Τελευταίο
Καφενείο
Καλά τα λέει ο Γιάννης μας,
μα δεν τ’ ακούει η χώρα.
(παροιμία)
Γράφει
ο Γιάννης Φρύδας
ΣΤΟ ΚΑΦΕΝΕΙΟ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ 99
99 Καφενεία
Όσα κόβει ο λύκος!...
Κατά την παράδοση, αν μπει ο λύκος στο κοπάδι, μπορεί να θανατώσει έως και 99 πρόβατα. Άμα φτάσει τα 100, λένε ότι σκάζει. Θα πεις, ξέρει ο λύκος να μετράει; Αν ήξερε, θα γινόταν λογιστής ή εφοριακός και δε θα καθόταν να μαλώνει με τα τσοπανόσκυλα και να μαζεύει κατάρες κι αναθέματα απ’ τους κτηνοτρόφους. Το βέβαιο είναι ότι πρόκειται για το πιο αιμοβόρο ζώο, μετά τους εφοριακούς εννοείται. Διότι ο λύκος μπορεί να σου αφανίσει το κοπάδι, αλλά θα σου αφήσει την κάπα και την κλίτσα. Έτσι και μπει εφοριακός στην επιχείρηση… «κλάψε με, μάνα, κλάψε με!»… Δε σου φτάνει ούτε η στάνη του Μαλαμούλη και του Ντεληδήμου μαζί. Ο παροιμιώδης στίχος «Στου Ντεληδήμου το μαντρί ούτε γάλα ούτε τυρί», που είναι ιδιαίτερα γνωστός στα αγραφιώτικα χωριά, βρίσκει την εξήγησή του. Κάποιος εφοριακός πέρασε κι από εκεί. Τα υπόλοιπα τα αντιλαμβάνεστε…
Αυτό λέει η παράδοση και για να μην πάω κόντρα στην παράδοση, σταματώ στο
99 προληπτικά (μην πάθω σαν τον λύκο) και
για άλλους λόγους, τους οποίους δε χρειάζεται να αναφέρω, ως ασήμαντους ή
εντελώς αδιάφορους. Ωστόσο, δυο απ’ αυτούς δεν τους γλυτώνετε. Υπομονή!...
Αντέξατε τόσα Καφενεία, το τελευταίο θα σας πέσει βάρος;
Την απόφαση να σταματήσω στο 99ο την
ενίσχυσε και το εκπληκτικό κείμενο του Χόρχε Μπουκάι «Ο κύκλος του 99», από το
βιβλίο του: «Να σου πω μια Ιστορία». Γι’
αυτό και σας το σερβίρω, ως συνοδευτικό, με τον τελευταίο... καφέ. Παράκληση να
το διαβάσετε οπωσδήποτε… (για να μην το επιβάλω υποχρεωτικά).
Επίσης, όταν είδα τον Φορτούνη να σηκώνει
ευρωπαϊκό κύπελλο στα 99 χρόνια του Ολυμπιακού, σκέφτηκα ότι ήρθε η ώρα στον σημαδιακό αυτόν αριθμό να
σηκώσω κι εγώ τα μπρίκια μου και να τα κρεμάσω στον τοίχο, κλείνοντας οριστικά το
κατάστημα και το κεφάλαιο ως καφετζής… Μόνη μου φιλοδοξία πια, να γίνω πρόεδρος
του δικτύου κλειστών καφενείων ή κάποιου άλλου δικτύου… (τόσα δίκτυα
αμπελοφιλοσοφίας υπάρχουν στην επικράτεια, τα οποία αναζητούν προέδρους…).
Αυτό, λοιπόν, είναι το τελευταίο Καφενείο…
Καταλαβαίνετε τη συναισθηματική φόρτιση του
καφετζή, στη διαδικασία να πάρει την απόφαση να κλείσει αυτό το μαγαζί. Γι’
αυτό άργησα πολύ να το μαστορέψω. Εκτός αυτού, ήθελα και να κάνω μια έρευνα
αγοράς (ποιας αγοράς; Λέμε, τώρα…), για να αποφασίσω τι θα κάνω μελλοντικά την
επιχείρηση και με τι θα ασχοληθώ, αφού εμένα και τα άτομα της ηλικίας μου μάς
απασχολεί έντονα τι θα γίνουμε όταν μεγαλώσουμε…
Ο επαγγελματικός προσανατολισμός δυσκολεύει
σήμερα σε ένα αβέβαιο οικονομικό περιβάλλον, όπου υποστηρίζεται πως οι άνθρωποι
θα αλλάξουν πολλές δουλειές στον εργασιακό τους βίο. Ξαναγυρνάμε, δηλαδή, στα
χρόνια του Καραγκιόζη, ο οποίος άλλαζε συνεχώς δουλειές σαν τα πουκάμισα, αλλά
ποτέ δεν είχε να αλλάξει πουκάμισο. Θυμάστε; «Ο Καραγκιόζης γιατρός», «Ο
Καραγκιόζης ψαράς», «Ο Καραγκιόζης φούρναρης», «Ο Καραγκιόζης δήμαρχος» (γι’
αυτό και πολλοί δήμαρχοι είναι… καραγκιόζηδες). Κάπως έτσι, θα επιτυγχάνεται πολύ εύκολα, ώστε να βρίσκεται ο ακατάλληλος άνθρωπος στην ακατάλληλη θέση…
Πουθενά δεν κατέληξα ακόμη, αν και πέρασαν
πολλές ιδέες από το μυαλό μου:
Να το κάνω Πεταλωτήριον. Πολλά γαϊδούρια κυκλοφορούν ξεκαλίγωτα. Κάπως θα
βγάζω το μεροκάματο, αν εργαστώ με γαϊδουρινή υπομονή.
Να ανοίξω Εμποροραφείον. Πάντα έχω ράμματα για πολλών τις γούνες, προπαντός
για εκείνους που έχουν τη δυνατότητα ν’ αγοράζουν γούνες.
Να το μετατρέψω σε Κουρείον. Δεν έχω εμπειρία μπαρμπέρη, αλλά με τις νέες τάσεις της
μόδας πιστεύω να ανταποκριθώ εύκολα, αφού ξέρω εκ νεότητός μου να κουρεύω γίδια,
με ειδίκευση στα τραγιά γκεσέμια.
Να το διαθέσω για Απογευματινό Χειρουργείο. Όμως, σκέφτηκα ότι αυτό είναι ιδέα του
Άδωνη και οι ιδέες του Αδώνιδος πρέπει να απορρίπτονται ακόμη και πριν τις
διατυπώσει.
Να το ενοικιάσω για εγκατάσταση Υπουργείου. Τόσα υπουργεία είναι καφενεία, ας γίνει κι ένα καφενείο υπουργείο.
Ωστόσο, αυτή η ιδέα υποχώρησε αμέσως,
γιατί αν δεν είσαι του κυβερνώντος κόμματος, μην ελπίζεις να πάρεις οποιοδήποτε
μίσθωμα. Προηγούνται πάντοτε και σε κάθε περίπτωση «τα
δικά μας παιδιά».
Η αναζήτηση συνεχίζεται… Βοηθήστε κι εσείς
τον καφετζή με τις δικές σας προτάσεις, για να μην αναγκαστεί να ζει στο εξής μόνο
με τα επιμίσθια του δημοσίου (και χωρίς δικαίωμα γνώμης), που έλεγε κι ένας
παλιός φίλος. Όμως, ας αφήσουμε τα μισθώματα και τα επιμίσθια, διότι ακόμη
χειρότερα και μεγαλύτερος είναι ο φόβος μου, μην καταντήσει τελικά και το
Καφενείο μου να γίνει Ινστιτούτο, σαν
των απόστρατων πρωθυπουργών τα ινστιτούτα…
Προς Κυριάκον Ούρσουλας επιστολή
Μπορεί να κλείνω το Καφενείο, αλλά αυτό δε με
εμποδίζει να ανοίξω ένα παλιό θέμα, μιας και έπεσε πρόσφατα στα χέρια μου η απαντητική
επιστολή της Ούρσουλας φον ντερ Λάιεν προς τον πρωθυπουργό μας. Θυμάστε,
υποθέτω, ότι ο Μητσοτάκης έστειλε πριν τις ευρωεκλογές τη δική του (ανοιχτή για
ευνόητους λόγους) επιστολή, εκφράζοντας την ανησυχία του για την ακρίβεια.
Σήμερα και σε παγκόσμια αποκλειστικότητα έχουμε την απάντηση της Ούρσουλας:
«Αγαπητέ Κυριάκο
Έλαβα την
επιστολή σου και παραξενεύτηκα με τον τρόπο που επέλεξες να επικοινωνήσουμε,
επειδή μιλάμε πολύ συχνά στο τηλέφωνο. Είδα να μου γράφεις να στριμώξουμε τις
πολυεθνικές για τον περιορισμό της ακρίβειας. Πώς είναι δυνατόν, σκέφτηκα, να
πάμε κόντρα στις πολυεθνικές, αφού απ’ αυτές παίρνουμε εντολές κι αυτές
υπηρετούμε. Μετά την αρχική μου έκπληξη, κατάλαβα ότι την έστειλες για
προεκλογικό ξεκάρφωμα και ως στάχτη στα μάτια του λαού. Όμως, δυστυχώς, σε
κατάλαβαν και οι συμπολίτες σου, γιατί με τις τιμές που τους έλεγες για το τυρί,
δεν μπορούσαν να αγοράσουν ούτε κλοτσοτύρι. Τα αποτελέσματά σου τα είδες.
Ελπίζω να εμπέδωσες πια ότι στο εξής η αυτοδυναμία σου καθίσταται αδύνατη και
κάνε τα κουμάντα σου, μην ιδρύσεις σύντομα κι εσύ το δικό σου ινστιτούτο.
Δε σου απάντησα αμέσως, περίμενα να
τελειώσουν οι εκλογές, για να δω και τα χαΐρια σου. Εκτός αυτού, είχα πολλές
δουλειές τότε, έφκιανα και τους τραχανάδες μου και τους είχα απλωμένους να
στεγνώσουν, πού να βρεθεί χρόνος για επιστολές… Βέβαια, είχα ήδη αποφασίσει να
σου απαντήσω κι εγώ γραπτώς και στο εξής με αυτόν τον τρόπο θα ανταλλάσσουμε
απόψεις, διότι στην Ελλάδα εκτός από κλοπές κάνετε και τηλεφωνικές υποκλοπές και δεν
έχω καμιά διάθεση να μπλέξω σε τίποτε
περίεργες
ιστορίες και περιπέτειες. Γι’ αυτό μόλις διαβάσεις το γράμμα μου, φρόντισε να
το εξαφανίσεις (να το κάψεις ή να το φας για σιγουριά), μην πέσει στα χέρια
κανενός ευρωσκεπτικιστή ή κομμουνιστή και γίνουμε διεθνώς ρεζίλι. Υπάρχει και μεγαλύτερος κίνδυνος: να βρεθεί σ’ εκείνον τον
Βελόπουλο που έχει μανία με τις επιστολές. Τρέμω στην ιδέα να πουλάει και τη
δική μου επιστολή, ως περιτύλιγμα με τις κεραλοιφές του.
Σχετικά με την αντιμετώπιση της ακρίβειας,
μία είναι η λύση: ο τραχανάς!...
Προσπάθησε να πείσεις τους Έλληνες να ξαναγυρίσουν στον τραχανά. Να κάνουν την
αντίσταση του τραχανά!... Αν επί δυο μήνες αποφασίσουν να τρώνε μόνο τραχανά
(ξινό ή γλυκό δεν έχει σημασία) θα δεις τα καρτέλ να σπάνε και να ρίχνουν τις
τιμές από τον πανικό τους, το χαβιάρι να γίνεται φτηνότερο κι απ’ το κατίκι
Δομοκού…
Λυπάμαι που δεν μπορώ να σε βοηθήσω άλλο…
Καλό
κουράγιο και καλά ξεμπερδέματα!
Ούρσουλα».
Έτσι είναι… Είναι έτσι;
«Πολιτική είναι η ικανότητα να παρουσιάζεις
σήμερα τι θα γίνει αύριο και να εξηγείς αύριο γιατί δεν έγινε» έλεγε ο
Τσώρτσιλ.
«Μερικές φορές
αναρωτιέμαι αν τον κόσμο κυβερνούν κάποιοι έξυπνοι που μας δουλεύουν ή κάποιοι
ηλίθιοι που μιλάνε σοβαρά» σημείωνε ο Καναδός συγγραφέας Λώρενς Πήτερ.
Τι να σου πει μετά ένας καφετζής για την
πολιτική και τους πολιτικούς; Είναι ή δεν είναι έτσι; Εκείνο που μπορώ να πω με
βεβαιότητα είναι τούτο: δεν ξέρω αν τα φάγαμε μαζί (που έλεγε κι ο Πάγκαλος),
ξέρω, όμως, ότι μαζί τούς ψηφίζουμε…
Ας προσέχουμε ποιους ψηφίζουμε!...
Μην ενοχλείτε!
Ελπίδα να περιοριστεί η ακρίβεια απ’ την εφαρμοζόμενη πολιτική δεν
υπάρχει. Ειδικά τώρα, που οι πολιτικοί μας αλλά και της Ευρώπης οι πολιτικοί τραμπαλίζονται (το ρήμα τραμπαλίζομαι παράγεται
από τον Τραμπ), προσπαθώντας με κάθε τρόπο να ισορροπήσουν και να προσαρμοστούν
στα νέα δεδομένα του νέου πλανητάρχη. Είμαστε για τα καλά στο: «Τράμπα τραμπαλίζομαι, πέφτω και τσακίζομαι…».
Ευτυχώς, στις δύσκολες συνθήκες που διάγουμε, υπάρχουν οι ισχυρές ή
πανίσχυρες εταιρείες που νοιάζονται για εμάς. Κόβουν και ράβουν (για εμάς
είπαμε) πακέτα, προσφορές και ειδικά προγράμματα. Γυρίζεις το μεσημέρι στο
σπίτι, κάθεσαι να φας σαν άνθρωπος, να τεντώσεις λίγο την αρίδα σου ή να πάρεις
κι έναν υπνάκο, αλλά δε γίνεται. Σε πλακώνουν στα τηλέφωνα. Ντριν… ντριν…
ντριν, διάολε, ντριν…
─ Είμαστε από μια
εταιρεία…
─ Κι εμείς είμαστε από το
Μαρκελέσι, αλλά δεν το κάνουμε θέμα.
─ Είμαστε από μια
εταιρεία, κύριε και έχουμε για εσάς…
─ Παντόφλες έχετε;
─ Παντόφλες, όχι. Πώς σας ήρθε
αυτό;
─ Να, μόλις γύρισα απ’ τη δουλειά
μου και λέω, αν μου επιτρέπετε, να βγάλω τα παπούτσια μου και να βάλω τα πόδια
μου σε μια λεκάνη με νερό. Μετά χρειάζομαι παντόφλες, καταλάβατε;
─ Κύριε, η δική μας εταιρεία σας
δίνει απεριόριστο χρόνο ομιλίας;
─ Και ποιος σου είπε, ορέ, ότι
εγώ έχω απεριόριστο χρόνο να μπαμπαλίζω;
─ Δεν είστε συνεργάσιμος, αλλά
εσείς θα χάσετε. Θα σας δίναμε και μια γαλοπούλα τα Χριστούγεννα…
─ Καλά, μη στεναχωριέσαι τόσο που θα χάσω. Σε
κλείνω, γιατί έχω κι ένα πρόβειο κοντοσούβλι, μόλις βγήκε και δε θέλω να
κρυώσει. Μη χάσω και το κοντοσούβλι!...
Δεν είσαι στο σπίτι; Σε βρίσκουν στο κινητό.
Πουθενά δε γλυτώνεις…
─ Καλημέρα σας! Πού σας
βρίσκουμε;
─ Γιατί μ’ είχιταν χαμένου κι μ’
έψαχνιταν; Είμι απάν’ σ’ έναν έλατου κι βγάνου λίγου ’ξο για τα μανάρια μ’. Τι
μι θέλιτι;
─ Κάνουμε μια δημοσκόπηση και
θέλουμε τη γνώμη σας. Θέλουμε να απαντήσετε σε τριάντα περίπου ερωτήσεις, για
να βοηθήσετε την έρευνά μας;
─ Τι λες, κουπέλα μ’; Τριάντα
ιρουτήσεις ισύ κι ιγώ απάν’ στουν έλατου; Γράψι για να τιλειώνουμι: βγάνου ’ξο,
βγάνου ’ξο, ξέρου κι δεν απαντώ…
Πότε θα βγει μια τηλεφωνική συσκευή που θα απαντά αυτόματα «μην ενοχλείτε» στις ακατάλληλες ώρες;
Ώρα συγγνώμης
Κλείνοντας το Καφενείο, θεωρώ πως ήρθε και η ώρα της συγγνώμης. Η σάτιρα
έχει πολλές φορές το στοιχείο της υπερβολής και χωρίς να το καταλάβεις, μπορείς
να ξεπεράσεις τα ανεκτά όρια. Για όλες αυτές τις πιθανές αστοχίες μου, θέλω να
ζητήσω μια ειλικρινή συγγνώμη απ’ όλους.
Γνωρίζω ότι υπάρχουν και κάποιοι που ενοχλήθηκαν από τα κείμενά μου.
Λυπάμαι, δεν μπορώ να κάνω τίποτε γι’ αυτούς. Άλλωστε, για να ενοχλούνται τα
έγραφα. Και για να αλλάζουν συμπεριφορές…
Ευχαριστήρια
Αυτή την ώρα, επίσης, θέλω να εκφράσω και τις θερμότερες ευχαριστίες μου
προς όλους τους αναγνώστες μου. Ευχαριστώ για την αποδοχή τους, ευχαριστώ για
την κατανόησή τους. Είναι αυτοί που έδωσαν την όποια αξία έχουν αυτά τα κείμενα
των 99 Καφενείων. Είναι αυτοί που με ενίσχυαν στην προσπάθειά μου με τον τρόπο
τους. Είναι αυτοί για τους οποίους με πολύ σεβασμό και αίσθημα ευθύνης έγραφα.
Ιδιαίτερες ευχαριστίες οφείλω και απευθύνω, σε όλες εκείνες τις
ιστοσελίδες που φιλοξένησαν και έκαναν ευρύτερα γνωστά τα γραπτά μου και σε
όλους εκείνους που τα κοινοποίησαν με οποιονδήποτε τρόπο.
Τέλος διαδρομής
Ωστόσο, αυτή η προσπάθεια μού χάρισε ένα όμορφο ταξίδι. Το ίδιο όμορφο
με τις εικόνες που χαρίζουν πάντοτε στις πορείες μου τα αγαπημένα αγραφιώτικα
βουνά…
Έτσι θέλω να κλείσω και το Καφενείο μου. Με μια εικόνα από τη γενέθλια
γη μου, την Αργιθέα, σε ώρα εσπερινή…
21/11/2024 Τ Ε Λ Ο Σ
