από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο
Δους αἷμα βραχύ, ὦ Ἰωάννη μάκαρ,
ἐξηγόρασας βασιλείαν τοῦ πόλου.
ἐξηγόρασας βασιλείαν τοῦ πόλου.
ΚΑΤΑΓΩΓΗ: Ο Άγιος Ιωάννης καταγόταν από την Τραπεζούντα και ήταν ένας πολύ μορφωμένος πρόκριτος αυτής της πόλης. Ο ίδιος ήταν ιδιαίτερα ευσεβής. Η εργασία του ήταν το εμπόριο.
Ο ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΜΕ ΤΟΝ ΟΘΩΜΑΝΟ ΠΛΟΙΑΡΧΟ: Κάποτε, επιβιβάσθηκε σ' ένα τούρκικο πλοίο για να συνοδεύσει τα εμπορεύματα του. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, η προσευχή, η νηστεία και η ελεημοσύνη που εκδήλωσε ο Ιωάννης, κίνησε τον φθόνο του Τούρκου πλοιάρχου, ο οποίος θέλησε να τον προσηλυτίσει στο Ισλάμ. Έτσι με μακρές συζητήσεις προσπαθούσε να τον πάρει με το μέρος της θρησκείας του. Ο Ιωάννης μορφωμένος καθώς ήταν και, κυρίως, έμπειρος σχετικά με τις Γραφές, νίκησε κατά κράτος με τα επιχειρήματά του τον πλοίαρχο στις θρησκευτικές αυτές συζητήσεις.
ΣΥΚΟΦΑΝΤΙΑ- ΑΠΟΛΟΓΙΑ: Όταν αποβιβάστηκαν στο Άκκερμαν1 (Ασπρόκαστρο) της Βεσσαραβίας στην Ουκρανία, ο πλοίαρχος συκοφάντησε τον Ιωάννη στον εκεί Τούρκο ηγεμόνα, ότι δήθεν έδωσε λόγο να γίνει μωαμεθανός. Μετά από λίγο οδηγούσαν με τιμές τον Ιωάννη, μπροστά στον Οθωμανό ηγεμόνα, ο οποίος με κολακείες και υποσχέσεις προσπαθούσε να επιτύχει τον σκοπό του. Αλλά ο Ιωάννης περίτρανα και θαρραλέα ομολόγησε πώς ήταν, είναι και θα παραμείνει χριστιανός, όσα πλούτη και αξιώματα και αν του προσφέρουν.
ΠΡΟΣ ΤΟ ΜΑΡΤΥΡΙΟ: Θυμωμένος ο ηγεμόνας, διέταξε και τον βασάνισαν τόσο σκληρά, ώστε το αίμα του έτρεχε ποτάμι. Κατόπιν έτσι αιμόφυρτο τον έριξαν στη φυλακή. Την επόμενη ημέρα, όταν τον ξαναπαρουσίασαν στον ηγεμόνα, ο Ιωάννης ομολόγησε με περισσότερο θάρρος την πίστη του, λέγοντας πως αυτά τα βασανιστήρια που του έκαναν δεν του φάνηκαν τίποτα, προσθέτοντας μάλιστα γενναία πως αν έχουν άλλα καινούργια ας τα εφαρμόσουν. Εξοργισμένος ακόμα περισσότερο από τα λόγια αυτά ο τύραννος, διέταξε και τον μαστίγωσαν τόσο βάρβαρα, ώστε άρχισαν να πέφτουν κομμάτια οι σάρκες του, μέχρι που φάνηκαν τα εντόσθια του, κατά τον Συναξαριστή του Αγίου. Στη συνέχεια τον έδεσαν στην ουρά ενός αγρίου αλόγου, που τον έσερνε μέσα στους δρόμους της πόλης.
Ο ΣΤΕΦΑΝΟΣ: Τη στιγμή που περνούσε το άλογο με το ανθρώπινο παρελκόμενό του από την εβραϊκή συνοικία, κάποιοι Εβραίοι έβριζαν και κακοποιούσαν τον Μάρτυρα. Ένας μάλιστα, πήρε ένα σπαθί και του έκοψε το κεφάλι. Ήταν στις 12 Ιουνίου 14922. Από τα θαύματα που έκανε το εγκαταλελειμμένο λείψανο του Αγίου, ο ηγεμόνας φοβήθηκε και έδωσε την άδεια στους χριστιανούς να το παραλάβουν και να το κηδεύσουν με τιμές σε κάποιο Ναό, όπου παρέμεινε 70 χρόνια θαυματουργώντας.
ΤΟ ΙΕΡΟ ΛΕΙΨΑΝΟ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ: Αργότερα, με βασιλικές τιμές, το λείψανο του Μάρτυρα μετακομίστηκε στη Σουτζάβα της Μολδαβίας από το βοεβόδα της Μολδαβίας Αλεξάνδρο τον Αγαθό. Το 1686 μ.Χ., κατά την εκστρατεία του Πολωνού βασιλιά Ιωάννου Σομπιέσκι κατά των Τούρκων, μεταφέρθηκε στην πόλη Ζιολκίεβ της Πολωνίας. Το 1783 μ.Χ., επανήλθε και πάλι στη Σουτσεάβα με διαταγή του αυτοκράτορα Ιωσήφ Β'. Ακολουθία του Νεομάρτυρα Ιωάννη εξέδωσε στη Βενετία, το 1752 μ.Χ., ο Ιουστίνος ο Δεκαδύος, ενώ μια άλλη, που συνετέθη από του Πατριάρχου Αλεξανδρείας Νικηφόρο τον Κρη, εκδόθηκε στο Ιάσιο το 1819.
βιντεο από τον Εσπερινό [11.6.2020] του Αγίου στο ποντιακό προσφυγοχώρι
Λάκκωμα Χαλκιδικής: youtube.com/watch?
1. Η πόλη έγινε μέρος του Πριγκηπάτου της Μολδαβίας το 1359. Το φρούριο της διευρύνθηκε και ξαναχτίστηκε το 1407 από τον Αλέξανδρο τον Παίδα και το 1440 ανήκε στον Στέφεν τον Β΄ της Μολδαβίας.Το 1484 η πόλη κατελήφθη από τους Οθωμανούς. Σήμερα η πόλη ονομάζεται Μπέλγκοροντ-Δνείστερου .
2. Κατά τον Άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη το έτος μαρτυρίου του Ιωάννη ήταν το 1642 ή κατά άλλες πηγές το 1330.
