Ιστοσελίδα του “Pew Research Center”
Από: Sneha Gubbala, Jacob Poushter και Christine Huang
Σχόλιο «Μαμά Μπαμπάς και Παιδιά»: Οι υποστηρικτές του ομόφυλου «γάμου» -ανά τον κόσμο, είναι άνθρωποι νεότεροι, με μικρή εμπειρία ζωής, δυτικού τύπου «μόρφωση», αθεϊστικές ιδεολογικές απόψεις, χωρίς θρησκευτικά ερείσματα, οικονομικά εύρωστοι, κάτοικοι αστικών περιοχών υποκείμενοι στην σύγχρονη κοινωνική «καθοδήγηση». Ωριμότεροι, θρησκευόμενοι, που ζουν και δραστηριοποιούνται σε φυσικά περιβάλλοντα, με μικρότερη οικονομική άνεση, έχουν -ανά τον κόσμο- σαφή αντίληψη της κανονικής έννοιας του γάμου και αντιτίθενται στην νομιμοποίηση της ομόφυλης σχέσης. Στην Ελλάδα, δυστυχώς, σύμφωνα με την συγκεκριμένη έρευνα, η κοινή γνώμη είναι διχασμένη. Τον υποστηρίζει γενικά το 48%, με το ποσοστό να φτάνει το 67% όταν αφορά τους νέους ως 35 ετών. Η υποστήριξη είναι μεγαλύτερη από τις γυναίκες και από άτομα με αθεϊστική στάση ζωής. Τα στοιχεία, ειδικά για την πατρίδα μας, αναδεικνύουν το πρόβλημα της ελλιπούς ενημέρωσης σχετικά με τις κοινωνικές διαστάσεις του ζητήματος καθώς και την έλλειψη Ορθόδοξης κατήχησης και διάθεσης για χριστιανικό αγώνα.
____________________
Σύμφωνα με έρευνα του Ερευνητικού Κέντρου Pew, “Pew Research Center”, που πραγματοποιήθηκαν σε 32 μέρη ανά τον κόσμο την άνοιξη του 2023 και δημοσιεύθηκε τον Νοέμβριο του 2023, στα τελευταία δύο χρόνια, οι στάσεις του κόσμου για τους γάμους ομοφυλοφίλων ποικίλλουν. Μεταξύ του ερωτηθέντος κοινού, η υποστήριξη για νόμιμους «γάμους» ομοφυλοφίλων είναι υψηλότερη στη Σουηδία, όπου το 92% των ενηλίκων τον υποστηρίζει, και χαμηλότερη στη Νιγηρία, όπου τον υποστηρίζει μόνο το 2%.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου το Ανώτατο Δικαστήριο νομιμοποίησε τον ομόφυλο «γάμο» σε εθνικό επίπεδο το 2015, το 63% των ενηλίκων τον υποστηρίζει και το 34% είναι αντίθετο. Αλλά οι απόψεις είναι διχασμένες ανάλογα με τον πολιτικό και δημογραφικό χώρο.
Για παράδειγμα, οι Δημοκρατικοί και οι φιλικά προσκείμενοι σε αυτούς, έχουν σχεδόν διπλάσιες πιθανότητες από τους Ρεπουμπλικάνους και τους φίλους τους να υποστηρίξουν τα δικαιώματα του «γάμου» ομοφύλων (82% έναντι 44%). Ομοίως, σχεδόν τα 3/4 (73%) των Αμερικανών κάτω των 40 ετών δηλώνουν υπέρ του να επιτρέπεται σε ομοφυλόφιλους και λεσβίες να παντρεύονται νόμιμα – 16 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερα από το ποσοστό των Αμερικανών 40 και άνω που συμφωνούν σε αυτό. (57%).
Εικόνα 1. Γράφημα που δείχνει τις απόψεις για τους «γάμους» ομοφυλοφίλων μεταξύ των 32 χωρών.
Παρακάτω αναλύονται λεπτομερέστερα οι στάσεις για τον γάμο μεταξύ ομοφυλόφιλων σε όλο τον κόσμο και ανά χώρα με βάση τις έρευνες του Pew Research Institute. Οι στάσεις ποικίλλουν ανάλογα με τη γεωγραφική θέση, τους δημογραφικούς παράγοντες, την πολιτική ιδεολογία και τη θρησκεία, ενώ οι απόψεις μεταβάλλονται με την πάροδο του χρόνου.
Α. Πώς επηρεάζεται από τη γεωγραφική θέση η στάση απέναντι στον ομόφυλο «γάμο»;
Ευρώπη
Οι άνθρωποι στη Δυτική Ευρώπη παρουσιάζονται ως υποστηρικτές του «γάμου» μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου. Τουλάχιστον οκτώ στους δέκα ενήλικες τον υποστηρίζουν στη Σουηδία (92%), στην Ολλανδία (89%), στην Ισπανία (87%), στη Γαλλία (82%) και στη Γερμανία (80%). Σε καθένα από αυτά τα μέρη, η πρακτική είναι νόμιμη.
Εικόνα 2 Χάρτες και ραβδογράμματα που αφορούν σε χώρες και περιοχές όπου ο γάμος ομοφύλων είναι ή δεν είναι νόμιμος. Η έρευνα αφορά σε 4 περιοχές: την Αμερική, την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή με την Αφρική και την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού.
Στην Ιταλία, το 73% των ενηλίκων τάσσεται υπέρ των δικαιωμάτων του «γάμου» ομοφύλων, αν και εκεί δεν είναι νόμιμος.
Περίπου τα τρία τέταρτα (74%) των ενηλίκων στο Ηνωμένο Βασίλειο υποστηρίζουν επίσης τους «γάμους» ομοφύλων. Η πρακτική είναι νόμιμη στην Αγγλία, την Ουαλία, τη Σκωτία και τη Βόρεια Ιρλανδία, αν και αυτοί οι νόμοι εγκρίθηκαν σε διαφορετικές περιόδους την τελευταία δεκαετία.
Στην άλλη άκρη του φάσματος στον Ευρωπαϊκό χώρο βρίσκονται οι Πολωνία και Ουγγαρία με μόλις το 41% των ενηλίκων στην Πολωνία και το 31% στην Ουγγαρία να υποστηρίζουν τους «γάμους» ομοφύλων. Και στα δύο μέρη, ο «γάμος» ομοφυλόφιλων δεν είναι νόμιμος και τα δικαιώματα LGBTQ+ αποτελούν πολιτικό και κοινωνικό σημείο διαμάχης.
Αμερική
Στη Βόρεια Αμερική, περίπου οκτώ στους δέκα Καναδούς (79%) υποστηρίζουν τους «γάμους» ομοφύλων, όπως και το 63% τόσο στις ΗΠΑ όσο και στο Μεξικό. Ο γάμος ομοφύλων είναι νόμιμος και στα τρία μέρη.
Στη Νότια Αμερική, το 67% των Αργεντινών και το 52% των Βραζιλιάνων υποστηρίζουν τον ομόφυλο «γάμο». Και τα δύο μέρη έχουν νομιμοποιήσει την πρακτική.
Ασία-Ειρηνικός
Στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, η υποστήριξη του «γάμου» μεταξύ ομοφυλοφίλων είναι υψηλότερη στην Αυστραλία και την Ιαπωνία. Τα τρία τέταρτα των ενηλίκων στην Αυστραλία και σχεδόν οι επτά στους δέκα (68%) στην Ιαπωνία τάσσονται υπέρ του νόμιμου γάμου ομοφύλων. Η Αυστραλία έχει νομιμοποιήσει τους γάμους ομοφύλων, αλλά η Ιαπωνία όχι.
Οι απόψεις για τη νομιμοποίηση του «γάμου» ομοφύλων είναι ευνοϊκές στο Βιετνάμ, όπου το 65% δηλώνει ότι τον υποστηρίζει.
Στην Ινδία, το 53% των ενηλίκων λέει ότι ο «γάμος» ομοφύλων πρέπει να είναι νόμιμος, ενώ το 43% αντιτίθεται σε αυτόν.
Και στην Ταϊβάν, περίπου ίσα μερίδια δηλώνουν ότι υποστηρίζουν (45%) και αντιτίθενται (43%) με τους υπόλοιπους να μην δίνουν καμία απάντηση. Η Ταϊβάν είναι το μόνο μέρος στην Ασία όπου ο «γάμος» ομοφύλων είναι νόμιμος.
Στη Νότια Κορέα, ο «γάμος» ομοφύλων δεν είναι νόμιμος. Μεταξύ των Νοτιοκορεατών, το 41% τάσσεται υπέρ του νόμιμου «γάμου» ομοφύλων και το 56% είναι αντίθετο.
Οι Ινδονήσιοι είναι κάθετα αντίθετοι με τη νομιμοποίηση του «γάμου» μεταξύ ομοφυλοφίλων. Περίπου εννέα στους δέκα (92%) αντιτίθενται στο να επιτρέπεται σε ομοφυλόφιλους και λεσβίες να παντρεύονται.
Αφρική και Μέση Ανατολή
Η Νότια Αφρική παραμένει το μόνο μέρος στην Αφρική όπου ο γάμος ομοφύλων είναι νόμιμος, από το 2006. Ωστόσο, το 59% των Νοτιοαφρικανών αντιτίθεται στην πρακτική αυτή.
Οι Νιγηριανοί και οι Κενυάτες υποστηρίζουν λιγότερο τα δικαιώματα του ομόφυλου «γάμου» μεταξύ των περιοχών στην Αφρική που συμμετείχαν στην έρευνα. Στη Νιγηρία, όπου οι ομοφυλοφιλία είναι παράνομη μόνο το 2% των ενηλίκων λέει ότι τον υποστηρίζει. Και στην Κένυα, μόλις το 9% τον ευνοεί.
Στη Μέση Ανατολή, το 56% των Ισραηλινών είναι επίσης αντίθετο με τη νομιμοποίηση του γάμου μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου. Οι θρησκευτικές πεποιθήσεις και οι πολιτικές τάσεις διαμορφώνουν σε μεγάλο βαθμό τις απόψεις για τα δικαιώματα του «γάμου» ομοφύλων στο Ισραήλ.
Β. Πώς διαφέρει η στάση απέναντι στον ομόφυλο «γάμο» ανάλογα με τους δημογραφικούς παράγοντες;
Ηλικία
Σε 21 από τα μέρη που συμμετείχαν στην έρευνα, οι ενήλικες κάτω των 35 ετών αποδέχονταν συχνότερα το καλούμενο ομόφυλο «γάμο». Σε ορισμένα μέρη, οι ηλικιωμένοι ενήλικες δεν είχαν καν την επιθυμία να απαντήσουν σε αντίθεση με τους νεότερους ενήλικες.
Η διαφορά ηλικίας είναι εμφανέστερη στην Ταϊβάν, όπου το 75% των ενηλίκων κάτω των 35 ετών εκφράζει την υποστήριξή του στους «γάμους» ομοφυλόφιλων, έναντι του 33% των ατόμων 35 ετών και άνω.
Εικόνα 3. Διάγραμμα που δείχνει ότι συνήθως οι νεότεροι ενήλικες αποδέχονται ευκολότερα τον ομόφυλο γάμο.
Φύλο
Σε 19 από τα μέρη που συμμετείχαν στην έρευνα, οι γυναίκες υποστήριζαν συχνότερα το να επιτρέπεται σε ομοφυλόφιλους και λεσβίες να παντρεύονται νόμιμα.
Εικόνα 4. Διάγραμμα που δείχνει ότι σε πολλά μέρη που συμμετείχαν στην έρευνα παγκοσμίως, οι γυναίκες ανέχονται καλύτερα από τους άνδρες τον ομόφυλο γάμο.
Για παράδειγμα, στην Αυστραλία, το 83% των γυναικών τον αποδέχονται σε σύγκριση με το 67% των ανδρών.
Παρόμοιες διαφορές μεταξύ των φύλων υπάρχουν και στην Αργεντινή, την Καμπότζη, τη Γερμανία, την Ελλάδα, την Ιαπωνία, την Πολωνία, τη Νότια Αφρική, τη Νότια Κορέα, τη Σρι Λάνκα και την Ταϊβάν.
Εκπαίδευση και εισόδημα
Σε 22 από τα μέρη που συμμετείχαν στην έρευνα, τα άτομα με μεγαλύτερη εκπαίδευση είναι πιθανότερο σε σχέση με τα λιγότερο μορφωμένα να υποστηρίξουν τον ομόφυλο «γάμο». Σε ορισμένα μέρη, όσοι είχαν λιγότερη εκπαίδευση δεν επιθυμούσαν καν να απαντήσουν σε σχέση με τους πλέον μορφωμένους.
Ομοίως, σε 10 μέρη, τα άτομα με εισοδήματα πάνω από τον εθνικό μέσο όρο είναι πιο πιθανό σε σχέση με εκείνα με εισοδήματα κάτω από το μέσο όρο να υποστηρίξουν τον ομόφυλο «γάμο». Σε ένα από αυτά τα μέρη - την Πολωνία - όσοι είχαν χαμηλότερα εισοδήματα ήταν λιγότερο πιθανό να απαντήσουν.
Γ. Πώς διαμορφώνεται η στάση απέναντι στον ομόφυλο «γάμο» ανάλογα με την πολιτική ιδεολογία;
Οι απόψεις για τους γάμους ομοφύλων σχετίζονται με την πολιτική ιδεολογία σε 15 από τα 18 μέρη όπου ερωτήσαμε. Σε αυτά τα μέρη, όσοι τοποθετούνται στην ιδεολογική αριστερά είναι πολύ πιθανότερο σε σχέση με εκείνα της δεξιάς να ευνοήσουν τον ομόφυλο «γάμο».
Εικόνα 5. Διάγραμμα που δείχνει ότι σε πολλές χώρες, η υποστήριξη για τον γάμο ομοφύλων τείνει να είναι πολύ μεγαλύτερη στο χώρο της ιδεολογικής αριστεράς.
Η ιδεολογική διαφορά είναι μεγαλύτερη στις ΗΠΑ, όπου οι φιλελεύθεροι έχουν 54 μον. μεγαλύτερες πιθανότητες από τους συντηρητικούς να υποστηρίξουν τους γάμους ομοφύλων (90% έναντι 36%). Ωστόσο, σε εννέα άλλα μέρη που συμμετείχαν στην έρευνα, η πλειονότητα και των δεξιών και των αριστερών δηλώνουν ότι υποστηρίζουν τον «γάμο» ομοφύλων.
Δ. Πώς διαμορφώνεται η στάση απέναντι στον ομόφυλο «γάμο» ανάλογα με τη θρησκεία;
Η υποστήριξη στους νόμιμους «γάμους» των ομοφύλων τείνει να είναι χαμηλότερη σε μέρη όπου ο περισσότερος κόσμος δηλώνει ότι η θρησκεία είναι σημαντική στη ζωή τους. Η υποστήριξη είναι υψηλότερη σε μέρη όπου λιγότεροι άνθρωποι θεωρούν τη θρησκεία σημαντική για αυτούς.
Εικόνα 6. Διάγραμμα Scatterplot που δείχνει ότι η υποστήριξη για τους νόμιμους γάμους ομοφύλων τείνει να είναι χαμηλότερη στα μέρη όπου περισσότεροι δηλώνουν ότι η θρησκεία είναι κάπως ή πολύ σημαντική στη ζωή τους. Η υποστήριξη είναι υψηλότερη στα μέρη όπου λιγότεροι άνθρωποι θεωρούν τη θρησκεία σημαντική.
Στη Νιγηρία, όπου το 99% των ενηλίκων λέει ότι η θρησκεία είναι περισσότερο ή λιγότερο σημαντική στη ζωή τους μόνο το 2% τίθεται υπέρ του νόμιμου «γάμου» ομοφύλων. Στην Ινδονησία, όπου το 100% των Ινδονήσιων λένε ότι η θρησκεία είναι σημαντική για αυτούς, το 5% υποστηρίζει τους νόμιμους γάμους ομοφύλων. Στη Σουηδία, σε αντίθεση, μόνο το 20% των ενηλίκων θεωρεί τη θρησκεία σημαντική για αυτούς – και το 92% τάσσεται υπέρ του να επιτρέπεται σε ομοφυλόφιλους και λεσβίες να παντρεύονται.
Ομοίως, τα άτομα που δεν συνδέονται με καμμιά θρησκεία είναι πολύ πιο πιθανό να υποστηρίξουν τον γάμο ομοφύλων. Στην Αυστραλία, για παράδειγμα, το 89% των θρησκευτικά αδιάφορων ενηλίκων δηλώνει ότι ευνοεί τον γάμο ομοφύλων, σε σύγκριση με το 64% των ενηλίκων με θρησκευτική πεποίθηση.
Ε. Πώς μεταβάλλεται διαχρονικά η στάση απέναντι στους γάμους ομοφύλων;
Είναι δύσκολο να συγκριθούν απευθείας τα ευρήματα της νέας έρευνας με εκείνα από προηγούμενες έρευνες σχετικά με το εάν οι άνθρωποι ευνοούν ή αντιτίθενται στον γάμο μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου. Οι προηγούμενες έρευνες του Κέντρου επικεντρώθηκαν περισσότερο στη θρησκεία και την επιρροή της στην κοινωνία, παρά στις πολιτικές συμπεριφορές και τις διεθνείς συγκυρίες. Εξάλλου σε ορισμένα μέρη, διαφοροποιήθηκε η οργάνωση της έρευνας διαχρονικά (π.χ. από έρευνα πρόσωπο με πρόσωπο, μετατράπηκε σε μέσω τηλεφώνου ή μέσω ίντερνετ).
Ωστόσο, μια σύγκριση με έρευνες που διεξήχθησαν στη Λατινική Αμερική το 2013-14, στην Ευρώπη το 2015-17 και με τη μακροπρόθεσμη τάση στις ΗΠΑ φαίνεται πως υπάρχει γενικά αυξημένη δημόσια υποστήριξη για τη νομιμοποίηση του γάμου ομοφύλων την τελευταία δεκαετία.
Λεπτομέρειες που αφορούν στην έρευνα και περισσότερα στοιχεία μπορούν να αναζητηθούν στην ιστοσελίδα του ερευνητικού κέντρου Pew Research Center: https://www.pewresearch.org/short-reads/2023/11/27/how-people-around-the-world-view-same-sex-marriage
