προσερχώμεθα οὖν μετὰ παῤῥησίας τῷ θρόνῳ τῆς χάριτος, ἵνα λάβωμεν ἔλεον καὶ χάριν εὕρωμεν εἰς εὔκαιρον βοήθειαν(:ἀφοῦ λοιπὸν τέτοιος εἶναι ὁ Ἀρχιερέας μας ἂς πλησιάζουμε μὲ θάρρος καὶ ἄφοβη ἐμπιστοσύνη στὸν βασιλικό Του θρόνο, ἀπὸ τὸν ὁποῖο πηγάζει ἡ χάρη. Ἄς πλησιάζουμε σὲ Αὐτὸν γιὰ νὰ λάβουμε συγχώρηση γιὰ τίς ἁμαρτίες μας καὶ γιὰ νὰ βροῦμε εὔνοια καὶ δωρεὲς ποὺ θὰ μᾶς δώσουν ἄμεση βοήθεια σὲ κάθε κρίσιμη ὥρα πειρασμοῦ)»[Ἔβρ.4,16].
Ποιόν ἐννοεῖ «θρόνον τῆς χάριτος»; Τὸν βασιλικὸ θρόνο, γιὰ τὸν ὁποῖο λέγει: « Εἶπεν ὁ Κύριος τῷ Κυρίῳ μου· κάθου ἐκ δεξιῶν μου, ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου(: Εἶπε ὁ Κύριος καὶ Θεὸς μου πρὸς τὸν Κύριο καὶ Θεό μου, πρὸς τὸν Μεσσία: ''Κάθισε στὰ δεξιὰ τοῦ θρόνου μου καὶ ἐγὼ θὰ θέσω ὅλους τοὺς ἐχθροὺς σου ὡς ὑποπόδιο τῶν ποδῶν Σου'')» [Ψάλμ.109,1]. Σὰν νὰ ἔλεγε: «Ἄς πλησιάζουμε μὲ θάρρος, γιατί ἔχουμε ἀναμάρτητο ἀρχιερέα, ποὺ κατανικάει τὴν οἰκουμένη»· γιατί λέγει : «Θαρσεῖτε, ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον(:Ἀλλὰ ἔχετε θάρρος. Ἐγὼ ἔχω νικήσει τὸν κόσμο. Καὶ μὲ τὴ νίκη μου αὐτὴ ἐξασφάλισα καὶ γιά σας τὸν θρίαμβο καὶ τὴ δόξα)»[Ἰω.16,33]. Γιατί αὐτὸ σημαίνει τὸ νὰ πάθει τὰ πάντα, ἀλλὰ νὰ εἶναι καθαρὸς ἀπὸ ἁμαρτίες. «Ἄν ἐμεῖς», λέγει, «εἴμαστε ἁμαρτωλοὶ καὶ Αὐτὸς ἀναμάρτητος, πῶς νὰ πλησιάζουμε μὲ θάρρος; Γιατί εἶναι θρόνος χάριτος, ὄχι θρόνος κρίσης τώρα. Γι᾿ αὐτὸ ἂς πλησιάζουμε μὲ θάρρος», λέγει, «γιὰ νὰ λάβουμε ἔλεος, ὅπως ζητᾶμε». Τὸ πρᾶγμα εἶναι γενναιοδωρία καὶ δωρεὰ βασιλική.
«ἵνα λάβωμεν ἔλεον καὶ χάριν εὕρωμεν εἰς εὔκαιρον βοήθειαν(:καὶ γιὰ νὰ βροῦμε εὔνοια καὶ δωρεὲς ποὺ θὰ μᾶς δώσουν ἄμεση βοήθεια σὲ κάθε κρίσιμη ὥρα πειρασμοῦ)»[Ἔβρ.4,16]. «Ἄν τώρα πλησιάσεις», λέγει, «θὰ λάβεις καὶ χάρη καὶ εὐσπλαχνία, γιατί πλησιάζεις τὴν κατάλληλη ὥρα. Ἄν ὅμως πλησιάσεις τότε, δὲν θὰ λάβεις πιά, γιατί ἄκαιρη θὰ εἶναι τότε ἡ προσέλευσή σου, ἐπειδὴ δὲν θὰ εἶναι τότε θρόνος χάριτος». Θρόνος χάριτος εἶναι ὅσο κάθεται καὶ δίνει χάρη ὁ βασιλιᾶς. Ὅταν ὅμως ἔλθει ἡ συντέλεια, τότε σηκώνεται γιὰ νὰ κρίνει. Γιατί λέγει: «Ἀνάστα, ὁ Θεός, κρίνων τὴν γῆν, ὅτι σὺ κατακληρονομήσεις ἐν πᾶσι τοῖς ἔθνεσι(:Σήκω, Θεέ μου, καὶ ἐφάρμοσε τὴ δίκαιη κρίση Σου καὶ ἀπόφαση ἐπὶ τῆς γῆς, διότι κάτω ἀπὸ τὴ δική Σου κυριότητα καὶ κατοχὴ βρίσκονται ὅλα τὰ ἔθνη)» [Ψάλμ.81,8]. Μποροῦμε νὰ ποῦμε καὶ κάτι ἄλλο. «Ἄς πλησιάζουμε», λέγει, «μὲ θάρρος», δηλαδὴ χωρὶς νὰ συναισθανόμαστε κανένα κακό, χωρὶς νὰ διστάζουμε. Γιατί ἕνας τέτοιος ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ πλησιάσει μὲ θάρρος.
Γι᾿ αὐτὸ καὶ ἀλλοῦ λέγει: «Οὕτως λέγει Κύριος· καιρῷ δεκτῷ ἐπήκουσά σου καὶ ἐν ἡμέρᾳ σωτηρίας ἐβοήθησά σοι καὶ ἔπλασὰ σε καὶ ἔδωκὰ σε εἰς διαθήκην ἐθνῶν τοῦ καταστῆσαι τὴν γῆν καὶ κληρονομῆσαι κληρονομίας ἐρήμους(:Αὐτὰ λέγει ὁ Κύριος: ''Σὲ κατάλληλο καὶ εὐπρόσδεκτο καιρὸ ἐγὼ ἄκουσα τὴν προσευχή σου, σὲ ἡμέρα σωτηρίας σὲ βοήθησα. Ἐγὼ σὲ ἔπλασα. Ἔδωσα ἐσένα ὡς νέα διαθήκη μὲ τὰ ἔθνη, γιὰ νὰ ἀποκαταστήσεις τοὺς ἀνθρώπους τῆς γῆς, καὶ νὰ ἀποκτήσεις ὡς δική σου μόνιμη ἰδιοκτησία, τοὺς ἕως τώρα ἔρημους ἀπὸ χάρη Θεοῦ λαούς'')» [Ἠσ. 49,8]. Γιατί καὶ τώρα εἶναι ἀπόδειξη χάριτος, τὸ νὰ βρίσκουμε μετάνοια γιὰ τὰ ἁμαρτήματα ποὺ κάνουμε μετὰ τὸ βάπτισμα. Καὶ γιὰ νὰ μὴ νομίσεις ὅτι στέκεται ὄρθιος, ἀκούοντας ὅτι εἶναι ἀρχιερέας, ἀμέσως Τὸν ὁδηγεῖ στὸ θρόνο. Ὁ ἱερέας ὅμως δὲν κάθεται, ἀλλὰ στέκεται.
Βλέπεις ὅτι τὸ νὰ γίνει ἀρχιερέας δὲν εἶναι ἔργο τῆς φύσης, ἀλλὰ τῆς χάριτος καὶ τῆς συγκατάβασης καὶ τῆς ταπείνωσής Του; Αὐτὸ εἶναι εὐκαιρία νὰ ποῦμε τώρα καὶ ἐμεῖς, ἂς πλησιάζουμε καὶ νὰ ζητᾶμε μὲ θάρρος· ἂς προσφέρουμε μόνο πίστη, καὶ ὅλα μᾶς τὰ δίνει. Τώρα εἶναι ὁ καιρὸς τῆς δωρεᾶς, ἂς μὴν ἀπελπίζεται κανένας. Τότε θὰ εἶναι ὁ καιρὸς τῆς ἀπόγνωσης, ὅταν θὰ κλείνεται ὁ νυμφῶνας, ὅταν θὰ μπεῖ ὁ βασιλιᾶς νὰ δεῖ ἐκείνους ποὺ βρίσκονται μέσα, ὅταν θὰ ἀπολαύσουν τοὺς κόλπους τοῦ πατριάρχη Ἀβραὰμ ἐκεῖνο ποὺ πρόκειται νὰ τοὺς ἀξιωθοῦν. Τώρα ὅμως δὲν εἶναι, γιατί τὸ θέατρο ἀκόμη ὑπάρχει, ὁ ἀγῶνας ἀκόμη συνεχίζεται, τὸ βραβεῖο ἀκόμη εἶναι ἀβέβαιο.
Ἄς προσπαθήσουμε, λοιπόν. Γιατί καὶ ὁ Παῦλος λέγει: «Ἐγὼ τοίνυν οὕτω τρέχω, ὡς οὐκ ἀδήλως, οὕτω πυκτεύω, ὡς οὐκ ἀέρα δέρων, ἀλλ᾿ ὑποπιάζω μου τὸ σῶμα καὶ δουλαγωγῶ, μήπως ἄλλοις κηρύξας αὐτὸς ἀδόκιμος γένωμαι(:Μιμηθεῖτε τὸ παράδειγμά μου. Ἐγὼ λοιπὸν τρέχω ἔτσι, ὥστε ξέρω καλὰ τί ζητῶ, γιὰ ποιό σκοπὸ ἀγωνίζομαι καὶ μὲ ποιό τρόπο θὰ τὸν πετύχω. Δὲν παρουσιάζομαι σὰν νὰ πυγμαχῶ δίνοντας γροθιὲς στὸν ἀέρα καὶ ἀγωνιζόμενος στὰ κούφια, ἀλλὰ ταλαιπωρῶ τὸ σῶμα μου καὶ τὸ μεταχειρίζομαι ὡς δοῦλο, γιὰ νὰ μὴν ἀποδοκιμαστῶ καὶ ἀποδειχθῶ ἀνάξιος τοῦ βραβείου ἐγὼ ὁ ἴδιος ποὺ κήρυξα σὲ ἄλλους καὶ μὲ τὴ δική μου προτροπὴ καὶ διδασκαλία αὐτοὶ πῆραν τὸ βραβεῖο)»[ Ἀ΄κορ. 9,26-27]. Ἔχουμε ἀνάγκη ἀπὸ δρόμο, καὶ μάλιστα ἀπὸ δρόμο πολύ. Ὅποιος τρέχει δὲν βλέπει ἐντελῶς κανέναν, εἴτε περνάει μέσα ἀπὸ λιβάδια, εἴτε μέσα ἀπὸ τόπους ξερούς. Ὁ δρομέας δὲν βλέπει πρὸς τοὺς θεατές, ἀλλὰ πρὸς τὸ βραβεῖο· εἴτε ὑπάρχουν πλούσιοι ἢ φτωχοί, εἴτε τὸν περιπαίζει κάποιος ἢ τὸν ἐπαινεῖ, ἢ τὸν βρίζει ἢ τὸν λιθοβολεῖ, ἢ τοῦ κλείνει τὸ σπίτι, εἴτε δεῖ τὰ παιδιὰ ἢ τὴ γυναῖκα του ἢ ὁτιδήποτε ἄλλο, πουθενὰ δὲν προσέχει. Ἀλλὰ σὲ ἕνα πρᾶγμα μόνο ἀφοσιώνεται, στὸ τρέξιμο καὶ στὸ νὰ λάβει τὸ βραβεῖο. Ὁ δρομέας πουθενὰ δὲν σταματάει, γιατί ἂν ἀδρανήσει ἔστω καὶ γιὰ λίγο, ἔχασε τὰ πάντα. Ὁ δρομέας ὄχι μόνο δὲν ἐλαττώνει τὴν προσπάθειά του πρὶν τὸ τέλος, ἀλλὰ τότε μάλιστα αὐξάνει τὴν ταχύτητά του.
«Πᾶς γὰρ ἀρχιερεὺς ἐξ ἀνθρώπων λαμβανόμενος ὑπὲρ ἀνθρώπων καθίσταται τὰ πρὸς τὸν Θεόν, ἵνα προσφέρῃ δῶρα τε καὶ θυσίας ὑπὲρ ἁμαρτιῶν, μετριοπαθεῖν δυνάμενος τοῖς ἀγνοοῦσι καὶ πλανωμένοις, ἐπεὶ καὶ αὐτὸς περίκειται ἀσθένειαν· καὶ διὰ ταύτην ὀφείλει, καθὼς περὶ τοῦ λαοῦ, οὕτω καὶ περὶ ἑαυτοῦ προσφέρειν ὑπὲρ ἁμαρτιῶν(:Θὰ βροῦμε ἔλεος, χάρη καὶ βοήθεια ἀπὸ τὸν μεγάλο καὶ εὔσπλαχνο Ἀρχιερέα μας· διότι κάθε ἀρχιερέας στὴ λευιτικὴ ἰεροσύνη τῶν Ἰουδαίων ξεχωρίζεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους καὶ ἐγκαθίσταται ἀρχιερέας στὰ ἔργα τῆς λατρείας τοῦ Θεοῦ γιὰ τὴν ὠφέλεια τῶν ἀνθρώπων, γιὰ νὰ προσφέρει καὶ δῶρα καὶ θυσίες γιὰ τὴ συγχώρηση τῶν ἁμαρτιῶν τοῦ λαοῦ. Καὶ μπορεῖ ὁ ἀρχιερέας τῶν Ἰουδαίων νὰ δείχνει συμπάθεια καὶ ἀνοχὴ σὲ ὅσους ἁμαρτάνουν ἀπὸ ἄγνοια καὶ πλάνη, ἐπειδὴ καὶ αὐτὸς ὡς ἄνθρωπος ἔχει ἐπάνω του ἠθικὴ ἀσθένεια καὶ ἀνθρώπινες ἀδυναμίες. Καὶ ἐξαιτίας τῆς ἀσθένειας καὶ τῆς ἐνοχῆς του αὐτῆς ὀφείλει σύμφωνα μὲ τίς διατάξεις τοῦ νόμου, ὅπως προσφέρει θυσία γιὰ χάρη τοῦ λαοῦ, ἔτσι νὰ προσφέρει θυσία καὶ γιὰ τὸν ἑαυτό του, γιὰ νὰ συγχωρηθοῦν οἱ ἁμαρτίες του)»[Ἔβρ.5,1-3].
Θέλει πλέον ὁ Παῦλος νὰ δείξει ὅτι ἡ Διαθήκη αὐτὴ εἶναι πολὺ ἀνώτερη ἀπὸ τὴν Παλαιά. Καὶ τὸ κάνει αὐτὸ διατυπώνοντας ἀπὸ πρὶν καὶ ἀπὸ πολὺ μακριὰ τοὺς συλλογισμούς του. Ἀφοῦ λοιπὸν τίποτε δὲν ἦταν σωματικὸ ἢ φανταστικό, ὅπως οὔτε ὁ ναός, οὔτε τὰ ἅγια τῶν ἁγίων, οὔτε ὁ ἱερέας ποὺ ἔχει τόσο μεγάλη κατάρτιση, οὔτε οἱ νομικὲς διακρίσεις, ἀλλὰ ὅλα ἦταν σπουδαιότερα καὶ τελειότερα καὶ τίποτε δὲν ἦταν ἀπὸ τὰ σωματικά, ἀλλὰ τὰ πάντα ἀνῆκαν στὰ πνευματικά, καὶ ἀφοῦ τὰ πνευματικὰ δὲν προέτρεπαν τόσο τοὺς ἀσθενέστερους στὴν πίστη ὅσο τὰ σωματικά, γι᾿ αὐτὸ κινεῖ ὅλον αὐτὸν τὸν λόγο. Καὶ πρόσεχε τὴ σύνεσή του. Ἀρχίζει ἀπὸ τὸν ἱερέα πρῶτα καὶ συνέχεια τὸν ὀνομάζει ἀρχιερέα, καὶ ἀπὸ αὐτὸν δείχνει πρῶτα τὴ διαφορά.
Γι᾿ αὐτὸ ὁρίζει πρῶτα τί εἶναι ἱερέας καὶ δείχνει ποιά πράγματα ἔχει τοῦ ἱερέα καὶ ποιά εἶναι τὰ σύμβολα τῆς ἰεροσύνης. Καὶ ἐπειδὴ τοῦ ἐναντιωνόταν, ὅτι οὔτε εὐγενὴς ἦταν, οὔτε ἀπὸ φυλὴ ἱερατικὴ καταγόταν, οὔτε ἱερέας στὴ γῆ, καὶ ἦταν φυσικὸ γι᾿ αὐτὸ νὰ ποῦν μερικοί, «πῶς λοιπὸν ἦταν ἱερέας αὐτός;», ὅ,τι ἔκανε στὴν «πρὸς Ρωμαίους» ἐπιστολή[σὲ ὅλο τὸ 4ο κεφάλαιο], τὸ ἴδιο κάνει καὶ τώρα. Παίρνοντας δηλαδὴ ἕνα λόγο ποὺ δύσκολα γίνεται πιστευτός, ἂν ἡ πίστη κάνει αὐτὸ ποὺ δὲν μπόρεσε νὰ τὸ κάνει ὁ κόπος τοῦ νόμου καὶ ὁ ἱδρῶτας τοῦ ὀρθοῦ τρόπου ζωῆς, καὶ θέλοντας νὰ δείξει ὅτι τὸ φαινομενικὰ ἀδύνατο ἔγινε καὶ πραγματοποιήθηκε, κατέφυγε στὸν πατριάρχη καὶ τὰ μετέφερε ὅλα σὲ ἐκείνη τὴν ἐποχή.
Ἔτσι λοιπὸν καὶ ἐδῶ ἀκολουθεῖ τὸν ἄλλο δρόμο τῆς ἰεροσύνης, ἀφοῦ μιλάει σὲ αὐτοὺς ποὺ Τὸν ἀκολούθησαν πρῶτοι. Καὶ ὅπως στὴν κόλαση δὲν ἀναφέρει μόνο τὴ γέενα, ἀλλὰ καὶ ὅσα συνέβηκαν στοὺς πατέρες, ἔτσι ἀκριβῶς κάνει καὶ ἐδῶ. Πρῶτα τὸ ἐπιβεβαιώνει ἀπὸ τὰ παρόντα. Ἔπρεπε βέβαια τὰ ἐπίγεια νὰ ἐπιβεβαιώνονται ἀπὸ τὰ οὐράνια, ἀλλὰ ὅταν οἱ ἀκροατὲς εἶναι ἀδύναμοι πνευματικὰ γίνεται τὸ ἀντίθετο. Στὴν ἀρχὴ λοιπὸν ἐκεῖνα ποὺ εἶναι κοινὰ τὰ ἀναφέρει πρῶτα, καὶ ὕστερα δείχνει ἐκεῖνο ποὺ ὑπερέχει. Γιατί ἔτσι γίνεται φανερὴ ἡ κατὰ σύγκριση ὑπεροχή, ὅταν σὲ ἄλλα ἔχει κάτι κοινὸ καὶ σὲ ἄλλα ὑπερέχει, διαφορετικὰ δὲ γίνεται φανερὴ ἡ ὑπεροχὴ κατὰ σύγκριση.
«Πᾶς γὰρ ἀρχιερεὺς ἐξ ἀνθρώπων λαμβανόμενος(:Θὰ βροῦμε ἔλεος, χάρη καὶ βοήθεια ἀπὸ τὸν μεγάλο καὶ εὔσπλαχνο ἀρχιερέα μας· διότι κάθε ἀρχιερέας στὴ λευιτικὴ ἰεροσύνη τῶν Ἰουδαίων ξεχωρίζεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους)». Αὐτὸ εἶναι κοινὸ μὲ τὸν Χριστό. «Ὑπὲρ ἀνθρώπων καθίσταται τὰ πρὸς τὸν Θεόν(:Καὶ ἐγκαθίσταται ἀρχιερέας στὰ ἔργα τῆς λατρείας τοῦ Θεοῦ γιὰ τὴν ὠφέλεια τῶν ἀνθρώπων)». Καὶ αὐτὸ εἶναι κοινό. «ἵνα προσφέρῃ δῶρα τε καὶ θυσίας ὑπὲρ ἁμαρτιῶν (:γιὰ νὰ προσφέρει καὶ δῶρα καὶ θυσίες γιὰ τὴ συγχώρηση τῶν ἁμαρτιῶν τοῦ λαοῦ)»[Ἔβρ.5,1]. Καὶ αὐτὸ κοινό, ὄχι ὅμως ὅλο. Τὰ ὑπόλοιπα δὲν εἶναι κοινά. «Μετριοπαθεῖν δυνάμενος τοῖς ἀγνοοῦσι καὶ πλανωμένοις(:Καὶ μπορεῖ ὁ ἀρχιερέας τῶν Ἰουδαίων νὰ δείχνει συμπάθεια καὶ ἀνοχὴ σὲ ὅσους ἁμαρτάνουν ἀπὸ ἄγνοια καὶ πλάνη)». Ἐδῶ λοιπὸν βρίσκεται ἡ ὑπεροχή. «Ἐπεὶ καὶ αὐτὸς περίκειται ἀσθένειαν(:ἐπειδὴ καὶ αὐτὸς ὡς ἄνθρωπος ἔχει ἐπάνω του ἠθικὴ ἀσθένεια καὶ ἀνθρώπινες ἀδυναμίες)»[Ἔβρ.5,2].
Στὴ συνέχεια προσθέτει καὶ ἄλλο· ὅτι γίνεται ἀπὸ ἄλλον καὶ ὅτι δὲ γίνεται ἀπὸ μόνος του. Καὶ αὐτὸ εἶναι κοινό. «Καὶ οὐχ ἑαυτῷ τίς λαμβάνει τὴν τιμήν, ἀλλὰ καλούμενος ὑπὸ τοῦ Θεοῦ, καθάπερ καὶ Ἀαρών(:Ἐπίσης, κανεὶς δὲν παίρνει ἀπὸ μόνος του τὴν ὑψηλὴ τιμὴ τῆς ἀρχιερωσύνης, ἀλλὰ τὴ δέχεται ὅταν καλεῖται ἀπὸ τὸν Θεό· ὅπως κλήθηκε στὸ ἀξίωμα αὐτὸ ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ ὁ Ἀαρών)»[Ἔβρ.5,4]. Ἐδῶ κάτι ἄλλο πάλι ἀποδεικνύει, δείχνοντας πὼς ἔχει σταλεῖ ἀπὸ τὸν Θεό. Αὐτὸ τὸ ἔλεγε παντοῦ ὁ Χριστὸς ὅταν μιλοῦσε στοὺς Ἰουδαίους: «Εἰ ὁ Θεὸς πατὴρ ὑμῶν ἦν, ἠγαπᾶτε ἂν ἐμέ· ἐγὼ γὰρ ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐξῆλθον καὶ ἥκω· οὐδὲ γὰρ ἀπ᾿ ἐμαυτοῦ ἐλήλυθα, ἀλλ᾿ ἐκεῖνος μὲ ἀπέστειλε(:Ἀπαντῶντας λοιπὸν ὁ Ἰησοῦς στὴν καυχησιολογία τους αὐτὴ τοὺς εἶπε: ''Ἐὰν ὁ Θεὸς ἦταν πατέρας σας, θὰ εἴχατε ἀγάπη καὶ σὲ μένα, διότι ἐγὼ ἀπὸ τὸν Θεὸ ἔχω βγεῖ μὲ τὴν ἐνανθρώπησή μου καὶ ἔχω ἔλθει ἀνάμεσά σας. Εἶμαι ἀνάμεσά σας ὡς πρεσβευτὴς τοῦ Θεοῦ· διότι καὶ στὸν κόσμο ποὺ ἦλθα, δὲν ἔχω ἔλθει ἀπὸ μόνος μου, ἀλλὰ Ἐκεῖνος μὲ ἀπέστειλε'')»[Ἰω. 8,42]. Ἐδῶ νομίζω πὼς ὑπαινίσσεται καὶ τοὺς ἱερεῖς τῶν Ἰουδαίων, σὰν νὰ μὴν εἶναι ἱερεῖς ἐκεῖνοι ποὺ καταπατοῦν καὶ παραβιάζουν τὸν νόμο τῆς ἰεροσύνης.
«Οὕτω καὶ ὁ Χριστὸς οὐχ ἑαυτὸν ἐδόξασε γενηθῆναι ἀρχιερέα(:Ἔτσι καὶ ὁ Χριστὸς δὲν δόξασε μόνος Του τὸν ἑαυτό Του μὲ τὸ νὰ γίνει ἀρχιερέας)»[Ἔβρ.5,5]. Ποῦ λοιπὸν χειροτονήθηκε; Γιατί ὁ Ἀαρών χειροτονήθηκε πολλὲς φορές, ὅπως στὴν περίπτωση τῆς ράβδου [βλ. Ἔξ.7,8-13· 8,12-14] καὶ ὅταν ἡ φωτιὰ κατέβηκε ἀπὸ τὸν οὐρανὸ καὶ ἐξόντωσε ἐκείνους ποὺ καταπάτησαν τὴν ἱεροσύνη[Λευιτ. 10,1-3].
Ἐδῶ ὅμως συμβαίνει τὸ ἀντίθετο· ὄχι μόνο δὲν ἔπαθαν τίποτε, ἀλλὰ ἀντίθετα εὐημεροῦν. Ἀπὸ ποῦ λοιπόν; Τὸ δείχνει αὐτὸ ἀπὸ τὴν προφητεία. Δὲν ἔχει τίποτε ὑλικὸ οὔτε ὁρατό. Γι᾿ αὐτὸ τὸ βεβαιώνει ἀπὸ προφητεία καὶ ἀπὸ τὰ μελλοντικά. «Ἀλλ᾿ ὁ λαλήσας πρὸς αὐτόν· υἱός μου εἶ σύ, ἐγὼ σήμερον γεγέννηκά σε(:Ἀλλὰ Τὸν δόξασε ὁ Θεὸς Πατήρ, ὁ ὁποῖος Τοῦ εἶπε: ''Υἱός μου εἶσαι Ἐσύ. Ἐγὼ Σὲ γέννησα σήμερα, ὅταν Σοῦ ἔδωσα τὴν ἀνθρώπινη φύση καὶ τὴ δόξασα μὲ τὴν Ἀνάστασή Σου καὶ τὴν ἐνθρόνισή Σου στὰ δεξιὰ μου)»[Ἔβρ.5,5]. Τί σχέση ἔχει αὐτὸ πρὸς τὸν Υἱό; «Ναί», λέγει ἴσως κάποιος, «αὐτὸ ἔχει λεχθεῖ πρὸς τὸν Υἱό. Καὶ τί βοηθάει αὐτὸ στὸ ζήτημά μας;». Πάρα πολύ· γιατί εἶναι προετοιμασία τῆς χειροτονίας Του ἀπὸ τὸν Θεό. «Καθὼς καὶ ἐν ἑτέρῳ λέγει· σὺ ἱερεὺς εἰς τὸν αἰῶνα κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδέκ(:Ὅπως καὶ σὲ ἄλλο σημεῖο τῆς Ἁγίας Γραφῆς λέει: Ἐσὺ εἶσαι ἱερέας αἰώνιος σὰν τὸν Μελχισεδέκ. Γιὰ τὸ πρόσωπο αὐτὸ παρασιωπάται σκόπιμα στὴν Ἁγία Γραφὴ ἡ γενεαλογία καὶ ὁ θάνατός του, γιὰ νὰ εἶναι σύμβολο καὶ προτύπωση τῆς παντοτινῆς βασιλείας καὶ τῆς ἰεροσύνης Σου)»[Ἔβρ.5,6]. Σὲ ποιόν ἔχει λεχθεῖ αὐτό; Ποιός εἶναι ἱερέας κατὰ τὴν τάξῃ Μελχισεδέκ; Κανεὶς ἄλλος παρὰ μόνο Αὐτός. Γιατί ὅλοι ἦταν ὑπόδουλοι στὸν νόμο, ὅλοι τηροῦσαν τὸ Σάββατο καὶ ἔκαναν τὴν περιτομή. «Κανείς», λέγει, «δὲν θὰ μποροῦσε νὰ δείξει κάποιον ἄλλον».
ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ,
ἐπιμέλεια κειμένου: Ἑλένη Λιναρδάκη, φιλόλογος
ἐπιμέλεια κειμένου: Ἑλένη Λιναρδάκη, φιλόλογος
• https://greekdownloads3.files.wordpress.com/2014/08/in-epistulam-ad-hebraeos.pdf
• ιωάννου τοῦ Χρυσοστόμου Ἅπαντα τὰ ἔργα, Ὑπόμνημα στὴν πρὸς Ἑβραίους ἐπιστολήν», ὁμιλίες Ζ΄ καὶ Ἠ΄(ἐπιλεγμένα ἀποσπάσματα),πατερικὲς ἐκδόσεις «Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς»(ΕΠΕ), ἐκδ. οἶκος «Τὸ Βυζάντιον», Θεσσαλονίκη 1989, τόμος 24, σελίδες 380-387 καὶ 396-401 ἀντίστοιχα.
• π. Τρεμπέλα, Ἡ Καινὴ Διαθήκη μὲ σύντομη ἑρμηνεία (ἀπόδοση στὴν κοινὴ νεοελληνική), ἐκδόσεις ἀδελφότητος θεολόγων «Ὁ Σωτήρ», ἔκδοση τέταρτη, Ἀθήνα 2014.
• Ἡ Καινὴ Διαθήκη, Κείμενον καὶ ἑρμηνευτικὴ ἀπόδοσις ὑπὸ Ἰωάννου Κολιτσάρα, ἐκδόσεις ἀδελφότητος θεολόγων «Ἡ Ζωή», ἔκδοση τριακοστὴ τρίτη, Ἀθήνα 2009.
• Ἡ Παλαιὰ Διαθήκη κατὰ τοὺς ἑβδομήκοντα, Κείμενον καὶ σύντομος ἀπόδοσις τοῦ νοήματος ὑπὸ Ἰωάννου Κολιτσάρα, ἐκδόσεις ἀδελφότητος θεολόγων «Ἡ Ζωή», ἔκδοση τέταρτη, Ἀθήνα 2005.
• Π. Τρεμπέλα, Τὸ Ψαλτήριον μὲ σύντομη ἑρμηνεία(ἀπόδοση στὴν κοινὴ νεοελληνική), ἐκδόσεις ἀδελφότητος θεολόγων «Ὁ Σωτήρ», ἔκδοση τρίτη, Ἀθήνα 2016
• http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient greek/tools/liddell-scott/index.html
• http://users.sch.gr/aiasgr/Palaia Diathikh/Biblia/Palaia Diathikh.htm
• http://users.sch.gr/aiasgr/Kainh Diathikh/Biblia/Kainh Diathikh.htm
______________________________
Πολυτονισμὸς ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΣ
«Πᾶνος»
