Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΠΟΝΗΡΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΤΩΝ ΣΑΔΔΟΥΚΑΙΩΝ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΝΕΚΡΩΝ
ΚΑΙ ΤΗ ΘΑΥΜΑΣΤΗ ΑΠΟΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ
[Ὑπομνηματισμὸς τῶν ἐδαφίων Ματθ.22,23-33]
Ὅταν ἄκουσαν οἱ Φαρισαῖοι τὴν ἀπάντηση τοῦ Κυρίου σχετικὰ μὲ τὴν καταβολὴ τῶν φόρων στὸν Καίσαρα καὶ τὴν ἀπόδοση τιμῶν στὸν Θεό, ἀποστομώθηκαν καὶ θαύμασαν τὴν σοφία Του[βλ. Ματθ. 22,22:«Καὶ ἀκούσαντες, ἐθαύμασαν(:καὶ ὅταν ἄκουσαν τὴν ἀπάντηση, θαύμασαν)»]. Βέβαια ἔπρεπε νὰ πιστέψουν καὶ νὰ ἐκπλαγοῦν ἀπὸ τὰ λόγια Του, καθόσον τοὺς ἔδωσε δείγματα τῆς θεότητάς Του καὶ μέ τὸ ὅτι τοὺς ἀπεκάλυψε τὰ μυστικὰ σχέδιά τους καὶ μέ το ὅτι τοὺς ἀποστόμωσε μὲ ἐπιείκεια. Τί λοιπόν; Πίστεψαν; Καθόλου· ἀλλὰ «ἀφέντες αὐτὸν, ἀπῆλθον(:Τὸν ἄφησαν τότε κι ἔφυγαν)»· καὶ μετὰ ἀπὸ αὐτοὺς Τὸν πλησίασαν οἱ Σαδουκκαῖοι.
Πόση, ἀλήθεια, ἀνοησία! Μετὰ τὴν ἀποστόμωση τῶν Φαρισαίων ἐπιτίθενται ἐναντίον Του οἱ Σαδδουκαῖοι, ἐνῶ θὰ ἔπρεπε νὰ γίνουν διστακτικότεροι. Ἀλλὰ τέτοια εἶναι ἡ θρασύτητα, εἶναι πρᾶγμα ἀναίσχυντο καὶ γεμᾶτο ἀπὸ αὐθάδεια καὶ ἐπιχειρεῖται καὶ ἀπὸ τοὺς ἀδύνατους ἀκόμη. Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸν καὶ ὁ εὐαγγελιστής, γεμᾶτος ἀπὸ ἔκπληξη γιὰ τὴν ἀνοησία τους αὐτή, ἐπισημαίνει αὐτὴ τὴ θρασύτητά τους μὲ τοὺς λόγους ὅτι «Ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ, προσῆλθον αὐτῷ Σαδδουκαῖοι (:τὴν ἴδια ἐκείνη ἡμέρα Τὸν πλησίασαν οἱ Σαδδουκαῖοι)». «Ἐν ἐκείνῃ». Ποιὰν δηλαδή; Τὴν ἴδια ἡμέρα ποὺ ἔλεγξε τὴν κακουργία τῶν Φαρισαίων καὶ κατατρόπωσε αὐτοὺς μὲ τὴν ἀποστομωτικὴ ἀπάντηση ποὺ τοὺς ἔδωσε.
Καὶ ποιοὶ ἦταν αὐτοὶ οἱ Σαδδουκαῖοι; Ἄλλη ἰουδαϊκὴ αἵρεση, παραπλήσια τῶν Φαρισαίων, κατὰ πολὺ κατώτερη ὅμως ἀπὸ αὐτήν, καθὼς οἱ Σαδδουκαῖοι δὲν πίστευαν οὔτε στὴν ἀνάσταση, οὔτε στοὺς ἀγγέλους, οὔτε στὸ Ἅγιο πνεῦμα. Διότι αὐτοὶ ἦταν περισσότερο ὑλιστὲς καὶ ἦταν προσκολλημένοι στὰ σωματικὰ πράγματα.
Πράγματι ὑπῆρχαν πολλὲς αἱρέσεις μεταξὺ τῶν Ἰουδαίων, καὶ γιὰ τὸν λόγο αὐτὸν ὁ Παῦλος λέει: «προγινώσκοντές με ἄνωθεν, ἐὰν θέλωσι μαρτυρεῖν, ὅτι κατὰ τὴν ἀκριβεστάτην αἵρεσιν τῆς ἡμετέρας θρησκείας ἔζησα Φαρισαῖος(:αὐτοὶ μὲ γνωρίζουν ἀπὸ παλιά, ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τῆς ἐκπαιδεύσεως καὶ τῶν σπουδῶν μου στὴν Ἱερουσαλήμ. Κι ἂν θέλουν, μποροῦν νὰ μαρτυρήσουν καὶ νὰ βεβαιώσουν ὅτι ἔζησα καὶ συμπεριφέρθηκα σύμφωνα μὲ τίς ἀρχὲς καὶ τίς παραδόσεις τῆς πιὸ αὐστηρῆς παρατάξεως τῆς θρησκεία μας. Ἔζησα δηλαδὴ καὶ πολιτεύθηκα ὡς Φαρισαῖος)»[Πράξ.26,5].
Καὶ δὲν λένε μὲν τίποτα κατευθεῖαν περὶ ἀναστάσεως, ἀλλὰ πλάθουν κάποια φανταστικὴ ὑπόθεση καὶ προβάλλουν, κατὰ τὴν γνώμη μου, κάποιο πρᾶγμα ποὺ δὲν συνέβῃ, μὲ τὴν ἐλπίδα ὅτι θὰ Τὸν φέρουν σὲ ἀμηχανία, καὶ ἐπιδιώκοντας νὰ ἀνατρέψουν καὶ τὰ δύο καί τὸ ὅτι θὰ γίνει ἀνάσταση καὶ ὅτι ἡ ἀνάσταση θὰ εἶναι τέτοιου εἴδους.
Πάλι ἐπίσης καὶ αὐτοὶ Τὸν προκαλοῦν μὲ κάποια δῆθεν ἠπιότητα, λέγοντας: «Διδάσκαλε, Μωσῆς εἶπεν· Ἐάν τίς ἀποθάνῃ μὴ ἔχων τέκνά, ἐπιγαμβρεύσει ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, καὶ ἀναστήσει σπέρμα τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ (:Διδάσκαλε, ὁ Μωυσῆς εἶπε: ''Ἄν κανεὶς πεθάνει χωρὶς νὰ ἀποκτήσει παιδιά, πρέπει ὁ ἀδελφός του νὰ νυμφευτεῖ τὴ χήρα γυναῖκα του καὶ νὰ κάνει ἀπογόνους γιὰ τὸν νεκρὸ ἀδελφό του''). Ἦσαν δὲ παρ᾿ ἡμῖν ἑπτὰ ἀδελφοί· καὶ ὁ πρῶτος γαμήσας ἐτελεύτησε, καὶ μὴ ἔχων σπέρμα, ἀφῆκε τὴν γυναῖκα αὐτοῦ τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ(:Ἦταν λοιπὸν μεταξύ μας ἑπτὰ ἀδελφοί. Καὶ ὁ πρῶτος, ἀφοῦ ἦλθε σὲ γάμο, πέθανε. Καὶ ἐπειδὴ δὲν εἶχε παιδιά, ἄφησε τὴ γυναῖκα του στὸν ἀδελφὸ του)· ὁμοίως καὶ ὁ δεύτερος, καὶ ὁ τρίτος, ἕως τῶν ἑπτά (:Μὲ τὸν ἴδιο τρόπο κι ὁ δεύτερος κι ὁ τρίτος νυμφεύθηκαν τὴν ἴδια γυναῖκα, μέχρι ποὺ τὴν πῆραν γιὰ σύζυγο καὶ οἱ ἑπτὰ). ὕστερον δὲ πάντων ἀπέθανε καὶ ἡ γυνή(:Καὶ ὕστερα ἀπ᾿ ὅλους πέθανε καὶ ἡ γυναῖκα). ἐν τῇ οὖν ἀναστάσει, τίνος τῶν ἑπτὰ ἔσται ἡ γυνή; πάντες γὰρ ἔσχον αὐτήν(:Κατὰ τὴν ἀνάσταση λοιπὸν σὲ ποιόν ἀπὸ τοὺς ἑπτὰ ἄνδρες θὰ ἀνήκει ὡς σύζυγος ἡ γυναῖκα; Διότι ὅλοι τὴν εἶχαν σύζυγο)»[Ματθ.22,23-28].
Πρόσεχε ποὺ τοὺς ἀπαντᾷ ὡς Διδάσκαλος· διότι ἂν καὶ Τὸν πλησίασαν ἀπὸ πονηρία, ἀλλὰ ὅμως ἡ ἐρώτησή τους ἦταν ἐρώτηση ἀγνοίας. Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ λοιπὸν δὲν τοὺς ὀνομάζει ὑποκριτές.
Στὴ συνέχεια, γιὰ νὰ μὴν τοὺς κατηγορήσει ἐπειδὴ οἱ ἑπτὰ ἀδελφοὶ ἔλαβαν μιὰ γυναῖκα, ἀναφέρουν καὶ τὸν Μωυσῆ· ἂν καὶ βέβαια, ὅπως προανέφερα ἦταν, κατὰ τὴ γνώμη μου φανταστικὴ ὑπόθεση. Διότι δὲν θὰ ἦταν δυνατὸν νὰ τὴν νυμφευθεῖ ὁ τρίτος, βλέποντας τοὺς δύο πρώτους νυμφίους νὰ πεθαίνουν, ἀλλὰ καὶ ἂν τὸ ἔκανε ὁ τρίτος, δὲν θὰ τὸ ἔκανε ὁ τέταρτος, οὔτε καὶ ὁ πέμπτος καὶ ἂν δὲν τὸ ἔκαναν αὐτοί, κατὰ ἕνα μεγαλύτερο λόγο δὲν θὰ τὴν νυμφευόταν ὁ ἕκτος ἢ ὁ ἕβδομος, ἀλλὰ θὰ θεωροῦσαν τὴν γυναῖκα σημαδιακὴ καὶ ὅτι κακὴ τύχη ἔφερνε σὲ ὅποιον τὴν νυμφευόταν. Διότι τέτοιοι εἶναι Ἰουδαῖοι. Ἐὰν βέβαια αὐτὸ συμβαίνει τώρα σὲ πολλούς, πολὺ περισσότερο συνέβαινε τότε σὲ ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι πολλὲς φορὲς καὶ χωρὶς νὰ συμβεῖ αὐτό, ἀπέφευγαν τὴν συνοίκηση αὐτοῦ τοῦ εἴδους, καὶ ὅλα αὐτὰ τὴν στιγμὴ ποὺ τοὺς ὑποχρέωνε ὁ νόμος. Ἔτσι λοιπὸν ἡ Ρούθ, ἡ Μωαβίτισσα ἐκείνη γυναῖκα, ἔλαβε ἄντρα της τὸν μακρινὸ συγγενῆ της, καὶ ἡ Θάμαρ πάλι γιὰ τὸν ἴδιο λόγο ἐξαναγκάστηκε νὰ κλέψει σπέρμα ἀπὸ τὸν πεθερό της.
Καὶ γιὰ ποιόν λόγο δὲν ἔπλασαν μὲ τὴν φαντασία τους δύο ἢ τρεῖς, ἀλλὰ ἑπτὰ ἀδελφούς; Μὲ σκοπὸ νὰ γελοιοποιήσουν ὅπως νόμιζαν, σὲ πολὺ μεγάλο βαθμὸ τὴν ἀνάσταση. Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸν καὶ λέγουν ὅτι «ὅλοι τὴ νυμφεύτηκαν», ὥστε νὰ Τὸν ὁδηγήσουν σὲ ἀμηχανία.
Ποιά ἀπάντηση λοιπὸν δίνει ὁ Χριστός; Δίνει ἀπάντηση καὶ πρὸς τὰ δύο, καὶ συγκεντρώνει τὴν προσοχή Του ὄχι στὰ λόγιά τους, ἀλλὰ στὶς σκέψεις τους, καὶ πάντοτε φέρνει στὸ φῶς τὰ ἀπόκρυφα σχέδιά τους, ἄλλοτε μὲ τὸ νὰ γελοιοποιεῖ αὐτά, καὶ ἄλλοτε μὲ τὸ νὰ ἀφήνει τὸν ἔλεγχο στὴν συνείδηση αὐτῶν ποὺ Τὸν ρωτοῦν. Πρόσεχε λοιπὸν ἐδῶ πῶς ἀποδεικνύει καὶ τὰ δύο, καὶ ὅτι θὰ συμβεῖ ἀνάσταση καὶ ὅτι δὲν θὰ εἶναι ἡ ἀνάσταση τέτοια ὅπως τὴν φαντάζονται αὐτοί.
Τί λέγει δηλαδή; «Πλανᾶσθε, μὴ εἰδότες τὰς γραφὰς, μηδὲ τὴν δύναμιν τοῦ Θεοῦ(: Ὁ Ἰησοῦς τότε τοὺς ἀποκρίθηκε: ''Βρίσκεστε σὲ πλάνη καὶ δὲν γνωρίζετε οὔτε τίς Γραφές, οἱ ὁποῖες δὲν ὑποστηρίζουν ὑλιστικὲς καὶ παχυλὲς ἀντιλήψεις γιὰ τὴν ἀνάσταση, ὅπως ἐσεῖς τὴν φαντάζεστε, οὔτε τὴ δύναμη τοῦ Θεοῦ, γιὰ τὴν ὁποία τίποτε δὲν εἶναι ἀδύνατο ἢ δύσκολο)»[Ματθ.22,29].
Ἐπειδὴ δηλαδὴ προβάλλουν τὸν Μωυσῆ καὶ τὸν μωσαϊκὸ νόμο ὡς δῆθεν γνῶστες του, ἀποδεικνύει ὅτι τὸ ἐρώτημα αὐτὸ εἶναι κατεξοχὴν δεῖγμα ἄγνοιας τῶν Γραφῶν. Διότι ἐξαιτίας αὐτοῦ ἔφτασαν στὸ σημεῖο νὰ Τὸν πειράζουν, καὶ ἐκ τούτου, ὅτι δηλαδὴ δὲν γνωρίζουν τίς γραφὲς καὶ ἐκ τοῦ ὅτι δηλαδὴ δὲν γνωρίζουν ὅπως πρέπει τὴ δύναμη τοῦ Θεοῦ. «Τί τὸ ἀξιοθαύμαστο λοιπόν», λέγει, «ἐὰν πειράζετε Ἐμένα, Τὸν ὁποῖο δὲν γνωρίζετε ἀκόμα, κατὰ τὴν ὁποία στιγμὴ δὲν γνωρίζετε οὔτε καὶ τὴν δύναμη τοῦ Θεοῦ, τῆς ὁποίας τόση ἀπόδειξη ἔχετε λάβει καὶ δὲν τὴν γνωρίσατε οὔτε ἀπὸ τίς κοινὲς ἔννοιες, οὔτε ἀπὸ τίς Γραφές· μολονότι βέβαια καὶ ἡ κοινὴ λογικὴ παρέχει αὐτὴ τὴν δυνατότητα γνώσεως ὅτι δηλαδὴ στὸν Θεὸ θὰ εἶναι τὰ πάντα δυνατά».
Καὶ κατὰ πρῶτον μὲν ἀπαντᾷ στὴν ἐρώτησή τους. Ἐπειδὴ δηλαδὴ αὐτὸ ἦταν ἡ αἰτία ὅτι δὲν πίστευαν στὴν ἀνάσταση, τὸ ὅτι νόμιζαν ὅτι ἦταν τέτοια ἡ κατάσταση τῶν πραγμάτων, κατ᾿ ἀρχὴν θεραπεύει τὴν αἰτία τῆς ἀπιστίας καὶ ἔπειτα τὴν συνέπεια αὐτῆς (διότι ἀπὸ αὐτὸ προέρχεται καὶ τὸ νόσημα) καὶ δείχνει τὸν τρόπο τῆς ἀνάστασης. Διότι λέγει «οἱ υἱοὶ τοῦ αἰῶνος τούτου γαμοῦσι καὶ ἐκγαμίζονται(:Αὐτοὶ ποὺ ζοῦν στὴ ζωὴ αὐτὴ καὶ εἶναι παιδιὰ τοῦ πρόσκαιρου αὐτοῦ κόσμου, αὐτοὶ παντρεύονται καὶ ἔπειτα παντρεύουν καὶ τοὺς ἀπογόνους τους)·οἱ δὲ καταξιωθέντες τοῦ αἰῶνος ἐκείνου τυχεῖν καὶ τῆς ἀναστάσεως τῆς ἐκ νεκρῶν οὔτε γαμοῦσιν οὔτε γαμίζονται, οὔτε γὰρ ἀποθανεῖν ἔτι δύνανται· ἰσάγγελοι γὰρ εἰσι καὶ υἱοὶ εἰσι τοῦ Θεοῦ, τῆς ἀναστάσεως υἱοὶ ὄντες(:Ὅσοι ὅμως ἀξιωθοῦν νὰ ἀπολαύσουν τὸν μελλοντικὸ καὶ οὐράνιο ἐκεῖνον αἰῶνα καὶ κόσμο καὶ νὰ ἀναστηθοῦν ἔνδοξα ἀπὸ τοὺς νεκρούς, οὔτε οἱ ἴδιοι θὰ παντρεύονται, οὔτε θὰ παντρεύουν τοὺς ἀπογόνους τους. Ἀλλὰ καὶ δὲν θὰ ὑπάρχει ἡ ἀνάγκη τοῦ γάμου. Διότι ἕνας ἀπὸ τοὺς σκοποὺς τοῦ γάμου εἶναι νὰ προλάβει τὴν ἐξάλειψη τοῦ ἀνθρωπίνου γένους ἀπὸ τὸν θάνατο. Στὴν ἄλλη ζωὴ ὅμως δὲν θὰ ὑπάρχει ἡ ἀνάγκη τοῦ γάμου, διότι οἱ ἄνθρωποι ἐκεῖ πλέον δὲν θὰ εἶναι δυνατὸν νὰ πεθάνουν, ἀφοῦ θὰ ἔχουν φύσῃ ἄφθαρτη καὶ ἀθάνατη, ὅπως οἱ ἄγγελοι, καὶ θὰ εἶναι υἱοὶ τοῦ Θεοῦ. Διότι τὰ σώματά τους δὲν θὰ προέρχονται ἀπὸ σαρκικὴ γέννηση, ἀλλὰ θὰ ξαναγεννηθοῦν μὲ τὴν ἀνάσταση, ποὺ θὰ πραγματοποιήσει ἡ ἄμεση ἐπέμβαση τοῦ Θεοῦ καὶ ὄχι ἡ παρέμβαση σαρκικῶν γονέων)» [Λουκᾶ 20,36]. Ἐὰν λοιπὸν δὲν νυμφεύονται, εἶναι περιττὴ ἡ ἐρώτηση. Βέβαια, εἶναι ἄγγελοι ὄχι ἐπειδὴ δὲν νυμφεύονται, ἀλλὰ ἐπειδὴ ζοῦν ὡς ἄγγελοι, γι᾿ αὐτὸ δὲν νυμφεύονται.
Μὲ τὴν ἀπάντησή Του αὐτὴ καὶ πολλὰ ἄλλα ἀναίρεσε, τὰ ὁποῖα ὅλα μαζὶ ὑπαινίχθηκε ὁ Παῦλος μὲ ἕνα λόγο του ὡς ἑξῆς: «Παράγει γὰρ τὸ σχῆμα τοῦ κόσμου τούτου(:ἡ ἐξωτερικὴ μορφὴ τοῦ κόσμου αὐτοῦ περνᾷ καὶ χάνεται σὰν σκιά)»[Α΄Κορ.7,31]. Καὶ μὲ αὐτὰ ποὺ εἶπε ὡς ἀπάντηση στοὺς Σαδδουκαίους ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστὸς φανέρωσε μὲν τί λογῆς θὰ εἶναι ἡ ἀνάσταση, ἀποδεικνύει ὅμως ὅτι ὑπάρχει καὶ ἀνάσταση. Μολονότι βέβαια ἀποδεικνύεται μὲ τοὺς λόγους Του αὐτοὺς καὶ αὐτό, ἀλλὰ ὅμως ἐπεκτείνει τὸν λόγο Του καὶ προσθέτει καὶ στὴ συνέχεια καὶ ἄλλα λόγια. Διότι δὲν σταμάτησε μόνο στὸ ἐρώτημά τους, ἀλλὰ προχώρησε καὶ στὶς ἀπόκρυφες σκέψεις τους. Ἔτσι ὅταν δὲν εἶναι πολὺ μεγάλη ἡ κακουργία τους, ἀλλὰ Τὸν ρωτοῦν ἀπὸ ἄγνοια, τοὺς διδάσκει τότε ἐκτεταμένα, ὅταν ὅμως ρωτοῦν ἀπὸ κακία καὶ μόνο, τότε δὲν ἀπαντᾷ οὔτε στὶς ἐρωτήσεις τους.
Καὶ πάλι τοὺς ἀποστομώνει ἀπὸ τὰ γραφόμενα τοῦ Μωυσῆ, ἐπειδὴ καὶ ἐκεῖνοι προέβαλαν τὸν Μωυσῆ, καὶ λέγει «Περὶ δὲ τῆς ἀναστάσεως τῶν νεκρῶν, οὐκ ἀνέγνωτε τὸ ῥηθὲν ὑμῖν ὑπὸ τοῦ Θεοῦ, λέγοντος·(:Γιὰ τὴν ἀνάσταση ὅμως τῶν νεκρῶν δὲν διαβάσατε ἐκεῖνο ποὺ σᾶς εἶπε ὁ Θεὸς πολλὰ χρόνια μετὰ τὸν θάνατο τῶν τριῶν πατριαρχῶν): «Ἐγώ εἰμι ὁ Θεὸς ᾿Αβραὰμ, καὶ ὁ Θεὸς ᾿Ισαὰκ, καὶ ὁ Θεὸς Ἰακώβ;» οὐκ ἔστιν ὁ Θεὸς, Θεὸς νεκρῶν, ἀλλὰ ζώντων(:'' Ἐγὼ εἶμαι ὁ Θεὸς τοῦ Ἀβραὰμ καὶ ὁ Θεὸς τοῦ Ἰσαὰκ καὶ ὁ Θεὸς τοῦ Ἰακώβ''; δὲν εἶναι ὁ Θεός, Θεὸς νεκρῶν, ποὺ κατάντησαν σὲ ἀνυπαρξία, ὅπως φαντάζεστε ἐσεῖς, ἀλλὰ εἶναι Θεὸς ζωντανῶν. Καὶ οἱ πατριάρχες λοιπόν, ἂν καὶ εἶναι πεθαμένοι, ζοῦν)»[Ἔξ.3,6].
Δὲν εἶναι Θεὸς ἀνύπαρκτων καὶ ποὺ ἐξαφανίσθηκαν ἅπαξ δια παντὸς καὶ ποὺ δὲν πρόκειται νὰ ἀναστηθοῦν. Διότι δὲν εἶπε «Ἤμουν» ἀλλά, «Εἶμαι» «εἶμαι Θεὸς αὐτῶν ποὺ ὑπάρχουν καὶ ποὺ εἶναι ζωντανοί». Διότι ὅπως ἀκριβῶς ὁ Ἀδὰμ ἂν καὶ ἔζησε κατὰ τὴν ἡμέρα ποὺ ἔφαγε ἀπὸ τὸν καρπὸ τοῦ ἀπαγορευμένου δέντρου, ὅμως ἀργότερα πέθανε σύμφωνα μὲ τὴν ἀπόφαση τοῦ Θεοῦ, ἔτσι καὶ αὐτοί, ἂν καὶ εἶχαν πεθάνει, ζοῦσαν μὲ τὴν ὑπόσχεση τῆς ἀνάστασης.
Πῶς λοιπὸν λέγει σὲ ἄλλο σημεῖο «εἰς τοῦτο γὰρ Χριστὸς καὶ ἀπέθανε καὶ ἀνέστη καὶ ἔζησεν, ἵνα καὶ νεκρῶν καὶ ζώντων κυριεύσῃ(:εἴμαστε ὅλοι, ζωντανοὶ καὶ πεθαμένοι, κτῆμα τοῦ Κυρίου, ἐπειδὴ γι᾿ αὐτὸ τὸν σκοπὸ ὁ Χριστὸς καὶ πέθανε καὶ ἀναστήθηκε καὶ ἔλαβε πάλι ὡς ἄνθρωπος τὴ ζωή, γιὰ νὰ γίνει Κύριος καὶ τῶν νεκρῶν καὶ τῶν ζωντανῶν)»;[Ρωμ.14,9]. Ὅμως αὐτὸ δὲν ἀντιτίθεται σὲ ἐκεῖνο. Διότι ἐδῶ ὀνομάζει «νεκροὺς» καὶ αὐτοὺς ποὺ πρόκειται νὰ ζήσουν στὸ μέλλον. Ἄλλωστε δὲν εἶναι ἄλλο πρᾶγμα τὸ «ἐγὼ εἶμαι ὁ Θεὸς τοῦ Ἀβραὰμ» καὶ τὸ «γιὰ νὰ γίνει Κύριος καὶ τῶν νεκρῶν καὶ τῶν ζωντανῶν». Γνωρίζει ἐπίσης καὶ ἄλλη νεκρότητα, περὶ τῆς ὁποίας λέγει «ἄφες τοὺς νεκροὺς θάψαι τοὺς ἑαυτῶν νεκρούς(:Ἄφησε τοὺς συγγενεῖς σου, οἱ ὁποῖοι φαίνονται βέβαια ζωντανοί, στὴν πραγματικότητα ὅμως λόγῳ τῆς ἀπιστίας τους εἶναι πνευματικὰ νεκροί, νὰ θάψουν τοὺς νεκροὺς ποὺ εἶναι δικοί τους, διότι κι αὐτοὶ πέθαναν μέσα στὴν ἀπιστία)»[Λουκ.9,60].
«Καὶ ἀκούσαντες οἱ ὄχλοι ἐξεπλήσσοντο ἐπὶ τῇ διδαχῇ αὐτοῦ (:καὶ τὰ πλήθη τοῦ λαοῦ ὅταν ἄκουσαν αὐτά, κυριεύτηκαν ἀπὸ ἔκπληξη καὶ βαθὺ θαυμασμὸ γιὰ τὴ διδαχὴ Του)»[Ματθ.22,33]. Οὔτε συμπεριλαμβάνονται μεταξὺ αὐτῶν καὶ οἱ Σαδουκκαῖοι, ἀλλὰ αὐτοὶ μὲν μετὰ τὴν ἧττα τους ἀναχωροῦν, τὸ ἀμερόληπτο ὅμως πλῆθος καρποῦται τὴν ὠφέλεια. Ἐπειδὴ λοιπὸν τέτοια εἶναι ἡ ἀνάσταση, ἂς κάνουμε τὰ πάντα, γιὰ νὰ ἐπιτύχουμε τὰ πρωτεῖα ἐκεῖ. Ἐὰν ἐπίσης θέλετε καὶ πρὶν ἀπὸ τὴν ἀνάσταση νὰ σᾶς δείξουμε ὁρισμένους ποὺ ἐπιδιώκουν αὐτὰ καὶ στὴν ζωὴ ἐδῶ καὶ ἀπολαμβάνουν τοὺς καρπούς, πάλι θὰ μεταβοῦμε νοερῶς στὶς ἐρήμους. Πάλι δηλαδὴ θὰ ἀναφέρω τοὺς ἴδιους λόγους, ἐπειδὴ σᾶς βλέπω νὰ ἀκοῦτε με πάρα πολλὴ εὐχαρίστηση. Ἄς στρέψουμε λοιπὸν τοὺς ὀφθαλμούς μας καὶ σήμερα στὰ πνευματικὰ στρατόπεδα καὶ ἂς ἐξετάσουμε τὴν ἡδονὴ ποὺ εἶναι καθαρὴ ἀπὸ τὸν φόβο· διότι δὲν ἔχουν κατασκηνώσει μὲ δόρατα, ὅπως ἀκριβῶς οἱ στρατιῶτες( διότι ἐδῶ παλαιότερα τελείωσα τὸν λόγο), οὔτε μὲ ἀσπίδες καὶ θώρακες, ἀλλὰ θὰ τοὺς δεῖς γυμνοὺς ἀπὸ ὅλα αὐτὰ τὰ παρόμοια καὶ νὰ πράττουν τέτοια πράγματα, τὰ ὁποῖα δὲν μποροῦν ἐκεῖνοι νὰ τὰ πράξουν, οὔτε μὲ τὰ ὅπλα.
Καὶ ἂν μπορεῖς νὰ τοὺς ἐξετάσεις μαζί μου, ἔλα καὶ δῶσε μου χεῖρα βοηθείας καὶ ἂς μεταβοῦμε καὶ οἱ δύο στὸν πόλεμο αὐτὸν καὶ ἂς δοῦμε τὴν παράταξη. Καθόσον καὶ αὐτοὶ πολεμοῦν καθημερινὰ καὶ σφάζουν τοὺς ἐχθροὺς καὶ νικοῦν ὅλες τίς ἐπιθυμίες ποὺ μᾶς ἐπιβουλεύονται. Καὶ θὰ τίς δεῖς νὰ εἶναι πεταγμένες κάτω καὶ νὰ μὴν μποροῦν οὔτε νὰ σπαράζουν, ἀλλὰ νὰ ἀποδεικνύεται διὰ τῶν ἔργων ὁ ἀποστολικὸς ἐκεῖνος λόγος, ὅτι «οἱ δὲ τοῦ Χριστοῦ τὴν σάρκα ἐσταύρωσαν σὺν τοῖς παθήμασι καὶ ταῖς ἐπιθυμίαις(:καὶ ὅσοι ἀνήκουν πραγματικὰ στὸν Χριστό, ἔχουν νεκρώσει τὸν σαρκικὸ ἄνθρωπο μὲ τὰ πάθη καὶ τίς ἐπιθυμίες του)»[Γαλ.5,24].
Εἶδες πλῆθος νεκρῶν ποὺ βρίσκονται κάτω πεταγμένοι, καὶ ἔχουν σφαγεῖ ἀπό τὴν μαχαίρᾳ τοῦ πνεύματος; Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸν δὲν ὑπάρχει ἐκεῖ οὔτε μέθη οὔτε πολυφαγία. Καὶ τὸ ἀποδεικνύει αὐτὸ ἡ τράπεζα καὶ τὸ τρόπαιο ποὺ βρίσκεται πάνω σὲ αὐτή. Διότι ἡ μέθη καὶ ἡ πολυφαγία εἶναι νεκρὲς καὶ ἔχουν κατατροπωθεῖ μέσῳ τῆς ὑδροποσίας καὶ ἔχουν νικηθεῖ τὰ πολύμορφα αὐτὰ καὶ πολυκέφαλα θηρία. Διότι, ὅπως ἀκριβῶς στὴν περίπτωση τῆς μυθικῆς Σκύλλας καὶ τῆς Ὕδρας, ἔτσι καὶ στὴν μέθη εἶναι δυνατὸ νὰ δοῦμε πολλὰ κεφάλια, ἀπὸ τὸ ἕνα μέρος τὴν πορνεία, ἀπὸ τὸ ἄλλο τὴν ὀργή, ἀπὸ τὸ ἄλλο τὴν ἀνοησία, καὶ ἀπὸ τὸ ἄλλο νὰ φυτρώνουν οἱ παράλογοι ἔρωτες, ὅλα αὐτὰ ὅμως σὲ αὐτοὺς ἔχουν ἐξαφανισθεῖ· μολονότι βέβαια ὅλα ἐκεῖνα τὰ στρατεύματα, ἂν καὶ νικοῦν σε πάρα πολλοὺς πολέμους, ὅμως κατακυριεύονται ἀπὸ αὐτὰ τὰ πάθῃ, καὶ οὔτε ὅπλα, οὔτε δόρατα, οὔτε ὁτιδήποτε ἄλλο μπορεῖ νὰ ἀντισταθεῖ ἀπέναντι σὲ αὐτὲς τίς φάλαγγες, ἀλλὰ αὐτοὺς τοὺς γίγαντες ποὺ στὴ μάχη ἀριστεύουν καὶ ἐπιτυγχάνουν ἀμέτρητα ἀνδραγαθήματα, εἶναι δυνατὸν νὰ τοὺς βρεῖς χωρὶς δεσμὰ δεμένους μὲ τὸν ὕπνο καὶ τὴν μέθη, χωρὶς σφαγὴ καὶ τραύματα, νὰ εἶναι ξαπλωμένοι ὅπως ἀκριβῶς οἱ τραυματισμένοι, ἢ μᾶλλον καὶ σὲ πολὺ χειρότερη κατάσταση. Διότι ἐκεῖνοι μὲν τοὐλάχιστον σπαράζουν, ἐνῶ αὐτοὶ δὲν παθαίνουν οὔτε αὐτό, ἀλλὰ ἀμέσως πέφτουν κάτω.
Βλέπεις ὅτι αὐτὸ τὸ τάγμα, τὸ τάγμα τῶν ἀναχωρητῶν τῆς ἐρήμου εἶναι πολὺ πιὸ σπουδαῖο καὶ πολὺ πιὸ ἀξιοθαύμαστο; Διότι καταβάλλει τοὺς ἐχθροὺς ποὺ ἔρχονται ἐναντίον του ἁπλῶς καὶ μόνο μὲ τὴν θέληση. Τόσο πολὺ λοιπὸν ἐξασθενοῦν αὐτήν, ποὺ εἶναι μητέρα ὅλων τῶν κακῶν, ὥστε στὸ ἑξῆς οὔτε κἂν νὰ τοὺς ἐνοχλεῖ, διότι ὅταν ὁ στρατηγὸς βρίσκεται κατάκοιτος καὶ ἔχει συντριβεῖ ἡ κεφαλή, ἡσυχάζει καὶ τὸ ὑπόλοιπο σῶμα. Καὶ νά, τὴ νίκη αὐτὴ εἶναι δυνατὸν νὰ τὴν δεῖς νὰ τὴν κατορθώνει ὁ καθένας ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ διαμένουν ἐκεῖ. Διότι δὲν συμβαίνει αὐτὸ ποὺ συμβαίνει μὲ τοὺς ἐχθρούς, ἐὰν δηλαδὴ κάποιος πληγωθεῖ ἀπὸ κάποιον, νὰ πέφτει κάτω ἀπὸ μιὰ γιὰ πάντα νεκρός, καὶ νὰ μὴ χρειάζεται στὸ ἑξῆς τὸ χτύπημα ἀπὸ κάποιον ἄλλο, ἀλλὰ εἶναι ἀνάγκη ὅλοι νὰ χτυποῦν τὸ θηρίο αὐτὸ τῆς πολυφαγίας καὶ τῆς μέθης, καὶ αὐτὸς ποὺ δὲν τὴν χτύπησε θανάσιμα καὶ δὲν τὴν κατέβαλε ὁπωσδήποτε ἐνοχλεῖται ἀπὸ αὐτήν.
ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ,
ἐπιμέλεια κειμένου: Ἑλένη Λιναρδάκη, φιλόλογος
ΠΗΓΕΣ:
• http://khazarzar.skeptik.net/pgm/PG Migne/John%20Chrysostom PG%2047-64/In%20Matthaeum.pdf
• Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου Ἅπαντα τὰ ἔργα, Ὑπόμνημα στὸ Κατὰ Ματθαῖον Εὐαγγέλιον, ὁμιλία Ο΄,πατερικὲς ἐκδόσεις «Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς»(ΕΠΕ), ἐκδ. οἶκος «Τὸ Βυζάντιον», Θεσσαλονίκη 1990, τόμος 11Α , σελίδες 441-453.
• Βιβλιοθήκη τῶν Ἑλλήνων, Ἅπαντα τῶν ἁγίων Πατέρων, Ἰωάννου Χρυσοστόμου ἔργα, τόμος 68, σελ. 116-123.
• Π. Τρεμπέλα, Ἡ Καινὴ Διαθήκη μὲ σύντομη ἑρμηνεία (ἀπόδοση στὴν κοινὴ νεοελληνική), ἐκδόσεις ἀδελφότητος θεολόγων «Ὁ Σωτήρ», ἔκδοση τέταρτη, Ἀθήνα 2014.
• Ἡ Καινὴ Διαθήκη, Κείμενον καὶ ἑρμηνευτικὴ ἀπόδοσις ὑπὸ Ἰωάννου Κολιτσάρα, ἐκδόσεις ἀδελφότητος θεολόγων «Ἡ Ζωή», ἔκδοση τριακοστὴ τρίτη, Ἀθήνα 2009.
• Ἡ Παλαιὰ Διαθήκη κατὰ τοὺς ἑβδομήκοντα, Κείμενον καὶ σύντομος ἀπόδοσις τοῦ νοήματος ὑπὸ Ἰωάννου Κολιτσάρα, ἐκδόσεις ἀδελφότητος θεολόγων «Ἡ Ζωή», ἔκδοση τέταρτη, Ἀθήνα 2005.
• Π. Τρεμπέλα, Τὸ Ψαλτήριον μὲ σύντομη ἑρμηνεία(ἀπόδοση στὴν κοινὴ νεοελληνική), ἐκδόσεις ἀδελφότητος θεολόγων «Ὁ Σωτήρ», ἔκδοση τρίτη, Ἀθήνα 2016
• http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient greek/tools/liddell-scott/index.html
• http://users.sch.gr/aiasgr/Palaia Diathikh/Biblia/Palaia Diathikh.htm
• http://users.sch.gr/aiasgr/Kainh Diathikh/Biblia/Kainh Diathikh.htm
________________________________
Πολυτονισμὸς ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΣ
«Πᾶνος»
