Ηττοπαθείς θέσεις περί των Θεολογικών Διαλόγων του μητρ. Εδέσσης κ. Ιωήλ.

Στὸν «Ὀρθόδοξο Τύπο» τῆς 18 Ἀπριλίου 2014, δημοσιεύτηκε συνέντευξη τοῦ Μητροπολίτου Ἐδέσσης Ἰωήλ. Ὅπως γράφει ὁ «Ο.Τ.», στὴν συνέντευξή του αὐτὴ ὁ Ἐδέσσης «τονίζει ὅτι ἡ Ἑλλὰς δὲν κινδυνεύει ἀπὸ τὸ Ἰσλὰμ ἢ ἀπὸ τὰς αἱρέσεις, ἀλλὰ ἀπὸ τὴν ἀπομάκρυνσίν της ἀπὸ τὸν Θεόν. Ἐπισημαίνει ἀκόμη ὅτι εἶναι ὑπὲρ τῶν διαλόγων (διαθρησκειακῶν καὶ μή) ὑπὸ τὴν προϋπόθεσιν ὅτι αὐτοὶ γίνονται εἰς τὸ πλαίσιον τῶν Ἱερῶν Κανόνων καὶ τῶν Συνοδικῶν ἀποφάσεων».

Παραθέτουμε τὶς ἀπαντήσεις του στὰ δύο κρίσιμα αὐτὰ ἐρωτήματα, ἀπὸ τὰ ὁποῖα φαίνεται ὁ συμβιβασμὸς καὶ ἡ δειλία τῶν συγχρόνων Ἐπισκόπων, κι αὐτῶν ποὺ εἶναι πνευματικὰ τέκνα τοῦ ἀειμνήστου π. Ἐπιφάνιου Θεοδωρόπουλου ἀκόμα καὶ αὐτῶν ποὺ κατατάσσονται στοὺς διακριτικοὺς καὶ συντηρητικοὺς Ἱεράρχες.

Ὁ Μητροπ. Ἐδέσσης Ἰωήλ ἐρωτᾶται καὶ ἀπαντᾶ:

–Ποιὰ εἶναι ἡ γνώμη σας γιὰ τὸν διαθρησκειακὸ διάλογο;

−Ἐφόσον ὁ διαθρησκειακὸς διάλογος γίνεται μέσα στὰ πλαίσια τῶν συνοδικῶν ἀποφάσεων τῆς Ἐκκλησίας καὶ στὰ πλαίσια τῶν Ἱερῶν Κανόνων, μπορεῖ νὰ ἔχει κάποια θετικὰ ἀποτελέσματα, σὲ κοινωνικὸ ἐπίπεδο κυρίως. Δὲν πρέπει νὰ λησμονοῦμε ὅμως ὅτι καὶ μὲ τὸν τρόπο αὐτὸν ἡ Ἐκκλησία φανερώνει τὴν ἱεραποστολική Της διάσταση.

Παρουσιάζει καὶ μὲ τὸν τρόπο αὐτὸν τὴν ἀλήθειά Της καὶ δὲν ἀποκλείει τὴν ὁδὸ τῆς ἐπιστροφῆς σὲ αὐτὴν ἀκόμη καὶ στοὺς αἱρετικοὺς ἢ στοὺς ἀλλοθρήσκους.

−Πῶς κρίνετε τὴν ἰσλαμικὴ ἀπειλὴ μέσα ἀπὸ τὴν ἀραβικὴ ἄνοιξη; Κινδυνεύει ἡ Ἑλλάδα καὶ κάθε χριστιανικὴ χώρα ἀπὸ τοὺς ἰσλαμιστές;

−Δὲν μποροῦμε νὰ γνωρίζουμε τί ἀκριβῶς βρίσκεται πίσω ἀπὸ τέτοια κινήματα. Ὅταν βέβαια ἐκδηλώνονται διώξεις κατὰ τῶν χριστιανῶν καὶ γίνονται φρικαλεότητες ἀνησυχοῦμε καὶ συμπάσχουμε καὶ συνεχόμεθα ἀπὸ λύπη. Ὅσον ἀφορᾶ τὴν Πατρίδα μας πάλι, ὁ μεγαλύτερος κίνδυνος ποὺ τὴν ἀπειλεῖ δὲν εἶναι τὸ ἰσλάμ, κάποια ἄλλη θρησκεία ἢ αἵρεση. Ἡ μεγαλύτερη ἀπειλὴ γιὰ τὴν Ἑλλάδα εἶναι ἡ ἀπομάκρυνση τῶν Ἑλλήνων ἀπὸ τὴν ἀλήθεια καὶ τὸ βίωμα τῆς Ὀρθοδοξίας. Ὅσο πιστεύουμε καὶ ὅσο ζοῦμε ὡς Ὀρθόδοξοι, δὲν κινδυνεύουμε ἀπὸ κανένα θρησκευτικὸ ἢ ἄλλο παράγοντα. Ὅπως τόνιζε ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, πάνω ἀπὸ ὅλα πρέπει νὰ φροντίσουμε νὰ μὴ χάσουμε –ὡς λαὸς καὶ ὡς προσωπα– τὴν ψυχή μας».

 Ἀπορεῖ κανεὶς μὲ τὴ συμπεριφορὰ αὐτῶν τῶν ποιμένων, οἱ ὁποῖοι τρέμουν μήπως καὶ ἐκφράσουν κάποια γνώμη ποὺ θὰ θίξει τὸν ἄρχοντα τοῦ Φαναρίου, ἀρχηγέτη τῆς Παναιρέσεως τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, τὸν Πάπα τῆς Ἀνατολῆς, ἀλλὰ καὶ τὰ κατὰ τόπους «παπάκια» του. Αὐτή τους ἡ στάση ὅμως, δηλώνει Ὁμολογία ἢ ἄρνηση Χριστοῦ! Ἀντὶ νὰ ἐκμεταλλευτοῦν τὴν εὐκαιρία τῶν συνεντεύξεων, γιὰ νὰ καταγγείλουν τὴν ἀνακολουθία καὶ διαστροφικὴ λογικὴ ποὺ ἐνέχουν αὐτοὶ οἱ Διάλογοι, κυρίως, ὅμως, νὰ καταδείξουν τὴν –δι’ αὐτῶν– καταπάτηση τῶν Ἐντολῶν ἐκείνων ποὺ καθορίζουν τὴ στάση τῶν πιστῶν ἀπέναντι σὲ ἀμετανόητους αἱρετικούς, αὐτοὶ διατυπώνουν ἀνώδυνες δεοντολογικὲς ἀκαδημαϊκὲς ἀπαντήσεις, ὅπως αὐτὴ τοῦ Ἐδέσσης κ. Ἰωήλ:

«Ἐφόσον ὁ διαθρησκειακὸς διάλογος γίνεται μέσα στὰ πλαίσια τῶν συνοδικῶν ἀποφάσεων τῆς Ἐκκλησίας καὶ στὰ πλαίσια τῶν Ἱερῶν Κανόνων, μπορεῖ νὰ ἔχει κάποια θετικὰ ἀποτελέσματα, σὲ κοινωνικὸ ἐπίπεδο κυρίως». Δηλαδή, κ. Ἰωήλ, μᾶς λέτε ὅτι,

1.  ὁ θεολογικὸς Διάλογος πρέπει νὰ διεξάγεται σὲ ἐκκλησιαστικὰ πλαίσια γιὰ νὰ ἔχει ἀποτελέσματα, (καλῶς)

2. Καὶ ταυτόχρονα μᾶς λέτε (ἐπειδὴ γνωρίζετε τὴν ἀποτυχία τῶν Διαλόγων σὲ ἐκκλησιαστικὸ ἐπίπεδο) ὅτι τὰ θετικὰ ἀποτελέσματα τὰ περιμένετε ΚΥΡΙΩΣ σὲ κοινωνικὸ ἐπίπεδο»!

Α) Νὰ ἀρχίσω ἀπὸ τὸ δεύτερο. Δηλ, κοινωνικῆς τάξεως εἶναι τὸ ΚΥΡΙΩΣ ζητούμενο τῶν Διαλόγων καθ' ὑμᾶς, Σεβασμιώτατε; Γι’ αὐτὸ γίνονται οἱ Διάλογοι; Ὄχι πρωτίστως καὶ ΚΥΡΙΩΣ γιὰ τὴν ἐπιστροφὴ τῶν αἱρετικῶν; Ἀκατανόητη ἡ λογική σας!

Διαβάζει κανεὶς αὐτὲς τὶς ἀπίστευτες ἀπαντήσεις ἀπὸ τὰ τέκνα τοῦ π. Ἐπιφάνιου, πρόσφατα ἀπὸ τὸν μητροπολίτη Ἐδέσσης (παλαιότερα ἀπὸ τὸν Κυθήρων κ. Σεραφείμ) καὶ λυπᾶται βαθύτατα. «Ἡ Ἑλλάς, λοιπόν, ἰσχυρίζεται ὁ κ. Ἰωήλ, δὲν κινδυνεύει ἀπὸ τὸ Ἰσλὰμ ἢ ἀπὸ τὰς αἱρέσεις, ἀλλὰ ἀπὸ τὴν ἀπομάκρυνσίν της ἀπὸ τὸν Θεόν»! Ὡσὰν τὸ ἕνα νὰ μὴ συνδέεται μὲ τὸ ἄλλο! Ὡσὰν νὰ μὴ διάβασε ποτέ του ὅτι τὰ ἑκατομμύρια τῶν Ἁγίων θυσιάστηκαν γιὰ τὴν Πίστη, πολέμησαν τὶς αἱρέσεις, ἔστω κι ἂν αὐτὸ τὸ πλήρωσαν μὲ τὴν ζωή τους, ἀφοῦ γνώριζαν καλὰ ὅτι ἀπὸ τὴν Ὀρθόδοξη Πίστη ἐξαρτᾶται ἡ παραμονή μας κοντὰ στὸ Θεό· ὅτι οἱ αἱρέσεις εἰσάγουν τὸ ψεῦδος στὴν ἐκκλησιαστική ζωή, ἀπονευρώνουν τὴν Πίστη, συντελοῦν στὴν διάβρωση τῆς πνευματικῆς μας ζωῆς, στὴν ἐκκοσμίκευση, στὴν ἀπομάκρυνσή μας ἀπὸ τὸ Θεό· ὅπως συμβαίνει καὶ τὸ ἀντίθετο, ἡ ἔλλειψη πνευματικῆς ζωῆς ὁδηγεῖ στὶς αἱρέσεις. Ὡσὰν νὰ ἀγνοεῖ ὅτι «ὁ τῆς θεοσεβείας τρόπος ἐκ δύο τούτων συνέστηκε εὐσεβῶν δογμάτων καὶ πράξεων ἀγαθῶν. Καὶ οὔτε τὰ δόγματα, χωρὶς ἔργων ἀγαθῶν εὐπρόσδεκτα τῷ Θεῷ· οὔτε τὰ μὴ μετ’ εὐσεβῶν δογμάτων ἔργα τελούμενα προσδέχεται ὁ Θεός» (Ἅγιος Κύριλλος Ἱεροσολύμων). Ὁ Θεὸς θέλει ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο καὶ τὰ Δόγματα τῆς Πίστεως νὰ φυλάττει, ἀλλὰ καὶ νὰ ἔχει ἀγαθὲς πράξεις, ἠθικὸ βίο.

Β) Ὡς πρὸς τὸ πρῶτο θέμα, τῶν Διαλόγων, πρέπει νὰ μιλήσουμε ἐκτενέστερα. Εἶναι ἐπὶ δεκαετίες ἀποδεδειγμένο ὅτι οἱ Διάλογοι διεξάγονται κατὰ τρόπον ἀντι-ἁγιογραφικόν, ἀντι-πατερικὸ καὶ σχιζοφρενικό, καὶ ὁ «καλὸς» Ἐπίσκοπος ἀπαντᾶ ὡς καριερίστας διπλωμάτης ἢ λαοπλάνος πολιτικός, γιὰ τὸ δέον τῶν Διαλόγων. Τουλάχιστον δὲν ἔχει διαβάσει ποτέ του τὶς ἀπαντήσεις γιὰ τοὺς διαλόγους τοῦ πνευματικοῦ του πατρός, π. Ἐπιφανίου; Ἔγραψε ὁ π. Ἐπιφάνιος τὸ 1980. (Σημειῶστε το: τὸ 1980!):

«Λοιπόν, εἴμεθα ὑπὲρ τοῦ Διαλόγου μετὰ τῶν Παπικῶν; Καὶ ναί, καὶ ὄχι! Ναί, ἂν πρόκειται νὰ διαλεχθῶμεν ὑπὸ τὴν ὡς ἄνω προϋπόθεσιν. Χιλιάκις ὄχι, ἂν ὑπὸ τὸν “Διάλογον” νοήσωμεν ζήτησιν (=ἔρευναν)  τῆς ἀληθείας, δηλαδὴ ἐκκινήσωμεν ἐκ τῆς προϋποθέσεως ὅτι οὐδεὶς ἔχει ἀπόλυτον καὶ ἀκεραίαν τὴν ἀλήθειαν... Ὁ δὲ νῦν διεξαγόμενος ”Διάλογος” ἔχει ἆράγε ὀρθὰς βάσεις καὶ ὑγιεῖς προϋποθέσεις; Ἀπαντῶμεν ἀπεριφράστως:  Οὐδ΄ ἐπ’ ἐλάχιστον!  Οὔτε καλῶς ἐξεκίνησεν οὔτε καλῶς ἐξελίχθη... Ἐν δὲ τῇ πορείᾳ τοῦ ”Διαλόγου” ἐσημειώθη σωρεία ἀντικανονικῶν ἐνεργειῶν. Τί δέ ποτε προέκυψεν ἐκ τῆς παραβιάσεως τῶν ἱερῶν Κανόνων; Ὁ Παπισμὸς θὰ ...εὕρῃ μυρίους τρόπους, ὥστε ὁ ”Διάλογος” νὰ ἀτονήσῃ καὶ νὰ ἐκφυλισθῇ» (Ἐπιφάνιου Θεοδωρόπουλου, Τὰ Δύο Ἄκρα, σελ. 43-44).

Βλέπετε τί ἔλεγε τὸ 1980 ὁ πνευματικός σας, π. Ἐπιφάνιος, Σεβασμιώτατε; Δεν μιλάει μόνον δεοντολογικά, ἀλλὰ ψηλαφεῖ τὴν πραγματικότητα. Βλέπει τὴν ἀντικανονικότητα τῶν Διαλόγων ἀπὸ τότε. Καὶ ἀναφωνεῖ: Ὅπως γίνονται, εἴμαστε ἐναντίον τῶν Διαλόγων. Νὰ σταματήσουν. «Χιλιάκις ὄχι» στὸν Διάλογο.

Ἐσεῖς ὅμως, Σεβασμιώτατε, σήμερα —παρότι ἔχουμε νωπὴ τὴν ἐμπειρία τῆς κοροϊδίας καὶ τοῦ ἐξευτελισμοῦ ἀπὸ τοὺς ἑταίρους μας, σ’ αὐτὰ τὰ 35 χρόνια Διαλόγων— μᾶς λέτε ὅτι εἶστε ὑπὲρ τῶν Διαλόγων, ἀντὶ νὰ τοὺς καταγγείλετε μετ’  ἱερᾶς ἀγανακτήσεως. Σπέρνετε ἔτσι τὴ σύγχυση στοὺς ἐλάχιστα περὶ αὐτῶν γνωρίζοντας πιστοὺς καὶ ἀφήνοντας νὰ καταλάβουν οἱ ἀγνοοῦντες ὅτι οἱ Διάλογοι πραγματοποιοῦνται μέσα στὰ ἐκκλησιαστικὰ πλαίσια! Ταυτόχρονα, σιγοντάρετε τοὺς Οἰκουμενιστές, ποὺ ὁμιλοῦν γιὰ τὴν ἀνάγκη τῶν Διαλόγων! Καλά, δὲν διαπιστώσατε ἀκόμα, ὅτι αὐτὴ ἡ διπλωματία ἐξυπηρεῖ τὰ σχέδια τοῦ Παπικοῦ Οἰκουμενισμοῦ, στὸ αἱρετικὸ ἅρμα τοῦ ὁποίου εἶναι δεμένος ὁ Πατριάρχης Βαρθολομαῖος τὸν ὁποῖον μνημονεύετε ἐλαφρᾷ τῇ καρδίᾳ;

Δυστυχῶς ἔλλειψε ἡ ἀνδρεία ἀπὸ τοὺς σημερινοὺς Ἐπισκόπους. Ἀπὸ σᾶς καὶ ἀπὸ τὸν ἀδελφό σας, ποὺ ἐκφράζεται παρομοίως, τὸν Κυθήρων κ. Σεραφείμ. Δὲν ἀντέχει τὸ βάρος τοῦ χαρακτηρισμῶν. Γι’ αὐτὸ κατηγορούμενος ἀπὸ τοὺς καθηγητὲς τοῦ ΑΠΘ, ἔσπευσε νὰ ἀποσείσει αὐτὸ τὸ βάρος, ὅτι δηλ. ἀρνεῖται τὴν διεξαγωγὴ τῶν Διαλόγων, γράφων: «Οὐδεμία γραπτή ἤ προφορική μου μαρτυρία ὑφίσταται, ἡ ὁποία τάσσεται  κατά τῶν διαχριστιανικῶν μετά τῶν ἑτεροδόξων  διαλόγων.  Βασική μου, ὅμως, θέσις, ὡς καί παντός ὀρθοδόξου πιστοῦ, εἶναι ὅτι οἱ ἐν θέματι διάλογοι δέν πρέπει νά εἶναι ἀπροϋπόθετοι, δηλ. χωρίς τάς ἀναγκαίας καί ἀπαραιτήτους θεολογικάς προϋποθέσεις, ὅπερ συμμερίζεται ἀπολύτως καί ἡ Ἁγία ἡμῶν Ἑλλαδική Ἐκκλησία. Οἱ διαχριστιανικοί διάλογοι δέον νά εἶναι τίμιοι, εἰλικρινεῖς καί ἀληθινοί» (http://aktines.blogspot.com/2012/05/blog-post_7227.html).

i. Ἀλήθεια, γιατί δὲν ὑφίσταται καμία διαμαρτυρία σας κατὰ τῶν Διαχριστιανικῶν Διαλόγων, Σεβασμιώτατε. Εἶστε ἱκανοποιημένος ἀπ’ αὐτούς;

ii. Ἀπὸ ποῦ συμπεράνατε, Σεβασμιώτατε, ὅτι ἡ Ἑλλαδικὴ Ἐκκλησία (δηλ. οἱ Δεσποτάδες κι ἐσεῖς) ἀγρυπνεῖ καὶ φροντίζει ὥστε οἱ Διάλογοι νὰ διεξάγονται μὲ «τὰς ἀπαραιτήτους θεολογικὰς προϋποθέσεις»; Δὲν συμμετέχετε ἄραγε ἀπροϋπόθετα στοὺς Διαλόγους αὐτούς; Δὲν ἀγνοεῖτε τὶς Πατερικὲς προϋποθέσεις; Δὲν προβαίνουν οἱ ἐκπρόσωποί σας σε συμπροσευχές; Δεν ἀρνοῦνται συγκεκριμένα Δόγματα τῆς Πίστεως; Δὲν παραβαίνουν τὴν Ἐντολὴ τοῦ Χριστοῦ περὶ τῆς Ἱεραποστολῆς καὶ Ὀρθόδοξης Ὁμολογίας ἐνώπιον τῶν αἱρετικῶν; Δὲν διαπραγμάτευονται τὰ τῆς Πίστεως; Δὲν συμβιβάζονται συνεχῶς; Ξεχάσατε τὶς ἀποφάσεις στὸ Μπάλαμαντ, στὸ Πόρτο Ἀλέγκρε (μεταγενεστέρως καὶ στὸ Πουσάν);

Εἶναι φανερό, λοιπόν, ποιές εἶναι οἱ θέσεις, ὄχι κάποιων Οἰκουμενιστῶν ἐξ Ὀρθοδόξων Ἐπισκόπων, ἀλλὰ τῶν χαρακτηριζομένων ὡς συντηρητικῶν καὶ ὑπεύθυνων Ἐπισκόπων! Διεξάγονται ἐπὶ δεκαετίες οἱ Διάλογοι, κι αὐτοὶ ὁμιλοῦν, ὡσὰν νὰ συζητοῦμε ἕνα πρῶτο ξεκίνημα κάποιου ἄγνωστου στὴν ἐκκλησιαστική μας ζωὴ γεγονότος! Ὡσὰν νὰ πρόκειται γιὰ Διαλόγους ποὺ ΚΑΠΟΤΕ στὸ ΜΕΛΛΟΝ θὰ ξεκινήσουν! Σὰν νὰ μὴν ἔχουμε ἐμπειρία τῆς δολιότητος τῶν Παπικῶν κατὰ τὴν διεξαγωγὴ Διαλόγων ἐπὶ 1000 χρόνια περίπου! Σὰν νὰ μὴν μᾶς ξεγέλασαν οἱ πρωτεργάτες (μὲ πρῶτο τὸν Ἀθηναγόρα), παραμυθιάζοντάς μας ὅτι, ὅτι τάχα πᾶμε νὰ κάνουμε Ἱεραποστολὴ στοὺς ἑτερόδοξους ἀπὸ ἀγάπη! Σὰν νὰ μὴν εἶναι ὁλοφάνερη ἡ ἀδιαφορία Ἐπισκόπων καὶ Ἱ. Συνόδου γιὰ τὴν καθαρότητα τῆς Πίστεως! Σὰν νὰ μὴ ἔχει ἀρκούντως καταδειχθεῖ ὅτι οἱ Οἰκουμενιστὲς ξεπουλᾶνε τὴν Ἐκκλησία!

Δὲν ἀξίζει νὰ γράψει κανεὶς κάτι ἄλλο γιὰ νὰ ἀποδείξει ὅτι οἱ σύγχρονοι «Ὀρθόδοξοι» Ἐπίσκοποι πορεύονται ἀμετανόητα τὸν δρόμο τῶν βετεράνων πλέον Οἰκουμενιστῶν  στὴν πορεία πρὸς τὴν πλήρη ὑποταγὴ τῆς Ἐκκλησίας στὸν Οἰκουμενισμὸ καὶ στὴν Πανθρησκεία ἢ γιὰ νὰ τοὺς πείσει νὰ ἀλλάξουν πορεία. Ὅλα, ἔχουν πολλάκις λεχθεῖ, ἀλλὰ κανεὶς δὲν ἀκούει. Καὶ ὅσοι ἀκοῦνε, εἶναι ἐγκλωβισμένοι στὶς Δεσποτικὴ αὐθαιρεσία.

Ὅμως, γιὰ ὅσους νέους ἢ καλοπροαίρετους θὰ ἤθελαν κάποια ἀκόμα στοιχεῖα, ἀντιγράφω ἀπὸ τὸ βιβλίο «Διαχριστιανικοὶ καὶ Διαθρησκειακοὶ διάλογοι, Στιγμὲς καὶ σταθμοί», λίγες, ἀλλὰ καίριες διαπιστώσεις καὶ γνῶμες θεολόγων γιὰ τὸ θέμα τῶν Διαχριστιανικῶν καὶ Διαθρησκειακῶν Διαλόγων:

Γράφει ὁ π. Θεόδωρος Ζήσης (“Ὀρθ. Τύπος”, 27-4-2001, φ. 1409): Ὅταν  ἄρχισε  ὁ Διάλογος, «ἀποφασίστηκε -κατὰ παγκόσμια ἱστορικὴ πρωτοτυπία- νὰ

μὴ συζητηθοῦν τὰ χωρίζοντα, τὰ διαιροῦντα, γιὰ νὰ μὴ σπάσει ἡ κρούστα τῶν κακῶν σχέσεων καὶ ἀποδειχθεῖ ματαιοπονία ὁ "διάλογος τῆς ἀγάπης", ἀλλὰ νὰ συζητηθοῦν  τὰ ἑνοῦντα, ὅσα μᾶς ἑνώνουν… Καὶ μόλις ἀρχίσαμε τὴ συζήτηση γιὰ τὸ ἐπίμαχο θέμα τῆς οὐνίας, ὁ διάλογος τινάχτηκε στὸν ἀέρα». Κέρδος ἀπὸ τὸν διάλογο εἶχαν μόνο οἱ παπικοί, ἀφοῦ «ἔδωσαν ἀνὰ τὸν κόσμο τὴν ἐντύπωση, μέ…ἐναγκαλισμοὺς  καὶ συμπροσευχές, ὅτι δὲν μᾶς χωρίζει τίποτε ἀπὸ τοὺς Ὀρθοδόξους…».

Κατὰ τὴν ἔναρξη τῶν Διαλόγων ἔγραφε ὁ Ἀρχιεπ. Ἀθηνῶν Χρυσόστομος (1964):  Διὰ τὴν ἔναρξη τοῦ διαλόγου «ἀναμένομεν ἔνδειξιν καλῆς θελήσεως ἐκ μέρους τοῦ Βατικανοῦ, ἡ ὁποία μέχρι στιγμῆς δὲν ἐφάνη... (Ὁ Πάπας) ἐμμένει εἰς τὰ προνόμιά του περὶ “ἀλαθήτου” καὶ “πρωτείου”» (Μπιλάλη Σπ., Ὀρθοδοξία καὶ Παπισμός, τόμ. Α΄, 1971, τομ. Β΄, σ. 411).

 «Ἡ πρώτη φάσις τοῦ ἀρξαμένου ἤδη διαλόγου  ἐπεβεβαίωσε… τοὺς φόβους, ὅτι τὸ Βατικανὸ  δὲν ἐπιθυμεῖ  εἰλικρινῆ  καὶ ἔντιμον διάλογον…ἀλλὰ τὴν παγίδευσιν  δι’ ἀπαραδέκτων…μεθόδων τῶν ὀρθοδ. ἐκπροσώπων μὲ τελικὸν στόχον τὴν καθυπόταξιν τῆς Ὀρθοδοξίας»· «Πρὶν ἢ ἀρχίσει ὁ… διάλογος, τὸν κατέστησε ἄνευ ἀντικειμένου! Διὰ κατηγορηματικῶν δηλώσεων διεκήρυξε ὅτι οὐδεμίαν δέχεται συζήτησιν …ἐπὶ τῶν θεμελιωδῶν δογματικῶν διαφορῶν» (περ. ‘‘ΚΟΙΝΩΝΙΑ’’, 1980, τεῦχ. 3^ο σ. 193-194, καὶ τεῡχ. 2^ο, σ. 83).

Ἐπίσης γράφει ὁ ἀείμνηστος Στυλ. Παπαδόπουλος: Στὸ διάλογο μὲ τοὺς ΡΚαθολικοὺς ἔλαβα μέρος γιὰ 10 σχεδὸν ἔτη Συντάχθηκε σειρὰ κειμένων καὶ σὲ κανένα ἀπ' αὐτὰ «δὲν ἀναφέρεται ὅτι οἱ δύο Ἐκκλησίες ἔχουνε δογματικὲς διαφορές. Οἱ ΡΚαθολικοὶ ἀρνήθηκαν ἐπίμονα νὰ γραφεῖ κάτι τέτοιο καὶ οἱ ὀρθόδοξοι ἄνετα τὸ δέχτηκαν (παρὰ τὴν ἔντονη …ἐπιμονή μου νὰ σημειωθεῖ τὸ γεγονὸς τῶν δογματικῶν διαφορῶν)…Ὁ Διάλογος θέλουνε νὰ ἐμφανισθεῖ ὡς μὴ ὀφειλόμενος σὲ δογματικὲς διαφορές, ἀλλὰ σὲ ψυχολογικὲς καὶ πολιτικές ἢ -τὸ πολύ- σὲ διαφορὲς θεολ. "σχολῶν"» (Παπαδόπουλου Στ., Ὀρθοδόξων Πορεία, 2000, σ. 130).   Καὶ ὁ π. Σπυρίδων: «Οἱ περὶ τὸν πάπαν ζητοῦν παρὰ τῶν ὀρθοδ. τὴν ἀποφυγὴν τοῦ τονισμοῦ τῶν “διαχωριστικῶν σημείων”, ἐνῶ οἱ ἴδιοι…τονίζουν προκλητικῶς τὰς πεπλανημένας θέσεις των» (Μπιλάλη Σπ., ὅπ. παρ., τ. Α', σ. 327).

 Καὶ πάλι ὁ π. Ἐπιφάνιος ἔγραφε: «Ὑπῆρξε  μέγα  σφάλμα…ὅτι  ὡς  πρῶτον  θέμα  τοῦ  “Διαλόγου”  ἐτέθη  τὸ  περὶ  Μυστηρίων.   Νὰ  εἴπωμεν  ὅτι  εἶναι  παγίς;  Οὐκ  οἴδαμεν… Ὁ  στόχος  εἶναι  λίαν  εὐδιάκριτος:  Ἂς  συμφωνήσωμεν  εἰς  τὰ  περὶ  τῆς  θ.  Εὐχαριστίας,  ἵνα  φτάσωμεν  συντόμως  εἰς  τὸ  κοινὸν  Ποτήριον,  καὶ  μετὰ  ἔχομεν  χρόνον  νὰ  συζητῶμεν…μέχρι  τῆς  συντελείας  τῶν  αἰώνων  διὰ  τὰς  ἄλλας  διαφοράς.   Ἀλλ’…ἡ  ἕνωσις  δὲν  ἄρχεται  ἀπὸ  τοῦ  ἁγίου Ποτηρίου·  περατοῦται καὶ ὁλοκληροῦται  ἐν  αὐτῷ» (Θεοδωρόπουλου  Ἐπ.,  “ΣΥΝΑΞΗ”,  1984,  τ. 11ο,  σ.  41-44).

  Ὁ μοναχὸς Ἀρσένιος Βλιαγκόφτης στὸ ἄρθρο του «Πρὸς μιὰ παγκόσμιο θρησκεία;» παρουσιάζει ἄλλη μιὰ θέση τοῦ π. Ἐπιφάνιου:

«Όπως επεσήμανε ο μακαριστός π. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος, αναφερόμενος στο διάλογό μας με τους παπικούς, η μεθοδολογία και θεματολογία αυτή του διαλόγου είναι δολία. Στις Οικουμενικές Συνόδους συνεζητούντο, αλλά και σε οποιονδήποτε διάλογο μεταξύ αντιτιθεμένων πλευρών συζητούνται αυτά που χωρίζουν –γι’ αυτό εξ άλλου γίνεται και διάλογος– και όχι γι’ αυτά που ενώνουν».

Ἔτσι, «λαμπρὰν παράδοσιν 10 καὶ πλέον αἰώνων …ἀγώνων τῆς Ὀρθοδ. κατὰ τῆς παπικῆς παναιρέσεως, ἠδυνήθη νὰ καταλύσῃ τὸ Βατικανὸ ἐντὸς 20 μόνον ἐτῶν. Χρησιμοποιοῦν ὡς Δούρειον Ἵππον τὸν δῆθεν “διάλογον τῆς Ἀγάπης” ἠδυνήθη νὰ παρακάμψῃ ἢ καὶ νὰ καταργήσῃ τὰ πλαίσια ἀσφαλείας: ...δόγματα καὶ ἱ. Κανόνας» (Μουρατίδη Κ.,  Ἡ ἀλήθεια διὰ τὸν «Θεολογικὸν» διάλογον, “ΚΟΙΝΩΝΙΑ”, 1980, τ. 2ο, σ. 142-143).

Καὶ οἱ Ἁγιορεῖτες, ὅταν δὲν εἶχαν ὑποταχθεῖ στὸν αὐταρχικὸ Πάπα τῆς Ἀνατολῆς, ἐγραφαν: «Ὁ μετὰ τῶν ἑτεροδόξων διάλογος ἐφ’ ὅσον ἀποβλέπει νὰ πληροφορήση αὐτοὺς περὶ τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως, ὥστε ὅταν οὗτοι καταστοῦν δεκτικοὶ τοῦ θείου φωτισμοῦ… νὰ ἐπανέλθουν εἰς τὴν Ὀρθόδοξον Πίστιν, δὲν εἶναι ...καταδικαστέος… Ὁ θεολ. διάλογος οὐδόλως δέον νὰ συνοδεύεται ἀπὸ συμπροσευχάς, συμμετοχὰς εἰς τὰς λειτουργικὰς καὶ λατρευτικὰς συνάξεις ἑκατέρων καὶ λοιπὰς ἐνεργείας… Τοιαῦται ἐνέργειαι παραπλανοῦν καὶ τὸ Ὀρθόδοξο πλήρωμα καὶ τοὺς ΡΚαθολικούς… Τὸ Ἅγιον Ὅρος ἀνησυχεῖ σοβαρῶς (σ.σ. ἀνησυχοῦσε τότε καὶ τὸ ἔδειχνε) ἐκ τῆς τάσεως ...Ἱεραρχῶν προσκαλούντων εἰς συμμετοχὴν εἰς τελετὰς …ΡΚαθολικοὺς κληρικούς...  Μετὰ πολλῆς ἀνησυχίας τὸ Ἅγιον Ὄρος διαπιστοῖ ὅτι ἀπὸ Ὀρθοδόξου πλευρᾶς γίνονται πολλαὶ παραχωρήσεις καὶ οἰκονομίαι πρὸς τοὺς ΡΚαθολικούς, ἀντιθέτως οἱ ΡΚαθολικοὶ ἐμμένουν εἰς τὰς κακοδοξίας των…» (Περιοδ.  “ΚΟΙΝΩΝΙΑ’’, 1980, τεῦχ. 2^ο, σ. 126-127).

Ἀκόμα καὶ ὁ Ἀρχιεπ. Ἀθηνῶν Χριστόδουλος (πρὶν ὅμως καταφέρει νὰ καταλάβει τὸν Ἀρχιεπισκοπικό θρόνο) «μιλοῦσε γιὰ ΠΡΟΔΟΣΙΑ διὰ τῶν Διαλόγων· ἔγραφε στὸν "Ὀρθ. Τύπο" (20-12-1985, φ. 678, σ. 1^η): «Ἀπειλητικὰ νέφη σωρεύονται στὸν ὁρίζοντα τοῦ θεολ.  διαλόγου», ποὺ διεξάγεται κάτω ἀπὸ ἀπαράδεκτες συνθῆκες, «καὶ πνεῦμα ἐνδοτικότητος... ἐνώπιον τῆς ΡΚαθολικῆς μεθοδεύσεως... Τὰ καταγγελόμενα εἶναι φοβερά..., πλανᾶται ὁ φόβος ὅτι θὰ ἔχωμεν ἐπανάληψιν ...νέας Φερράρας». Ὅταν οἱ προσπάθειες ἄρχιζαν, δὲν ἐφανταζόμεθα «ὅτι  θὰ  ἐμεθοδεύετο  ἡ  παράδοσης  τῆς Ὀρθοδοξίας "ἄνευ ὅρων" καὶ  ἡ  προδοσία  τῶν Πατέρων μας... Καταγγέλοντας τὴν ἀπαράδεκτον κατάσταση οἱ ἀντιπρόσωποί μας, ἀφυπνίζουν ὅσους ἀνυποψίαστοι παρακολουθοῦν τὶς ἐξελίξεις. Καὶ σημαίνουν συναγερμόν». Ἤδη, ἀντιπρόσωποί μας μεταβαίνουν στὸ Φανάρι γιὰ νὰ «ζητήσουν ἐγγυήσεις γιὰ τὴν συνέχιση τοῦ Διαλόγου ὑπὸ συνθῆκες ποὺ θὰ ἐξασφαλίζουν τὴν ἐλεύθερη διατύπωση τῶν Ὀρθοδ. θέσεων». Ἂν αὐτὰ δὲν γίνουν τότε «ὁ Διάλογος  θὰ ναυαγήσει  καὶ ὁ ἔντιμος κλῆρος  μὲ τόν...λαὸν  θὰ θέσουν τέρμα στὴν παρωδίαν ποὺ παίζεται...». Δυστυχῶς, ὁ κλῆρος δὲν ἀποδείχτηκε, ὅσο ἔντιμο τὸν περιέγραφε ὁ τότε Δημητριάδος Χριστόδουλος,.

Κλείνει αὐτὴ ἡ μικρὴ περὶ τοὺ ἀπαραδέκτου τῶν Διαλόγων ἀναφορά, μὲ τὴν γνώμη τοῦ π. Κύριλλου Κωστόπουλου (Ὁ Παπισμὸς εἶναι αἵρεση, σ. 147, 149): Ἡ Οἰκ. κίνηση χαρακτηρίστηκε ὡς "θέατρο τοῦ παραλόγου", ἀφοῦ ἐκεῖ ἐπικρατεῖ ὁ παραλογισμός. «Πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ ὁμιλοῦμε γιὰ ...ἑνότητα τῶν Ἐκκλησιῶν, ὅταν πρωτίστως δὲν διασαφηνίζουμε τοὺς λόγους τῆς διαιρέσεως; Ἡ θεραπεία ἐξαρτᾶται πάντοτε ἀπὸ τὴν διάγνωση» ποὺ «“ἐν προκειμένῳ” εἶναι ὀδυνηρὴ γιὰ  Προτεστάντες καὶ ΡΚαθολικούς... Ἡ Ἐκκλησία δὲν ἠμπορεῖ πλέον νὰ συνεχίση νὰ ὑπάρχη κάτω ἀπὸ τὸ στέγαστρο τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, ὁ ὁποῖος πρὸ πολλοῦ ἔχει ἐκφυλισθεῖ καὶ ...μεταβάλλεται σὲ εἶδος πανθρησκείας».

Σημάτης Π.