Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Τρίτη 23 Απριλίου 2024

Τὰ μαῦρα κούτσουρα



Τὰ μαῦρα κούτσουρα

κυρ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη

Σοβαρὸς καὶ ἀρχαϊκός, γαλανὸς καὶ ἀνοιχτοπρόσωπος ὁ κὺρ Δημητράκης τ᾿ Ἀγάλλου, μὲ τὰς πλατείας χειρίδας, τὴν κεντητὴν ζώνην, καὶ τὰ στιλπνὰ πανοβράκια του, ἐσύχναζε καθ᾿ ἑκάστην εἰς τὸ Κιόσκι… ἐντὸς τῆς σιδηρᾶς πύλης τοῦ Κάστρου, καὶ ἀντικρὺ εἰς τὸ μικρὸν τζαμί, τὸ ὁποῖον εὑρίσκετο διὰ τὸν τύπον ἐκεῖ, τάχα διὰ τὰς θρησκευτικὰς ἀνάγκας τοῦ μοναδικοῦ Ἀγᾶ, ὅστις εὑρίσκετο ὡς σημεῖον συνδέσμου καὶ ὑποταγῆς ἐφ᾿ ὅλης τῆς νήσου.

Τετάρτη 3 Ιανουαρίου 2024

Όταν ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ο Άγιος των ελληνικών γραμμάτων συνάντησε τον Θεό 3-1-1911

 ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης


Ο Αλέξανδρος Παπαδιάμαντης, ο Άγιος των Ελληνικών Γραμμάτων, πεθαίνει σαν σήμερα.

Πόσο αντιφατικό και παράδοξο, στην εποχή των τράπερ, των αγράμματων νεοελλήνων, των «συγγραφέων» που αδυνατούν να συντάξουν ορθή πρόταση δίχως την αρωγή του Google, των νέων με τα πρησμένα δάχτυλα από την περιήγηση στο τηλεφωνικό σύμπαν τους, να γράφεις για το παρελθόν σύμπαν του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη;

Κι όμως ο Παπαδιαμάντης, που εκοιμήθει μια μέρα σαν σήμερα, 3η του Ιανουαρίου του 1911, είναι πάντα παρών για όσους τον κουβαλούν μέσα τους! Ο πνευματικός πατέρας της Φόνισσας, της Γυφτοπούλας, των Εμπόρων των Εθνών, της Γλυκοφιλούσας… εκδήμησε πάμπτωχος ως άγιος.

Δευτέρα 1 Ιανουαρίου 2024

Τα Πρωτοχρονιάτικα διηγήματα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη: Τὰ Συχαρίκια


                                           
ΑΓΙΟΒΑΣΙΛΕΙΑΤΙΚΟΝ ΔΙΗΓΗΜΑ
Τρεῖς χαρὲς εἶχε τὴν ἡμέραν ἐκείνην ἡ κυρα-Γαλάτσαινα τοῦ Κασσανδριανοῦ, χήρα τοῦ μακαρίτου ὁμωνύμου πλοιάρχου, ἀποθανόντος πρό τινων ἐτῶν πτωχοῦ μετὰ πολλὰς ἐπιχειρήσεις. Ἡ πρώτη ἦτο ὅτι εἶχε ἀρραβωνίσει πρὸ ὀλίγων ἡμερῶν τὴν κόρην της, τὴν Μυρσούδα, μὲ καλὸν γαμβρόν, τὸν Βασίλην τὸν Μπόνον. Ἡ δευτέρα ἦτο ὅτι, σήμερον πρωτοχρονιάν, ἑώρταζε τὴν ἑορτὴν τοῦ ὀνόματός του ὁ ἴδιος ὁ γαμβρός της. Ἡ τρίτη ἦτο ὅτι ἔμελλον νὰ τελεσθῶσι τὴν ἑσπέραν τῆς αὐτῆς ἡμέρας τὰ «ἐμβατίκια»* τοῦ γαμβροῦ εἰς τὴν οἰκίαν της.

Παρασκευή 22 Δεκεμβρίου 2023

κύρ Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη_ΤΟ ΑΝΘΟΣ ΤΟΥ ΓΥΑΛΟΥ




Επι πολλάς νύκτας κατά συνέχειαν έβλεπεν ο Μάνος του Κορωνιού, εκεί όπου έδενε την βάρκαν του κάθε βράδυ, κοντά στα Κοτρώνια του ανατολικού γιαλού, ανάμεσα εις δύο υψηλούς βράχους και κάτω από ένα παλαιόν ερημόσπιτον κατηρειπωμένον, - εκεί έστρωνε συνήθως την κάπαν επάνω στην πλώρην της βάρκας, κ' εκοιμάτο χορευτόν και νανουρισμένον ύπνον, τρεις σπιθαμές υψηλότερ' από το κύμα, θεωρών τα άστρα, και μελετών την Πούλιαν και όλα τα μυστήρια του ουρανού - έβλεπε, λέγω, ανοικτά εις το πέλαγος, έξω από τα δύο ανθισμένα νησάκια, τα φυλάττοντα ως σκοποί το στόμιον του λιμένος, εν μελαγχολικόν φως - κανδήλι, φανόν, λαμπάδα, ή άστρον πεσμένον - να τρεμοφέγγη, εκεί μακράν, εις το βάθος της μελανωμένης εικόνος, επιπολής εις το κύμα, και να στέκη επί ώρας, φαινόμενον ως να έπλεε, και μένον ακίνητον.

Κυριακή 3 Δεκεμβρίου 2023

Ὁ Ἄγγελος ἐκάλυψε τό πρόσωπον μέ τάς πτέρυγάς του διά νά μή βλέπῃ κ᾿ ἔφυγε δρομαῖος


Από Αρχιμ. Αθανάσιος Μισσός

Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης


Ἀνέβη εἰς μέγα κτίριον πλουσίως φωτισμένον. Ἦσαν ἐκεῖ πολλὰ δωμάτια μὲ τραπέζας, κ᾿ ἐπάνω των ἔκυπτον ἄνθρωποι μετροῦντες ἀδιακόπως χρήματα, παίζοντες μὲ χαρτία.

Ὠχροὶ καὶ δυστυχεῖς, ὅλη ἡ ψυχή των ἦτο συγκεντρωμένη εἰς τὴν ἀσχολίαν ταύτην. Ὁ Ἄγγελος ἐκάλυψε τὸ πρόσωπον μὲ τὰς πτέρυγάς του διὰ νὰ μὴ βλέπῃ κ᾿ ἔφυγε δρομαῖος.

Πέμπτη 14 Σεπτεμβρίου 2023

Προφητική φωνή του κύρ Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη (...για όσους συγχέουν την Εκκλησία με την Ιεραρχία)

εικόνα άρθρου: Προφητική φωνή του Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη (…για όσους συγχέουν την Εκκλησία με την Ιεραρχία)

“Η τελευταία μάλιστα απεδείχθη ανίκανος όλως, αφ΄ ης ημέρας ιδρύθη εν Ελλάδι, να διαπράξη αγαθόν τι υπέρ της Εκκλησίας”


Ούτε εκ του υπουργείου ούτε εκ της Συνόδου αναμένομεν γενναίον τι δια την Εκκλησίαν. Η τελευταία μάλιστα απεδείχθη ανίκανος όλως, αφ΄ ης ημέρας ιδρύθη εν Ελλάδι, να διαπράξη αγαθόν τι υπέρ της Εκκλησίας.

Κυριακή 25 Δεκεμβρίου 2022

Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, «Το χριστόψωμο (Διήγημα πρωτότυπον)»

 


Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, «Το χριστόψωμο (Διήγημα πρωτότυπον)»

Μεταξύ των πολλών δημωδών τύπων, τους οποίους θα έχωσι να εκμεταλλευθώσιν οι μέλλοντες διηγηματογράφοι μας, διαπρεπή κατέχει θέσιν η κακή πενθερά, ως και η κακή μητρυιά. Περί μητρυιάς άλλοτε θα αποπειραθώ να διαλάβω τινά, προς εποικοδόμησιν των αναγνωστών μου. Περί μιας κακής πενθεράς σήμερον ο λόγος.

Τρίτη 20 Δεκεμβρίου 2022

Ο ΦΤΩΧΟΣ ΑΓΙΟΣ του Αλέξ. Παπαδιαμάντη [ΒΙΝΤΕΟ-AUDIOBOOK]

 


Ο ΦΤΩΧΟΣ ΑΓΙΟΣ του Αλέξ. Παπαδιαμάντη [ΒΙΝΤΕΟ-AUDIOBOOK]

από τον Κων/νο Αθ. Οικονόμου

 

     Χριστούγεννα δε γίνεται χωρίς Παπαδιαμάντη, κι όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος τέτοιες μέρες, διαλέξαμε ένα από τα κορυφαία διηγήματα του Αγίου των Γραμμάτων, του Κοσμοκαλόγερου Παπαδιαμάντη. Συγκεκριμένα επιλέξαμε το διήγημα ''Φτωχός Άγιος''. Λίγα λόγια για το έργο σίγουρα είναι απαραίτητα: 

    Ένας φτωχός βοσκός που ζει έξω από το κάστρο της Σκιάθου, γύρω στο 16ο-17ο αιώνα, αντιλαμβάνεται την απόβαση μικρής ομάδας Σαρακηνών πειρατών καθώς και το καλά κρυμμένο πειρατικό τους σκάφος. Ο αγώνας και η αγωνία του βοσκού αφορούν στη σωτηρία των συμπατριωτών του. Φοβάται, καθώς είναι ξημέρωμα, ότι οι Καστρινοί θα ανοίξουν τις πύλες του κάστρου και θα κατεβάσουν τη γέφυρα που συνδέει το βράχο του κάστρου με το υπόλοιπο νησί, αγνοώντας τον μεγάλο κίνδυνο. Στην προσπάθειά του να ειδοποιήσει τους Σκιαθίτες, δυστυχώς... 

Η συνέχεια στο βίντεο με τη διήγηση που ακολουθεί.

https://www.youtube.com/watch?v=8h3WGH7GAoM&t=884s

Τρίτη 26 Ιουλίου 2022

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης – Η γενεαλογία της πολιτικής και οι πολιτικοί --Ο κουρέας


Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης – Η γενεαλογία της πολιτικής και οι πολιτικοί



΄΄Τι εζήτει η Βενετία πέμτουσα τους στόλους τούτους εις το Αιγαίον. Ότι ζητεί ο σφαγεύς παρά του θύματος, τας σάρκας αυτού ίνα κορέση την πείνα του. Διατί αι ιδιωτικαί αυταί και κεκυρωμέναι με τα σήματα του Αγίου Μάρκου επιχειρήσεις; 
Διατί οι τοσούτοι εργολάβοι των κατακτήσεων, των ως διαδημοπρασίας εκτελουμένων; 
Η Βενετία προσηγόρευευν ευατήν πολιτείαν, και είχες υιούς τυράννους. Τοις έδιδε το χρίσμα της και τους έπεμπεν ινα κατακυριεύσωσι της γης.
 
Η γενεαλογία της πολιτικής είναι συνεχής και γνήσια κατά τους προγόνους. 

Η αργία εγέννησε την πενίαν. 
Η πενία έτεκε την πείναν.
 Η πείνα παρήγαγε την όρεξιν.
 Η όρεξις εγέννησε την αυθαιρεσίαν. 
Η αυθαιρεσία εγέννησε την ληστείαν. 
Η ληστεία εγέννησε την πολιτικήν. Ιδού η αυθεντική καταγωγή ου τέρατος τούτου. 
Τότε και τώρα, πάντοτε η αυτή. 
Τότε δια της βίας, τώρα δια του δόλου ... και δια της βίας. 
Πάντοτε αμετάβλητοι οι σχοινοβάται ούτοι, οι Αθίγγανοι, οι γελωτοποιοί ούτοι πίθηκοι (καλώ δε ούτω τους λεγόμενους πολιτικούς). Μαύροι χαλκείς κατασκευάζοντες δεσμά δια τους λαούς την βαθυζόφω σκοτία του αιωνίου εργαστηρίου των 

Πέμπτη 30 Δεκεμβρίου 2021

΄Οταν ο κυρ Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης πήγε στα γραφεία της εφημερίδας «Ἀκρόπολις» για να παραδώσει ένα χριστουγεννιάτικο διήγημα

  

 Ο Σταμάτης Σταματίου δεν τον αναγνώρισε και μάλιστα σχημάτισε την εντύπωση ότι ήταν κάποιος άπορος που πήγε να πάρει τις δέκα δραχμές για τα Χριστούγεννα, όπως όλοι οι φτωχοί της εποχής. Ο Παπαδιαμάντης τις πήρε, αλλά ήθελε να δώσει και το κείμενό του. Ακολουθεί ο χαρακτηριστικός διάλογος, όπως τον κατέγραψε ο Σταματίου:
– Κι᾿ αὐτά τί νά τά κάμω; Δέν τά θέλετε;
Καί μοῦ ἔδειχνε κάτι χαρτιά. Νόμισα πώς ἦταν πιστοποιητικά ἀπορίας.
– Κράτησέ τα, τοῦ εἶπα, εμᾶς δέν μᾶς χρειάζονται.
Ἐσείστηκε, λυγίστηκε ὀλίγο, ἔκανε, σκυφτός νά φύγῃ, ξαναγύρισε.
– Τότε ἀφοῦ δὲν σᾶς χρειάζονται αὐτά, ἐγώ μέ τί δικαίωμα θὰ πληρωθῶ;

Πέμπτη 23 Δεκεμβρίου 2021

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης: Τα πτερόεντα δώρα

 Τα πτερόεντα δώρα


Ξένος του κόσμου και της σαρκός, κατήλθε την παραμονήν από τα ύψη, συστείλας τας πτέρυγας όπως τας κρύπτη, θείος άγγελος. Έφερε δώρα από τα άνω βασίλεια διά να φιλεύση τους κατοίκους της πρωτευούσης. Ήτον ο καλός άγγελος της πόλεως.

Δευτέρα 1 Νοεμβρίου 2021

Fake news για τον Παπαδιαμάντη και το κλείσιμο των ναών!


Κάποιοι φίλοι μου για να δικαιολογήσουν το κλείσιμο των Εκκλησιών δημοσίευσαν το παρακάτω απόσπασμα από τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη με τίτλο «Την εποχήν της επιδημίας». Το κείμενο της δημοσίευσης έχει ως εξής:«Μένουμε διαιτώμενοι εις την οικίαν μας, στραβοπατούντες από δωμάτιον είς δωμάτιον, ως ποταμιαία καβούρια, αλιβάνιστοι, αλειτούργητοι, ακοινώνητοι, με την ελπίδα ότι σύντομα θα ανθρωπέψουμε και πάλι». 

Με αυτή την δημοσίευση υπονοούν έμμεσα ότι αφού και ο Άγιος των Γραμμάτων ο Παπαδιαμάντης το έζησε, το υπέμεινε ας το εφαρμόσουμε και εμείς. Είναι όμως έτσι ή το εντελώς αντίθετο; 

Σάββατο 14 Αυγούστου 2021

Άρθρο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, Η Κοίμησις της Θεοτόκου


Άρθρο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, Η Κοίμησις της Θεοτόκου 
 

Κατ’ αυτήν την ημέραν της εορτής τα άσματα και οι ύμνοι είναι εκ των καλλίστων της Εκκλησίας. Ο,τι υψηλόν και ωραίον έγραψέ ποτέ ο Κοσμάς και ο Δαμασκηνός Ιωάννης, οι δύο μέγιστοι της Εκκλησίας μελοποιοί…

Επιμέλεια σύνταξης: katanixi.gr
Αναδημοσιεύουμε από το Ιστολόγιο Κατάνυξη.

Η Κοίμησις αύτη συνέβη, κατά την ευσεβή παράδοσιν, τη 15 Αυγούστου, αλλά προϊόντος του χρόνου, συν τη καλλιεργεία και αναπτύξει του χριστιανικού πνεύματος, ετάχθη η προηγουμένη της ημέρας ταύτης δεκατετραήμερος εγκράτεια, προς τιμήν της υπεράγνου Θεομήτορος και αυτή γινομένη.

Τετάρτη 13 Ιανουαρίου 2021

Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη: Ούτε εκ του υπουργείου ούτε εκ της Συνόδου αναμένομεν γενναίον τι δια την Εκκλησίαν.

Προφητική φωνή του κυρ Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη. (Αφιερωμένη σε όσους συγχέουν την Εκκλησία με την Ιεραρχία)



    Ούτε εκ του υπουργείου ούτε εκ της Συνόδου αναμένομεν γενναίον τι δια την Εκκλησίαν. Η τελευταία μάλιστα απεδείχθη ανίκανος όλως, αφ΄ ης ημέρας ιδρύθη εν Ελλάδι, να διαπράξη αγαθόν τι υπέρ της Εκκλησίας. 

Τουναντίον μάλιστα και έβλαψε ταύτην καιρίως παραγνωρίσασα όλως τον αληθή αυτής προορισμόν και θεωρήσασα εαυτήν μέχρι τούδε απλούν εργαστήριον δεσποτάδων και παπάδων, ους στρατολογούσα συνήθως εκ της κοινωνικής υποστάθμης, άνευ ελέγχου παιδείας και ηθικής, εξαποστέλλει αυτούς ουχί ως ποιμένας, αλλ΄ ως λύκους βαρείς, μη φειδομένους του ποιμνίου του Κυρίου.
   Παρά τοιούτου σωματείου επαναλαμβάνομεν και πάλιν, ότι ουδέν απολύτως αγαθόν έχομεν να προσδοκώμεν.

Σάββατο 28 Δεκεμβρίου 2019

Τα Χριστούγεννα και ο Παπαδιαμάντης


Τα Χριστούγεννα και ο ΠαπαδιαμάντηςΚάθε Χριστούγεννα η σκέψη μας πηγαίνει αυθόρμητα στον Σκιαθίτη Γέροντα των γραμμάτων μας, τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, που έχει γράψει υπέροχα χριστουγεννιάτικα διηγήματα. Ο Ανδρέας Καραντώνης τον
χαρακτήρισε τον πρώτο αληθινά μεγάλο Έλληνα πεζογράφο και εξήγησε το γιατί:: " Μεγάλος πεζογράφος

Τρίτη 24 Δεκεμβρίου 2019

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΤΟ ΧΡΙΣΤΟΨΩΜΟ

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ

ΤΟ ΧΡΙΣΤΟΨΩΜΟ

(ΔΙΗΓΗΜΑ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟΝ)

Μεταξὺ τῶν πολλῶν δημωδῶν τύπων, τοὺς ὁποίους θὰ ἔχωσι νὰ ἐκμεταλλευθῶσιν οἱ μέλλοντες διηγηματογράφοι μας, διαπρεπῆ κατέχει θέσιν ἡ κακὴ πενθερά, ὡς καὶ ἡ κακὴ μητρυιά. Περὶ μητρυιᾶς ἄλλοτε θὰ ἀποπειραθῶ νὰ διαλάβω τινὰ πρὸς ἐποικοδόμησιν τῶν ἀναγνωστῶν μου. Περὶ μιᾶς κακῆς πενθερᾶς σήμερον ὁ λόγος.
Εἰς τί ἔπταιεν ἡ ἀτυχὴς νέα Διαλεχτή, οὕτως ὠνομάζετο, θυγάτηρ τοῦ Κασσανδρέως μπαρμπα-Μανώλη, μεταναστεύσαντος κατὰ τὴν Ἑλληνικὴν Ἐπανάστασιν εἰς μίαν τῶν νήσων τοῦ Αἰγαίου, εἰς τί ἔπταιεν ἂν ἦτο στεῖρα καὶ ἄτεκνος; Εἶχε νυμφευθῆ πρὸ ἑπταετίας, ἔκτοτε δὶς μετέβη εἰς τὰ λουτρὰ τῆς Αἰδηψοῦ, πεντάκις τῆς ἔδωκαν νὰ πίῃ διάφορα τελεσιουργὰ βότανα, εἰς μάτην, ἡ γῆ ἔμενεν ἄγονος. Δύο ἢ τρεῖς γύφτισσαι τῆς ἔδωκαν νὰ φορέσῃ περίαπτα θαυματουργὰ περὶ τὰς μασχάλας, εἰποῦσαι αὐτῇ ὅτι τοῦτο ἦτο τὸ μόνον μέσον, ὅπως γεννήσῃ, καὶ μάλιστα υἱόν. Τέλος καλόγηρός τις Σιναΐτης τῇ ἐδώρησεν ἡγιασμένον κομβολόγιον, εἰπὼν αὐτῇ νὰ τὸ βαπτίζῃ καὶ νὰ πίνῃ τὸ ὕδωρ. Τὰ πάντα μάταια.

Πέμπτη 3 Ιανουαρίου 2019

ΤΑ ΠΤΕΡΟΕΝΤΑ ΔΩΡΑ (1907) ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ



Ξένος τοῦ κόσμου καὶ τῆς σαρκός, κατῆλθε τὴν παραμονὴν ἀπὸ τὰ ὕψη, συστείλας τὰς πτέρυγας ὅπως τὰς κρύπτῃ, θεῖος ἄγγελος. Ἔφερε δῶρα ἀπὸ τὰ ἄνω βασίλεια διὰ νὰ φιλεύσῃ τοὺς κατοίκους τῆς πρωτευούσης. Ἦτον ὁ καλὸς ἄγγελος τῆς πόλεως.

Ἐκράτει εἰς τὴν χεῖρα ἓν ἄστρον καὶ ἐπὶ τοῦ στέρνου του ἔπαλλε ζωὴ καὶ δύναμις, καὶ ἀπὸ τὸ στόμα
του ἐξήρχετο πνοὴ θείας γαλήνης. Τὰ τρία ταῦτα δῶρα ἤθελε νὰ μεταδώσῃ εἰς ὅλους ὅσοι προθύμως τὰ δέχονται.

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης

* Καληνύχτα κυρ Αλέξανδρε ...

Σαν σήμερα, στις 3 Ιανουαρίου 1911, έφυγε για την αιωνιότητα, ο «μεγάλος ζωγράφος των ταπεινών» κατά τον Κωστή Παλαμά, αυτός που βίωσε ««τῇ ταπεινώσει τὰ ὑψηλὰ τῇ πτωχείᾳ τὰ πλούσια...» κατά τον Άγγελο Σικελιανό, εκείνος για τον οποίο είπε ο Οδ. Ελύτης «ὅπου κι ἂν μᾶς βρίσκει τὸ κακὸ καὶ ὁ νοῦς μας θολώνει, νὰ μνημονεύουμε Διονύσιο Σολωμὸ καὶ Ἀλέξανδρο Παπαδιαμάντη», «ο πιο σημαντικός πεζογράφος της νέας ελληνικής λογοτεχνίας» κατά τον Γ. Σεφέρη, «ο μεγαλύτερος Έλληνας διηγηματογράφος» κατά τον Κώστα Βάρναλη, εκείνος που «έκοψε μόνον ολόχρυσα νομίσματα από το μεταλλείον της ψυχής του» κατά τον Γρ. Ξενόπουλο, εκείνος που δεν είναι «γραμματάνθρωπος, αλλά ποιητής», κατά τον Π. Νιρβάνα, ο «άγιος των ελληνικών γραμμάτων» για όλους όσοι προσεγγίζουν το μαγευτικό και μαγικό Σκιαθίτη. Εκείνος που ομολογεί «Τὸ ἐπ’ ἐμοί, ἐνόσω ζῶ καὶ ἀναπνέω καὶ σωφρονῶ, δεν θὰ παύσω πάντοτε, ἰδίως δὲ κατὰ τάς πανεκλάμπρους ταύτας ἡμέρας, να ὕμνῳ μετὰ λατρείας τὸν Χριστόν μου, να περιγράφω μετ΄ἔρωτος τὴν φύσιν καὶ να ζωγραφῶ μετὰ στοργῆς τὰ γνήσια ἑλληνικὰ ἤθη. Ἐὰν ἐπιλάθωμαί σου, Ἱερουσαλήμ, ἐπιλησθείη ἡ δεξιά μου, κολληθείη ἡ γλῶσσά μου τῷ λάρυγγί μου, ἐὰν οὐ μή σου μνησθῶ».

Ο Νίκος Δ. Τριανταφυλλόπουλος, φιλόλογος, υπέυθυνος για την κριτική έκδοση των «Απάντων» του Παπαδιαμάντη, περιγράφει στο κείμενο που ακολουθεί με φανταστικές, ωστόσο συγκινητικές πινελιές τις έσχατες στιγμές της εξόδου του. 


Ὄνειρον Ἀλεξάνδρου Παπαδιαμάντη, ἀμίσθου ἱεροψάλτου
Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης, υἱὸς τοῦ ἱερέως Ἀδαμαντίου Ἐμμανουήλ, διηγηματογράφος καὶ ἱεροψάλτης, ὠνειρεύθη τὴν νύκτα τῆς 2ας πρὸς 3ην Ἰανουαρίου 1911, εἰς τὴν Σκίαθον, ὅτι εὑρίσκετο εἰς τὰς Ἀθήνας, ἔλαβε δὲ σημείωμα τοῦ Βλ. Γαβριηλίδου, μὲ τὸ ὁποῖον ὁ διευθυντὴς τῆς «Ἀκροπόλεως» τὸν ἐκάλει νὰ περάσῃ τὸ