"Αισθάνομαι πολύν πόνον. Πρώτον, διότι βλέπω την νοοτροπίαν των Αρχιερέων, η οποία τίποτε το καλόν διά την Εκκλησίαν μας δεν προοιωνίζεται. Με τον επικρατούντα εις αυτούς δεσποτισμόν δεν πρόκειται ποτέ να αποκτήσωμεν αξιόλογον κλήρον. Ποίοι θα έχουν τόσην αυτοθυσίαν, ώστε να έλθουν εις τον κλήρον υπό αυτάς τας συνθήκας;".
Το
κείμενο που ακολουθεί δημοσιεύθηκε στο μη εκδιδόμενο πλέον
εκκλησιαστικό περιοδικό της Θεσσαλονίκης "ΦΥΛΑΚΕΣ", στο φύλλο υπ αριθμόν
27, την 1η Ιουλίου 1977.
Πρόκειται για επιστολή του μακαριστού
αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου του Α΄ (Κοτσώνη) ως απαντηση σε ψήφισμα που
είχαν συντάξει 77 υποψήφιοι κληρικοί, γνωστό και ως ψήφισμα των 77, (που εγιναν θρυλος την εποχη εκεινη), την
άνοιξη του 1975.
Έχω
τη γνώμη ότι το συγκεκριμένο κείμενο διατηρεί, πάντοτε, την
επικαιρότητά του.
Επίσης τυγχάνει και αρκούντως αποκαλυπτικό διότι φέρει
στο φως της δημοσιότητας τους αγώνες που διεξήγαγε ο μακαριστός
αρχιεπίσκοπος τον καιρό της δικτατορίας προκειμένου να χορηγήσει
"ξεχασμένα" δικαιώματα στον κλήρο και το λαό στα πλαίσια ενός
δημοκρατικού εκκλησιαστικού βίου.
Το κείμενο έχει ως εξής:
"Όρμος Υστερνίων Τήνου 9.3.1975
Αγαπητοί μου,
Έλαβα
το αντίτυπον του ψηφίσματός σας της 1/3/1975 και σπεύδω αφ ενός μεν να
σας ευχαριστήσω διά το αποσταλέν, αφ ετέρου δε να σας συγχαρώ θερμώς διά
τας εν αυτώ διατυπουμένας αντιλήψεις σας και διά τας δι αυτού
εξαγγελομένας αποφάσεις σας.
Τα
της παραγράφου 3 του ψηφίσματος, δυστυχώς διά την Εκκλησίαν μας,
απεικονίζουν εν πολλοίς την πραγματικότητα.
Την εγνώρισα εκ του πλησίον
κατά το διάστημα της ενεργού υπηρεσίας μου ως Αρχιεπίσκοπος και
εθλιβόμην βαθύτατα, διότι διεπίστωνα ότι κατά κανόνα οι αρχαιότεροι εμού
Αρχιερείς κατ ουδένα τρόπον ήτο δυνατόν να αλλάξουν νοοτροπίαν.
"Αισθάνομαι πολύν
πόνον. Πρώτον, διότι βλέπω την νοοτροπίαν των Αρχιερέων, η οποία τίποτε
το καλόν διά την Εκκλησίαν μας δεν προοιωνίζεται. Με τον επικρατούντα
εις αυτούς δεσποτισμόν δεν πρόκειται ποτέ να αποκτήσωμεν αξιόλογον
κλήρον. Ποίοι θα έχουν τόσην αυτοθυσίαν, ώστε να έλθουν εις τον κλήρον
υπό αυτάς τας συνθήκας;".
Ως προς την συμμετοχήν του κλήρου και του λαικού στοιχείου εις την διοίκησιν της Εκκλησίας, σας πληροφορώ τα εξής:
Eις το πρώτον μου σχέδιον του Καταστατικού Χάρτου του 1969, η συμμετοχή του κλήρου και του λαού εξησφαλίζετο διά των εξής:
α) Διά της συμμετοχής ενός κληρικού και τεσσάρων λαικών εξ εκάστης Εξαρχίας εις την Γενικήν Εκκλησιαστικήν Συνέλευσιν.
β)
Διά της συμμετοχής τριών κληρικών και έξ λαικών μελών εις το Κεντρικόν
Εκκλησιαστικόν Συμβούλιον, το οποίον ήτο το εκτελεστικόν όργανον των
αποφάσεων της Ι.Σ.Ι., της Δ.Ι.Σ. και της Εκκλησιαστικής Γενικής
Συνελεύσεως.
γ) Διά της συμμετοχής ανά έξ αιρετών μελών (κληρικών ή κυρίως λαικών) εις εκάστην των Μονίμων Συνοδικών Επιτροπών.
δ) Διά της συμμετοχής εις τας Επαρχιακάς Γενικάς Συνελεύσεις ενός κληρικού και ενός λαικού ανά αρχιερατικήν Επιτροπείαν.
ε) Διά της συμετοχής ανά δύο κληρικών και τεσσάρων λαικών εις έκαστον εκ των Επαρχιακών Εκκλησιαστικών Συμβουλίων.
στ)Διά
της συμμετοχής εις την ενοριακήν Συνέλευσιν όχι μόνον των κληρικών,
αλλά και των ιεροψαλτών, του λοιπού προσωπικού των ναών, ως και πάντων
των αρχηγών των οικογενειών της ενορίας.
ζ) Ως και πρότερον, διά της συμμετοχής των λαικών εις τα Εκκλησιαστικά Συμβούλια και εις τας Ειδικάς Ενοριακάς Επιτροπάς.
η)
Διά της συμμετοχής εις την εκλογήν των Μητροπολιτών ή Επισκόπων της
Εκκλησίας της Ελλάδος. Εις αυτήν προετείνετο να συμμετέχουν οι εξής: Ο
πρωτοσύγγελος, οι ιεροκήρυκες, γενικός και οι λοιποί Αρχιερατικοί
Επίτροποι, οι Γραμματείς των ενοριακών Ναών της έδρας της Μητροπόλεως ή
της Επισκοπής, Ηγούμενοι των Μονών της, αι οποίαι έχουν άνω των πέντε
μοναχούς, και τα αιρετά μέλη του Επαρχιακού Εκκλησιαστικού Συμβουλίου.
Ατυχώς
αι προτάσεις μου αύται υπ ουδενός εγένοντο δεκταί και τοιουτοτρόπως δεν
περιελήφθησαν εις τον υπό της τότε Κυβερνήσεως ψηφισθέντα Καταστατικόν
Χάρτην της Εκκλησίας, υπ αριθμόν 126/69 Νόμον.
Εύχομαι
όμως αι προσπάθειαί σας να επιτύχουν, ώστε εντός του περιβόλου της
Εκκλησίας μας να επικρατήσουν δημοκρατικώτεραι αντιλήψεις.
Μετ ευχών εν Κυρίω
+ Ο πρώην Αθηνών Ιερώνυμος
ΓΑΛΗΝΟΣ
