ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ Π. ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ: Ι.Μ. Λαγκαδά, Λητής & Ρεντίνης

Σε όμορη της Θεσσαλονίκης περιοχή, στο Λαγκαδά, εδρεύει η Μητρόπολη Λαγκαδά, Λητής & Ρεντίνης. Μία ιστορική επισκοπή που έγραψε και συνεχίζει να γράφει ιστορία.

Λαμπρές σελίδες της εκκλησιαστικής ιστορίας, μας υπενθυμίζουν τη δράση λαμπρών επισκόπων  που πρωταγωνίστησαν στο ρου της Ορθοδοξίας.

(1) Ο Άγιος Δαμασκηνός ο Στουδίτης γεννηθείς  στην πόλη του Αγίου Δημητρίου το 1520 σπούδασε στην Κωνσταντινούπολη όπου  εκάρη μοναχός στην Αδελφότητα των Στουδιτών και στα 1560 χειροτονήθηκε Επίσκοπος Λητής και Ρεντίνης. Το σύγγραμμά του με τον τίτλο «Θησαυρός» στήριξε αποφασιστικά το δούλο Γένος και απέτρεψε τον εκτουρκισμό των Ορθοδόξων Βουλγάρων.

Ο Γερμανός θεολόγος Στέφαν Γκέρλαχ, μολονότι εχθρικός προς την Ορθοδοξία, μας βεβαιώνει, ότι ο Άγιος Δαμασκηνός ο Στουδίτης ήταν ένας από τους τρεις πιο μορφωμένους Ορθοδόξους Κληρικούς της εποχής του και μάλιστα ο πιο επαινετός  «λόγω της ιδιαιτέρας μετριοφροσύνης, ολιγάρκειας και των άλλων αρετών του».

Και πως, αυτός ο «λαμπράς παιδείας και άμετρης ταπεινοφροσύνης Επίσκοπος» από τα μέρη του Λαγκαδά βρέθηκε στα μέρη της Μικράς Ρωσσίας, στην σημερινή Ουκρανία;

Βρέθηκε εκεί ως ειδικός απεσταλμένος και έμπιστος του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως για την αντιμετώπιση ενός πολύ μεγάλου και σοβαρού προβλήματος.

Και ποιο ήταν το εξαιρετικό αυτό πρόβλημα, για το οποίο στάλθηκε στην Ουκρανία, ως έξαρχος, ο Άγιος Δαμασκηνός ο Στουδίτης;

Από ποιόν κίνδυνο, έσπευσε ο Άγιος Επίσκοπος Λητής και Ρεντίνης, να σώσει τους Ορθοδόξους της Ουκρανίας;

Ο κίνδυνος προερχόταν από τους παπικούς και από την διάδοση της παναίρεσης του παπισμού. Μισσιονάριοι του πάπα διασκορπίστηκαν τότε σε ολόκληρη την χώρα και βάλθηκαν να παρασύρουν τους Ουκρανούς Ορθοδόξους διαδίδοντας τις ολέθριες κακοδοξίες τους.

Η αποστολή του Αγίου Δαμασκηνού του Στουδίτη ήταν να αντιμετωπίσει την δράση των αιρετικών Λατίνων και να προστατέψει τους Ορθοδόξους Ουκρανούς από τις πλάνες του Βατικανού.

Ο αγώνας δεν ήταν εύκολος. Ο Άγιος είχε να παλέψει με τους ικανότερους και πλέον επιτήδειους συνεργάτες του πάπα. Το Πατριαρχείο το γνώριζε αυτό πολύ καλά, γι΄αυτό και δεν απέστειλε τον οποιοδήποτε, αλλά διάλεξε προς τούτο την «σοφία των Ελλήνων».

Ο αγώνας για την αντιμετώπιση της αιρετικής προπαγάνδας των παπικών κράτησε για τον Επίσκοπο Δαμασκηνό επτά ολόκληρα χρόνια. Από το 1565 έως το 1572. Η κατάρτισή του, οι αρετές του και προπάντων η αγιότητά του έσωσαν τους Ορθοδόξους Ουκρανούς από την αίρεση του ρωμαιοκαθολικισμού και έδωσαν ένα καλό μάθημα στους μέχρι σήμερα αμετανόητους παπικούς. (1)

Ο Άγιος Ακάκιος έζησε στα τέλη του 15ου αιώνα μ.Χ. Χειροτονήθηκε επίσκοπος της ιστορικής επισκοπής Λητής και Ρεντίνης από τον τότε Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης και αργότερα Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Άγιο Νήφωνα,   με τον οποίο συνδεόταν πνευματικά. Όπως επίσης είχε στενή πνευματική σχέση με τον εκ Ζίχνης καταγόμενο Όσιο Θεόφιλο το Μυροβλύτη, τον οποίο και χειροτόνησε ιερέα. Ο Όσιος Θεόφιλος τον είχε Γέροντα, «διότι εὗρε τόν Ἀκάκιον εὐλαβῆ καί ἐνάρετον», όντως δοχείο ακακίας.  
Όταν ο Άγιος Νήφων, ως Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, έμαθε για τα μεγάλα και θαυμαστά, που συνέβησαν στην Αίγυπτο, το θαύμα του «Ντουρ Νταγ», (όπου ο  ενάρετος και άγιος Πατριάρχης Ιωακείμ, που διακρίνονταν για τη μεγάλη του πίστη στο Δεσπότη Χριστό και στα αψευδή ιερά λόγια του Ευαγγελίου, πήγε στον τόπο που όρισε ο Σουλτάνος, έκαμε θερμή προσευχή και δέηση στον Κύριο ημών Ιησού Χριστό, θυμίασε προς την κατεύθυνση του βουνού, έκαμε το σταυρό του και είπε: «Μέγα το όνομα της Αγίας Τριάδος, εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος», και απευθυνόμενος στο βουνό     είπε, σύμφωνα με τα ιερά λόγια του Ευαγγελίου, εν ονόματι του Κυρίου Ιησού Χριστού, σήκω από το μέρος αυτό που είσαι και να πας να σταθείς στην απέναντι παραλία του λιμανιού. Με το λόγο αυτό του Πατριάρχη, σηκώθηκε το βουνό στον αέρα για να πάει και να σταθεί εκεί, που εν ονόματι του Χριστού, το διέταξε ο Πατριάρχης. Ο Σουλτάνος, άμα είδε το βουνό να σηκώνεται, νόμισε πως θάπεφτε πάνω τους και από τον πολύ φόβο και τρόμο που τον έπιασε, άρχισε να φωνάζει: «Ντούρ – νταγ, Ντούρ – νταγ», δηλαδή, πες του να σταματήσει, και το βουνό, με προσταγή και πάλι του Πατριάρχη, σχίστηκε σε τρία κομμάτια και έπεσε στη θάλασσα, εκεί ακριβώς που μέχρι σήμερα βρίσκεται, στην είσοδο του λιμανιού της Αλεξάνδρειας.)

απέστειλε εκεί, το 1486 μ.Χ., ίσως τον μόνο άνθρωπο που εμπιστευόταν απόλυτα και που διακρινόταν για την σοφία και την αρετή του, τον Επίσκοπο Λητής και Ρεντίνης Ακάκιο, που τον ευλαβείτο και σεβόταν πολύ, μαζί με τον υποτακτικό του, τον Άγιο Θεόφιλο, και μια ομάδα ακόμη κληρικών, για να μάθουν καταλεπτώς και να πληροφορηθούν καλύτερα, διά της ακοής και των οφθαλμών τα γενόμενα. Μετέφεραν δε γράμμα του Νήφωνος προς τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας Άγιο Ιωακείμ τον Πάνυ,  όπου ευχαριστούσε τον Κύριο, που επήκουσε τις προσευχές του Ιωακείμ και ενήργησε διά τρόπου θαυμαστού τα μεγάλα αυτά θαύματα.

Αυτά είναι δύο «διαμάντια» της ιστορίας,   η ξυνωρίς  των πνευματοφόρων ανδρών,  που συνέβαλαν στην υπεράσπιση και  θεμελίωση της Ορθοδοξίας και δόξασαν την τότε μικρή Επισκοπή  Λητής και Ρεντίνης.

Από τότε μέχρι σήμερα  πολλά άλλαξαν. Ο «αντικείμενος»  που εχθρεύεται την Ορθοδοξία, διαβρώνει  και στρεβλώνει το φρόνημα των επισκόπων της.

Φιλαρχία, φιλοδοξία, φιλαργυρία, φιλοκτημοσύνη,  σαν σαράκι κατατρώγουν το δένδρο της Ορθοδοξίας.

Η διοικούσα εκκλησία αψηφά προτροπές και συμβουλές Αγίων, εντολές και κανόνες των Πατέρων  της Εκκλησίας, Οικουμενικές  Συνόδους, το ίδιο το Ευαγγέλιο.

Αλαζονεία  και ανεπάρκεια χαρακτηρίζει μεγάλο ποσοστό της ιεραρχίας. Ανυπάκουο στην Παράδοση της Εκκλησίας μας,  αλλοιώνει το δόγμα, ανοίγοντας την κερκόπορτα της Ορθοδοξίας. 

Ψευδοσύνοδοι, στήριξη σχισμάτων, πολιτική, διπλωματία, εκφοβισμός, διώξεις, υποταγή στη νέα τάξη πραγμάτων,  είναι ο νέος χαρακτήρας, ο νέος τρόπος μιας άλλης «Ορθοδοξίας». Κληρικοί που απειλούν τηλεφωνικά, που εκφοβίζουν πνευματικούς ανθιστάμενων στην αίρεση αδελφών, επίσκοποι που λοιδορούν.

Αυτή η νέα δαιμονική τάση, που θυσιάζει και τον ίδιο το Χριστό στο βωμό μιας  κίβδηλης  αγάπης.   

Όμως η ιστορία πέρα απ’ τις λαμπρές σελίδες της, έχει και τις σκοτεινές της (ή έστω ατυχείς) στιγμές.

Δεν ευχαριστεί το ποίμνιο, τα πεπραγμένα της Μητρόπολης Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνης των τελευταίων χρόνων.

1) Γεννά ερωτήματα μεγάλα η ύπαρξη (κρυφίως αρχικά) της  Angela Berlis καθηγήτρια του Τμήματος Παλαιοκαθολικής Θεολογίας του Πανεπιστημίου της Βέρνης αλλά και ιέρειας της αίρεσης  των Παλαιοκαθολικών.  Παρ’ όλες τις διαψεύσεις της Μητρόπολης  ήρθε και μίλησε. Σε ποιους; Μα σε κληρικούς και   ιερομονάχους. Τι πνευματικό είχε να προσφέρει;

Χάθηκαν οι Ορθόδοξοι ακαδημαϊκοί, οι καλοί επίσκοποι ή και πρεσβύτεροι  ανά την υφήλιο, οι ιεραπόστολοι,  οι γεροντάδες και oι γερόντισσες;

Και που έλαβε χώρα αυτή η εκδήλωση; Μα στο ένδοξο Επισκοπείο της Λητής.

Και αν δεν αποτελούσε η επίσκεψη της ιέρειας, επιμορφωτική αποστολή προς τη Μητρόπολη -όπως έντρομη διατείνεται η Μητρόπολη- αλλά εντάσσετε σε εκδήλωση μεταπτυχιακών σπουδών του Α.Π.Θ., προκύπτει ένα ερώτημα. Δίνει η επίσημη εκκλησία   βήμα σε αιρετικούς, υποβοηθά  και «σπονσοράρει» προγράμματα σπουδών που προβάλλουν και προωθούν αίρεση; Μήπως κάτι θα δούμε στο μέλλον και με προγράμματα ισλαμικών σπουδών;

2) Παρέκκλιση απ’ το Ευαγγέλιο δεν αποτελεί οποιοσδήποτε τρόπος  βάφτισης πέρα απ’ την κατάδυση στο νερό; Για παράδειγμα η βάφτιση με κανάτα ομοιάζει με ορθόδοξη βάφτιση ή περισσότερο με παπικό ραντισμό; Ti καινοτομία (και κενοτομία ) αποτελεί κάτι τέτοιο ; Τι σημαίνει το ρήμα βαπτίζω; Βυθίζω σε νερό ή σε άλλο υγρό, εμβαπτίζω.

Η Αγία Γραφή βοά:

«καὶ βαπτισθεὶς ὁ Ἰησοῦς ἀνέβη εὐθὺς ἀπὸ τοῦ ὕδατος· καὶ ἰδοὺ ἀνεῴχθησαν αὐτῷ οἱ οὐρανοί, καὶ εἶδε τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ καταβαῖνον ὡσεὶ περιστερὰν καὶ ἐρχόμενον ἐπ᾿ αὐτόν·»(Ματθ. 3,16)

«πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος,»(Ματθ. 28,19)

«ὁ πιστεύσας καὶ βαπτισθεὶς σωθήσεται, ὁ δὲ ἀπιστήσας κατακριθήσεται.»(Μαρκ. 16,16)

 «Πέτρος δὲ ἔφη πρὸς αὐτούς· μετανοήσατε, καὶ βαπτισθήτω ἕκαστος ὑμῶν ἐπὶ τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ Χριστοῦ εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν, καὶ λήψεσθε τὴν δωρεὰν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος»(Πραξ. 2,38)

«ὅτε δὲ ἐπίστευσαν τῷ Φιλίππῳ εὐαγγελιζομένῳ τὰ περὶ τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ ὀνόματος Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἐβαπτίζοντο ἄνδρες τε καὶ γυναῖκες.»(Πραξ. 8,12)

«συνταφέντες αὐτῷ ἐν τῷ βαπτίσματι, ἐν ᾧ καὶ συνηγέρθητε διὰ τῆς πίστεως τῆς ἐνεργείας τοῦ Θεοῦ τοῦ ἐγείραντος αὐτὸν ἐκ τῶν νεκρῶν.»(Κολ. 2,12)

O Απόστολος Φίλιππος κατέβηκε με τον ευνούχο μέσα στο ύδωρ για να τον βαφτίσει στο όνομα της Αγίας Τριάδος:

«καὶ ἐκέλευσε στῆναι τὸ ἅρμα, καὶ κατέβησαν ἀμφότεροι εἰς τὸ ὕδωρ, ὅ τε Φίλιππος καὶ ὁ εὐνοῦχος, καὶ ἐβάπτισεν αὐτόν»(Πραξ. 8,38)

Γιατί ο Ιωάννης ο Βαπτιστής βάφτιζε εκεί που βάφτιζε; Διότι είχε νερά περισσότερα απ’αυτά που χωρούν σε μια μικρή κανάτα και μπορούσε να τελέσει ορθά το Μυστήριο:

«ἦν δὲ καὶ Ἰωάννης βαπτίζων ἐν Αἰνὼν ἐγγὺς τοῦ Σαλείμ, ὅτι ὕδατα πολλὰ ἦν ἐκεῖ, καὶ παρεγίνοντο καὶ ἐβαπτίζοντο·»(Ιω. 3,23)

3) Πολλοί αδελφοί που αγωνιούν και αγωνίζονται ενάντια στον λυμεώνα του Οικουμενισμού της τελευταίας παναίρεσης (κατά τον Άγιο Ιουστίνο Πόποβιτς και τον γέροντα Αθανάσιο Μυτιλιναίο ) χαρακτηρίζονται ως «θολολόγοι» τουτέστιν  ψευτοθεολόγοι που θολώνουν μυαλά ή έχουν θολωμένο νου.

4) Υπάρχει σαφής καταπάτηση κανόνων της εκκλησίας. Πότε; Mα όταν χειροτονείται ιερέας ή ιερομόναχος ένα πρώην μάντης (αστρολόγος).  

Δεν μας λέει ο ΛΣΤ´ κανόνας της ἐν Λαοδικείᾳ Τοπικῆς Συνόδου

  « Ὅτι οὐ δεῖ ἱερατικοὺς ἢ κληρικούς, μάγους ἢ ἐπαοιδοὺς εἶναι, ἢ μαθηματικούς, ἢ ἀστρολόγους, ἢ ποιεῖν τὰ λεγόμενα φυλακτήρια, ἅτινά ἐστι δεσμωτήρια τῶν ψυχῶν αὐτῶν. Τοὺς δὲ φοροῦντας, ῥίπτεσθαι ἐκ τῆς ἐκκλησίας ἐκελεύσαμεν.»

Δεν αποτελεί κώλυμα ιεροσύνης η πρότερη ενασχόληση με την αστρολογία και τη μαντεία;

Επειδή παραλληλίστηκε η μετάνοια του ληστή (που δεν χειροτονήθηκε ποτέ πρεσβύτερος) και η σωτηρία του απ’ τον Κύριο, η πόρνη και ο  τελώνης, καθώς και ο  Άγιος Κυπριανός με το εν λόγω συμβάν,  έχω να πω το εξής: εάν δεν υπάρχει «θεοσημία»  για εξαίρεση στους κανόνες, τότε ακολουθούμε με ταπείνωση και συστολή τις αποφάσεις των πνευματοφόρων Πατέρων της εκκλησίας. Για το ατυχές παράδειγμα του Αποστόλου Παύλου  και την εκλογή του απ’ τον ίδιο τον Κύριο ως όργανο μετάδοσης του Ευαγγελίου, ο λογισμός μου, μου λέει,  ότι μόνο ο ίδιος ο Κύριος μπορεί να παρεκκλίνει εάν κρίνει απ’ τις Οικουμενικές Συνόδους  και τους λόγους των Αγίων. Ο Θεός δεν διαψεύδει ούτε Πατέρες, ούτε Αγίους,  ούτε Οικουμενικές Συνόδους.

Επίσης Σεβασμιότατε κάποιος ψεύδεται.

Ο κος Χορταρέας διαψεύδει την χειροτονία του και βεβαιώνει ότι θα γίνει στο μέλλον, τη στιγμή που εσείς τη βεβαιώνετε. Θέλω να πιστεύω ότι η δήλωσή σας είναι η ακριβής. Τότε πως μπορεί να χειροτονηθεί ιερομόναχος ένας που ψεύδεται λίγο πριν τη χειροτονία του;

Επειδή Σεβασμιότατε, ακολουθώντας πιστεύω  τους κανόνες (2)  της εκκλησίας μας,  δεν θα δεχθείτε οποιαδήποτε πιθανή μετάθεσή σας στο μέλλον, παρακαλώ θερμά,  ανανήψτε, στηρίξτε την Ορθοδοξία μας κι αφουγκραστείτε τις προτροπές και τους κανόνες των Πατέρων και των Αγίων της Εκκλησίας μας και γράψτε λαμπρή ιστορία, μιμούμενος τους Άγιους Επισκόπους Ακάκιο και Δαμασκηνό. 

(1) Φώτιος Μιχαήλ–Αρθρογραφία : « Ο Άγιος Δαμασκηνός ο Στουδίτης Επίσκοπος Λητής και Ρεντίνης και η αποστολή στην Ουκρανία»

(2)  Μεταξύ των πολλών Κανόνων θα ήθελα να αναφέρω τον κα’ κανόνα της Συνόδου της Αντιοχείας όπου λέγεται:

«Επίσκοπον από παροικίας ετέρας εις ετέραν μη μεθίστασθαι, μήτε αυθαιρέτως επιρρίπτοντα εαυτόν, μήτε υπό λαών εκβιαζόμενον, μήτε υπό Επισκόπων αναγκαζόμενον. Μένειν δε εις ήν εκληρώθη υπό του Θεού εξ αρχής Εκκλησίαν, και μη μεθίστασθαι αυτής, κατά τον ήδη πρότερον περί τούτου εξενεχθέντα όρον».  Κατά την ερμηνεία του Κανονολόγου Αριστηνού: «Επίσκοπος και υπό λαών βιαζόμενος και υπό επισκόπων αναγκαζόμενος, μη μεθιστάσθω εις παροικίαν ετέραν. Απαγορεύεται καθόλου των Επισκόπων η μετάθεσις, καν υπό του λαού, καν υπό επισκόπου μεταπεσείν εις ετέραν παροικίαν βιάζωνται». Αν προσκομίζωνται κανόνες στους οποίους γίνεται λόγος για μετάθεση, όταν υπάρχουν ειδικοί λόγοι και με διάφορες προϋποθέσεις, πρέπει να γνωρίζουμε ότι αυτό, κατά τις ερμηνείες κανονολόγων, αναφέρεται στην προς καιρό μετάβαση κάποιου επισκόπου σε μια άλλη επισκοπή για διδασκαλία, λόγω υπάρξεως σοβαρού προβλήματος και όχι σε μόνιμη μετάθεση. Έτσι εξηγείται και ο ιδ’ Κανόνας των Αγίων Αποστόλων: «Ἐπίσκοπον μὴ ἐξεῖναι καταλείψαντα τὴν ἑαυτοῦ παροικίαν ἑτέρᾳ ἐπιπηδᾶν, κἂν ὑπὸ πλειόνων ἀναγκάζηται, εἰ μή τις εὔλογος αἰτία ᾖ, τοῦτο βιαζομένη αὐτὸν ποιεῖν, ὡς πλέον τι κέρδος δυναμένου αὐτοῦ τοῖς ἐκεῖσε λόγῳ εὐσεβείας συμβάλλεσθαι· καὶ τοῦτο δὲ οὐκ ἀφ᾿ ἑαυτοῦ, ἀλλὰ κρίσει πολλῶν ἐπισκόπων, καὶ παρακλήσει μεγίστῃ.»