Ο Άγιος Σπυρίδων (12/12) [+ΒΙΝΤΕΟ με Παράκληση και Εγκώμια στον Άγιο - Κερκυραϊκή ψαλτική]
από τον Κων/νο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο
Ο Άγιος Σπυρίδων γεννήθηκε στην Κύπρο γύρω στο 270. Από παιδί είχε κλίση στο μοναχισμό, όμως με προτροπή των γονιών του νυμφεύτηκε, αποκτώντας μια κόρη, την Ειρήνη. Ήταν εύπορος κτηματίας και κτηνοτρόφος. Λόγω του οσιακού τρόπου της ζωής του, μετά τον θάνατο της συζύγου του, κλήθηκε στον επισκοπικό θρόνο της πατρίδας του, Τριμμυθούντος (Τρεμετουσιάς).
Ο επίσκοπος Άγιος υπήρξε ομολογητής στους διωγμούς του Μαξιμίνου (308-313), οπότε συνελήφθη και εξορίσθηκε. Συμμετείχε στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο, όπου κατά την παράδοση θαυματούργησε με ένα κεραμίδι δείχνοντας στους αντιτριαδιστές οπαδούς του Αρείου το μυστήριο της Α. Τριάδος. Κρατώντας το κεραμίδι στο χέρι του, οι παριστάμενοι είδαν να “αναλύεται” σε ανερχόμενη φλόγα, νερό που κυλούσε στα δάκτυλά του και χώμα που παρέμεινε στην παλάμη του. Έδειξε έτσι πως, όπως το φαινομενικά απλό κεραμίδι αποτελείται από νερό, πηλό και φωτιά, έτσι και ο Θεός έχει τρεις υποστάσεις: Πατέρα, Υιό και Άγιο Πνεύμα, η αλλιώς “Τριάς εν Μονάδι και Μονάς εν Τριάδι”. Ήταν ένας θαυματουργός ποιμένας. Μεταξύ των θαυμάτων του, βεβαιώνει ο Συμεών ο Μεταφραστής, ήταν η θεραπεία του αυτοκράτορα Κωνστάντιου, με επίθεση του χεριού του Αγίου. Οι συναξαριστές περιγράφουν πολλές περιπτώσεις θαυμάτων. Θεραπείες τυφλών, παραλύτων, δαιμονισμένων. Αδιάψευστος μάρτυς της θαυματουργίας του Αγίου είναι εδώ και 500 χρόνια ο Κερκυραϊκός λαός. Σχεδόν σε κάθε πανήγυρη του Αγίου είναι αδύνατο να μη γίνει κάποιο θαύμα, το οποίο πληροφορείται ο πιστός λαός μέσα από τον τοπικό τύπο, ή από αυτόπτες. Ό Άγιος πέθανε το 348 στην Κύπρο.“ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ” ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΛΕΙΨΑΝΟΥ: Στα τέλη του 7ου αιώνα, το λείψανο μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη λόγω βαρβαρικών επιδρομών. Μετά την Άλωση, ο εφημέριος Γρηγόριος Πολύευκτος, διέσωσε το λείψανο του Αγίου μαζί με το λείψανο της αυτοκράτειρας Θεοδώρας, που αναστήλωσε τις εικόνες, μεταφέροντάς τα με άλογο, σε δύο σάκους στην Παραμυθιά. Για μεγαλύτερη ασφάλεια τα λείψανα μετακομίστηκαν στην Κέρκυρα [1456] και αποθησαυρίστηκαν στο ναό του Αγίου Αθανασίου. Καθώς ο Πολύευκτος δεν είχε παιδιά, κληρονόμησε τα λείψανα στο συμπατριώτη του Γεώργιο Καλοχαιρέτη. Αργότερα ο μεγάλος γιος του τελευταίου, Μάρκος, παραχώρησε το λείψανο της Αγίας Θεοδώρας στην κερκυραϊκή κοινότητα (1483). Αντιθέτως, οι δύο άλλοι γιοι του, συγκληρονόμοι του ιερού λειψάνου του Αγίου, θέλησαν να το πάρουν μακριά από την Κέρκυρα. Όμως, οι Κερκυραίοι αντέδρασαν σθεναρά και το λείψανο παρέμεινε στο νησί. Το ιερό λείψανο μεταβιβάσθηκε στην κόρη του ενός, Ασημίνα, που παντρεύτηκε τον Στ. Βούλγαρη, ο οποίος αποδέχθηκε το λείψανο ως ... προίκα! Έκτοτε και έως το 1925 το λείψανο ανήκε στην οικογένεια Βούλγαρη. Από το έτος αυτό περιήλθε στην εκκλησιαστική αρχή του νησιού. Ο Στ. Βούλγαρης ίδρυσε τον πρώτο ναό του Αγίου (1530) στο προάστιο του Α. Ρόκου. Το 1594 ολοκληρώθηκε ο σημερινος Ναός. Εκεί εναποτέθηκε οριστικά το άγιο λείψανο, εντός πολύτιμης λάρνακας. Ακόμη και σήμερα το ιερό λείψανο παραμένει αδιάφθορο κατά θεία ευδοκία.
ΠΡΟΣΤΑΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ: Στην Κέρκυρα γίνονται τέσσερις λιτανείες του ιερού λειψάνου ετησίως. Μία κάθε Μεγάλο Σάββατο, λόγω της σωτηρίας του νησιού από τον Άγιο στο μεγάλο λιμό (1553). Δεύτερη την Κυριακή των Βαϊων, εις ανάμνηση απαλλαγής του νησιού από τη βουβωνική πανώλη του 1630. Τρίτη λιτανεία γίνεται την 11η Αυγούστου σε ανάμνηση της θαυμαστής σωτηρία του νησιού στη δεύτερη τουρκική επιδρομή (1716). Από το έτος κατάληψης της Επτανήσου από τους Άγγλους (1814) τις λιτανείες συνόδευε τιμητικό άγημα Άγγλων στρατιωτών. Αυτό απαγορεύτηκε μετά το 1837 ως συνέπεια των ταραχών κατά της αγγλικής κατοχής. Μάλιστα στη λιτανεία του 1837 πολλοί Κερκυραίοι πέταξαν αναμμένες λαμπάδες κατά του Άγγλου αρμοστή! (Ως αντίποινα η αγγλική ηγεσία απέλυσε όλους τους δημοσίους υπαλλήλους του νησιού!). Τέλος η τέταρτη λιτανεία πραγματοποιείται την πρώτη Κυριακή του Νοεμβρίου λόγω της διά του θαύματος του Αγίου σωτηρίας του νησιού και πάλι από πανώλη. Είναι γεγονός ότι ο Άγιος τιμάται περισσότερο στην Κέρκυρα ως προστάτης και ακοίμητος φρουρός. Μάλιστα παρατηρείται στην πόλη της Κέρκυρας, κάθε πρωί, πολλοί κάτοικοι να εισέρχονται στο ναό του Αγίου και να ασπάζονται τη λάρνακά του, πριν αρχίσουν τις καθημερινές τους ασχολίες.
ΘΑΥΜΑΤΑ: Για τη δεύτερη σωτηρία του νησιού από την πανώλη, λέγεται ότι τρεις νύχτες κάτοικοι της Κέρκυρας έβλεπαν ένα εξαίσιο φως στο καμπαναριό του Αγίου, ενώ κλάματα του “θανατικού” πλημμύριζαν την πόλη. Ο άγιος εμφανίστηκε σε πολλούς κρατώντας Σταυρό στα χέρια του, ενώ μια σκελετωμένη γριά χάραξε με τα νύχια της Σταυρό στο άκρο του τείχους, ως υπόσχεση ότι ποτέ ξανά θανατικό δε θα χτυπούσε την Κέρκυρα. Τις επόμενες ημέρες εξαφανίσθηκε η πανούκλα. Πολλοί πιστεύουν ότι τα πασουμάκια του Αγίου φθείρονται από το περπάτημά του στον κόσμο για να βοηθήσει όσους βρίσκονται σε ανάγκη (Ν. Πολίτης). Ακόμη λέγεται ότι όταν η λάρνακα του Αγίου δεν υπακούει στα κλειδιά του ιερέα και παραμένει κλειστή, ο Άγιος λείπει μακριά και θαυματουργεί.
konstantinosa.oikonomou@gmail.
ΛΕΖΑΝΤΕΣ: ΣΤΗ Ν ΕΙΚΟΝΑ 2. ΤΑ ΠΑΣΟΥΜΆΚΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ,
3. Ο ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ
4. ΤΑ ΘΑΥΜΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ
5. ΤΟ ΛΕΙΨΑΝΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ
1. ΚΑΙ 6. Ο ΑΓΙΟΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ
ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΕΓΚΩΜΙΑ:
