1. Ορισμός
Πατριωτικό είναι το συναίσθημα που προκαλείται στον άνθρωπο από τη
διαμόρφωση της εθνικής του συνείδησης και ταυτότητας, είναι το συναίσθημα που
συνοδεύει τις σκέψεις και τις πράξεις του προς την πατρίδα του, την ιδιαίτερη
(ο γενέθλιος τόπος) και την ευρύτερη (η χώρα). Ο άνθρωπος δένεται
συναισθηματικά με τον τόπο στον οποίο γεννήθηκε, μεγάλωσε, εργάστηκε, πρόκοψε,
και αν ακόμη οι ανάγκες της ζωής τον αναγκάσουν να μεταναστεύσει (απόδημοι
Έλληνες). Εκδηλώνει έμπρακτα την αγάπη του προς την πατρίδα, φθάνοντας μάλιστα
και στην αυτοθυσία, προκειμένου να υπερασπίσει την εδαφική της ακεραιότητα και
τα ιδανικά της.
2. Καλλιέργεια και ενδυνάμωση
Το πατριωτικό συναίσθημα καλλιεργείται και ενδυναμώνεται από τη φυσική
ομορφιά της χώρας (βουνά, κάμποι, κοιλάδες, ποτάμια, ρυάκια, λίμνες,
ακρογιαλιές, νησιά, πελάγη), τον ήλιο της που σαν κι αυτόν “ήλιος αλλού δεν
λάμπει”. Από τη συμμετοχή σε συλλόγους, σωματεία, εκδρομές, συνεργασία για
αντιμετώπιση ή προώθηση θεμάτων κοινής ωφέλειας. Από τα εξαιρετικά προϊόντα της
γης, που είναι ποτισμένη με αίμα, δάκρυα και ιδρώτα. Από τα ήθη και έθιμα, τους
θρύλους και τις παραδόσεις, τις εθνικές γιορτές και παρελάσεις, τα πανηγύρια,
τις κοινωνικές και θρησκευτικές εκδηλώσεις, τα δημοτικά τραγούδια, τους χορούς,
τις παροιμίες, τις καλλιτεχνικές εκθέσεις, τις γεωργοκτηνοτροφικές εκθέσεις και
γιορτές.
Ενισχύεται από τον πολιτισμό, τα μουσεία, τα αρχαία θέατρα, τα φεστιβάλ,
τα κάστρα, τις τοξωτές γέφυρες, τους πύργους, τα εξωκλήσια, τα μοναστήρια, τα
αρχαία μνημεία και τους ιστορικούς τόπους, όπου εμεγαλούργησε τα αθάνατο
Ελληνικό πνεύμα και εθαυματούργησε το ελληνικό δόρυ, η ασπίδα, το καριοφίλι, το
γιαταγάνι, η ξιφολόγχη, ο ηρωισμός και η λεβεντιά.
Καλλιεργείται από την ένδοξη ελληνική ιστορία των πέντε χιλιάδων χρόνων. Η
νίκη των Αθηναίων στο Μαραθώνα (490π.Χ.) εναντίον των Περσών, της οποίας η
σημασία αποδίδεται με το επίγραμμα του Σιμωνίδη “Ελλήνων προμαχούντες Αθηναίοι
Μαραθώνι Χρυσοφόρων Μήδων εστόρεσαν δύναμιν” στο μνημείο των Πεσόντων, η μάχη
των Θερμοπυλών (480π.Χ.) και το “Μολών λαβέ” του βασιλιά της Σπάρτης Λεωνίδα
στον Ξέρξη σατράπη, η νικηφόρος ναυμαχία της Σαλαμίνας (480 π.Χ.) εναντίον του
Περσικού στόλου και το σάλπισμα του παιάνα της νίκης: “Ω παίδες Ελλήνων, ίτε,
ελευθερούτε πατρίδ’ ελευθερούτε δε παίδας, γυναίκας, Θεών τε πατρώων έδη, θήκας
τε προγόνων’ νυν υπέρ πάντων ο αγών”, η εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου, η
Βυζαντινή Αυτοκρατορία και η απάντηση του τελευταίου αυτοκράτορα Κων/νου
Παλαιολόγου στην απαίτηση του Μωάμεθ Β΄ να παραδώσει την Πόλη: “Το δε την πόλιν
σοι δούναι, ουτ’ εμόν έστιν, ουτ’ άλλου των κατοικούντων εν ταύτη. Κοινή γαρ
γνώμη πάντες αυτοπροαιρέτως αποθανούμεν και ου φεισόμεθα της ζωής ημών”, ο
αγώνας του 1821 με σύνθημα: “Ελευθερία ή θάνατος”, οι απελευθερωτικοί πόλεμοι
1912 -1913 και 1917 - 1922, το “ΟΧΙ” και η εποποιία 1940 - 1941, είναι φωτεινά
ορόσημα που θα εμπνέουν, θα διδάσκουν και θα δείχνουν εσαεί στο έθνος των
Ελλήνων τον τρόπο υπεράσπισης, από κάθε εχθρική επιβολή, των ιδανικών του:
Πατρίδα, Θρησκεία, Οικογένεια.
Η αγάπη προς την πατρίδα πρέπει να εκδηλώνεται με έργα και όχι με λόγια
μόνον. Και ο καλύτερος τρόπος εκδήλωσης της αγάπης είναι η εκπλήρωση του
καθήκοντος και η υπακοή στους Νόμους της. Ο σοφός της αρχαιότητας Σωκράτης
έδειξε τον τρόπο αυτό και με το παράδειγμά του και τα λόγια του: “Κρείτον
αδικείσθαι ή αδικείν”.
3. Εγκώμια ξένων για την Ελλάδα
Προσωπικότητες εγνωσμένου κύρους ξένων κρατών εκφράζονται εγκωμιαστικά για
τη συμβολή της πατρίδας μας στη δημιουργία του πολιτισμού της ανθρωπότητας και
στη διατήρηση της ελευθερίας της. Ενδεικτικά καταγράφουμε μερικά τους εγκώμια:
“ό,τι είναι ο νους και η καρδία δια τον άνθρωπον, είναι η Ελλάς δια την
ανθρωπότητα” (Γκαίτε). “Οι νόμοι μας, η φιλολογία μας, αι τέχναι μας, έχουν τας
ρίζας των εις την Ελλάδαν” (Σέλλεϋ). “Εις τον Ελληνισμόν πρέπει να αναζητούνται
αι ρίζες της μορφώσεως της Δύσεως (Πίος IB). “Όπως τα άνθη στολίζουν την γην και οι αστέρες τον ουρανόν, ούτω και η
Ελλάς κοσμεί την ανθρωπότητα” (Χέρντερ). Εάν δεν υπήρχε η ανδρεία και η γενναιοψυχία
των Ελλήνων, δεν γνωρίζουμε ποια θα ήταν η έκβασις του δευτέρου παγκοσμίου
πολέμου” (Τσώρτσιλ). Δίκαια και ο δικός μας ποιητής Στρατήγης γράφει για την
Ελλάδα μας: “Νικούσες, και τους κόσμους ελευθέρωνες. Μιλούσες, και τα άγρια
ημέρωνες. Φιλοσοφούσες, και το νου στους ουρανούς εφτέρωνες. Τραγουδούσες,
μάγευες και τις σειρήνες”. Επίσης και ο Εμμαν. Κλεινάκης, ιατρός: “Ελλάδα
όποιος αγαπά / γι’ αυτήν τα πάντα δίνει / και αν μείνει χωρίς τίποτε / και τη
ζωή του δίνει”.
Α.Κ.