Πρόσφατα ένας μας φίλος έλαβε μέρος σε μια τελετή συνηθισμένη, που δεν σημαίνει τίποτα το καινούριο αλλά που είναι πολύ σημαντική. Περί τις 6:30 το απόγευμα περνώντας από την πλατεία της Εκκλησίας όπου ήταν συγκεντρωμένοι πολλοί περίεργοι, διέκρινε έναν άγνωστο που πρόλαβε από γειτονικό δρόμο, να περπατάει με βαρετά βήματα, πρόσωπο σκυθρωπό και ύφος βαριεστημένο. Χωρίς αμφιβολία αυτός ο άνθρωπος επέστρεφε, την συνηθισμένη ώρα από κάποια εργασία, και δεν ήταν καθόλου ευδιάθετος, χαρούμενος. Εκείνη ακριβώς τη τη στιγμή ακούει κορναρίσματα αυτοκινήτων, σηκώνει τα μάτια του και βλέπει μπροστά στην είσοδο του Ναού τον γαμπρό κρατώντας στα χέρια του μια ανθοδέσμη. Τον κόσμο να ξεσπά σε χειροκροτήματα μόλις κάνει την εμφάνιση της η λευκοφορεμένη νύφη, και ο γαμπρός να υποδέχεται την νύφη δίνοντας της το καθιερωμένο φιλί πριν μπουν στην Εκκλησία για το μυστήριο. Βλέπει τον Ιερέα να περιλαμβάνει τους μελλόνυμφους πιασμένους χέρι-χέρι ψάλλοντας το ‘Άξιον εστί’ και να τους φέρνει μπροστά στο όπου έχουν τοποθετηθεί το τραπέζι με το ευαγγέλιο και τα στέφανα.
Ενστικτωδώς,ο άγνωστος σταματάει και παρατηρεί την όμορφη συνοδεία. Ταυτόχρονα στα χείλη του διαγράφεται ένα χαμόγελο ευτυχίας. Η ενθύμηση της ημέρας στην οποία ο ίδιος ήταν ο ήρωας μιας παρόμοιας τελετής ήταν αρκετή για να διώξει τις μαύρες του σκέψεις. Ο γάμος είναι βέβαιο ότι είναι μία μεγάλη υπόθεση. Σημαδεύει τη ζωή των ανθρώπων που έχουν συνάψει γάμο. Σήμερα θα προσπαθήσω να σας φανερώσω ότι ο γάμος είναι κάτι περισσότερο και από ένα συμβόλαιο, μία συμφωνία δύο ανθρώπων, διότι ο Χριστός τον έκανε ένα μυστήριο. Είναι ένα μεγάλο μυστήριο, που θέτει τον άνδρα και την γυναίκα σε μια ιδιαίτερη σχέση. 1. Ο γάμος είναι ένα μυστήριο. α)Η εκκλησία διδάσκει. Από τους πρώτους αιώνες της ιστορίας της προβάλλει σαν αλήθεια της πίστεως την μυστηριακή αξία του γάμου.
Το μυστήριο του γάμου δίνει στην παντρειά καινούργιο νόημα μεταμορφώνει πραγματικά, όχι μόνο το γάμο,αλλά όλη την ανθρώπινη αγάπη. Κάθε οικογένεια είναι αληθινά ένα βασίλειο, μια μικρή Εκκλησία και επομένως ένα μυστήριο της βασιλείας και ένας δρόμος προς αυτήν. Αυτό εκφράζουνε και τα στεφάνια. Όταν δύο άνθρωποι εξακολουθούνε να μένουνε κοντά ο ένας στον άλλο, είναι αληθινά ο ένας για τον άλλον βασιλιάς και βασίλισσα.
Όλες οι συνοδοί, όλα τα λειτουργικά βιβλία, όλα τα χειρόγραφα, τον κατατάσσουν στα αισθητά εκείνα σημεία που ίδρυσε ο Χριστός για να μεταδίδουν την Θεία Χάρη. Θα ήταν πολύ κουραστικό να σας αναφέρω όλα τα κείμενα και τα χωρία της Αγίας Γραφής που το αποδεικνύουν. Ένα μόνο φτάνει διότι είναι μία μαρτυρία αναμφισβήτητη και αδιάψευστη. Στην αρχή του 2ου αιώνα περί το 107 μ.χ μαρτύρησε ο γέροντας επίσκοπος της Αντιοχείας ο άγιος Ιγνάντιος ο Θεοφόρος. Αυτός ο αρχιερέας είχε γνωρίσει τους αποστόλους και είχε απευθείας τις πληροφορίες τις οποίες εμείς βρίσκουμε συνοπτικά στα συγγραμματά του. Λοιπόν, επισημαίνει μέσα σε μια επιστολή του, την λειτουργία του γάμου την τέλεση, το τελετουργικό μέρος του γάμου, στους χριστιανούς της εποχής του.
<<Προσκαλεί λέγει, τους αρραβωνιασμένους και τις αρραβωνιασμένες να παντρευτούν ενώπιον του Επισκόπου, όταν οι γάμοι γίνονται κατά τον Κύριο, και όχι κατά την επιθυμίαν>>. (P.ALLARD:οι σκλαβωμένοι χριστιανοί σελ.254). Τι σημαίνει αυτό; ο γάμος θέτει φραγμό στην πορνεία και στη σύναψη εξωσυζυγικών σχέσεων. Περιορίζει την ελευθερία και ελαττώνει τις ευκαιρίες μεταξύ των συζύγων για άνετες ερωτοδουλειές. Ο Θεσμός της οικογένειας δέχεται επιθέσεις από τους υπερμάχους της απόλυτης ελευθερίας. Η κοινωνία πληρώνει τον πανσεξουαλισμό και την ανταρσία του ανθρώπου κατά του Θεού, με ακριβό τίμημα. Τρώει τα ξυλοκέρατα, όπως ο άσωτος γιος της παραβολής. Ναρκωτικά, διαρρήξεις, εγκλήματα, αυτοκτονίες, νευροπαθήσεις είναι τα χαρακτηριστικά της. Ο γάμος απαιτεί σεμνότητα, σεμνή ζωή, αλληλόσεβασμό, αφοσίωση και αλληλοεκτίμηση. Ο χριατιανικός γάμος είναι κατά τον Χρυσόστομο η έννομη σύζευξη του άνδρα και της γυναίκας και κατά τη Γραφή <<μυστήριο μέγα>>. Αυτή είναι η αλήθεια, η πραγματικότητα και πρέπει να την αποδεχθούμε μ’όλη την πληρότητά της. Η εκκλησία από τα πρώτα χρόνια που ακολούθησαν μετά την σταύρωση του Ιδρυτού της φυλάσσει και διατηρεί τον γάμο σαν ένα μυστήριο. Γι’αυτό και δεν υπάρχει παρά μόνο μία δυνατή εξήγηση, η σύσταση η θέσπιση του μυστηρίου του γάμου από τον ίδιο τον Ιησού. Ο γάμος είναι πρώτον μια πορεία πόνου, δεύτερον είναι μια πορεία αγάπης, τρίτον, μια πορεία προς τον ουρανό. Είναι μία κλήσις του Θεού. Είναι όπως λέγει η Αγ. Γραφή, μυστηρίων μυστήριον μέγα! Τι σημαίνει, αγαπητοί μου, μυστήριο. Έχουμε τα επτά μυστήρια που λέμε. Εδώ,τι σημαίνει; Μυστήριο σημαίνει ένα σημάδι που εκεί υπάρχει η μυστική παρουσία κάποιου αληθινού γεγονότος. Έχουμε μια εικόνα, προσκυνάμε την εικόνα. Είναι ένα μυστήριο ή εικόνα; Προσκυνάς το ξύλο; Όχι. Εκεί είναι ακριβώς ο Χριστός ή η Παναγία. Έχουμε τον τίμιο Σταυρό. Τον προσκυνάμε. Γιατί; Είναι σύμβολο του Χριστού.<Υπάρχει η μυστική παρουσία του Χριστού>. Κάτι τέτοιο, αγαπητοί μου, ακριβώς είναι και ο γάμος. Όπου είναι δύο-τρεις συνηγμένοι στο δικό μου το όνομα εκεί είμαι κι εγώ, αναμεσά τους. Παντρεύονται δύο άνθρωποι, στο όνομα του Χριστού.Αυτοί πλέον γίνονται το σημάδι που κρατάει και κατέχει τον ίδιο το Χριστό.
β)Το ευαγγέλιο μας δείχνει ποια πραγματικά είναι η επιθυμία του μεγάλου Διδασκάλου. Άρχισε τη δημόσια ζωή του παριστάμενος σ’ ένα γάμο, αγιάζοντός τον με την παρουσία Του. Αλλά κάνει κάτι περισσότερο. Στη διάρκεια του γαμήλιου συμποσίου πραγματοποιεί ένα θαύμα που σίγουρα είναι ένα φωτεινό σημάδι για τη μυστηριώδη αλλαγή που θέλει να επιτύχει στην ένωση των συζύγων. Με τη δική του εντολή το νερό των λίθινων υδρίων μετατράπηκε σε κρασί. Το ίδιο, με την Παντοδύναμη θελησή Του, ο φυσικός γάμος ο ήδη ηγιασμένος κατά κάποια έννοια, διότι ο Θεός τον ίδρυσε όταν έδωσε στον πρώτο άνθρωπο την πρώτη σύζυγο, έγινε ένα ιερό σημάδι, με την ενέργεια της Θείας Χάριτος. Αυτό το σχέδιο με κάνει να σκεφθώ μια άλλη περίπτωση όταν μιλάει για το διαζύγιο και παραπέμπει τους φαρισαίους στη Βίβλο λέγοντας: <<Δεν διαβάσατε, τους ρωτάει, ότι ο Δημιουργός στην αρχή έκανε έναν άνδρα και μια γυναίκα και είπε: αντί τούτου καταλείψει άνθρωπος τον πατέρα αυτού και τη μητέρα και προσκοληθήσεται προς τη γυναίκα αυτού, και έσσονται οι δύο εις σάρκα μίαν. Έτσι δεν θα είναι δύο αλλά ένα μόνο σώμα>>. Και ανακεφαλαιώνει: <<Και ους ο θεός συνέζευξεν, άνθρωπος μη χωριζέτω>>(Ματθ.19,4). Μέσα σε αυτή τη σελίδα του Ευαγγελίου υπάρχει κάτι περισσότερο από μια απλή υπόσχεση ενάντια στις ασωτίες και στις διαφθορές που ατιμάζουν και κλονίζουν τη συζυγική ενότητα. Όταν ο Θεός ενώνει και ενώνει για πάντοτε είναι γιατί επεμβαίνει στον γάμο, και αυτή η συμφωνία που επικυρώνεται και αγιάζεται από τον Θεό δεν είναι ένα απλό ανθρώπινο συμβόλαιο όπως τα άλλα. Για να έχουμε μια σωστή έκβαση χρειάζεται υψηλότερη αποτελεσματικότητα. Αυτή η συμφωνία είναι η ίδια η τελετή του γάμου,το αισθητό σημάδι της χάριτος του Θεού. Είναι εξ άλλου το συμπέρασμα του Αγίου Παύλου που γράφει: <<Το μυστήριον τούτο μέγα εστίν, εγώ δε λέγω εις Χριστόν και εις την Εκκλησίαν>>(Εφεσ.5,32).
2. Ο γάμος είναι ένα μεγάλο μυστήριο. Όλες οι παραδοσιακές τελετές που έχουν δοκιμαστεί απ’τη λειτουργία είναι από τη φύση επηρεασμένες από ένα αλλόκοτο πνεύμα που τις δίνει μια παράξενη εντύπωση. Η εκκλησία προκειμένου να υποδεχθεί τους μελλόνυμφους τους ετοιμάζει μια γιορτινή υποδοχή, όπως αυτή χαιρετίζει την γενέθλιο ημέρα εισόδου, τη γενέθλιο ημέρα εισόδου στη χριστιανική ζωή, εισόδου στην εκκλησία, την ημέρα του Βαπτίσματος. Ο Ιερέας τους περιμένει μπροστά στην είσοδο της Εκκλησίας και τους εισάγει στο εσωτερικό της μπροστά στο τέμπλο ψάλλοντας το ‘Άξιον Εστί’. Εκεί έχουν ετοιμαστεί το τραπέζι με το ευαγγέλιο, τα στέφανα, τα δαχτυλίδια και το κοινό ποτήριο, οι λαμπάδες και τα λουλούδια, οι τιμητικές θέσεις των κουμπάρων και των γονέων. Ανάλογη υποδοχή στην Εκκλησία γίνεται στον Αρχιερέα. Τέτοια τιμή και δόξα δίνει στους μελλόνυμφους η Εκκλησία. Η αμοιβαία και ειλικρινής συγκατάθεση των νέων είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την τελετή του γάμου. Μαζί με την ευλογία του ιερέως κατά την Δογματική της Εκκλησίας αποτελούν τα ορατά μέρη του Μυστηρίου. Εξ άλλου πρέπει να υπάρχει και η συναίνεση και η ευχή των γονέων, γιατί διαφορετικά έχουμε το φαινόμενο της ασέβειας, τόσο σύνηθες δυστυχώς στην εποχή μας. Όπως δε θα πει μια ευχή του γάμου: <<Ευχαί γονέων στηρίζουσι θεμέλια οίκων>>.
Το Ευχολόγιο περιέχει μια ειδική ακολουθία για τον γάμο .Ο Ιερέας προσεύχεται και δίνει την γαμήλια ευλογία στους νεόνυμφους. Πράγματι η ορατή τελετή του γάμου είναι πολύ όμορφη. Αλλά αυτό που η πίστη μας αποκαλύπτει ένα αόρατο θέαμα που είναι ανώτερο από αυτό που βλέπουν τα μάτια των παρισταμένων.
Όταν δύο χριστιανοί παντρεύονται, ο ζων Θεός της Αγίας Τριάδος του οποίου είναι παιδιά του, νοιάζεται γι’αυτούς να τους μεταδώσει αξιοπρέπεια και ένα σεβαστό ρόλο στην καινούρια τους ζωή. Τους ενώνει με τα δεσμά του γάμου, που μόνο ο θάνατος μπορεί να τους χωρίσει. Κάνει την αμοιβαία αγάπη τους ικανή να αντισταθεί σε όλες τις καταιγίδες και δοκιμασίες της ζωής. Θέλει να τους καταστήσει συνεχιστές του νόμου Του επάνω στη γη και το παράδειγμά του να ακολουθήσουν καινούργιοι θαυμαστές και μιμητές των επουρανίων. Αυτό είναι το αποτέλεσμα του μυστηρίου αλλά αυτό το αποτέλεσμα προκύπτει απ’ την συμμετοχή αυτών των ίδιων που ευλογήθηκαν. Τα άλλα μυστήρια, προκειμένου να επενεργήσει η Θεία Χάρις, ζητούν και έναν άλλο Ιερέα ή Επίσκοπο. Η θέλησή τους δεν αρκεί, δεν φθάνει, χρειάζεται μια άλλη επέμβαση, χωρίς την οποία η θεία χάρις δεν μπορεί να περάσει μέσα στις καρδιές των. Για τον γάμο όμως εξαρτώνται όλα από αυτούς τους ίδιους και ο Κύριος περιμένει την αμοιβαιότητα των δικών του υποσχέσεων και των δικών του συγκαταθέσεων για να κάνει να επενεργήσουν οι υπερφυσικές δυνάμεις επάνω τους, εκπληρώνοντας την καταπληκτική εργασία. Εξετάζοντας με ρεαλισμό τον χριστιανικό γάμο, διαπιστώνει κανείς ότι είναι πραγματικά ένα μεγάλο μυστήριο. <<Εξαπόστειλον την χείραν σου εξ αγίου κατοικηρίου και άρμοσον τους δούλους σου τούτους>>…
Στην ακολουθία του γάμου ως πρώτη συμβολική πράξη κατά σειρά τελέσεως σημειώνουμε την σύναψη των δεξιών χεριών των νεονύμφων. Ο Ιερέας συνάπτει τα δεξιά χέρια αυτών και τρόπο τινά εγχειρίζει εκ μέρους του Θεού και της Εκκλησίας τον ένα σύζυγον στον άλλο. Είναι μία πράξη αρχαιότατη που συμβολίζει το αδιάσπαστο και την παντοτινή ένωση των νεόνυμφων. Κατά τον Συμεών Θεσσαλονίκης ο Ιερεύς <<συνάπτει τούτων τας χείρας το τέλειον δηλών της ενώσεως>>. Την ευρίσκουμε ήδη στην Π.Δ. στους γάμους του Τωβία όπου ο Ραγουήλ <<λαβών της χειρός αυτής(της θυγατρός του) παρέδωκεν αυτήν Τωβία γυναίκα>>(Τωβίτ ζ,12).
ΙΙ. Ο γάμος εγκαθιστά τους συζύγους σε μια μεγάλη και ασυνήθιστη σχέση.
Δημιουργεί μεταξύ των μια μοναδική ένωση. Τα άγια μυστήρια, έχει ειπωθεί, πολλές φορές παράγουν αυτό που σημαίνουν. Για να γνωρίσουμε αυτό που παράγει το μυστήριο του γάμου το τελετουργικό μέρος που ξεδιπλώνεται μπροστά στα μάτια μας και τα αυτιά μας, διότι είναι το σύμβολο της αόρατης θείας χάριτος.
Οι δύο νεόνυμφοι δίνουν το δεξί τους χέρι και δεσμεύονται ο ένας με τον άλλο με αμετάκλητους όρκους και ο ιερέας, αναγκαίος μάρτυρας των υποσχεσεών του, κρατώντας τα στέφανα αναφωνεί: <<Στέφεται ο δούλος του θεού…>> με τριαδική ευλογία, το αυτό κάνει και για τη σύζυγο. Η χρήση των στεφάνων στον γάμο είναι αρκετά αρχαία, 4ος αιώνας. Παλαιότερα τα στέφανα έμοιαζαν με στέφανα βασιλικά. Υπάρχει η ερμηνεία ότι τα στέφανα είναι σύμβολα εξουσίας και ηγεμονίας. Ύστερα ο ιερεύς λέγει: <<Κύριε ο Θεός ημών δόση και τιμή στεφάνωσον αυτούς>>. Η δόξα και η τιμή ανήκει στο στεφάνι του μάρτυρα. Γιατί ο δρόμος της βασιλείας είναι η μαρτυρία-μαρτυρία στον Χριστό. Και αυτό σημαίνει σταύρωμα και πόνο. Ένας γάμος που δεν σταυρώνει αδιάκοπα την εγωπάθειά του και την αυτάρκειά του, που δεν <<αποθνήσκει εν εαυτώ>> ώστε να ατενίσει πέρα από τον εαυτό του δεν είναι χριστιανικός γάμος. Επίσης το στεφάνωμα των νεονύμφων είναι και επιβράβευση του αγώνα της εγκράτειας, της αγνότητας και της παρθενίας των νέων, που έρχονται εις γάμου κινωνίαν. Αμοιβή στην πνευματική τους προσπάθεια να διατηρηθούν αγνοί και καθαροί μέχρι την ημέρα του γάμου.
-Τα λόγια και οι χειρονομίες είναι πολύ καθαρά, πρόκειται για μια ένωση, μια ένωση που δεν μπορεί να σπάσει ούτε από τον ίδιο το Θεό μεταξύ των δύο αυτών χριστιανών. Είναι λοιπόν μια ένωση χάριτος, άγια και αγιαστική που δίνει ο γάμος. Καταλάβετε καλά, αδελφοί μου, την ειδική ουσία αυτής της ένωσης, την πιο στενή και την πιο υψηλή που μπορεί να υπάρχει εδώ.
Στη συνέχεια της ακολουθίας του γάμου ο ιερεύς προσφέρει το <<κοινόν ποτήριο>> από το οποίον οι νεόνυμφοι πίνουν τρεις φορές. Τούτο συμβολίζει την ευφροσύνη, την ομοφροσύνη και την κοινότητα του βίου, δηλαδή τα ευχάριστα και τα δυσάρεστα γεγονότα της ζωής, τις χαρές και τις λύπες. Στους Ρώσους το ποτήρι τούτο λέγεται <<ένωσις>> επειδή περιέχει <<ύδωρ και οίνον>>. Και συμβολίζει τις ενωμένες καρδιές των συζύγων.
Έτσι η Ακολουθία φθάνει στη <<διαπασών>> με τον <<χορό του Ησαΐα>>. Γυρίζοντας τρεις φορές το τραπέζι ο Ιερεύς με τους νεόνυμφους και τον κουμπάρο να κρατά τα στέφανα, ψάλλονται τα τροπάρια <<Ησαΐα χόρευε>>, <<Άγιοι μάρτυρες…>>, <<Δόξα σοι Χριστέ ο Θεός…>>. Ο χορός αυτός είναι μια ζωηρή έκφραση της πνευματικής αγαλλιάσεως για τη θεία δωρεά που εδόθη κατά τη διάρκεια του Μυστηρίου, για να επιτευχθούν οι ιεροί σκοποί του γάμου. Όπως και στο Βάπτισμα ο Κυκλικός αυτός χορός σημαίνει το αιώνιο ταξίδι που άρχισε. Θα είναι μια συνέχεια όχι πάντα χαρούμενη, αλλά πάντα ικανή να αναφερθεί στη Χαρά που είναι ο Χριστός και να γεμίσει τον άνθρωπο από χαρά.
Καταλήγει η ακολουθία με τα λόγια του Ιερέα: <<Ανάλαβε τους στεφάνους αυτών εν τη Βασιλεία σου>>. Και αυτό σημαίνει: Κάνε αυτόν τον γάμο να τρανέψει και να γίνει η τέλεια εκείνη Αγάπη που το τέρμα της και η πληρότητά της είναι μονάχα ο Θεός και η Βασιλεία Του.
α)Στα περιοδικά συνήθως η εικόνα του γάμου είναι πάντα ένα νεαρό ζευγάρι. Αλλά και 90 χρονών να είναι ανδρόγυνο έχει την ίδια χάρι. Μια φορά στο φως και τη θαλπωρή ενός φθινοπωρινού απογεύματος σ’ ένα κάθισμα μιας δημόσιας πλατείας, καθότανε ένα γέρικο ζευγάρι, δύο άνθρωποι πτωχοί. Καθόντουσαν πιασμένοι από χέρι, αμίλητοι. Χαιρόντουσαν το χλωμό, τη στερνή ζεστασιά της εποχής. Αμίλητοι όλες οι λέξεις είχανε ειπωθεί, όλο το πάθος είχε ξοδευθεί, όλες οι μπόρες είχανε ειρηνέψει. Η ζωή ολόκληρη βρισκότανε τώρα παρούσα σε αυτή τη σιωπή,σε αυτό το φως, σε αυτό το θάλπος, σε αυτό το πιάσιμο των χεριών. Παρούσα και ετοιμασμένη για την αιωνιότητα, ωριμασμένη για τη χαρά.
β) Ο Σοπενχάουερ περιγράφει ως εξής τις κοινωνικές μας σχέσεις: Ήταν χειμώνας παγωνιά και ερημιά! Οι σκατζόχεροι για να ζεσταθούν ήρθαν πιο κοντά, πολύ κοντά. Συμπλέχθηκαν ο ένας με τον άλλον. Τα αγκάθια, όμως, κάρφωναν τα σώματά τους. Πονούσαν ανυπόφορα. Αιμορραγούσαν οι πληγές. Και ξεχώρισαν ξανά στην ερημιά τους και στην παγωνιά τους. Αλλά η μάστιγα της μοναξιάς και της παγωνιάς τους έκαναν να ξεχάσουν τα τραύματά τους, κι έτσι έσμιξαν ξανά. Για να…..ξεχωρίσουν πάλι! Η παγωνιά της μοναξιάς, λέει ο Σοπενχάουερ, φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά, για να ξεχαστεί η μοναξιά. Όμως οι γκρίνιες και οι διχόνοιες τους ξεχωρίζουν για να ξανασμίξουν πάλι! Οι σκαντζόχοιροι άμα θέλουν, δεν αλληλοκαρφώνονται! Όταν μεταξύ τους επικρατεί πνεύμα αγάπης, σφιχταγκαλιάζονται. Χωρίς να <<τρώγονται>> και να αλληλοπληγώνονται. Αρκεί ο καθένας να προσέχει τ’ αγκάθια του. Τα δικά του πάθη, τις δικές του αδυναμίες, προς καλό της συζυγίας του. Να μην προσπαθεί ο ένας να καρφώσει την ευαίσθητη καρδιά του άλλου. Αλλά να προσπαθεί πώς θα την προστατεύσει και πώς θα τη γιατρεύσει από τις τυχόν πληγές της.
<<Εδώ δεν είναι, να ‘μια εγώ πάνω από εσένα ή εσύ πάνω από εμένα. Εδώ είναι να είναι ο καθένας μας πάνω από τον εαυτό του>>, λέει ο ποιητής.
γ Συμβαίνει πολλές φορές το σπίτι από γαλήνιο λιμάνι να γίνεται αγριεμένο πέλαγος, και να προτιμά ο σύζυγος να ζει μόνος του στην ερημιά και τη μοναξιά παρά με την γκρινιάρα σύζυγό του. Το ακόλουθο, αν και αποτελεί ένα φαιδρό ανέκδοτο εκφράζει μια αλήθεια, βγαλμένη από την πείρα.
Ένα παιδάκι ρώτησε τον πατέρα του.
-Μπαμπά,φοβάσαι τον κροκόδειλο;
-Όχι! Απάντησε θαρραλέα ο πατέρας.
-Μήπως φοβάσαι την τίγρη;
-Όχι!
-Το λιοντάρι;
-Όχι!
-Δηλαδή, μπαμπά, εσύ μόνο τη μαμά φοβάσαι;
Γράφει χαρακτηριστικά ο ιερός Χρυσόστομος για την αγάπη των συζύγων. <<Τίποτε να μην είναι στη γυναίκα πολυτιμότερο από τον άνδρα της και τίποτε στον άνδρα πιο ποθητό από την γυναίκα του. Αυτό συγκρατεί την ζωή όλων μας, δηλαδή την ομόνοια μεταξύ ανδρός και γυναικός, αυτό συγκρατεί τον κόσμο όλο>>.
δ. Να τι σημαίνει αγάπη πραγματική. Σε μια ενορία των Αθηνών, σε κάποια οικογένεια, η σύζυγος είχε παραλύσει από κάποια ασθένεια. Η αρρώστια της μάρανε το κάλλος της νεότητος. Ενώ ήταν νέα φαινόταν σαν γριά. Ο σύζυγός της, πιστός χριστιανός, τη διακονούσε, την καθάριζε και την έπλενε αγόγγυστα καθημερινά. Ασφαλώς η μάνα σας θα είναι αυτή, του είπε κάποιος επισκέπτης, τη στιγμή που υπηρετούσε με χαρά και αφοσίωση την κατάκοιτη γυναίκα του.
-Όχι είναι η σύζυγός μου, ο επισκέπτης έμεινε κατάπληκτος από την ανιδιοτελή και ζηλευτή αγάπη-θυσία, του συζύγου προς τη σύζυγο.
δ) Πέντε χρυσές συμβουλές.
Στη Γαλλία, πριν από 30 περίπου χρόνια βραβεύθηκε ένα ανδρόγυνο για την θαυμαστή συμβίωσή του. Οι σύζυγοι έζησαν μαζί επί σαράντα τρία(43) ολόκληρα χρόνια, χωρίς να μαλώσουν ποτέ! Ούτε μια φορά!
Το ανδρόγυνο αυτό δίνει τις παρακάτω πέντε χρυσές συμβουλές:
α. Μην αρχίζεις εσύ πρώτος τη φασαρία.
β. Θυμήσου ότι ο σύντροφός σου έχει αδυναμίες, όπως και εσύ.
γ. Καλύτερα να πεθάνεις, παρά να ξεστομίσεις: <<Μετάνιωσα που σε πήρα>>.
δ. Ποτέ μην ξεχνάς: Ο Γάμος είναι άμιλλα θυσίας υπέρ του άλλου.
ε. Με την υπομονή πάντα κερδίζεις.
Πάρα πολλοί στις ημέρες μας βλέπουν τον γάμο σαν ένα είδος συνεταιρισμού, <<μια σύμπραξη δύο πλευρών που θέτουν κοινά όλα τα οφέλη>>, κατά την έκφραση της Ρωμαϊκής νομοθεσίας.
Προφανώς να συμβαίνει αυτό σε πολλές περιπτώσεις αλλά από χριστιανικής πλευράς σημαίνει πολύ περισσότερο από αυτό. Οι υπερφυσικοί δεσμοί που δημιουργούνται από το μυστήριο του γάμου μεταξύ αυτών των δύο ψυχών έχουν την ίδια αξία και δύναμη με τους συγγενικούς δεσμούς που υφίστανται μεταξύ των μελών αυτής της οικογένειας. Για να έχει πνευματικό υπόβαθρο αυτή η συγγένεια δεν φτάνει μόνο να είναι άρρηκτα δεμένη και να έχει διάρκεια. Είναι κυρίως πιο βαθιά και αναπαύεται στην αμοιβαία αγάπη τους. Και η μυστηριακή χάρις μακρυά από ό,τι καταστρέφει την ευαίσθητη τρυφερότητα του άνδρα και της γυναίκας, δίνει με τη θεϊκή δύναμη μια σταθερότητα που αντέχει όλες τις δοκιμασίες και ένα βάθος που αποδίδεται στον λόγο των Αγίων Γραφών, που είναι πιο δυνατός και από τον θάνατο.
Αγαπώντας με τον Θεό για τον Θεό, οι συζευγμένοι, αγαπιούνται ακόμη περισσότερο, δίνεται ο ένας στον άλλο, χωρίς να φοβούνται καμιά επανάληψη και χωρίς να έχουν τύψεις. Βλέπετε στην πραγματικότητα αυτή η συζυγική ένωση, ο γάμος, καθιστά τους συζύγους μέσα σε μια μοναδική και ανεπανάληπτη σχέση…
Χρειάζονται ακόμη πιο πολλά διότι:
2. Γεννιέται από αυτούς μια καινούρια οικογένεια. Ενώ η ληξιαρχική πράξη του γάμου έχει υπογραφεί ενώ και ο τελευταίος των προσκεκλημένων έχει φύγει, μετά τα συνήθη συγχαρητήρια και τις ευχές, ενώ οι λαμπάδες και τα φώτα έχουν σβηστεί, δεν έχουν τελειώσει όλα. Αντίθετα όλα τώρα αρχίζουν. Στο εξής η χριστιανοσύνη αριθμεί μια οικογένεια περισσότερη. Με τη μυστηριακή των ένωση οι σύζυγοι έχουν ανοίξει μια καινούργια περίοδο στην ύπαρξή των. Πλέον ζουν μαζί, αυτό σημαίνει ότι συμμετέχουν στις καλές και στις κακές ημέρες,και τότε μοιράζονται τις χαρές τους και τις λύπες τους. Μέσα σ’ ένα παλαιό διήγημα του Μεσαίωνα, Τριστάνος και Ιζόλδη, ένα κλωνάρι φουντουκιάς πάνω στο οποίο είναι τυλιγμένο ένα κοτσάνι αγιόκλημα και λέγει: <<Έλα μαζί μου, φίλε μου: ούτε εσύ χωρίς εμένα, ούτε εγώ χωρίς εσένα>>, cite REDIER, <<Mes gareonw et vos filles>> P.217. Αλλά η οικογένεια θα είναι αληθινά μια οικογένεια όταν έλθουν μια μέρα τα παιδιά. Είναι ένας απ’ τους σκοπούς του γάμου. Ο νόμος του Θεού επισημαίνει ότι, όταν ο Θεός τοποθέτησε μέσα στον Παράδεισο το πρώτο ανθρώπινο ζευγάρι είχε πει στον Αδάμ και την Εύα. <<Αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και κατακυριεύσατε την γην και κληρονομήσατε αυτήν>> (Γένεσις Ι,28). Οι σύζυγοι δεν πρέπει να μένουν μόνοι τους στο σπίτι. Όσο μεγάλη και αν είναι η αγάπη τους δεν θα είναι πλήρως ευχαριστημένη η καρδιά τους. Έχουν την αφοσίωση του ενός προς τον άλλον, τα μικρά καθημερινά πράγματα που ομορφαίνουν τη ζωή τους, τη θαλπωρή ενός περιποιημένου και στολισμένου σπιτικού.
Όσο όμως δεν έρχεται μέσα στο σπίτι τους το ζωογόνο τρεμούλιασμα μιας κούνιας, το σπίτι το αισθάνονται άδειο σαν κάτι να τους λείπει. Όταν το παιδί εμφανιστεί, ο πατέρας και η μητέρα δεν ζουν πλέον μόνο ο ένας για τον άλλο. Αφοσιώνονται στο τρίτο πρόσωπο που μπαίνει στην οικογένειά τους, και οφείλουν όχι μόνο να το αγαπούν αλλά και να το μεγαλώσουν σωστά με όλη τη σημασία της λέξεως. Είναι βαρύ φορτίο, διότι τα πράγματα σ’ αυτή την περίπτωση δεν πηγαίνουν μόνα τους. Η Χάρις του μυστηρίου είναι απαραίτητη, διότι πρέπει να διορθώνεις χωρίς αυστηρότητα, να αγαπάς χωρίς πολλά χάδια, και να ανέχεσαι χωρίς θυμό. Αυτή δίνει στους γονείς τις ουσιαστικές αρετές του παιδαγωγού, την σταθερότητα και την υπομονή. Δεν χρειάζεται η αυστηρότητα για να επιβάλεις τη θέλησή σου στο παιδί, σε πράγματα που αυτό ακόμη δεν αντιλαμβάνεται ή δεν γνωρίζει.
Θέλοντας πολλές φορές εμείς οι ίδιοι να αναστείλουμε ορισμένα από τα καπρίτσια του παιδιού και να διορθώσουμε παραπτώματά του, συχνά το υποβάλλουμε σε στερήσεις. Η υπομονή είναι που κάνει τις μητέρες να στέκονται ώρες ολόκληρες χωρίς μουρμούρα μπροστά στα κρεβάτια, όπου τα μωρά συχνά δεν θέλουν να κοιμηθούν. Υπόδειγμα συζύγων είναι οι άγιοι μάρτυρες Ανδριανός και Ναταλία οι οποίοι κατήγοντο από τη Νικομήδεια και έζησαν κατά τους χρόνους του Βασιλέως Μαξιμιανού, το 298 μ.Χ. Όταν έμαθε η Ναταλία ότι για τον Χριστό έβαλαν τον συζυγό της Ανδριανό στα δεσμά και στη φυλακή, αμέσως φόρεσε λαμπρά φορέματα και πήγε στη φυλακή όπου κατεφίλει τις αλυσίδες με τις οποίες ήταν δεσμώτης ο σύζυγός της και τον εμακάριζε για την προθυμία που έδειξε, συμβούλευσε δε αυτόν να μείνει σταθερός στα βασανιστήρια. Τον ακολούθησε στον βασιλέα, όπου ο μακάριος Ανδριανός μπροστά στον τύραννο ομολόγησε τον Χριστό ως τον αληθινό Θεό και εξυλοκοπήθει ανηλεώς. Ήταν δε τότε 28 ετών. Ύστερα έκοψαν μαζί με άλλων χριστιανών τα χέρια και τα πόδια του αγίου και σε αυτό βοηθούσε και η συζυγός του Ναταλία ενθαρρύνοντας και ενδυναμώνοντας να υπομένει με ανδρεία και καρτερικότητα τους πόνους και να μην προδώσει από δειλία το μαρτύριο για τον Χριστό. Όταν τελείωσε το μαρτύριο του Ανδριανού η Ναταλία πήρε ένα από τα χέρια του Αγίου Ανδριανού και το έβαλε στη μασχάλη της και με τα αίματα που έσταζαν από τα άγια λείψανα, άλειψε το σώμα της ωσάν να ήταν μύρα και αρώματα. Άμα ρίφθηκαν τα λείψανα στη φωτιά, έπιασε καταρρακτώδης βροχή, η οποία έσβησε τη φωτιά. Κάποιος χριστιανός, Ευσέβιος, συνέλλεξε τα άγια λείψανα, τα έφερε στην Αργυρούπολη και τα ενταφίασε. Εδώ αργότερα ήρθε και η Αγία Ναταλία, παρέδωσε την άγια ψυχή της στα χέρια του Θεού και ενταφιάσθη κοντά στα λείψανα των Αγίων Μαρτύρων. Ήσαν και οι δύο νέοι άνθρωποι, νέοι σύζυγοι με σφρίγος, με όνειρα για τη ζωή τους, με αγάπη συζυγική, με πνεύμα θυσίας και αυταπαρνήσεως, με ανθρωπιά και ενδιαφέρον για τον πλησίον. Η Ναταλία ήταν ευτυχισμένη και μακάριζε τον εαυτό της που ήταν σύζυγος Μάρτυρος, καμάρωνε για τον άνδρα της, για τον άνθρωπό της. Χαιρόταν και απολάμβανε τη δόξα να είναι και να ονομάζεται γυναίκα και σύντροφος Μάρτυρος. Τον ενθάρρυνε και τον παρότρυνε να μη δειλιάσει, να μην αποφύγει το μαρτύριο για τον Χριστό. Να μην προδώσει την πίστη του στον Βασιλέα των όλων. Να μη σκεφθεί ούτε στιγμή την ίδια ή τους γονείς ή τα αδέλφια και τους συγγενείς. Αλλά να θυσιάσει την ίδια του τη ζωή για την αγάπη του Χριστού. Εδώ φαίνεται η πνευματική αγάπη του ανδρόγυνου.
Πόσες από τις σύγχρονες συντρόφους που διεκδικούν τα δικαιώματά τους και την απελευθέρωσή τους σήμερα στέκονται δίπλα στον σύντροφό τους και του συμπαραστέκονται και συμμερίζονται τις δυσκολίες και τα ποικίλα προβλήματα που αντιμετωπίζει στη ζωή; Ποια νέα γυναίκα σήμερα είναι διατεθειμένη να θυσιάσει λίγο από τον χρόνο της για να φανεί χρήσιμη στον σύντροφο της της ζωής της, να του απαλύνει τον πόνο, να τον παρηγορήσει και να τον ξεκουράσει; Ποια σχέση υπάρχει ανάμεσα στο πνεύμα της αυταπάρνησης και της θυσίας του ζεύγους αυτού, και ενός σημερινού ζευγαριού που βολοδέρνεται ψάχνοντας να βρει νόημα και σκοπό στη ζωή του;
Στο μουσείο των Θέρμων της Ρώμης, ένα μαρμάρινο άγαλμα απεικονίζει μια παράσταση, που είναι πάντοτε επίκαιρη. Στο κέντρο παρουσιάζει μια νέα κοπέλα που είναι γιορτινά ντυμένη, έχει μαλλιά που ανεμίζουν και παίζει φλάουτο:
Στα δεξιά, μια άλλη γυναίκα, φροντίζει ξάγρυπνη την εστία που είναι αναμμένη. Η μία γυναίκα αδιάφορη, ξένοιαστη, δεν νοιάζεται παρά μόνο για την διασκέδασή της και την ευχαρίστησή της, ενώ η άλλη συντηρεί με περισσή σπουδή και αγρυπνεί για τη φωτιά στην εστία. Πάρα πολλοί σύγχρονοι νέοι γονείς μιμούνται αυτήν την τρελή και ανέμελη νέα που παίζει φλάουτο και δεν ονειρεύεται τίποτα άλλο παρά τη διασκέδαση και την καλή ζωή.
Ο γάμος αδελφοί μου είναι ένα σημαντικό και σοβαρό γεγονός στη ζωή μας. Και όπως η γυναίκα που εσμίλευσε ο αρχαίος γλύπτης, φρόντιζε την εστία αναμμένη ας κρατήσουμε κι εμείς ζωντανή τη δική μας οικογένεια, εάν θέλουμε να έχει διάρκεια, να ευδοκιμεί, να επιτυγχάνει και να την ευλογεί ο Θεός. Ας κρατήσουμε μακρυά από τις τρικυμίες και τις δοκιμασίες της ζωής τη φλόγα της αγάπης του Θεού. Χωρίς αυτήν η δική μας αγάπη κινδυνεύει. Είναι η φλόγα η οποία δεν πρέπει ποτέ να σβήσει, διότι εξαρτάται από τη δική της ζεστασιά και το δικό της φως το μέλλον της δικής μας οικογένειας και η επιτυχία του σπιτικού μας.
