Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος Α' Κοτσώνης

16/11/2017 - 13:06

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ

Κανονικός ο επί χούντας Αρχιεπίσκοπος Ιερωνυμος Α΄;

Γράφει: Αντώνης Ι. Ελευθεριάδης

Συμπληρώθηκαν πενήντα χρόνια από την εις Αρχιεπίσκοπον της Εκκλησίας της Ελλάδος ανάδειξη του Αρχιμανδρίτη Ιερώνυμου Κοτσώνη, εικοσιπέντε μέρες (14 Μαΐου 1967) μετά την αλλαγή του πολιτεύματος της χώρας με την στρατιωτική δικτατορία των Συνταγματαρχών.
Η χούντα της 21ης Απριλίου 1967 πέρασε, αφού άφησε πίσω της ερείπια και καταστροφές, και βέβαια εννοώ την Κύπρο και τους Έλληνες στρατιώτες σκοτωμένους ή αγνοούμενους. Και ενώ όλοι οι Έλληνες έκλαιγαν τα παλληκάρια τους και η αγωνία τους για το αύριο της χώρας είχε φτάσει στο αποκορύφωμα, τα όρνεα της οδού Φιλοθέης επιδίδονταν στη σφαγή αρχιερέων που το μοναδικό τους έγκλημα ήταν ότι είχαν εκλεγεί στο επισκοπικό αξίωμα από μια ολιγομελή σύνοδο που εκκλησιαστικά ονομάζεται «ἁριστίνδην» σύνοδος.
Ποιός ήταν ο φυσικός αυτουργός της σφαγής των δώδεκα αγίων μητροπολιτών; Ήταν ο ευνοούμενος της δεύτερης σκληρότερης Δικτατορίας, της λεγομένης Χούντας του Ιωαννίδη, ο μητροπολίτης των Ιωαννίνων Σεραφείμ Τίκας, αυτός που λίγο πριν κολάκευε τον Ιερώνυμο και ζητούσε να μην παραιτηθεί από αρχιεπίσκοπος!

ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΤΟΥ ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΥ ΙΕΡΩΝΥΜΟΥ ΚΟΤΣΩΝΗ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΚΛΗΡΟΥ ΚΑΙ ΛΑΟΥ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

"Αισθάνομαι πολύν πόνον. Πρώτον, διότι βλέπω την νοοτροπίαν των Αρχιερέων, η οποία τίποτε το καλόν διά την Εκκλησίαν μας δεν προοιωνίζεται. Με τον επικρατούντα εις αυτούς δεσποτισμόν δεν πρόκειται ποτέ να αποκτήσωμεν αξιόλογον κλήρον. Ποίοι θα έχουν τόσην αυτοθυσίαν, ώστε να έλθουν εις τον κλήρον υπό αυτάς τας συνθήκας;".

 

Το κείμενο που ακολουθεί δημοσιεύθηκε στο μη εκδιδόμενο πλέον εκκλησιαστικό περιοδικό της Θεσσαλονίκης "ΦΥΛΑΚΕΣ", στο φύλλο υπ αριθμόν 27, την 1η Ιουλίου 1977. 

Πρόκειται για επιστολή του μακαριστού αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου του Α΄ (Κοτσώνη) ως απαντηση σε ψήφισμα που είχαν συντάξει 77 υποψήφιοι κληρικοί, γνωστό και ως ψήφισμα των 77, (που εγιναν θρυλος την εποχη εκεινη), την άνοιξη του 1975.

Έχω τη γνώμη ότι το συγκεκριμένο κείμενο διατηρεί, πάντοτε, την επικαιρότητά του. 

Επίσης τυγχάνει και αρκούντως αποκαλυπτικό διότι φέρει στο φως της δημοσιότητας τους αγώνες που διεξήγαγε ο μακαριστός αρχιεπίσκοπος τον καιρό της δικτατορίας προκειμένου να χορηγήσει "ξεχασμένα" δικαιώματα στον κλήρο και το λαό στα πλαίσια ενός δημοκρατικού εκκλησιαστικού βίου.

Το κείμενο έχει ως εξής:

 

 

"Όρμος Υστερνίων Τήνου 9.3.1975

 

Αγαπητοί μου,

Έλαβα το αντίτυπον του ψηφίσματός σας της 1/3/1975 και σπεύδω αφ ενός μεν να σας ευχαριστήσω διά το αποσταλέν, αφ ετέρου δε να σας συγχαρώ θερμώς διά τας εν αυτώ διατυπουμένας αντιλήψεις σας και διά τας δι αυτού εξαγγελομένας αποφάσεις σας.

Τα της παραγράφου 3 του ψηφίσματος, δυστυχώς διά την Εκκλησίαν μας, απεικονίζουν εν πολλοίς την πραγματικότητα. 

Την εγνώρισα εκ του πλησίον κατά το διάστημα της ενεργού υπηρεσίας μου ως Αρχιεπίσκοπος και εθλιβόμην βαθύτατα, διότι διεπίστωνα ότι κατά κανόνα οι αρχαιότεροι εμού Αρχιερείς κατ ουδένα τρόπον ήτο δυνατόν να αλλάξουν νοοτροπίαν. 

Ιδού τι έγραφα εις το προσωπικόν μου Ημερολόγιον το 1970: 

Εις μνημόσυνον Αρχιεπισκόπου Αθηνών Ιερωνύμου του Α΄. Η ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ

---

Το ιστορικό αυτό κείμενο του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου καθώς επίσης και μια άλλη απολογία του διαδόχου του αειμνήστου Αρχιεπισκόπου Σεραφείμ μου παρέδωσε ο μακαρίτης Γεώργιος Τζανετής, πρόεδρος Εφετών, ο οποίος προσωπικά είχε διενεργήσει την ανάκριση. Ας είναι η μνήμη του αιωνία.

Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Φθιώτιδος κ. Νικολάου


Στις 15 Νοεμβρίου του έτους 1988 εκοιμήθη εν Κυρίω νοσηλευόμενος σε Κλινική των Αθηνών ο αείμνηστος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κυρός Ιερώνυμος ο Α΄. Εις Μνημόσυνον αυτού δίδω στην δημοσιότητα ένα σημαντικό κείμενό του που αφορά στην απολογία του για κατηγορίες που του απηγγέλθησαν με την υπ’αριθμ. 1.2.1977 παραγγελία του Εισαγγελέως Πλημμελειοδικών Αθηνών ότι κατά τα έτη της Αρχιεπισκοπείας του εζημίωσε την Εκκλησία.

Το ιστορικό αυτό κείμενο του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου καθώς επίσης και μια άλλη απολογία του διαδόχου του αειμνήστου Αρχιεπισκόπου Σεραφείμ μου παρέδωσε ο μακαρίτης Γεώργιος Τζανετής, πρόεδρος Εφετών, ο οποίος προσωπικά είχε διενεργήσει την ανάκριση. Ας είναι η μνήμη του αιωνία.

Το θέμα της Εκκλησιαστικής περιουσίας ήταν ένα μεγάλο πρόβλημα με δυσάρεστες εξελίξεις για όλους σχεδόν τους Αρχιεπισκόπους Αθηνών, οι οποίοι πέραν των εσωτερικών εκκλησιαστικών διαφωνιών για τους τρόπους αξιοποιήσεώς της είχαν να αντιμετωπίσουν και τις αρπακτικές διαθέσεις της πολιτείας, η οποία με τα όργανά της διεκδικήθηκε με δικαστικές περιπέτειες τους αρνηθέντας να συνεργασθούν στην παράδοσή της κατά τις ορέξεις των διοικούντων. Μνημειώδης είναι η έκθεσις (1952) προς την Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αθηνών Σπυρίδωνος, εις την οποίαν περιγράφει με τα μελανότερα χρώματα την συμπεριφορά των τότε κρατούντων προς την Εκκλησία ομιλών για την «έκνομο λεηλασία» της Εκκλησιαστικής περιουσίας.