ΚΥΡΙΑΚΗ Θ΄ΜΑΤΘΑΙΟΥ[: Ματθ. 14,22-34]
Απομαγνητοφωνημένη ομιλία μακαριστού γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου
με θέμα:
«Η ΑΣΦΑΛΗΣ ΔΙΑΒΑΣΙΣ»
[εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 20-8-2000] (Β420) (Έκδοσις β΄)
Μετά τον χορτασμό των πεντακισχιλίων, αγαπητοί μου, μας διδάσκει ο Ευαγγελιστής Ματθαίος, μας διηγείται ένα συγκλονιστικό γεγονός. Αφού ο Κύριος ηνάγκασε, έχει πολλή σημασία αυτό το «ἠνάγκασε», τους μαθητάς να επιβιβαστούν στο πλοιάριο, Εκείνος διέλυσε τους όχλους, δηλαδή έδιωξε τους μαθητάς, να διαλύσει μόνος Του τους όχλους, γιατί λέγανε οι άνθρωποι: «Α, ο διδάσκαλός σας είναι θαυμάσιος· μπορεί να μας δίνει ψωμί να τρώμε, χωρίς να δουλεύουμε; Θαυμάσιος. Αυτόν θα κάνομε Μεσσία. Και βέβαια εσείς θα γίνετε οι υπουργοί του». Τα άκουγαν αυτά οι μαθηταί και δεν ήθελαν να ξεκολλήσουν από το πλήθος. Γι'αυτό, το ρήμα «ἠνάγκασε», φανερώνει μία ολόκληρη κατάσταση. «Όχι. Θα μπείτε στο πλοίο και θα περάσετε στην απέναντι μεριά της λίμνης». Κι έμεινε ο Κύριος, αγαπητοί μου, διέλυσε τους όχλους κι ανέβηκε σε ένα παρακείμενο βουνό για να προσευχηθεί.
Μετά την επιβίβαση των μαθητών, κατέβηκε άνεμος ισχυρός στην λίμνη και σήκωσε πελώρια κύματα. Έτσι που το πλοιάριο κινδύνευε να καταποντιστεί. Τότε, κάπου στις 3 τα ξημερώματα, μετά τις 3, δηλαδή η «τετάρτη» -λεγομένη- «φυλακή», ήταν η ώρα, το τρίωρο, που άλλαζε η σκοπιά, γι'αυτό λέγεται «φυλακὴ τῆς νυκτός», είδαν οι μαθηταί τον Κύριον να περιπατεί επάνω στα κύματα! Αυτοί δε, φοβήθηκαν. Λέγουν: «Βλέπομε φάντασμα». Και από τον φόβο τους έκραξαν, έβαλαν φωνή. Είναι τρομερό πράγμα να έχεις να αντιμετωπίσεις ένα φάντασμα, ε; Ποιος δεν φοβάται ένα φάντασμα; Βέβαια «φάντασμα» θα πει προϊόν της φαντασίας. Αλλά «φάντασμα» λέμε και ό,τι μπορούμε να δούμε έξω από τα κανονικά όρια και τους όρους και τους νόμους της φύσεως. Το λέμε «φάντασμα». Λοιπόν, τρόμαξαν οι μαθηταί. Και τότε ο Κύριος τους λέγει, που ήταν λίγα μέτρα πιο πέρα από το πλοιάριό τους. «Θαρσεῖτε, ἐγώ εἰμι· μὴ φοβεῖσθε». «Πάρετε θάρρος. Εγώ είμαι. Ο διδάσκαλός σας. Μη φοβόσαστε».
Αυτό το περιστατικό, μαζί με την απόπειρα του αποστόλου Πέτρου, αγαπητοί, να περιπατήσει και εκείνος επί των κυμάτων, «Αν», λέγει, «Κύριε, είσαι εσύ, διάταξέ με να έρθω να σε συναντήσω εκεί που είσαι». Δηλαδή θα περιπατούσε και ο Πέτρος επάνω στα κύματα. Τελικά, να μην πολυπραγμονώ, όταν ο Κύριος εισήλθε μέσα εις το πλοιάριον, τότε οι μαθηταί όλοι, έτρεξαν, δηλαδή γονάτισαν μπροστά Του, Τον προσεκύνησαν και είπαν: «Ἀληθῶς Θεοῦ υἱὸς εἶ». Δηλαδή «Είσαι πραγματικά αληθινός Υιός του Θεού».
Βλέπετε, οι μαθηταί ακόμη δεν γνωρίζουν αυτό το «Υἱός», τι σημασία θα είχε. Ότι είναι ομοούσιος με τον Πατέρα. Ακόμη δεν ήρθε η Πεντηκοστή. Ακόμη έπρεπε κι άλλα πράγματα να μάθουν και τότε να έρθει το πλήρωμα του χρόνου, για να καταλάβουν ότι είναι ομοούσιος με τον Πατέρα, ο Δεύτερος της Τριάδος, που Ενηνθρώπησε.
Πέρα από αυτά όμως τα συγκλονιστικά γεγονότα, η λίμνη είναι και ένα σύμβολον. Θα το επαναλάβω. Η λίμνη είναι και ένα σύμβολον. Ο Κύριος είπε στους μαθητάς Του να περάσουν στην απέναντι ακτή και εκεί να Τον περιμένουν. «Προάγειν αὐτὸν εἰς τὸ πέραν». Μία λίμνη συνδέει βέβαια, αν είναι παραλληλόγραμμες δύο ακτές. Ή και στρογγύλη να είναι ακόμη. Σε κάθε σημείο έχομε ένα απέναντι σημείον. Πάντως έχομε και τις απέναντι ακτές μίας λίμνης. Και οι ακτές αυτές είναι η μία -τι σας είπα;- σύμβολον. Εν προκειμένω, η μία είναι η παρούσα γηίνη ζωή. Η άλλη ακτή, η δεύτερη είναι η ζωή η μετά τον θάνατον. Είναι η άλλη ζωή. Και βέβαια θα πρέπει να περάσομε από την λίμνην αυτήν. Όλοι οι άνθρωποι θα περάσουν από την λίμνην αυτήν, του βίου αυτού. Γιατί ο βίος είναι μία λίμνη με πολλές πολλές περιπέτειες. Έτσι, λοιπόν, ζούμε ένθεν της λίμνης, περνάμε την λίμνη με όλες τις περιπέτειες της γήινης ζωής και πρέπει τώρα να φθάσομε εις την άλλη πλευρά της λίμνης, που είναι η ζωή η μετά τον θάνατον.
Έτσι λοιπόν, ας δούμε τα πράγματα από πιο κοντά, γιατί έχουν πάρα πολλή σημασία και αξία για όλους μας. Οι δύο ακτές δημιουργήθηκαν γιατί μεσολάβησε ο θάνατος, αγαπητοί μου. Ο Θεός είπε εις τον Αδάμ: «Ἐν ᾗ ἡμέρᾳ φάγεσθε, θανάτῳ ἀποθανεῖσθε». «Σας ειδοποιώ: Από τον καρπόν αυτού του δένδρου δεν θα φάτε. Την ημέρα που θα φάτε, θα πεθάνετε». Βέβαια, για τους πρωτοπλάστους αυτό το «Θα πεθάνετε» δεν σήμαινε τίποτα. Δεν καταλάβαιναν τίποτε. Διότι δεν προϋπήρξε θάνατος, για να έχουν μία εικόνα του θανάτου. Αγνοούσαν λοιπόν τι είναι ο θάνατος. Και εν προκειμένω ο θάνατος αυτός έχει δύο όψεις. Η μία όψις είναι: «Θα χωριστείτε από Εμένα, τον Θεόν σας». Και είναι ο πνευματικός θάνατος. Μετά, όμως, θα χωριστεί και η ψυχή σας από το σώμα σας· που είναι αυτό που λέμε «ο βιολογικός σας θάνατος». Και με τους πρωτοπλάστους, βέβαια, συνέβησαν και τα δυο.
Κι αν ο θάνατος έθετε τέρμα στη γήινη ύπαρξη, τι μπορούσε να υπάρχει, λοιπόν, πιο πέρα; Τι μπορούσαν να ξέρουν οι πρωτόπλαστοι; Ο θάνατος έθετε το οριστικό τέρμα όντως της υπάρξεως; Δηλαδή «θανάτῳ ἀποθανεῖσθε», που είπε ο Θεός, δηλαδή θα σήμαινε ότι «εκεί τελειώνετε»; Αν ναι, δηλαδή «εκεί τελειώνετε», τότε γιατί εδημιουργήθη ο άνθρωπος; Με τόση φροντίδα, με τόση, θα λέγαμε, μαστοριά, πώς να το πω, με τόση τέχνη, μία ύπαρξις καταπληκτική, που θεωρείται η κορωνίδα της Δημιουργίας. Διότι πουθενά δεν έχουμε βρει ένα ον που να είναι όπως είναι ο άνθρωπος· λογικός, δημιουργικός κ.τ.λ. Για να πεθάνει δημιουργήθηκε λοιπόν; Ο θάνατος είναι ο προορισμός του ανθρώπου; Όχι βέβαια.
Ο θάνατος για την Δημιουργία, ολόκληρη την Δημιουργία, αγαπητοί μου, είναι ο μεγαλύτερος παραλογισμός. Γιατί να πεθαίνω; Γιατί να πεθαίνω; Και μάλιστα αυτό μπορεί να το πει όχι ένα νέο παιδί, που ακόμη δεν σκέπτεται τον θάνατον, αλλά ένας ο οποίος έζησε μία ηλικία, αρχίζει να σκέπτεται και να λέει: «Δηλαδή θα πεθάνω;». Ξέρετε, στα ζώα, η αλλαγή του χρώματος του τριχώματος στα θηλαστικά, δεν αλλάζει. Όσα χρόνια και να έχομε τον σκύλο μας, δεν γίνεται λευκός. Η γάτα μας δεν ασπρίζει. Αλλά ασπρίζουν τα μαλλιά του ανθρώπου. Γιατί; Του υπενθυμίζουν ότι εγγύς το τέλος. «Εγώ γέρασα, άσπρισα. Σημαίνει ότι έχω μέλλον μπροστά μου; Συνεπώς, αν είναι για να πεθάνω, γιατί έζησα;». Να γιατί είναι ο μεγαλύτερος παραλογισμός μέσα σε ολόκληρη την Δημιουργία.
Αλλά αν όχι, δεν έκανε ο Θεός κατά παραλογισμόν τον άνθρωπο, τότε τι σημαίνει «θάνατος»; Ο θάνατος, αγαπητοί μου, είναι ένα πέρασμα. Προσέξτε. Όλο το θέμα μου σήμερα είναι πάνω στη λέξη «πέρασμα». «Προάγειν», λέει, «να με περιμένετε αντίπερα». Είναι ένα πέρασμα της λίμνης. Είναι, λοιπόν, ένα πέρασμα από την μίαν ακτήν σε μία άλλη απέναντί της. Είναι, όμως, η απέναντι ακτή γεμάτη άγνωστο και γεμάτη μυστήριο. Τι είναι παραπέρα; Λέμε: «Θα πεθάνομε και θα πάμε πού;». Λέμε: «Στον ουρανό». Λέμε στα μικρά παιδιά: «Πέθανε η μαμά, ο παππούς, ο μπαμπάς, πού είναι;», ρωτάει το μικρό παιδί. Και λέμε: «Είναι στον ουρανό». Τι είναι αυτό, η άλλη ακτή; Τι είναι αυτή η άλλη ακτή; Ο Κύριος είπε: «Προάγειν αὐτὸν εἰς τὸ πέραν». Το βεβαίωσε. Ό,τι ο Κύριος, λέει, ούτε αστείο είναι, ούτε πείραγμα είναι, ούτε τίποτε. Αυτό όμως ήταν μία εμπειρική δοκιμασία για τους μαθητάς. Γιατί έχασαν τον προσανατολισμό τους πηγαίνοντας απέναντι. Γιατί; Είχε φουρτούνα.
Ξέρετε, οι άνθρωποι που περνάνε πολλά βάσανα στη ζωή, χάνουν τον προσανατολισμό της ζωής τους. Χάνουν το νόημα της ζωής τους. Δεν μπορούν να φανταστούν ότι η ζωή η παρούσα έχει και αυτή έχει ένα νόημα. Αυτό το χάνουν. Τα βάσανα τα πολλά τους κάνει να αποπροσανατολίζονται.
Ήθελε, όμως, ο Κύριος να τους διδάξει πάνω στα πράγματα ότι το πέρασμα στην άλλην ακτήν χρειάζεται την δική Του βοήθεια. Αυτό ήθελε. Αν θέλετε, έτσι λιγάκι να προεκτείνω, ξέρετε γιατί έγινε η τρικυμία; Ξέρετε γιατί ο Κύριος δεν μπήκε μέσα; Δεν μπήκε στο καΐκι, γιατί ήθελε να διαλύσει τον κόσμο. Μόνον οι άνδρες, μας λέγει ο ευαγγελιστής, ήταν 5000 άνθρωποι. Σας είπα προηγουμένως ότι μουρμούριζαν όλοι, όταν οι μαθηταί μοίραζαν το ψωμί και τα ψάρια, ότι «ο Κύριος είναι διδάσκαλος σπουδαίος, Μεσσίας και εσείς θα γίνετε υπουργοί του». Καλοάρεσε αυτό. Καλοάρεσε εις τους μαθητάς. Τώρα λοιπόν τους αφήνει να βασανίζονται από την τρικυμία και να αντιληφθούν ότι μόνοι τους δεν αξίζουν τίποτα. Δεν αξίζουν τίποτα! Ναι.
Αλλά ήθελε, όμως, ο Κύριος κι άλλα πράγματα να τους διδάξει. Ότι δηλαδή η δική Του βοήθεια είναι εκείνη η οποία θα δώσει νόημα εις τους μαθητάς εν προκειμένω, αλλά και γενικά εις τους ανθρώπους. Έτσι, απάντηση εις τον παραλογισμόν γιατί υπάρχει ο θάνατος, δίδει μόνον ο θάνατος και η Ανάσταση του Χριστού. Αλλιώτικα δεν ξέρομε τίποτα. Αλλιώτικα, ξαναλέμε, είναι ένας παραλογισμός. Έχομε πολλούς ποιητάς, πεζογράφους, λογοτέχνας, διανοουμένους, οι οποίοι έχουν εκφράσει μέσα στα έργα τους αυτόν τον παραλογισμόν: «Γιατί να ζω;». Γι'αυτό υπάρχουν και φιλοσοφικές θέσεις που τονίζουν την αυτοκτονίαν. Ναι. Ένας μάλιστα Εβραίος διανοούμενος…-τέλος πάντων, δεν λέω πιο πολλά- με την γυναίκα του είπαν: «Και τώρα τι έχομε να κάνομε; Δεν έχομε παρά να αυτοκτονήσομε». Κάθισαν σε ένα καναπέ στο σπίτι τους, άνοιξαν την στρόφιγγα του γκαζιού και πέθαναν! Δεν είχε νόημα παρακάτω γι’ αυτούς η ζωή. Τελείωσε.
Κι όμως, η απάντησις είναι: ο θάνατος και η Ανάστασις του Χριστού. Η απάντησις σ’ αυτόν τον παραλογισμόν. Γιατί υπάρχομε χωρίς νόημα. Και το πέρασμα από την ζωή δια του θανάτου στην αληθινή ζωή, δίδει πάλι μόνο και μοναδικά το πέρασμα της ανθρωπίνης φύσεως του Χριστού από τη γη στον ουρανό. Και δεν έμεινε στη γη ο Κύριος. Ανήλθε εις τον ουρανόν. Λέγει ένα αναστάσιμο τροπάριο: «Ἀναστάσεως ἡμέρα», λέει, «λαμπρυνθῶμεν λαοί, Πάσχα Κυρίου, Πάσχα· «Ἀναστάσεως ἡμέρα λαμπρυνθῶμεν λαοί, Πάσχα Κυρίου, Πάσχα -Ξέρετε η λέξις «πάσχα», εβραϊκά, σημαίνει «πέρασμα». Γιατί πέρασαν οι Εβραίοι από την αιγυπτιακήν γην, την αφρικανικήν γην, επέρασαν απέναντι εις την ασιατικήν ακτήν. «Πάσχα», λοιπόν, θα πει πέρασμα- ἐκ γὰρ θανάτου πρὸς ζωήν, καὶ ἐκ γῆς πρὸς οὐρανόν, Χριστὸς ὁ Θεός, ἡμᾶς διεβίβασεν, ἐπινίκιον ᾄδοντας». Έτσι, λέει, «περάσαμε από τον θάνατο στην ζωή, από την γη στον ουρανό και ο Χριστός είναι Εκείνος ο Οποίος μας διεβίβασε, μας πέρασε».
Αλλά τι σημαίνει «ἡμᾶς διεβίβασεν»; Τρία πράγματα, αγαπητοί μου, είναι τα οποία δια τον άνθρωπο είναι … άπιαστα. Το πρώτο, αγαπητοί μου, είναι η αμαρτία. Πώς θα πάω στον ουρανό; Ο ουρανός δεν επιδέχεται αμαρτίαν. Το δεύτερο πράγμα που δεν μπορώ να πάω στον ουρανό… μην πείτε μπαίνω σε έναν πύραυλο και πηγαίνω. Πού; Όπου να πας, σε οποιοδήποτε σημείο του σύμπαντος να πας, ω άνθρωπε, δεν παύει από του να είναι γη. Δηλαδή ό,τι είναι η Γη. Το δεύτερο… είναι να περάσεις το σύμπαν, ξέρετε. Μπορεί να βγει κανείς από το σύμπαν; Λιγάκι να το σκεφθείτε, λίγες, θα λέγαμε, κοσμολογικές, από το σχολείο γνώσεις να έχομε… δεν μπορεί κανείς να βγει από το σύμπαν. Άστε ότι υπάρχουνε δισεκατομμύρια και τρισεκατομμύρια χρόνια φωτός. Αλλά και εκεί που θα φθάσεις, δεν βγήκες από το σύμπαν. Δεν έχει έννοια αυτό το «βγαίνω από το σύμπαν». Δεν έχει έννοια. Συνεπώς; Συνεπώς, όπου να πάω θα είναι σύμπαν, θα είναι γη. Δεν μπορώ να πάω στον ουρανό, νικώντας την αμαρτία. Δεν μπορώ να πάω στον ουρανό, νικώντας την υλικότητα. Το δεύτερο σημείο. Δηλαδή την ύλη, είμαι υλικός άνθρωπος. Δεν μπορώ να πάω στον ουρανό, γιατί είναι το τρίτο σημείο, που λέγεται θνητότητα. Θα πεθάνω· στον δρόμο θα πεθάνω. Δεν μπορώ να ζήσω στον ουρανό αθάνατος. Αυτά, λοιπόν, τα τρία συνιστούν την «πυρίνη ρομφαία», που ο Θεός έβαλε προ της θύρας του Παραδείσου, στον αρχαίο Παράδεισο. Θα πει «ρομφαία στρεφομένη», να μην μπορείς να περάσεις, όπως κι αν έχει το πράγμα. Δηλαδή δεν μπορείς να ξαναμπείς εις τον Παράδεισο. Δεν γίνεται. Για να πας να συναντήσεις το δένδρον της ζωής· που αν έτρωγε τον καρπόν ο Αδάμ, βέβαια θα ήταν αθάνατος, όπως το λέει εκεί η Αγία Γραφή.
Αγαπητοί μου, αυτά τα τρία τα νίκησε ο Χριστός. Αυτό είναι το μεγάλο πράγμα. Πρώτον, την αμαρτία. Με τον θάνατό Του ο Χριστός, μας έδωσε άφεση αμαρτιών. Μας συγχώρησε τις αμαρτίες. Είμαι, λοιπόν, τώρα το ένα από τα τρία, είμαι ελεύθερος. Το δεύτερον είναι η υλικότητα, που είπαμε. Αλλά και αυτό υπερνικήθηκε με την Ενανθρώπηση του Υιού του Θεού. Διότι πήρε ανθρώπινο σώμα, δηλαδή υλικό, το σώμα της Παναγίας πήρε, κι αυτό νικήθηκε, απλούστατα, γιατί τώρα κι αυτό ανεβαίνει στον ουρανό. Πώς ανεβαίνει στον ουρανό; Ο Χριστός ανελήφθη στον ουρανό. Τι ανελήφθη; Ως Θεός; Α πα πα… Ως άνθρωπος ανελήφθη! Η ανθρωπίνη Του φύσις! Αφού προηγουμένως με τους μαθητάς Του έφαγε και ήπιε, όπως μας λέει ο Λουκάς στις «Πράξεις» στο πρώτο κεφάλαιο, και ενώ συζητούν κι ενώ μιλούν, ο Κύριος άρχισε σιγά σιγά να ανεβαίνει. Νικήθηκε λοιπόν και η υλικότητα. Μπορώ, λοιπόν, να ανεβώ στον ουρανό με το υλικό μου σώμα. Και το τρίτον είναι η θνητότητα. Ναι, γιατί ο Χριστός Ανεστήθη. Θα αναστηθούμε κι εμείς. Βλέπετε λοιπόν, βλέπετε τι σπουδαίο πράγμα είναι αυτό; Μετά από τα τρία αυτά, γίνεται και η οντολογική μας διάβαση. Δηλαδή εκείνη που πραγματώνεται με την ανάσταση του σώματος, αλλά και την ολοκληρίαν της ανθρωπίνης υπάρξεως. Θα αναστηθούμε. Μην το ξεχνάμε αυτό. Εγώ το τονίζω ευκαίρως ακαίρως. Θα το έχετε προσέξει εσείς οι τακτικοί ακροαταί.
Η διάβαση στην άλλη ακτή της νοητής λίμνης πάντοτε παραμένει μία διαδρομή άγνωστη. Την διάβαση αυτή την πραγματώνουν οι άγιοι άγγελοι για την κάθε ψυχή. Αυτό το βλέπομε από πολλά σημεία της Αγίας Γραφής. Βλέπομε τον Τωβίτ να αναζητά, για να στείλει σε μία μακρινή χώρα τον γιο του, τον Τωβία, έναν οδηγόν. Γιατί κάποια χρήματα είχε δανείσει σ’ αυτόν τον άνθρωπο κ.λπ. κ.λπ. να πάει να τα πάρει. Επειδή δυστυχούσε ο Τωβίτ. Του λέει: «Παιδί μου, πήγαινε στην αγορά και βρεις έναν άνθρωπο που ξέρει εκείνα τα μέρη και θα τον πληρώσομε να σε οδηγήσει. Γιατί εσύ δεν ξέρεις να πας». Ήταν νεαρός ο Τωβίας. Και βρήκε κάποιον. Αυτός ο κάποιος, αγαπητοί μου, όπως απεκαλύφθη εις το τέλος, ήταν ο άγγελος, ο αρχάγγελος Ραφαήλ. Και ήθελε να οδηγήσει τον νεαρόν Τωβία. Σημειώσατε, τον βοήθησε σε πάρα πολλά σημεία ο αρχάγγελος Ραφαήλ. Δεν είναι της ώρας να τα πούμε. Αν θέλετε, διαβάστε το βιβλίο «Τωβίτ» στην Παλαιά Διαθήκη, θα δείτε πράγματα πάρα πολύ σπουδαία.
Ακόμα, στην παραβολή του πλουσίου και του Λαζάρου τι βλέπομε; «Άγγελοι», λέει, «πήραν την ψυχήν του φτωχού Λαζάρου». Γιατί; Όταν η ψυχή βγει από το σώμα, δεν ξέρει πού να πάει. Εσείς ξέρετε πού θα πάτε; Δεν ξέρει πού θα πάει. Έτσι λοιπόν έρχεται ο ατομικός μας, ο προσωπικός μας άγγελος, ο φύλακάς μας άγγελος. Αλλά εδώ λέει: «άγγελοι». Ναι, λέει ο Ιερός Χρυσόστομος, «τιμῆς ἕνεκεν». Επειδή ήταν ευσεβής ο άνθρωπος αυτός, ο φτωχός Λάζαρος. Κι εμείς λέμε: «Εκείνος που κοινώνησε το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, άγγελοι παίρνουν την ψυχή του, τιμῆς ἕνεκεν». «Τιμῆς ἕνεκεν», ποια τιμή; Ένεκεν του ότι επήρες το Σώμα και το Αίμα του Χριστού. Και σε οδηγούν εκεί που θα σε οδηγήσουν.
Εκείνη η άλλη παραβολή, του άφρονος πλουσίου, που λέει: «Κάποιοι ζητούν την ψυχή σου, εκείνα που ετοίμασες, ποιανού θα μείνουν;», κ.τ.λ. κ.τ.λ. Ποιοι είναι αυτοί «οι κάποιοι»; Ξέρετε; Άγγελοι, αλλά σκοτεινοί. Είναι οι δαίμονες. Είτε λοιπόν οι δαίμονες θα πάρουν την ψυχή μας -να μας ελεήσει ο Θεός- είτε άγγελοι φωτεινοί θα πάρουν την ψυχή μας. Και τι λέμε στη Θεία Λειτουργία; Λέμε: «Ἄγγελον εἰρήνης, πιστὸν ὁδηγόν (:θα μας οδηγήσει με πιστότητα εκεί που πρέπει), φύλακα τῶν ψυχῶν καὶ τῶν σωμάτων ἡμῶν» κ.λπ. κ.λπ. Και ζητείται, λοιπόν, πιστός οδηγός. Γιατί πρέπει να ανταποκριθεί στο θέλημα του Κυρίου. Να φθάσει η ψυχή εκεί που πρέπει να φθάσει, για να φυλαχθεί εκεί, εάν είναι ευσεβής ο άνθρωπος, εις τον Παράδεισον, τον μετά Χριστόν Παράδεισον, που ο Χριστός κατέβηκε στον Άδη… Αλλιώς εις τον Άδην, αν είναι ασεβής η ψυχή. Κι εκεί θα περιμένουν. Τι θα περιμένουν; Την ανάστασιν των νεκρών.
Πάντοτε κάθε άγνωστο προκαλεί φόβο. Αυτό είναι αλήθεια. Αν τα σκεφθούμε έτσι αυτά, σοβαρά-σοβαρά, προκαλεί έναν φόβον. Πολύ περισσότερον το άγνωστο μετά τον θάνατον. Την ώρα του θανάτου η ψυχή, αγαπητοί μου, έχει αγωνία. Όχι μόνον για τον χωρισμό της ψυχής από το σώμα, αλλά και για το άγνωστο το παρακάτω. Δεν ξέρει τι θα συναντήσει παρακάτω. Έρχεται, όμως, ο Χριστός, ο νικητής του θανάτου και του Άδου και ο γνώστης της οδού, του δρόμου. Γιατί Εκείνος πρώτος «διῆλθεν τοὺς οὐρανούς», «διῆλθεν»: πέρασε τους ουρανούς. Εμείς δεν περνάμε τους ουρανούς. Ο Ηλίας με το σώμα του είναι κάπου στον ουρανό. Όχι στον ουρανό. Κάπου στον ουρανό. Το λέει η Αγία Γραφή δύο φορές: «Ὡς εἰς οὐρανόν». «Κάπου στον ουρανόν».
Κι εκείνο που είπε στους μαθητάς τώρα, επί της λίμνης περιπατών: «Θαρσεῖτε, ἐγώ εἰμι». «Μη φοβείσθε. Εγώ πέρασα τους ουρανούς. Τώρα ως άνθρωπος. Γνωρίζω τον δρόμο. Θα σας οδηγήσω». Είναι η πιο παρήγορη και ασφαλής φωνή. Γι'αυτό την ώρα του θανάτου, δεν μπορούσε βεβαίως να προσβλέπομε σε συγγενείς, σε φίλους, σε άλλα ασφαλιστικά μέτρα. Υπάρχει, αλήθεια, καμιά ασφαλιστική εταιρεία που να μας βοηθήσει να μην πεθάνομε ή ό,τι άλλο; Δεν υπάρχουν αυτά... Ασφάλειά μας είναι μόνον και μόνον ο Χριστός. Τίποτε άλλο. Κανείς άλλος. Γι'αυτό και οι μαθηταί, όταν ο Κύριος επιβιβάζεται στο πλοίο, σπεύδουν να Τον προσκυνήσουν και να Του πουν ότι όντως είναι αληθινός Υιός του Θεού.
Για όλα αυτά ο Κύριος μάς έδωσε, αγαπητοί μου, θαυμαστές εγγυήσεις. Ναι. Ένα πέρασμα δια του κατακλυσμού στη ζωή είχε ο Νώε. Ένα πέρασμα από μια οικεία και σε μια άγνωστη γη είχε ο Αβραάμ. «Πάρε», λέει, «τα υπάρχοντά σου και φύγε». Εννοείται, «τα κινητά υπάρχοντά σου». Ακόμη πέρασμα είχε ο Ισραήλ δια της Ερυθράς Θαλάσσης. Όλα αυτά είναι περάσματα. Και δια του Ιορδάνου ποταμού. Και σε όλα αυτά τα περάσματα υπήρχε ένας και μόνος οδηγός· ο Θεός Λόγος. Αυτός που αργότερα, «ἐπ’ ἐσχάτων τῶν ἡμερῶν», όπως λέει στην προς Εβραίους ο Απόστολος Παύλος, σαν άνθρωπος, ήρθε ανάμεσά μας και μας έδωσε νέες εγγυήσεις. Όχι μόνο με το θαύμα της λίμνης Γενησαρέτ, που είδαμε σήμερα, αλλά προπαντός με τον θάνατό Του και την Ανάστασή Του και την Ανάληψή Του και την εις τα δεξιά του Θεού Πατρός καθέδρα Του.
Αγαπητοί, ο Χριστός είναι η μόνη και αληθινή διάβασή μας, το αληθινό μας Πάσχα. Σας είπα, «πάσχα» θα πει «πέρασμα». Είναι Εκείνος που θα μας φέρει στην αντίπερα ακτή. Αυτός μας προάγει. Σε κάθε μας υλική και πνευματική δυσκολία. Στην παρούσα ζωή. Δεν υπάρχει άλλος. Αν υπάρχει, είναι δικό Του όργανο. Ένας άνθρωπος μάς βοηθάει: Είναι όργανο του Θεού, όργανο του Χριστού. Αν άλλος σφετερίζεται το όνομά Του, είναι πλάνος, είναι αντίχριστος, είναι διάβολος. Ο Χριστός μόνος, μονότατος, είναι η ασφαλής διάβασή μας σε κάθε αγαθό που μας υπεσχέθη. Αν μείνομε κοντά Του, όμως, όλα αυτά. Έτσι ας μείνομε κοντά Του και ας Τον ευχαριστούμε πάντοτε και ας Τον δοξάζομε. Αμήν.
ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ
και με απροσμέτρητη ευγνωμοσύνη στον πνευματικό μας καθοδηγητή
μακαριστό γέροντα Αθανάσιο Μυτιληναίο,
ψηφιοποίηση και επιμέλεια της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας:
Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος
ΠΗΓΕΣ:
- Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.
- https://www.arnion.gr/mp3/omilies/p_athanasios/omiliai_kyriakvn/omiliai_kyriakvn_845.mp3
«Πᾶνος»
