Σάββατο 6 Ιανουαρίου 2024

ΤΑ ΑΓΙΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ - ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΥ

Τα Αγία Θεοφάνεια είναι μία από τις αρχαιότερες εορτές της εκκλησίας μας η οποία θεσπίσθηκε το 2ο αιώνα μ.Χ. και αναφέρεται στη φανέρωση της Αγίας Τριάδας κατά τη βάπτιση του Ιησού Χριστού. Η ιστορία της βάπτισης έχει ως εξής: Μετά από θεία εντολή ο Ιωάννης ο Πρόδρομος εγκατέλειψε την ερημική ζωή και ήλθε στον Ιορδάνη ποταμό όπου κήρυττε και βάπτιζε. Εκεί παρουσιάσθηκε κάποια ημέρα ο Ιησούς και ζήτησε να βαπτισθεί. Ο Ιωάννης, αν και το Άγιο Πνεύμα τον είχε πληροφορήσει ποιος ήταν εκείνος που του ζητούσε να βαπτισθεί, στην αρχή αρνείται να τον βαπτίσει ισχυριζόμενος ότι ο ίδιος έχει ανάγκη να βαπτισθεί από Εκείνον. Ο Ιησούς όμως του εξήγησε ότι αυτό ήταν το θέλημα του Θεού και τον έπεισε να τον βαπτίσει. Και τότε μπροστά στα έκπληκτα μάτια των θεατών διαδραματίσθηκε μία μοναδική και μεγαλειώδης σκηνή, όταν με την μορφή ενός περιστεριού κατήλθε το Άγιο Πνεύμα και κάθισε επάνω στο βαπτιζόμενο Ιησού, ενώ συγχρόνως ακούσθηκε από τον ουρανό η φωνή του Θεού η οποία έλεγε: «Ούτος εστίν ο Υιός μου ο αγαπητός, εν ω ευδόκησα» («Αυτός είναι ο αγαπημένος μου Υιός, αυτός είναι ο εκλεκτός μου»).

Από τότε και το Βάπτισμα των χριστιανών, δεν είναι «εν ύδατι», όπως το βάπτισμα «μετανοίας» του Ιωάννη, αλλά «εν Πνεύματι Αγίω». Ο Κύριος με το να βαπτιστεί αγίασε το νερό, το έκανε νερό αγιασμού και συμφιλίωσης με το Θεό. Έτσι η Βάπτιση του Κυρίου άνοιξε τη θύρα του Μυστηρίου του Βαπτίσματος. Με την καθαρτική χάρη του αγίου Βαπτίσματος ο παλαιός αμαρτωλός άνθρωπος ανακαινίζεται και με την τήρηση των θείων εντολών γίνεται κληρονόμος της βασιλείας των ουρανών.
πολυτκιον χος β’.
τε τ πιφανεί σου φώτισας τ σύμπαντα, τότε λμυρ τς πιστίας θάλασσα φυγε, κα ορδάνης κάτω έων στράφη, πρς ορανν νυψν μς. λλ τ ψει τν θείων ντολν σου, συντήρησον Χριστ Θεός, πρεσβείες τς Θεοτόκου, κα σσον μς.

τερον πολυτκιον χος α’.
ν ορδάν βαπτιζομένου σου Κύριε, τς Τριάδος φανερώθη προσκύνησις· το γάρ Γεννήτορος φωνή προσεμαρτύρει σοι, γαπητόν σε Υόν νομάζουσα· καί τό Πνεμα ν εδει περιστερς, βεβαίου το λόγου τό σφαλές. πιφανείς Χριστέ Θεός, καί τόν κόσμον φωτίσας δόξα σοι.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ 
ΠΡΟΣ ΤΙΤΟΝ Β´ 11 - 14
11 πεφνη γρ χρις το Θεο σωτριος πσιν νθρποις, 12 παιδεουσα μς να ρνησμενοι τν σβειαν κα τς κοσμικς πιθυμας σωφρνως κα δικαως κα εσεβς ζσωμεν ν τ νν αἰῶνι, 13 προσδεχμενοι τν μακαραν λπδα κα πιφνειαν τς δξης το μεγλου Θεο κα σωτρος μν ησο Χριστο, 14 ς δωκεν αυτν πρ μν, να λυτρσηται μς π πσης νομας κα καθαρσ αυτ λαν περιοσιον, ζηλωτν καλν ργων.
ΠΡΟΣ ΤΙΤΟΝ Γ´ 4 - 7
4 τε δ χρησττης κα φιλανθρωπα πεφνη το σωτρος μν Θεο, 5 οκ ξ ργων τν ν δικαιοσν ν ποισαμεν μες, λλ κατ τν ατο λεον σωσεν μς δι λουτρο παλιγγενεσας κα νακαινσεως Πνεματος γου, 6 ο ξχεεν φ’ μς πλουσως δι ησο Χριστο το σωτρος μν, 7 να δικαιωθντες τ κενου χριτι κληρονμοι γενμεθα κατ’ λπδα ζως αωνου. 
ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ Ι.Θ. ΚΟΛΙΤΣΑΡΑ
11 Διότι εφανερώθη πλέον και εδόθη εις όλους, κυρίους και δούλους, η χάρις του Θεού, η σωτήριος δια τους ανθρώπους. 12 Αυτή η χάρις μας διδάσκει και μας παιδαγωγεί να αρνηθώμεν την ασέβειαν και τας κοσμικάς αμαρτωλάς επιθυμίας και να ζήσωμεν εις την παρούσαν ζωήν με εγκράτειαν και σωφροσύνην, με δικαιοσύνην και αγάπην προς τους γύρω μας, με ευσέβειαν και υπακοήν προς τον Θεόν, 13 περιμένοντες την απερίγραπτον μακαριότητα, που ελπίζομεν, και την φανέρωσιν της δόξης του μεγάλου Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, 14 ο οποίος παρέδωκε τον ευατόν του στον σταυρικόν θάνατον προς χάριν μας, δια να μας εξαγοράση από την ενόχην κάθε παραβάσεως του Νομου, να μας καθαρίση από κάθε μολυσμόν, ώστε να συγκρατήση δια τον ευατόν του λαόν εκλεκτόν, γεμάτον ζήλον δια καλά έργα.
4 Οταν όμως εφανερώθηκε η αγαθότης και η φιλανθρωπία του σωτήρος ημών Θεού, 5 όχι από τα έργα της δικαιοσύνης που τάχα εκάμαμε ημείς, αλλά σύμφωνα με το άπειρον έλεός του μας έσωσε δια μέσου του βαπτίσματος, του λουτρού αυτού της αναγεννήσεως και δια του ξεκαινουργώματος, που χαρίζει το Αγιον Πνεύμα, 6 το οποίον ο Θεός έχυσε και έδωσεν εις ημάς πλουσίως δια του Ιησού Χριστού, του Σωτήρος μας. 7 Και τούτο, δια να δικαιωθώμεν με την σωτήριον χάριν Εκείνου και να γίνωμεν κληρονόμοι της αιωνίου ζωής, σύμφωνα με την χαρμόσυνον ελπίδα, που ο ίδιος μας έχει δώσει.
  ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ
ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ Γ´ 13 - 17
13 Ττε παραγνεται ησος π τς Γαλιλαας π τν ορδνην πρς τν ωννην το βαπτισθναι π’ ατο. 14 δ ωννης διεκλυεν ατν λγων· γ χρεαν χω π σο βαπτισθναι, κα σ ρχ πρς με; 15 ποκριθες δ ησος επεν πρς ατν· φες ρτι· οτω γρ πρπον στν μν πληρσαι πσαν δικαιοσνην. ττε φησιν ατν· 16 κα βαπτισθες ησος νβη εθς π το δατος· κα δο νεχθησαν ατ ο ορανο, κα εδεν τ Πνεμα το Θεο καταβανον σε περιστερν κα ρχμενον π’ ατν· 17 κα δο φων κ τν ορανν λγουσα· Οτς στιν υἱός μου γαπητς, ν εδκησα. 
  ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ Ι.Θ. ΚΟΛΙΤΣΑΡΑ
13 Τοτε έρχεται ο Ιησούς από την Γαλιλαίαν (όπου έμενε και ησχολείτο με την ξυλουργικήν τέχνην) στον Ιορδάνην προς τον Ιωάννην, δια να βαπτισθή από αυτόν. 14 Ο Ιωάννης όμως τον εμπόδιζε με επιμονήν και έλεγε· “εγώ, ο ατελής και αδύνατος άνθρωπος, έχω ανάγκην να βαπτισθώ από σε, και συ, ο αναμάρτητος και τέλειος, έρχεσαι να βαπτισθής από εμέ;” 15 Απεκρίθη δε ο Ιησούς και είπε προς αυτόν· “έτσι είναι, αλλά άφησε τώρα τας αντιρρήσεις και μη φέρνεις δυσκολίες στο βάπτισμά μου, διότι έτσι πρέπει, και για μένα και για σένα, να εκπληρώσω κάθε εντολήν του Θεού· μία από τας εντολάς είναι και αυτή”. Τοτε ο Ιωάννης τον αφήκε να βαπτισθή. 16 Και ο Ιησούς, όταν εβαπτίσθη, εβγήκε αμέσως από το νερό (διότι δεν είχε καμμίαν αμαρτίαν να εξομολογηθή, ενώ οι άλλοι έμεναν εις αυτό, όσον χρόνον διαρκούσε η εξομολόγησίς των). Και ιδού ηνοίχθησαν χάριν αυτού οι ουρανοί και είδε το Πνεύμα του Θεού να κατεβαίνη υπό την μορφήν της περιστεράς και να έρχεται επάνω εις αυτόν. 17 Και ιδού ηκούσθη από τους ουρανούς η φωνή του Θεού και Πατρός, ο οποίος έλεγεν· “Αυτός είναι ο Υιός μου ο αγαπημένος (ο μονογενής ως Θεός υιός μου, και ο απολύτως αναμάρτητος ως άνθρωπος) στον οποίον αναπαύομαι πάντοτε πλήρως, διότι πράττει το αρεστόν εις εμέ”.
ΠΗΓΗ : ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ
ΟΜΙΛΙΑ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΥ