«Οι άνθρωποι θα μείνουν πτωχοί, γιατί δεν θα ‘χουν αγάπη στα δένδρα»

 

(Προφητεία Αγίου Κοσμά του Αιτωλού)

 

Απλή (φαινομενικά) στη διατύπωσή της η προφητική (οικολογική) προειδοποίηση του Αγίου Κοσμά και λιγότερο εμφανές το σημαντικό Πολιτικό μήνυμά της. Είναι, αναμφίβολα, οικολογικό, πολιτικό και ηθικό μήνυμα η εν λόγω προφητεία του, την οποία πρέπει να κατανοήσουμε στο συνδυασμό της με μια άλλη (φοβερή) προφητεία:

«Θα έρθη καιρός που θα διευθύνουν τον κόσμο τα άλαλα και τα μπάλαλα».

Έμμεσα, πιστεύω, ότι αναφέρεται στην «Καταναλωτική κοινωνία» και στην εξ αυτής προερχόμενη καταστροφή του περιβάλλοντος, η οποία εκφράζεται και με την υποβάθμιση (πτωχεία) της ποιότητας ζωής.

Στην εποχή του Αγίου Κοσμά (1714 – 1779) σε κανέναν δεν περνούσε από το μυαλό του μια αλματώδης φθορά του περιβάλλοντος εξ αιτίας (πρώτον) της κρίσεως των σχέσεων του ανθρώπου προς τον Θεό.

Γνωρίζαμε θεολογικά, ότι η κτίσις «συστενάζει και συνωδίνει» με την πτώση του ανθρώπου (Ρωμ. 8,22), αλλά τα τελευταία χρόνια συνειδητοποιήσαμε (κλιματική αλλαγή) στην πράξη, ότι η κτίση άρχισε να διαμαρτύρεται έντονα – απρόβλεπτα για την μεταχείρισή της από τον άνθρωπο. Διαμαρτύρεται για την ανθρώπινη καταστρεπτικότητα, ως παράγωγο αποτέλεσμα της τεχνολογικής αρνητικής χρήσεως του κόσμου. Είναι λάθος να θεωρείται το υλικοτεχνικό μέρος της τεχνολογίας (μηχανές – εγκαταστάσεις) ως «αυτόβουλη» ή «αυτοκίνητη» πραγματικότητα, που εξουσιάζει τον άνθρωπο. Αντίθετα, το σύνολο της τεχνολογικής δραστηριότητας ρυθμίζεται από κανόνες που θέτει η ανθρώπινη λογική και βούληση.

«Οι άνθρωποι θα μείνουν πτωχοί, γιατί δεν θα ‘χουν αγάπη στα δένδρα», τόνισε ο Αγ. Κοσμάς, δηλ. «Θα υπάρξει παροξυσμός φθοράς στην ψυχή της ανθρωπότητας, λόγω απουσίας της υπέρτερης δύναμης του Χριστού. Η ανθρωπότητα θα καταποντισθεί στον καταναλωτισμό της. θα κάνει χρήση και κατάχρηση της φύσης, μετασχηματίζοντας το φυσικό περιβάλλον (φυτά, νερό, αέρα κ.λ.π.) σε εξιλαστήριο θύμα της τεχνολογίας. Η ανθρωπότητα (άνθρωποι) θα χάσει την ποιότητα ζωής από την βίαιη επιθετικότητά της στο περιβάλλον, θα πτωχεύσει».

Να θυμίσουμε ότι, ως όρος, ποιότητα ζωής σημαίνει (γενικά) ζωή χωρίς επιβλαβείς και ανθυγιεινές καταστάσεις, με καλές συνθήκες (οικονομικές) εργασίας, κυκλοφορίας, καθαριότητας, φωτισμού, αναψυχής και παροχών υγείας.

Σήμερα, διαπιστώνουμε μεγιστοποιήσεις σε «ρύπανση εδάφους», σε «ρύπανση υδάτων», σε «καταστροφή χλωρίδος», σε «μόλυνση ατμόσφαιρας», σε «σπατάλη ενεργειακών πηγών», σε «σπατάλη χαρτιού – πλαστικών», σε «μόλυνση ραδιενέργειας», σε «ρύπανση ειδών διατροφής» και σε κινδύνους από το «φαινόμενο του θερμοκηπίου».

Έχει άδικο ο Σεβ. Περγάμου (Ζηζιούλας), ο οποίος δέχεται ότι «η Χριστιανική Εκκλησία και η θεολογία της υπήρξαν σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνες για την εμφάνιση του οικολογικού προβλήματος στην εποχή μας. Αντίθετα, η Δυτική – Προτεσταντική θεολογία ευθύνεται, κυρίως, για τις παρερμηνείες της στο «κατακυριεύσατε της γης», που το θεώρησε ως απόλυτη, ανεξέλεγκτη και εξουσιαστική κυριαρχία του ανθρώπου επί του κόσμου.

Γιατί ο Αγ. Κοσμάς τόνισε την καταστροφή των δένδρων; Διότι ένα μεγάλο τμήμα του διοξειδίου του άνθρακα (CO₂), που εκπέμπει η ανθρωπότητα, απορροφάται από την βλάστηση και τους ωκεανούς, που έχουν ονομασθεί (και τα δύο) «πηγάδια» του διοξειδίου του άνθρακα.

Τον Αγ. Κοσμά έχουν επιβεβαιώσει, ως σύγχρονες – επίκαιρες διαπιστώσεις και οι (ενδεικτικά):

Α) Ιστορικός Τόϋμπυ: «Τώρα εμφανίζεται ένας νέος κίνδυνος. Πρόκειται δηλ. αργά, αλλά σταθερά να αυτομολυνθούμε μέσα εις το νέον τεχνολογικόν κόσμον που εδημιουργήσαμεν. Προσκαίρως είναι επωφελές και επικερδές να πετούμε τα δηλητηριώδη απορρίματα εις τα ποτάμια, τας λίμνας, την θάλασσαν και το ύπαιθρον, αλλά κινδυνεύομεν να ξυπνήσωμεν μίαν ημέραν και να εύρωμεν ότι η γη δεν είναι κατοικήσιμος δια τον άνθρωπον. Είναι τραγική ειρωνεία να φθάνωμεν εις την σελήνην και ταυτόχρονα να αχρηστεύομεν την γην».

Β) Α. Σβάϊτσερ: «Ο άνθρωπος έχασε την ικανότητα να προβλέπη τας συνεπείας του πολιτισμού και εις το τέλος θα καταστρέψη την γην και τον εαυτόν του».

Γ) Γκαίτε προς Έκερμαν (23/10/1828):

«Βλέπω να έρχεται ο καιρός, όπου ο Θεός δεν θα ευρίσκη καμμίαν χαράν εις την ανθρωπότητα και θα πρέπη να συντρίψη και πάλιν τα πάντα, δια να ανανεώση την δημιουργίαν του».

Δ) Τάρριλ (Άγγλος βοτανολόγος):

«Η αποψίλωσις των δασών, είναι έγκλημα κατά της φύσεως και του ιδίου του ανθρώπου».

Ε) Μητροπολίτης Κοζάνης Διονύσιος Ψαρριανός:

«Είναι θέλημα του Θεού, να αγαπώμεν και να προστατεύωμεν τα δένδρα και τα δάση ωσάν δημιουργήματα δικά Του, τα οποία έχουν σκοπόν να ομορφαίνουν και να συντηρούν την ζωήν, εξωραΐζουν το περιβάλλον που ζη ο άνθρωπος και να συντηρούν τον άνθρωπον. Η εξουσία του ανθρώπου επί των δημιουργημάτων αυτών δεν είναι απόλυτος».

1^ο) Σχόλιο: Οι πολιτικές – οικονομικές ηγεσίες του Πλανήτη ευθύνονται, κυρίως, για την καταστρεπτική κατεύθυνση της κοινωνικής οργάνωσης – λειτουργίας έναντι του φυσικού περιβάλλοντος και σε δεύτερο χρόνο οι άνθρωποι, που απαρτίζουν την «Καταναλωτική Κοινωνία». Αντιγράφω από τον δημοσιογράφο HERVE KEMPF:

α) Η ολιγαρχία – άρπαγας αποτελεί τον κύριο παράγοντα της παγκόσμιας κρίσης. Άμεσα με τις αποφάσεις που παίρνει. Οι αποφάσεις αυτές αποσκοπούν στην διατήρηση, προς όφελός της, της κατεστημένης τάξης και διευκολύνουν τον στόχο της υλικής ανάπτυξης, το μόνο μέσο, σύμφωνα με την ίδια, για να γίνει αποδεκτή από τις υποδεέστερες τάξεις η αδικία των κοινωνικών της θέσεων. Η υλική ανάπτυξη, όμως, επιδεινώνει την κατάσταση του περιβάλλοντος.

β) «Οι άνθρωποι θέλουν να ανέλθουν στην κοινωνική ιεραρχία και το πετυχαίνουν μιμούμενοι τον τρόπο κατανάλωσης της ανώτερης (οικονομικά) τάξης. Η τάξη αυτή μεταδίδει έτσι σε όλη την κοινωνία τη δική της ιδεολογία υπερκαταναλωτισμού» (Βιβλίο: Πως οι πλούσιοι καταστρέφουν τον Πλανήτη – Εκδόσεις ΚΑΣΤΑΛΙΑ – Σελ. 9).

2^ο Σχόλιο: Το 1980 ο Επίσκοπος Αυγουστίνος Καντιώτης έγραψε: «Είνε πολλά χρόνια τώρα, που εις το γηροκομείον των Ιωαννίνων έζη ένας γέρων 120 ετών. Ο δημοσιογράφος τον ηρώτησε «Γέροντα, ποια είνε η ωραιοτέρα ηέρα της ζωής σου;»… Ο Γέρων εστάθη αμίλητος προς στιγμήν, ύστερον εδάκρυσε και είπε: «Η ωραιοτέρα ημέρα της ζωής μου είνε όταν μικρό παιδί μ’ επήρε η μάνα μου και με έφερε στον άγιο Κοσμά, που περνούσε από το χωριό μας και άκουσα τη διδασκαλία του και φίλησα το χέρι του» (Βιβλίο: Στον Μεγάλο ιεραπόστολο – Αθήνα 1979, εκδ. ΣΤΑΥΡΟΣ, σελ. 10).

3^ο Σχόλιο: Νέος Απ. Παύλος είναι ο Αγ. Κοσμάς. Έτσι τον εγκωμιάζει το δοξαστικό των αίνων του όρθρου της εορτής του (24 Αυγούστου): «Του σκεύους της εκλογής, της κορυφής των Αποστόλων, Παύλου, τον ζηλωτήν ευφημήσωμεν, Κοσμάν τον Ισαπόστολον…».

Ο Αγ. Κοσμάς ανήκει στην κατηγορία εκείνη των Προφητών, τους οποίους αναδεικνύει ο Θεός στις δύσκολες στιγμές, όπως επιτελέσουν διπλό έργο, το «εκριζώνειν και το φυτεύειν» (Ιερεμ. 1, 10).

Αισθητή η απουσία ενός σύγχρονου Κοσμά του Αιτωλού στη σημερινή πολιτική σήψη θεσμών και προσώπων.

Ακόμη περισσότερο αισθητή η απουσία του, όταν βλέπουμε (σήμερα) την έλλειψη ορθού εκκλησιαστικού ήθους στο εκκλησιαστικό πλήρωμα έναντι της παναιρέσεως του οικουμενισμού. Δυστυχώς!

ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ