...ΕΚΤΕΛΕΣΘΕΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ!
Τα παρατιθέμενα αποσπάσματα
===========================================================
Έκθεσις του Αρχιμανδρίτου Δαμασκηνού Ασημακοπούλου, υποβληθείσα την 27ην Ιουνίου 1943, δια την εκτέλεσιν δέκα Γερμανοκρατουμένων, ήτις εγένετο την 17ην Ιουνίου 1943.
Αποσταλείς, παρά της Υμετέρας Μακαριότητος, όπως εκτελέσω θλιβεράν εντολήν και ύψιστον καθήκον, προς τους εκτελεσθέντας, εν συνεργασία μετά του Αρχιμανδρίτου Γερμανού Τζερεφού, εν Νικαία, μετά ψυχικού πόνου και πολλής οδήνης.
Κατα την 4ην πρωϊνήν της 17ης Ιουνίου, οδηγήθημεν υπό της αρμοδίας υπηρεσίας των Γερμανικών στρατευμάτων, εγώ τε και ο αναφερόμρνος συνάδελφος, εκ των γυναικείων φυλακών Εμπειρικείου, ένθα είχομεν διέλθει τας πρώτας ώρας της νυκτός, εις τας φυλακάς Αβέρωφ, ένθα εκρατούντο οι μελλοθάνατοι αδελφοί μας.
Άμα τη εμφανίσει μας, ερρίφθησαν εις την αγκάλην μου δακρύοντες καθόσον οι περισσότεροι ήσαν γνωστοί μου, ως πότε συγκρατούμενοι μαζί μου, εις τας φυλακάς Αγ. Διονυσίου Πειραιώς, ότε κ΄ εγώ είχον συλληφθή ως όμηρος και παρέμεινα μετ΄ αυτών μήνας τρείς. Η ώρα αυτή υπήρξε τόσον δι΄ αυτούς όσον και δι΄ εμέ, τραγική και άκρως συγκινητική.
Κατόρθωσα, θεία χάριτι, να κυριαρχήσω επί του εαυτού μου, ως πνευματικός απεσταλμένος, διά την σκληράν και υψίστην αυτήν διακονίαν, παραμερίσας προς στιγμήν τον αλγούντα φυσικόν μου άνθρωπον και δακρυρροών. Ως πότε ο Χριστός μας επί του τάφου του φίλου Του Λαζάρου, παρέστησα εις αυτούς το μάταιον του παρόντος κόσμου, την αξίαν της ψυχής εν τη αιωνιότητι της αποθνησκούσης εν πίστει και ευσεβεία και δη τονίσας εις αυτούς τον αμάραντον της δόξης στέφανον του μαρτυρίου, εξωμολόγησα και εκοινώνησα αυτούς των Αχράντων Μυστηρίων, εγώ τους 5 και ο συνάδελφός μου τους άλλους πέντε. Ου μόνον εδέχθησαν να κοινωνήσωσι των Αχράντων Μυστηρίων, εξομολογηθέντες ειλικρινώς, αλλά και μετά χαράς και πολλής ανακουφίσεως έλαβον τα τελευταία εφόδια της Αγίας Μητρός μας Εκκλησίας, πλην ενός κομμουνιστού του Αρμενίου Σεφεράν Μικιρδίτου, ο οποίος δεν εδέχθη τα εφόδια της Εκκλησίας , ως μοι είπεν, ο συναδελφός μου Αρχανδρίτης, εις τη πεντάδα του οποίου ανήκεν ούτος.
Κατόπιν της εκτελέσεως του καθήκοντος αυτού, ωδηγήθημεν μετά των μελλοθανάτων, εις τον τόπον της εκτελέσεως(σκοπευτήριον Καισαριανής), ένθα ερωτηθέντες οι μελλοθάνατοι περί της τελευταίας θελήσεως των παρά του αξιωματικού του εκτελεστικού αποσπάσματος των γερμανών, απήντησαν πάντες «αποθνήσκομεν ως Χριστινοί και Έλληνες», πλήν του αναφερθέντος Αρμενίου κομμουνιστού ο οποίος απήντησεν, ότι αποθνήσκει ως κομμουνιστής. Προσπάθησα, έστω και την τελευταίαν στιγμήν, να τον φέρω πλησίον του Χριστού, δια της τελευταίας του ομολογίας, λέγων εις αυτόν «Παιδί μου, να πεθάνης, ως χριστιανός και όχι ως κομμουνιστής, διότι εις την άλλην ζωήν, εις την οποίαν πορεύεσαι την στιγμήν αυτήν , ούτε τον κομμουνισμόν ούτε άλλην τινά ιδέαν, εξ όσων απορρέουν εκ της ύλης, θα εύρης ει μη μόνον τον Χριστόν, Σωτήρα και λυτρωτήν των πόνων σου». Δυστυχώς όμως τόσον τον είχε δηλητηριάσει ο κομμουνισμός ώστε εις μάτην απέβη και η δική μου τελευταία προσπάθεια Την πλέον χριστιανικήν απάντησιν, εις την ερώτησιν της τελευταίας του θελήσεως, έδωσεν ο δημοδηδάσκαλος Μιχαήλ Πετρόπουλος, ειπών: «παν ό, τι έπραξα το έπραξα εν συνειδήσει ως Έλλην και χριστιανός. Ήδη δεν έχω να ειπώ άλλο τι, ει μη να ευχηθώ, όπως το αίμα που χύνεται σήμερα, να είναι το τελευταίο Ελληνικό αίμα και να θέσει τέρμα ο Θεός εις τα δεινά ημών των Ελλήνων, υμών των Γερμανών και του κόσμου ολοκλήρου, δια της παγκοσμίου ειρήνης»
Συνεχάρην αυτόν δια την λαμπράν χριστιανικήν ευχήν και ομολογίαν του και βαθύτατα συγκεκινημένος απηύθυνα προς αυτόν και τους άλλους τας τελευταίας υποθήκας περί αιωνιότητος, ενθαρρύνας αυτούς εις τον αιώνιον ταξείδιόν των.
Ο Αξιωματικός του αποσπάσματος, ο και διερμηνεύς Γερμανός ελληνομαθής, λίαν συγκεκινημένος εκ των όσων μέχρι της στιγμής εκείνης είχεν είδει και ακούσει, μου είπε: «Πάτερ, ο κανονισμός λέγει, ότι πρέπει να παραστήτε και εις την εκτέλεσιν, ενισχύοντες τους μελλοθανάτους, αλλ΄ επειδή σας βλέπω συγκεκινημένον πολύ και αφού εξετελέσατε πλήρως μέχρι τούδε το καθήκον σας, είσθε ελεύθερος, αν θέλετε, να μη παραστήτε εις την εκτέλεσιν».
Την στιγμήν αυτήν όλων τα μάτια εστράφησαν προς ημάς και τότε ηρώτησα τους αδελφούς μας μελλοθανάτους, λέγων αυτοίς: «Παιδιά μας , η καρδιά μας δεν αντέχει να ιδή το τραγικόν αλλ΄ ένδοξον τέλος σας, αν όμως η ψυχή σας το ζητεί θα έλθωμεν εις τούτο». Τότε πάντες ως δι΄ ενός στόματος απήντησαν: «Να έλθετε, να έλθετε, πάτερ Δαμασκηνέ, διότι Σεις την στιγμήν αυτήν αντιπροσωπεύετε την Θρησκείαν μας , την Πατρίδα μας, τας οικογενείας μας και όλους τους προσφιλείς μας». Τότε, εκ του τόπου της προβαθμίδας της δόξης, ωδηγήθημεν εις τον τόπον του μαρτυρίου και της αθανασίας, ολίγα βήματα απέχοντος, ένθα εστήθησαν πρώτον οι 4, οίτινες και εξετελέσθησαν και κατόπιν οι 3 και τέλος οι τελευταίοι 3. Κατά την εκτέλεσιν, ήτις εγένετο δι΄αποσπάσματος εκτελεστικού εκ Γερμανών στρατιωτών, δι΄ όπλων, παριστάμεθα αμφότεροι οι Αρχιμανδρίται, υψούντες τον Σταυρόν, ενθαρρύνοντες αυτούς και λέγοντες: «Άνω σχώμεν τας καρδίας, παιδιά μου». Ιδού ο Χριστός μας. Σας αναμένει κρατών τους μαρτυρικούς στεφάνους, δια να Σας στεφανώση ως μάρτυρας». Αι τελευταία λέξεις πάντων ήσαν: «Πεθαίνομεν ως χριστιανοί και ως Έλληνες. Ζήτω η Πατρίς μας. Ζήτω η Ελλάς». Είς και μόνος, ο δυστυχής Αρμένιος κομμουνιστής, αυτός έπεσε με τας λέξεις «Ζήτω το Ε.Α.Μ.»».
Αλλά ο θάνατος των εννέα (9) υπήρξε παραδειγματικώς χριστιανικός και δια σημείου εκ του ουρανού μαρτυρομένου, διότι όλοι και οι 9, έπεσαν ύπτιοι και εξέπνευσαν αμέσως με την χαριστικήν βολήν, ενώ ο κομουνιστής, αυτός και μόνος έπεσε δε εδέχθη, εκτός της αμοβροντίας και 3 ιδιαιτέρας χαριστικάς βολάς, διατηρήθη εν ζωή σφαρδάζων, τιμωρούμενος παραδειγματικώς ως ασεβής , επ' αρκετήν ώραν.
Εις τους εννέα , επειδή απέθανον με χριστιανικά τα τέλη της ζωής των, τους αξίωσεν ο Θεός ν΄ ατενίσουν τον ουρανόν, την πραγματικήν πατρίδα των. Ως τέκνα του ουρανού. Τον κομμουνιστήν, επειδή απέθανεν ως άπιστος, δεν τον ηξίωσεν ο Θεός της τιμής αυτής, αλλά του είπε: «συ είσαι τέκνον της γης και όχι του ουρανού, δεν έχεις το δικαίωμα ούτε ν΄ ατενίσης τον ουρανόν, δια τούτο πρηνής πέσε, την ύλην και την γην, ιδέ ως τέκνον αυτής και όχι του ουρανού, του πνεύματος και της δόξης».
Κατόπιν τούτων εξετελέσαμεν και το τελευταίον καθήκον της νεκρωσίμου ακολουθίας και επιστρέψαμεν βαρυαλγούντες προς την τεθλιμμένην Μητέρα μας, την Εκκλησίαν, αντιπροσωπευομένην δια της Υμετέρας Μακαριότητος, προς Ήν και ανηγγείλαμεν προφορικώς πάντα τ΄ ανωτέρω, άτινα Υμείς ανηγγείλατε εις τους τεθλιμμένους οικείους και συγγενείς αυτών.
Των εθνομαρτύρων αδελφών τα ονόματα εισί:
1) Αβραμίδης Ευθύμιος του Δημ. Κλάσεως 1911
2) Κρομμύδας Βασίλειος του Κωνστ. Κλάσεως 1903
3) Μαρκετάκης Μύρων (Κρής)
4) Παρασκευόπουλος Θεμιστ. του Κ. κλάσεως 1906
5) Πετρόπουλος Μιχαήλ του Βασιλ. Κλάσεως 1908
6) Ράνιος Γεώργ. του Δημ. Κλάσεως 1904
7) Σεφεριάν Μικιρδίτης (Αρμένιος κομμουνιστής) κλάσεως 1917
8) Τεμπεκεντζόγλου Ιωάν. του Κ. κλάσεως 1913
9) Θεοδοσιάδης Ιωάν. του Αλ. κλάσεως 1914
10) Τορβακόπουλος Αντώνιος του Νικ. Κλάσεως 1916
Των εθνομαρτήρων τούτων αδελφών μας, επετελέσαμεν σήμερον.Μνημόσυνον εν τω ημετέρω Ι. Ναώ,ημείς οι συναιχμάλωτοι και διασωθέντες όμηροι, εις μνήμην Αιωνίαν.
==============================================================
“‘Εκθεσις του Ιερέως Νικοδήμου Γραικού, υποβληθείσα εις την Αρχιεπισκοπήν την 4ην Φεβρουαρίου 1943, δια τας εκτελέσεις τεσσάρων καταδίκων.”
Εις εκτέλεσιν της δοθείσης μοι εντολής υπό του Αγίου Πρωτοσυγκέλου, όπως μεταβώ εις τας γερμανικάς φυλακάς Αβέρωφ κατά το απόγευμα της 3ης τρέχοντος μηνός Φεβρουαρίου και δεχθώ εις εξομολόγησιν μελλοθανά τους τινάς και μεταδώσω αυτοίς τα Άχραντα Μυστήρια, υποβάλλω υμίν κατωτέρω, μετά σεβασμού, την παρούσαν έκθεσιν.
Ότε μετέβην την 5ην απογευματινήν εις τας ως άνω φυλακάς, μοι ανακοινώθη, ότι την εποιούσαν πρόκειται να εκτελεσθώσι τέσσαρα άτομα, με τα οποία θα επεκοινώνουν την πρωίαν, με ωδήγησαν δε, όπως διανυκτερεύσω εις τας προσωρινάς γυναικείας φυλακάς (Εμπειρίκειον).
Την Πρωϊαν της 4ης Φεβρουαρίου και περί ώραν 5.20 π.μ. ήλθον εις επαφήν με τους μελλοθανάτους , των οποίων τα στοιχεία είναι τα εξής:
1ος.- Κωσταντίνος Περίκος, υποσμηναγός, ετών 37, έγγαμος, κάτοικος Αθηνών, οδός Μιχαήλ Βόδα 137, καταλιπών σύζυγον και τρία τέκνα.
2ος.- Ηλίας Ντάϊκος οδηγός αυτοκινήτων, ετών 37, έγγαμος, κάτοικος Αθηνών, οδός Λομβάρδου 68, καταλιπών μητέρα, αδελφούς, σύζυγον και τέκνα.
3ος.- Κωσταντίνος Λαμπρόπουλος, οδηγός αυτοκινήτων, ετών 36, άγαμος κάτοικος Αηνών, οδός Αγίας Σοφίας 153, καταλιπών μητέρα και
4ος.- Σάββας Μιχαλόπουλος, εργατικός, ετών 21, άγαμος, κάτοικος Πειραιώς, οδός Χαρμοβίτου 153α, καταληπόν μητέρα και 6 μικρότερα αδέλφια.
Άπαντες με εδέχθησαν μετά προθυμίας και θάρρους, εξωμολογήθησαν ειλικρινώς και μετέλαβον των Αχράντων Μυστηρίων μετά κατανύξεως.
Μερικά σημειώματα, εκείνην την στιγμήν γραφέντα παρ΄αυτών, παρεδόθησαν εις την παρισταμένην διερμηνέα των φυλακών.
Άπαντες με παρεκάλεσαν, όπως επισκεφθώ τας οικογενείας των διαβάσω αυταίς τον τελευταίον των χαιρετισμόν.
Επίσης παρακαλούν την Υμετέραν Μακαριότητα, όπως λάβη πρόνοιαν διά τα ορφανά τέκνα των.
Ιδιαιτέρως ο υποσμηναγός Κωνστ. Περίκος υποβάλλει τας ευχαριστίας του προς την Υμετέραν Μακαριότητα δια τας ενεργείας και τους κόπους ούς κατέβαλεν, όπως επιτύχη να του δοθή χάρις.
Η εκτέλεσις των ανωτέρω εγένετο εις το Σκοπευτήριον της Καισαριανής υπό γερμανικού αποσπάσματος κατά την ξής σειράν:
1ος) Την 7 π.μ. εξετελέσθη ο Κωσταντίνος Λαμπρόπουλος, ποιήσας προ της εκτελέσεωε το σημείον του Τιμίου Σταυρού.
2ος) Την 7.10΄ο Σάββας Μιχαλόπουλος.
3ος) Την 7.30΄π.μ. ο Υποσμηναγός Κωσταντίνος Περίκος, ο οποίος προ της εκτελέσεως του, είπε τα εξής περίπου προς τους παρισταμένους γερμανούς: «Δεν αισθάνομαι εναντίον σας τίποτε. Εσείς εκάματε το καθήκον σας. Ομοίως και εγώ έκανα το καθήκον μου. Είμαι Έλλην αξιωματικός της Αεροπορίας, υποσμηναγός. Σας ευχαριστώ πολύ». Οι δε παριστάμενοι Γερμανοί αξιωματικοί εχαιρέτησαν άπαντες στρατωτικώς.
Ολίγων δε προ της εκτελέσεως του ανεφώνησε «Ζήτω η Ελλάς».
Και 4ος) Την 7.40΄π.μ. ο Ηλίας Ντάϊκος.
Άπαντες μέχρι της εκτελέσεως τους ετήρησαν ψυχραιμίαν και θάρρος απαράμιλλον.
Μετά την εκτέλεσιν τα πτώματα ετέθησαν εντός φερέτρων και παρεδόθησαν εις κληθέντα αστυφύλακα επί αποδείξει, αφου προηγουμένως εψάλη υπ΄ εμού Τρισάγιον.
