του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου
ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΧΡΟΝΙΑ: Ο Νεκτάριος (Αναστάσιος Κεφαλάς), γεννήθηκε στην Σηλυβρία (1/10/1846). Ήταν το 5ο από τα 6 παιδιά, φτωχής οικογένειας. Καθώς η οικογένειά του αδυνατούσε να συντηρήσει τα μέλη της και η γενέτειρά του δεν είχε σχολείο μέσης εκπαίδευσης, πήγε στην Πόλη, σε ηλικία 13 ετών, όπου τα πρώτα χρόνια ήταν σκληρά.
Εργαζόταν σε συσκευαστήριο καπνού, πολλές ώρες, χωρίς αμοιβή, ενώ συχνά ξυλοκοπούνταν και δεν μπορούσε να πηγαίνει στο σχολείο. Εκείνος τα υπέμενε όλα. Δεν ήθελε να μάθει τίποτε η οικογένειά του. Την κλίση προς τον Θεό, την έδειχνε από μικρός. Στο συσκευαστήριο, με τον καπνό που πουλούσε, έδινε και ένα χαρτάκι, που έγραφε κάποιο ευαγγελικό ρητό. Όλα άλλαξαν όταν ένας έμπορος τον συμπόνεσε, επειδή είδε ένα ξυλοδαρμό από το αφεντικό του και τον πήρε στην δουλειά του. Άρχισε να εργάζεται στο επιπλοποιείο του, με αποτέλεσμα να μειωθεί το ωράριό του, να έχει χρόνο για εκκλησιασμό και σχολείο. Από την Πόλη έφυγε 20ετής, πριν ολοκληρώσει την μόρφωση του, για να εργαστεί ως δάσκαλος στο Λιθί Χίου. Εκεί γνώρισε τον εύπορο Ιωάννη Χωρέμη, που στάθηκε ευεργέτης του. Ο Νεκτάριος έχοντας αποφασίσει να απομακρυνθεί από τα εγκόσμια, έγινε μοναχός (Λάζαρος), ενώ ένα χρόνο αργότερα χειροτονήθηκε διάκονος με το όνομα Νεκτάριος. Κι ενώ ο Άγιος επιθυμούσε ασκητική ζωή, οι πιέσεις που του ασκήθηκαν, τον έστρεψαν στον κοσμικό κλήρο.ΣΠΟΥΔΕΣ: Το 1877 ο Νεκτάριος με παρότρυνση του Χωρέμη ολοκλήρωσε το Γυμνάσιο στην Αθήνα και στάλθηκε στην Αλεξάνδρεια. Ο πατριάρχης Σωφρόνιος, εντυπωσιάσμένος από τον Νεκτάριο, τον έστειλε στη θεολογική σχολή Αθηνών. Ο Νεκτάριος εκεί κερδίσε υποτροφία, σωτήρια, γιατί έχοντας πεθάνει ο Χωρέμης, βρισκόταν σε δεινή οικονομική κατάσταση. Λαμβάνοντας ο πτυχίο του (1855), αναχώρησε προς την Αλεξάνδρεια.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ - ΔΙΩΞΕΙΣ: Επιστρέφοντας, χειροτονείται ιερέας και τοποθετείται γραμματέας (Αρχιμανδρίτης) στο Πατριαρχείο. Έπειτα, έγινε ιεροκήρυκας και Πατριαρχικός επίτροπος Καϊρου. Στις 15/1/1889, ανακηρύχθηκε επίσκοπος Πενταπόλεως. Η ραγδαία άνοδός, ενόχλησε πολλούς επισκόπους. Ο πατριάρχης ήταν υπέργηρος και πολλοί επίσκοποι διαγκωνίζονταν για τη διαδοχή. Ο λαός, εκτιμώντας το Νεκτάριο, επιθυμούσε την άνοδο του στον θρόνο και, σε συνδυασμό με την εύνοια του Σωφρονίου, φαινόταν επικρατέστερος. Οι αντίπαλοί του τότε τον υπέσκαψαν, κατηγορώντας τον, πως ήθελε να ανατρέψει το Σωφρόνιο, χρησιμοποιώντας και αόριστες ηθικές κατηγορίες, πείθοντας τον ίδιο τον Πατριάρχη. Έτσι, χωρίς απολογία, παύθηκε των καθηκόντων του. Εκείνος αναχώρησε ταπεινά από την Αίγυπτο, χωρίς να δώσει έκταση στην αδικία. Αντίθετα, οι αντίπαλοί του, εκτός από τη σπίλωσή του, παρακρατούσαν και τους μισθούς του. Ο Νεκτάριος δεν είχε πια χρήματα να τραφεί. Αργότερα ο Άγιος κατόρθωσε να διοριστεί ιεροκήρυκας Χαλκίδος. Η φήμη όμως τον ακολουθούσε. Μάλιστα, Αθηναίοι και ντόπιοι αποδοκίμαζαν συχνά στις ομιλίες του!
Η ΑΛΗΘΕΙΑ: Το 1891 αποκαλύφθηκε η πλεκτάνη. Όλα ξεκίνησαν από την αποκάλυψη ότι δεν έπαιρνε τα οφειλόμενα χρήματα και ότι εργαζόταν αμισθί στην Αλεξάνδρεια, ενώ καθαρίστηκε πλήρως από κάθε μορφής ηθικό σκάνδαλο και από δήθεν ραδιουργίες κατά του πατριάρχη. Έτσι,, άρχισε με άνεση να κηρύττει. Η φήμη του εξαπλώθηκε μακρύτερα, ενώ ο λαός έδειχνε ιδιαίτερη αγάπη στο πρόσωπό του.
ΡΙΖΑΡΕΙΟΣ: Ο Νεκτάριος, παρά τις αντιρρήσεις ορισμένων, έγινε διευθυντής της Αθηναϊκής θεολογικής σχολής (1894) χρησιμοποιώντας ρηξικέλευθο τρόπο διοίκησης και διαπαιδαγώγησης. Κάποτε, μαθητές της Ριζαρείου αλληλοχτυπήθηκαν. Τότε, αντί άλλου μέτρου, αυτοτιμωρήθηκε, θεωρώντας εαυτόν υπαίτιο, με τριήμερη ασιτία. Άλλοτε δίδαξε ξυπόλητος, διότι εισερχόμενος στην σχολή είδε έναν ξυπόλητο που τον παρακάλεσε να τον βοηθήσει να αποκτήσει παπούτσια. Ο Νεκτάριος έβγαλε τα δικά του και τα παρέδωσε. Το παράδειγμα του στους τροφίμους ήταν καταλυτικό και η σχολή στις μέρες του απέκτησε αίγλη. Συγχρόνως επιδόθηκε σε μεγάλο συγγραφικό έργο. Όταν τον κατηγορούσαν, παρέμενε πράος λέγοντας πως ο Θεός θα φανερώσει την αλήθεια. Ταπεινός, μοναχικός αλλά προσηνής, ο ήδη σεβάσμιος γέροντας Νεκτάριος έγινε παράδειγμα προσφοράς. Όταν του ζητήθηκε να διαδεχθεί τον κοιμηθέντα πατριάρχη Σοφρώνιο, ταπεινά αρνήθηκε. Το 1908, εγκατέλειψε τη θέση του, για λόγους υγείας.
ΑΙΓΙΝΑ: Ο Νεκτάριος ψάχνοντας τόπο να στεγάσει ένα μοναστήρι βρήκε ένα εγκαταλελειμμένο μοναστήρι στην Αίγινα (Α. Τριάδος), το οποίο επαναλειτούργησε υπό την καθοδήγησή του. Η εμφάνισή του στο νησί συνδυάστηκε με γεγονότα, που τον έκαναν αγαπητό. Αρχικά θεράπευσε έναν δαιμονισμένο νέο. Όταν οι νησιώτες το έμαθαν, τον επισκέφτηκαν ζητώντας του να προσευχηθεί να βρέξει, διότι υπήρχε χρόνια ξηρασία. Ο ίδιος με σύσσωμη παρουσία των νησιωτών, λειτούργησε και την ίδια μέρα άρχισε να βρέχει. Αυτά τα σημάδια οδήγησαν τους Αιγινίτες στην πεποίθηση της αγιότητας του Νεκταρίου. Πιστοί προσέτρεχαν κοντά του, από παντού, ζητώντας την ευχή του. Παρότι ηλικιωμένος, συνέχιζε να εργάζεται. Στάθηκε στους ανθρώπους αδελφός, συμπαραστάτης και οδηγός, ενώ συνέχισε το συγγραφικό του έργο. Διαθέτοντας περισσότερο χρόνο, προσευχόταν, ιδιαίτερα προς την Παναγία, που θεωρούσε μητέρα του.
“ΑΝΑΧΩΡΗΣΗ”: Το 1918 ο Άγιος κατηγορήθηκε από μητέρα μοναχής για ανηθικότητα. Εισαγγελικές έρευνες κατέδειξαν το ψευδές των κατηγοριών. Εξ αιτίας αυτού, αλλά και κληρικών που, πιστεύοντας ότι τους παίρνει «πελατεία», τον κατηγορούσαν, δεν κατάφερε να πραγματοποιήσει την αναγνώριση του μοναστηριού. Πάντα όμως πιστός στο Ευαγγέλιο και το παράδειγμα του Χριστού, πίστευε απόλυτα στη θεία δικαιοσύνη. Το τέλος του ήταν επίπονο. Η ασθένεια του προστάτη τον ταλαιπωρούσε. Το 1920 εισήχθη στο Αρεταίειο, όπου διεγνώσθη καρκίνος. Στις 8/11 του ιδίου έτους ο Άγιος εκοιμήθη. Αξίζει να σημειωθεί πως στο διπλανό κρεβάτι που νοσηλευόταν ο Άγιος ήταν ένας παραπληγικός, που αδυνατούσε να περπατήσει. Τότε ακουμπώντας την φανέλα του κεκοιμημένου Αγίου πάνω του, θεραπεύτηκε. Κατά τη μεταφορά του λέγεται ότι δεν είχε βάρος, ενώ το μέτωπό του ανάβλυζε μύρο. Το μεγαλύτερο θαύμα είναι ότι το λείψανό του μετά 3 ταφές και εκταφές παρέμεινε αναλλοίωτο πάνω από 30 χρόνια. Το λείψανό του πρώτη φορά εξετάφη 3 έτη μετά την κοίμησή του και αυτό που συνέβη συγκλόνισε την Ελλάδα, ένα χρόνο μετά την τραγωδία της Σμύρνης.
Konstantinosa.oikonomou@gmail.
Ο ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΟΣ ΚΑΝΩΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ: https://www.youtube.
Άγιος Νεκτάριος, 100 χρόνια από την κοίμηση του: Το θαύμα της Εκκλησίας και της Ρωμιοσύνης του 20ού αιώνα!
Άγιος Νεκτάριος επίσκοπος Πενταπόλεως ο θαυματουργός (1846-1920).
Θα έπρεπε να ήταν αρκετός και μόνον ο τίτλος αυτός για να φέρει στην μνήμη μας τον Άγιο που σφράγισε τον 20ό αιώνα και να μην χρειαζόταν να πούμε τίποτε άλλο! Όλα τα άλλα θα έπρεπε να ήταν γνωστά και τετριμμένα.
Αλλά μήπως και η παρουσία, η ευλογία, η μαρτυρία και η ευρύτερη χάρη, αγιότητα και κληρονομιά του περιορίζεται μόνο μέσα στα όρια των αιώνων και των τόπων που που έζησε ή έστω του ελληνισμού και της Ρωμιοσύνης.
Μα
να, σήμερα βρισκόμαστε ακριβώς 100 χρόνια μετά την οσιακή κοίμησή του
και αναζητούμε ακόμη, να δούμε και να μάθουμε ποιος ήταν ακριβώς!
Και ας έγινε ολοφάνερη και πασιφανής η αγιότητα του αμέσως μετά την κοίμησή του!
(Αλλά και πάλιν έμεινε δυσδιάκριτη η ίδια η προσωπικότητά του)!
Εξηγούμαι
με μερικά παραδείγματα ως προς την πλήρη φανέρωση της αγιότητάς του:
Θεράπευσε, αμέσως, μετά την κοίμησή του τον παράλυτο που βρισκόταν στο
διπλανό κρεβάτι στο Αρεταίο νοσοκομείο όπου και τελειώθηκε!
Άρχισε να ευωδιάζει και να μυροβλύζει το σκήνωμά του!
Αυτοί
που τον μετέφεραν στο φέρετρο από το λιμάνι της Αίγινας μέχρι το
Μοναστήρι του δεν ένιωθαν κανένα βάρος (στα δάκτυλα τον μετέφερα
έλεγαν).
Ο άγιος Σάββας της Καλύμνου, πνευματικό του τέκνο και
εφημέριος της Μονής μετά την κοίμηση του Σεβασμιοτάτου συνομιλούσε μαζί
του για αρκετές μέρες μετά την κοίμησή του, και τέλος τον προέτρεψε να
τον αγιογραφήσει και να θέσει την εικόνα στον ναό, πράγμα το οποίο η
Ηγουμένη της Μονής Γερόντισσα Ξένη στην αρχή αρνήθηκε!
Λίγους μήνες
μετά την κοίμησή του το σώμα του δεν είχε αλλοιωθεί καθόλου, ενώ
αρχίζουν συν τω χρόνω τα ποικίλα θαύματα του, τόσο στο Μοναστήρι, όσο
και σε όλο τον ελληνικό κόσμο και την οικουμένη!
Έτσι,
δεν άργησε να καθιερωθεί ως ένας μεγάλος θαυματουργός άγιος, για τον
οποίο όπως γράφτηκε καμία ασθένεια δεν ήταν ανίατη. Έτσι έλαμψε σε όλο
τον κόσμο!
Αλλά και πάλιν έμεινε κεκρυμμένος πίσω από την ιδιότητα του θαυματουργού!
Άλλωστε,
έμοιαζε σαν να ήταν ο άγιος που επιφορτιζόταν και άλλων αγίων τις
ιδιότητες, τις δράσεις και τα χαρίσματα, αφού ακόμη και ναυάγια
αποσοβούσε ως άλλος άγιος Νικόλαος. Ανάλογες διασώσεις από τον άγιο
Νεκτάριο -από ναυάγια πλοίων- είχαν προηγηθεί και όταν ο ίδιος βρισκόταν
εν ζωή και ως επιβάτης σ’ αυτά! Από τον νεαρό τότε Αναστάσιο Κεφαλά
πριν γίνει μοναχός!
Πολύ
σύντομα, λοιπόν, το μοναστήρι του στην Αίγινα έγινε νέα κολυμβήθρα του
Σιλωάμ και από ταπεινό μοναστηράκι ανεδείχθη σε ένα σαράι, ένα παλάτι
γι’ αυτόν τον φτωχό άρχοντα και πρίγκιπα που σκεφτόταν πρώτα τους
άλλους. Ο ίδιος, με το προορατικό χάρισμα που είχε, το φανέρωσε αυτό
στις φτωχές μοναχές του λέγοντάς τους ότι αργότερα θα τρώτε με χρυσά
κουτάλια. Και αυτές, βεβαίως, χαμογελούσαν θεωρώντας κάτι τέτοιο ως
υπερβολή αλλά και γιατί δεν έγιναν μοναχές για μια ανάλογη προκοπή, αλλά
για την αγάπη του Χριστού.
Θα πρέπει να προσθέσουμε, πως πριν από
την κοίμησή του μια Μοναχή της Μονής του είχε δει στο όνειρό της, πως
ένα τέλειο παλάτι από λαξευτή πέτρα είχε ετοιμαστεί γι’ αυτόν και τον
περίμενε μετά την κοίμησή του. Ένα στον ουρανό και ένα στη γη!
Εξαίσιο θαύμα ήταν, επίσης, το μοναστήρι που ίδρυσε. Εκεί που πήγαιναν μικρά κορίτσια και έλεγαν εδώ θα μείνουμε, δεν θα φύγουμε, εδώ θα μείνουμε στον καλύτερο παππού Φαίνεται πως όλος ο κόσμος του είχε αλλοιωθεί και η θεία χάρις που κατοικούσε μέσα του τον πρόδιδε. Ιδιαίτερα στα μικρά αθώα παιδιά!
Είναι, βεβαίως, πολύ γνωστό πως ο άγιος τυραννήθηκε από την ανθρώπινη κακία, αφού διασύρθηκε επανειλημμένως και έζησε εσαεί ως παρεπηδημών επίσκοπος! Μέχρι την κοίμησή του ήταν ο εξόριστος επίσκοπος Πενταπόλεως του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας. Παρ’ όλες τις προσπάθειές του για να τακτοποιηθεί το θέμα αυτό δεν τον ενέταξαν ποτέ κάπου οργανικά! Ήταν εσαεί μετέωρος…
Την ίδια τύχη είχε και το μοναστήρακι του, αυτός ο πρότυπος για την εποχή του μοναστικός παρθενώνας ο οποίος δεν έλαβε μέχρι την κοίμησή του Αγίου την απαιτούμενη ευλογία και άδεια από την αρχιεπισκοπή Αθηνών. Διαρκείς ήταν και οι απειλές για τη διάλυσή του. Γι’ αυτό και η αρχική άρνηση της οσίας Γερόντισσας Ξένης της τυφλής (και που τα πάντα έβλεπε πνευματικώς) να βάλει την εικόνα στον ναό της μονής! Όταν κατάλαβε πως ήταν εντολή του Αγίου έκανε υπακοή!