του
Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Ο Άγιος
Νικόλαος (Βελιμίροβιτς) Επίσκοπος Αχρίδος, της Σερβικής Εκκλησίας, γεννήθηκε το
1880 στην Σερβία. Έλαβε ευρεία μόρφωση και επέδειξε σπουδαίο συγγραφικό έργο.
Οι υψηλές θεολογικές και φιλοσοφικές μελέτες του τον έκαναν σύντομα οικουμενικά
γνωστό. Αξιοσημείωτο είναι ότι έλαβε πέντε διδακτορικούς τίτλους σε διάφορα
Πανεπιστήμια του κόσμου. Επίσκοπος εκλέχθηκε μόλις στα 39 του χρόνια. Ποίμανε
με ιδιαίτερη αγάπη και σοφία την επισκοπή του, όμως, η ποιμαντική του διακονία
αγκάλιασε όλον τον κόσμο με τα διάφορα “ταξίδια” των εξοριών του, τη
διδασκαλική του δραστηριότητα σε πανεπιστημιακές σχολές αλλά και μέσω του
πλήθους των επιστολών και των βιβλίων του.
Τα γραπτά του εμφορούνται από
βαθύτατο Πατερικό πνεύμα και αποπνέουν πάντοτε μια απλοϊκή γλυκύτητα,
συνδυασμένη με βαθιά σοφία και υψηλή θεολογία. Ο λόγος του συχνά εμπεριέχει
υψηλά θεολογικά νοήματα που παρουσιάζονται με τη μορφή παραβολών ή εικόνων από
τη φύση, το εργαστήρι δηλαδή του Θεού. "Ο Νικόλαος Αχρίδος ήταν ο μέγας
άγιος Χρυσόστομος των ημερών μας. Έγινε διδάσκαλος μέγας της Ορθοδόξου
Εκκλησίας, κήρυξ της ορθοδόξου πίστεως, ποιμήν σοφός, πνευματικός οδηγός των
Σέρβων, στύλος της πατρίδος του, Απόστολος της Ορθοδοξίας σε κράτη μακρινά."
(Ιωάννης Μαξίμοβιτς). Ο Άγιος πίστευε πως σήμερα η Ευρώπη αποποιήθηκε την πίστη
στο Χριστό εξαιτίας της προσήλωσης στον υλικό πολιτισμό. “Μόνο οι Ευρωπαίοι
δεν είναι περήφανοι για το Χριστό, για το Ευαγγέλιο του Χριστού. Είναι
υπερήφανοι για τα επικίνδυνα μηχανήματά τους, για τα δικά τους ευτελή προϊόντα
των εργοστασίων. Το αποτέλεσμα αυτού του ευρωπαϊκού εγωκεντρισμού και του
φορτικού πολιτισμού της Ευρώπης, είναι η αιτία να αποστραφούν όλοι οι μη
χριστιανικοί λαοί το Χριστό και το χριστιανισμό. Μισώντας αυτό που είναι μικρό,
αποστράφηκαν και αυτό που είναι μεγάλο.1” Εκοιμήθη προσευχόμενος στις 17
Μαρτίου 1956 στην Ι.Μ. Αγ. Τύχωνος στις ΗΠΑ. Το ιερό του σκήνωμα επέστρεψε στην
Σερβία, με την κατάρευση του κομουνισμού και του καθεστώτος Τίτο (3/5/1991). Ως
πνευματικό μνημόσυνο της ημέρας κοιμήσεως του μεγάλου αυτού συγχρόνου Αγίου
παραθέτουμε αποσπάσματα από μια προσευχή του Αγίου:
ΕΥΛΟΓΗΣΕ ΤΟΥΣ ΕΧΘΡΟΥΣ ΜΟΥ, ΚΥΡΙΕ: “Ευλόγησε
τους εχθρούς μου, Κύριε! Ακόμη και εγώ τους ευλογώ και δεν τους καταριέμαι. Οι
εχθροί με έχουν οδηγήσει στην αγκάλη Σου περισσότερο, από ό,τι οι φίλοι μου. Οι
φίλοι με έχουν προσδέσει στην γη, ενώ οι εχθροί με έχουν λύσει από την γη και
έχουν συντρίψει όλες τις φιλοδοξίες μου στον κόσμο. (…) καταδιωγμένος
από τους εχθρούς, έχω εύρει το ασφαλέστερο καταφύγιο, προφυλασσόμενος υπό το
σκήνωμά Σου, όπου ούτε φίλοι ούτε εχθροί μπορούν να απωλέσουν την ψυχή μου.
Ευλόγησε τους εχθρούς μου, ω Κύριε! (…) Αυτοί μάλλον, παρά εγώ,
έχουν ομολογήσει τις αμαρτίες μου ενώπιον του κόσμου. Αυτοί με έχουν
μαστιγώσει, όταν δίσταζα να μαστιγωθώ. Με έχουν βασανίσει, όταν προσπαθούσα να
αποφύγω τα βάσανα. Αυτοί με έχουν επιπλήξει, όποτε είχα κολακεύσει τον εαυτό
μου. Αυτοί με έχουν κτυπήσει, όταν παραφούσκωνα με αλαζονεία. (…) Κάθε
φορά που είχα κάνει τον εαυτό μου σοφό, αυτοί με αποκάλεσαν ανόητο. Κάθε
φορά που είχα κάνει τον εαυτό μου δυνατό, αυτοί με περιγέλασαν σαν να ήμουν
νάνος. Κάθε φορά που θέλησα να καθοδηγήσω άλλους, αυτοί με έσπρωξαν στο
περιθώριο. Κάθε φορά που έσπευδα να πλουτίσω, αυτοί με εμπόδισαν με σιδηρά
χείρα. Κάθε φορά που είχα σκεφθεί ότι θα κοιμόμουν ειρηνικά, αυτοί με ξύπνησαν
από τον ύπνο. Κάθε φορά που προσπάθησα να κτίσω σπίτι για μία μακρά και ήρεμη
ζωή, αυτοί το κατεδάφισαν και με έβγαλαν έξω. Στ' αλήθεια, οι εχθροί με έχουν
αποσυνδέσει από τον κόσμο και άπλωσαν τα χέρια μου στο κράσπεδο του ιματίου
Σου. Ευλόγησε τους εχθρούς μου, ω Κύριε (...) πλήθυνέ τους και κάνε τους ακόμη
πιο σκληρούς εναντίον μου! Ώστε η καταφυγή μου σε Σένα να μην έχει επιστροφή.
ώστε κάθε ελπίδα μου στους ανθρώπους να διαλυθεί ως ιστός αράχνης, ώστε
απόλυτη γαλήνη να αρχίσει να βασιλεύει στην ψυχή μου. ώστε η καρδιά
μου να γίνει ο τάφος των δύο κακών διδύμων μου αδελφών: της αλαζονείας και του
θυμού. ώστε να μπορέσω να αποθηκεύσω τους θησαυρούς μου εν ουρανοίς.
ώστε να μπορέσω να ελευθερωθώ από την αυταπάτη, η οποία με περιέπλεξε στο
θανατηφόρο δίχτυ της απατηλής ζωής. Οι εχθροί με δίδαξαν να μάθω -αυτό που
δύσκολα μαθαίνει κανείς- ότι ο άνθρωπος δεν έχει εχθρούς στον κόσμο, εκτός από
τον εαυτό του! (...) ευλόγησε, ω Κύριε, και τους φίλους μου και τους εχθρούς
μου.”
1. “Αφυπνιστικοί
λόγοι μέσα από το παράθυρο της φυλακής”.
