φώτο by sophia-siglitiki.blogspot.gr
Στην εποχή τού Μνημονίου, καθώς οι λαοί τής Ευρώπης απομακρύνονται ολοένα ο ένας από τον άλλο και αλληλοβρίζονται εκτοξεύοντας ρατσιστικά σλόγκαν, τα λόγια τού Ρωμανίδη ακούγονται, για άλλη μια φορά, προφητικά…
του Αναστασίου Φιλιππίδη
Bachelor of Arts, Yale University,
ΗΠΑ - Master of Arts, Georgetown University
Η
τεράστια συνεισφορά τού π. Ιωάννη Ρωμανίδη στη θεολογία βασίστηκε στη στέρεη εμπειρική, βιωματική γνώση πού απέκτησε από το οικογενειακό του περιβάλλον, ιδιαίτερα τη μητέρα του Ευλαμπία. Παρομοίως,
η συνεισφορά του στην ιστορική επιστήμη βασίστηκε επίσης σε βιωματικές εμπειρίες πού είχε, οι οποίες τον οδήγησαν σε πρωτότυπες σκέψεις και σε ρηξικέλευθα συμπεράσματα, μετά, βεβαίως, από εξαντλητική έρευνα.
Ο ίδιος ξεκινά το πρώτο του ιστορικό βιβλίο, τη «Ρωμηοσύνη» (1975) με την αφήγηση ενός περιστατικού πού έζησε το 1951, νεαρός εφημέριος στην Αμερική. Ειδοποιήθηκε να μεταβεί σε σπίτι ασθενούς, κτύπησε όμως λάθος πόρτα και γνώρισε εκεί έναν Έλληνα. Ταυτόχρονα εμφανίστηκε στο σαλόνι ο αδερφός αυτού τού Έλληνα, τόν οποίον όμως ο Ρωμανίδης γνώριζε ως αρχηγό των Αλβανών τής πόλης! Ούτε τά δυο αδέρφια ούτε ο Ρωμανίδης μπορούσαν τότε νά εξηγήσουν το παράδοξο. Τό κλειδί γιά τήν ερμηνεία βρίσκεται στίς σελίδες πού ακολουθούν στό βιβλίο «Ρωμηοσύνη».
Επίσης, ασφαλώς δέν είναι τυχαίο ότι η «Ρωμηοσύνη» γράφηκε μετά από τή γνωριμία τού Ρωμανίδη μέ τό Λίβανο καί τή Συρία, στή Θεολογική Σχολή τού Μπελεμόντ. Εκεί συνειδητοποίησε ότι χιλιάδες πιστοί πού ανήκουν στό Πατριαρχείο Αντιοχείας αυτοπροσδιορίζονταν ως «Ρωμηοί Ορθόδοξοι», χωρίς νά είναι Έλληνες, ούτε κάν Ελληνόφωνοι. Τό παράδοξο βρήκε καί αυτό τή λύση του στό βιβλίο «Ρωμηοσύνη».
Σέ ακαδημαϊκό επίπεδο, πρέπει νά αναγνωριστεί η οφειλή τού Ρωμανίδη στόν Φλωρόφσκυ, μέ τόν οποίο άλλωστε είχαν (ε) ιδιαίτερα στενή σχέση, όπως προκύπτει καί από τήν μέχρι σήμερα δημοσιευμένη αλληλογραφία τους . Ο Φλωρόφσκυ ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα γιά τήν αλληλεπίδραση θεολογίας καί Ιστορίας καί ο Ρωμανίδης εμπνέεται από τό ίδιο πνεύμα.
Τό ιστορικό έργο τού Ρωμανίδη περικλείεται κυρίως σέ τρείς μελέτες: 1) «Ρωμηοσύνη» (1975), 2) «Φράγκοι, Ρωμαίοι, Φεουδαλισμός καί Δόγμα» (1982) καί 3) Πρόλογος στή 2η έκδοση τού «Προπατορικού Αμαρτήματος» (1989). Επιπρόσθετα, αρκετά ιστορικά στοιχεία περιλαμβάνονται στήν εκτενή Εισαγωγή στό «Ρωμαίοι ή Ρωμηοί Πατέρες τής Εκκλησίας, Α' τόμος» (1984), όπου γίνεται φανερή η σύνθεση θεολογικού καί ιστορικού λόγου. Αλλά καί σέ όλες σχεδόν τίς μελέτες, μετά τό 1975, τά ιστορικά στοιχεία παρεισφρέουν μέσα στά θεολογικά.