«Οι νιφάδες των πειρασμών»

 

«Οι νιφάδες των πειρασμών»

(Εκ της παρακλήσεως εις τον Ιερόν Χρυσόστομον –η μνήμη του 13 Νοεμβρίου)

 

Στην Ιερά παράκληση προς τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο, αναγράφεται: «Πειρασμών τας νιφάδας, συ υπέμεινας πάτερ ως πύργος άσειστος, θλίψεις εξορίας, ελλ’ ευχαίς σου ημάς ενδυνάμωσον, υπομένειν πάντας τους πειρασμούς επερχομένους, εκ δαιμόνων ανθρώπων και φύσεως».

Το τροπάριο χαρακτηρίζεται από την εικόνα της πυκνής χιονόπτωσης, από το πλήθος, την πυκνότητα και την πολυμορφία των νιφάδων του χιονιού, ως αντιστοιχία προς την υπόσταση των πειρασμών που υπέμεινε ο Ιερός Χρυσόστομος. Όπως θα διαπιστώσουμε, στους στίχους του τροπαρίου εμπεριέχονται θεολογικές περιοχές, ως έπαινος του ιερού πατρός και έλεγχος των σημερινών ορθοδόξων (;), που αποφεύγουν την ορθόδοξη ομολογία πίστεως και τις άμεσες συνέπειές της (διώξεις, αφορισμοί, κ.λ.π.).

Αναμφίβολα, ο κοινός τόπος όλων των ανθρωπίνων πειρασμών είναι «ο απ’ αρχής ψεύτης και ανθρωποκτόνος (διάβολος), σύμφωνα με τον αδιάψευστο – κατηγορηματικό λόγο του Σωτήρος Χριστού.

Στην Αγία Γραφή, στην Πατερική γραμματεία και στους βίους των Αγίων, προβάλλονται με ενάργεια όλες οι θεωρητικές – θεολογικές και πρακτικές προσεγγίσεις του φαινομένου «πειρασμός», και ως προσώπου και ως πολεμικής στρατηγικής κατά των αγωνιζομένων Ορθοδόξων πιστών.

Για τον πρώτο πειρασμό, ως βαθμιαία ανάπτυξη στρατηγικής και οργάνωσής του, μας πληροφορεί η Αγία Γραφή, στην πτώση των πρωτοπλάστων. Έκτοτε ο πειρασμός, ως συνολικός – στρατηγικός τρόπος παγίδευσης των ανθρώπων, εισήλθε σε όλα τα επί μέρους στοιχεία του πολιτισμού, στις κοινωνίες, με δημιουργία μεγεθών αποστασίας από τον αληθινό Τριαδικό Θεό, όπως (ενδεικτικά) φιλοσοφίες, ειδωλολατρείες, ιδεολογίες, μαγείες, αιρέσεις κ.λ.π.

Πότε ως νιφάδες χιονιού σε έντονη χιονόπτωση (πυκνός νιφετός κατά Παπαδιαμάντη) και πότε ως χιονοστιβάδες, οι πειρασμοί πίπτουν επί της ανθρωπότητος.

Πολλές φορές οι πειρασμοί ομογενοποιούνται παγκόσμια, όπως συμβαίνει σήμερα με την παγκοσμιοποίηση και με την παναίρεση του οικουμενισμού, ως πειρασμός των εσχάτων!

Αποκαλυπτικός ο λόγος του Μ. Αντωνίου:

«Είδον πάσας τας παγίδας του εχθρού ηπλωμένας επί της γης και στενάξας είπον∙ Τις άρα παρέρχεται ταύτας; Και ήκουσα φωνάς λεγούσης μοι∙ Η ταπεινοφροσύνη» (Εκ του Γεροντικού).

Μετάφραση:

«Είδα όλες τις παγίδες του εχθρού (του διαβόλου) απλωμένες πάνω στη γη. Και στέναξα και είπα: Ποιος άρα θα τις προσπεράση χωρίς να τον πιάσουν; Και άκουσα φωνή να μου λέγη: Η ταπεινοφροσύνη».

Συνήθως η θεώρηση της ταπεινοφροσύνης σε διάφορα βιβλία χριστιανικού περιεχομένου πολώνεται σε ασκητικό (μόνο) πλαίσιο προσωπικού αγώνα, ως μόνο μία όψη των αγώνων των Πατέρων.

Αποσιωπάται η άλλη όψη της ταπεινοφροσύνης τους, που είναι η αποδοχή της ορθής πίστεως και η σταθερή ομολογία της, ανεξαρτήτων συνεπειών (διωγμών), όπως υπέδειξεν ο Ι. Χρυσόστομος.

Αυτό είναι και το «ύψος της ταπεινοφροσύνης», που υπογραμμίζεται στο Απολυτίκιο του Ι. Χρυσοστόμου.

Όλη η ταπεινοφροσύνη εμπεριέχεται «εν τη υπακοή της αληθείας», όπως θεολογεί – διδάσκει και ο Αββάς Ισίδωρος της Σκήτεως:

«ο Αββάς Ισίδωρος είπεν∙ η σύνεσις των αγίων αύτη εστί, το επιγνώναι το θέλημα του Θεού. Πάντων γαρ περιγίνεται ο άνθρωπος εν τη υπακοή της αληθείας, ότι εικών και ομοίωμα του Θεού εστί. Πάντων δε πνευμάτων δεινότερον εστί το ακολουθείν τη εαυτού καρδία, τουτέστι τω ιδίω λογισμώ, και μη τω νόμω του Θεού». (Γεροντικό)

Μετάφρασις: «ο Αββάς Ισίδωρος είπε∙ Η σύνεσις των αγίων αυτή είναι, να έχουν επίγνωση του θελήματος. Γιατί όλα τα κατορθώνει ο άνθρωπος στην υπακοή της αληθείας, όντας πλασμένος κατ’ εικόνα και ομοίωση του Θεού. Και απ’ όλα τα πνεύματα φοβερώτερο είναι το να ακολουθή τινάς την καρδιά του, δηλ. τον δικό του λογισμό και όχι τον νόμο του Θεού».

Ερωτήματα: Οι αιρέσεις, ως μια δαιμονική «λογική» αλληλουχία ιδίων λογισμών, δεν συνιστούν άρνηση της ταπεινοφροσύνης;

Είναι σωστό πάλι, οι σημερινοί «ευσεβείς» αντι-οικουμενιστές να ταυτίζουν – εξισώνουν την προδοτική σιωπή τους με το ποιοτικό περιεχόμενο της ταπεινοφροσύνης, ως υπακοή (δήθεν) στην Εκκλησία και αποφυγή σχισμάτων;

Ο Άγιος Νεκτάριος στο βιβλίο του «ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ» είναι σαφής:

«Θεμέλιος εστι της καθ’ ημάς φιλοσοφίας της ασφαλώς διδασκούσης τας υψηλάς περί Θεού και κόσμου αληθείας η ταπεινοφροσύνη, ως φορεύς της προς τον Θεόν πίστεως. Εάν αύτη μη πρώτον καταβληθή θεμέλιος της ηθικής οικοδομής, καν μύρια οικοδομήσης επί της υψηλοφροσύνης, καν ελεημοσύνην, καν ευχάς, καν νηστείας, καν πάσαν αρετήν, πάντα εική και μάτην οικοδομηθήσεται και καταπεσείται ραδίως, κατά την οικοδομήν εκείνην του Ευαγγελίου την επί της ψάμμου τεθείσαν» (Σελ. 188).

Συμπερασματικά: Η γνήσια ταπεινοφροσύνη προϋποθέτει την προς τον Θεόν (ορθή) πίστη ή «την υπακοή της αληθείας» κατά τον Αββά Ισίδωρο της Σκήτεως.

Εύστοχα ο μακαριστός Αρχ. Ευσέβιος Βίττης παρατηρεί:

«Τι είναι πειρασμός; Ένα δίλημμα που τίθεται στη θέλησή μου. Ο Θεός ή εγώ; Ο Θεός ή ο κόσμος; Ο Θεός ή ο διάβολος; Τι θα διαλέξω; Η εκλογή είναι εκείνη που θα κρίνη την περαιτέρω τύχη της πορείας μας. Θα’ ναι ανέβασμα ή κατρακύλισμα; Απελευθέρωση ή υποδούλωση;

1^ο Σχόλιο: Αναμφίβολα, ο σημερινός οικουμενισμός μαρτυρεί έλλειψη ταπεινοφροσύνης. Είναι δηλητηριασμένη πνοή του πειρασμού, θανατερή περίπτυξη με το ψεύδος μακρυά από την υπακοή της αληθείας, όπως μας την δίδαξαν (την αλήθεια) οι Άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας, παλαιοί και σύγχρονοι.

2^ο Σχόλιο: Θαυμάσια ομιλία περί «πειρασμών», για διατήρηση της πνευματικής ισορροπίας σχέσεων Εγώ – Θεός – άλλοι, υπάρχει στην Δ΄ Ομιλία του Ι. Χρυσοστόμου «εις τους Ανδριάντας».

«Διάσωσον, από κινδύνων τους δούλους σου Χρυσολόγε, ότι σε εν πειρασμοίς αεί προβαλλόμεθα, μεσίτης προς τον Θεόν και Σωτήρα» (Εκ της παρακλήσεως εις τον Ι. Χρυσόστομον).

ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ