Δημοσιεύματα εφημερίδος ΑΓΩΝΑΣ των Αγωνιζομένων Χριστιανών Λαρίσης α.φ.200 http://www.agonas.org/
Αποκαλυψη του Ιωαννου
Αποκαλυψη του Ιωαννου
Ομιλίες στο
βιβλίο της Αποκάλυψης του Αγ. Ιωάννου του Θεολόγου από το μακαριστό γέροντα π.
Αθανάσιο Μυτιληναίο.
«Ἐγὼ Ἰωάννης, ὁ ἀδελφὸς ὑμῶν καὶ συγκοινωνὸς ἐν τῇ θλίψει καὶ βασιλείᾳ καὶ ὑπομονῇ»1.
Ἐγώ, ὁ Ἰωάννης, ὁ Ἀπόστολος, ὁ μαθητής τοῦ Χριστοῦ· ἐγώ ὁ ἀδελφός σας,
πού εἶμαι ἀδελφός σας καί
συγκοινωνός στήν θλίψη καί στήν βασιλεία καί στήν ὑπομονή.
Τρία χαρακτηριστικά, τά ὁποῖα ὁ Ἀπόστολος χρησιμοποιεῖ γιά νά δείξει
τήν ἐν πορείᾳ Ἐκκλησία.
Ὅπως καί νά ’χει
τό πρᾶγμα, καί στίς
πιό εἰρηνικές ἐποχές, πάντοτε,
ἀγαπητοί μου,
αὐτά τά τρία
στοιχεῖα θά ὑπάρχουν μέσα
στήν Ἐκκλησία· ἡ θλίψη, ἡ ὑπομονή καί ἡ βασιλεία. Ἄς προσέξουμε
μόνο ὅτι δέν εἶναι οἱ κοινές καθημερινές
θλίψεις οὔτε ἡ κοινή ὑπομονή, τήν ὁποία μποροῦμε νά ἔχουμε, ὅπως ἔχουν καί οἱ κοσμικοί ἄνθρωποι, ὅπως θά δοῦμε στήν συνέχεια.
Καί ὡς πρός τήν θλίψη εἴχαμε ἀναφερθεῖ περασμένη φορά· μένει ἡ ὑπομονή καί ἡ βασιλεία.
Ἡ ὑπομονή εἶναι τό δεύτερο θέμα τῆς Ἀποκαλύψεως, πού εἶναι ἠθικῶς ἀναπόσπαστο ἀπό τό πρῶτο, δηλαδή ἀπό τήν θλίψη.
Πολλές φορές, ὅταν πάσχει κάποιος ἀδελφός, δέν μποροῦμε τίποτα νά
τοῦ παράσχουμε,
καί τοῦ λέμε νά ἔχει ὑπομονή. Δέν
μποροῦμε νά θεραπεύσουμε
μία ἀσθένειά του,
δέν μποροῦμε ἀκόμη νά τόν βοηθήσουμε οἰκονομικῶς διότι εἶναι πολλά τά
χρήματα τά ὁποῖα ἔχει ἀνάγκη, πάντως μιά ὁποιαδήποτε κατάσταση πιεστική, πού δέν μποροῦμε τίποτα νά
τοῦ ποῦμε, καί τοῦ λέμε νά ἔχει ὑπομονή. Ἀλλά τόσο ἐμεῖς πού τό λέμε, ὅσο καί ἐκεῖνος πού τό ἀκούει, μοιάζει
σ’ ἐμᾶς μέν σάν μία
διέξοδο σέ μιά ἀμηχανία μας, μή δυνάμενοι νά τοῦ προσφέρουμε
κατά θετικόν τρόπο τίς ὑπηρεσίες μας, σ’ ἐκεῖνον δέ ἀκούγεται ὡς μιά συμβουλή πού πέφτει στό κενό, ἄνευ περιεχομένου.
Πόσες φορές λέμε «Νά ἔχεις ὑπομονή.», κι ὁ ἄλλος κουνάει
τό κεφάλι του, καί λέει: «Ὑπομονή... Τί μοῦ εἶπες δηλαδή; τί βγαίνει ἀπ’ αὐτό τό ὁποῖο μοῦ εἶπες; Δέν βγαίνει ἀπολύτως τίποτε!». Κι ὅμως, ἀγαπητοί μου· αὐτό πού λέμε
σάν συμβουλή, νά ἔχει ὑπομονή ὁ ἄλλος, δέν θά ὑπῆρχε καλύτερη συμβουλή ἀπό αὐτή!
Ἡ ἐποχή μας στερεῖται τοῦ στοιχείου τῆς ὑπομονῆς. Ἴσως ἀκόμη νά θεωρεῖται ἡ ὑπομονή ἀκατανόητη, ἀλλά καί μία ἄς ποῦμε ἀρετή –ἄς ποῦμε· γιατί ἀρετή ὅμως; ἄς ποῦμε μία ἰδιότητα τοῦ ἀνθρώπου– παθητική.
Ἐάν θεωρεῖται παθητική
κατάσταση τοῦ ἀνθρώπου ἡ ὑπομονή, γιατί νά θεωρεῖται ἀρετή; δέν θεωρεῖται ἀρετή. Ἐάν κάποιος εἶναι ὑπομονετικός
ἄνθρωπος, ἀπό τούς πολλούς
αὐτό θεωρεῖται ὡς μειονέκτημα.
Δέν ξέρω τί νά πῶ· οἱ ἄνθρωποι τῆς ἐποχῆς μας εἶναι φοβερά ἀνυπόμονοι· δέν μποροῦν πουθενά τίποτα νά περιμένουν
ἤ νά ἀνεχθοῦν κάτι. Δέν ξέρω·
ὁ πολιτισμός εἶναι ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος μᾶς ἀναγκάζει διαρκῶς νά τρέχουμε.
Ξέρετε, ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος πάντα τρέχει, ὅλο τρέχει! Δέν ξέρω βέβαια τί κυνηγᾶμε, δέν ξέρω
τί θέλουμε νά πιάσουμε· πάντως τρέχουμε· εἴμαστε πάντοτε βιαστικοί, ὅλοι μας! Καί ἐγώ τρέχω, καί ἐσεῖς τρέχετε, ὅλοι μας ὅλο τρέχουμε!
Κι ἀφοῦ τρέχουμε καί
βιαζόμαστε νά τελειώσουμε τίς δουλειές μας, ἑπόμενο εἶναι νά μήν ὑπάρχει τό στοιχεῖο τῆς ὑπομονῆς· δέν μποροῦμε δηλαδή νά
σηκώσουμε τίποτε ἀπολύτως ἀπό ἐκεῖνα τά ὁποῖα μᾶς συμβαίνουν στή ζωή μας.
Κι ὅμως θά ἐπανέλθω καί θά σᾶς πῶ ὅτι ἡ ὑπομονή ἀποτελεῖ τό καλύτερο ἀντίδοτο κατά τῆς θλίψεως. Μέ αὐτήν, τήν ὑπομονή, σηκώνουμε τόν σταυρό τῆς θλίψεως, καί
τελικά νικοῦμε. Ὁ ἴδιος ὁ Κύριος μᾶς λέει: «ὁ ὑπομείνας εἰς τέλος, οὗτος σωθήσεται»2, αὐτός ὁ ὁποῖος θά ὑπομείνει μέχρι
τέλους, αὐτός καί θά σωθεῖ.
Ἀλλά κάθε θλίψη
πού ὑπάρχει στή ζωή
μας καί κάθε τυχόν ὑπομονή πού τήν συνοδεύει πρέπει νά σᾶς πῶ ὅτι ἐάν δέν συνδέεται
μέ τόν Χριστό, τότε εἶναι χωρίς ἀξία, χωρίς περιεχόμενο, δέν ἀντέχει στήν Αἰωνιότητα.
Μπορεῖ ἴσως νά πετύχει κανείς στήν παροῦσα ζωή μερικά
πράγματα μέ τήν ὑπομονή του ἐάν ἔχει θλίψεις... Καί τί; τό πρῶτο-πρῶτο, ὄχι μικρῆς σημασίας,
νά μήν καταλήξει σέ νευρολογική κλινική! Μικρό εἶναι; Ξέρετε, ἀγαπητοί μου,
κάνω τόν σταυρό μου καί λέω: «Θεέ μου, φύλαξέ με μήν καταλήξω ποτέ σέ
νευρολογική κλινική!». Ἡ ἐποχή μας εἶναι φοβερή. Οἱ θλίψεις πού ἔρχονται, πολλές φορές, δέν ξέρουμε ποῦ μπορεῖ νά μᾶς φθάσουν. Λοιπόν,
κάτι πού μποροῦμε νά πετύχουμε, στήν παροῦσα ζωή, εἶναι νά μή φθάσουμε
σ’ αὐτή τήν πόρτα· ἔχοντας ὑπομονή. Εἶναι ἕνα κέρδος. Ἀλλά δέν ἀντέχει αὐτό στήν Αἰωνιότητα, ἐάν δέν συνδέεται
καί ἡ θλίψη πού προκαλεῖται στή ζωή
μας μέ τόν Χριστό καί ἡ ὑπομονή, πού εἶναι τό φορεῖο πού σηκώνει τήν θλίψη, καί αὐτή νά συνδέεται
μέ τόν Χριστό.
Λέει ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό ἑξῆς: «ἐν τῇ θλίψει, ὅπως λέει, καὶ βασιλείᾳ καὶ ὑπομονῇ ἐν Ἰησοῦ Χριστῷ». Αὐτό τό «ἐν Ἰησοῦ Χριστῷ» θά πεῖ ὅτι ἐλατήριο καί ἀποτέλεσμα τῆς θλίψεως θά πρέπει νά εἶναι ὁ Χριστός. Γιατί ἔχω θλίψη; Διότι
ὑπομένω καί ἐπιμένω στό Εὐαγγέλιο.
Πέστε μου, σᾶς παρακαλῶ· τί ἀξία ἔχει ἡ θλίψη, ἐάν ὑποτεθεῖ ὅτι ἔχασα στά χαρτιά; ὅτι ὑπῆρξα ἄσωτος καί ἀρρώστησα, καί τώρα θλίβομαι γιά τήν κατάσταση αὐτή; ἄμυαλος, ἄφρων, καί ἔχασα τήν περιουσία
μου, ἔχασα κάποιες
εὐκαιρίες στή
ζωή, κι ἔχω θλίψη; Αὐτές οἱ θλίψεις ἀντέχουν στήν Αἰωνιότητα; Δέν ἀντέχουν. Ἀντιθέτως, θά ἐπιπληχθοῦμε ἀπό τόν Χριστό γιατί φανήκαμε ἄσωτοι, ἄμυαλοι, ἀνόητοι ἄνθρωποι. Πρέπει
οἱ θλίψεις μου νά
εἶναι χάριν τοῦ Εὐαγγελίου, χάριν
τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Ὅταν δεχθῶ μιά εἰρωνία, ἕναν ἀποκλεισμό –τό
λέγαμε τήν περασμένη φορά– ὅταν θά μοῦ πεῖ ὁ ἄλλος δέν θά ψωνίσεις ἐσύ ἀπό τό μαγαζί μου, δέν σοῦ πουλάω ἐμπόρευμα –θά ἔλθει ἡ ἡμέρα αὐτή. Αὐτός ὁ οἰκονομικός ἀποκλεισμός
σήμερα, ἔ, ἔχει τόν τρόπο
του νά ὑπάρχει, μέ ἄλλους τρόπους.
Ὅταν δέν ἀνεβαίνει
κανείς σέ ὑψηλές θέσεις, μόνο καί μόνο γιατί δέν εἶσαι Μασόνος·
αὐτό δέν εἶναι ἕνας οἰκονομικός ἀποκλεισμός;
Βεβαίως· ἀλλά μέ τήν διαφορά πώς δέν εἶναι στόν βαθμό
νά φθάσω στήν πεῖνα, νά πεθάνω ἀπό τήν πεῖνα. Θά ἔρθει ἡμέρα πού θά εἶναι χειρότερο αὐτό· θά εἶναι φανερό. Τώρα δέν εἶναι φανερό· τώρα εἶναι παρασκηνιακό.
Ἔ, ὅταν θλίβομαι
διότι ἐμποδίστηκα
στή ζωή μου μόνο καί μόνο γιατί φέρω τήν ἰδιότητα τοῦ Χριστιανοῦ, αὐτή ἡ θλίψη ἀντέχει στήν Αἰωνιότητα,
γιατί εἶναι θλίψη ἐν Ἰησοῦ Χριστῷ· ὅπως καί ἡ ὑπομονή πού θά
κάνω γιά νά σηκώσω ἀκριβῶς αὐτήν τή θλίψη, εἶναι ἐν Ἰησοῦ Χριστῷ. Καί ὁ κλέφτης, ὑπομονή ἔχει, ξέρετε· παραμονεύει ὧρες τῶν ὡρῶν πότε θά φύγει
ὁ ἰδιοκτήτης,
νά κάνει τήν διάρρηξη. Ἀλλά αὐτή ἡ ὑπομονή τοῦ κλέφτη εἶναι ἀξιέπαινη;
Καί τρίτον· ἡ βασιλεία. Ἡ θλίψη, ἡ ὑπομονή καί ἡ βασιλεία ἐν Ἰησοῦ Χριστῷ. Τί εἶναι ἡ βασιλεία; Εἶναι ἡ μυστική μετοχή
τῶν πιστῶν, ὅλων τῶν αἰώνων, στά παθήματα
τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Τά τρία αὐτά, πού ἔχουν μία ἠθική συνέπεια, εἶναι γνωρίσματα τοῦ ἀληθινοῦ Χριστιανοῦ καί ἀποτελοῦν μιά ἁλυσσίδα· θλίψη-ὑπομονή-βασιλεία. Ἡ θλίψη, γιά νά βασταχθεῖ, θέλει ὑπομονή· ἡ θλίψη καί ἡ ὑπομονή, ἐν Ἰησοῦ Χριστῷ, ὁδηγοῦν στήν Βασιλεία
τοῦ Θεοῦ.
Ὅταν κάποιον
συμβουλεύουμε νά ἔχει ὑπομονή, σᾶς ἔλεγα προηγουμένως, ἡ συμβουλή μας πέφτει στό κενό. Γιατί
λέτε; Γιατί συνήθως ὅταν συνιστοῦμε στόν ἄλλο τήν ὑπομονή, τήν προσφέρουμε καί τήν συνιστοῦμε αὐτοτελῆ, δέν ὑπάρχει ὁ καρπός της, ἡ βασιλεία.
Ρωτῆστε τόν ἑαυτό σας, καί ἐγώ τόν ἑαυτό μου –σᾶς βεβαιώνω ὅτι ἐλέγχομαι στό σημεῖο αὐτό– ὅταν λέμε σέ κάποιον νά κάνει ὑπομονή στίς
θλίψεις πού περνᾶ, τοῦ εἴπαμε ὅτι τόν περιμένει ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ; Θά δεῖτε ὅτι δέν τό λέμε αὐτό. Κι ἀφοῦ λοιπόν ἀποκόψαμε τήν βασιλεία –πού εἶναι τό τέλος,
πού εἶναι ὁ σκοπός, πού εἶναι ὁ καρπός– ὁ ἄλλος θά ἐκδικηθεῖ· βεβαίως τήν
συμβουλή μας μετά θά τήν ἀπορρίψει. Θά πεῖ: «Ὑπομονή!...». Ἐνῶ ἡ ὑπομονή πρέπει νά ἔχει τήν ἔννοιά της· μέ περιμένει ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ.
Εἶναι ἡ δεύτερη φορά πού ἀναφέρεται μέσα στό ἴδιο κεφάλαιο μέχρι τώρα ὁ ὅρος βασιλεία.
Ὁλόκληρη ἡ Καινή Διαθήκη
εἶναι γεμάτη ἀπό τόν ὅρο αὐτό, βασιλεία,
βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Γιά θυμηθεῖτε· ὅταν διαβάσατε τήν Ἁγία Γραφή, πόσες φορές ἔχετε βρεῖ αὐτόν τόν ὅρο, αὐτή τήν φράση,
βασιλεία τοῦ Θεοῦ! Πόσες φορές!
Λοιπόν, ἀγαπητοί μου· ὁ Χριστιανισμός εἶναι πράγματι μία βασιλεία, καί ὄχι μία θρησκεία.
Ὁ Χριστιανισμός
δέν εἶναι θρησκεία.
Τύπος δέ τοῦ Χριστιανισμοῦ ὡς βασιλεία στέκεται τό θεοκρατικό βασίλειο τοῦ Ἰσραήλ.
Ὅπως θά ξέρετε,
ὅταν οἱ Ἑβραῖοι κατοίκησαν
τήν γῆν τῆς ἐπαγγελίας,
δέν εἶχαν ἀρχηγό. Δέν ὑπῆρχε οὔτε βασιλιάς οὔτε πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας,
τίποτα· ὑπῆρχαν ἁπλῶς οἱ Κριτές, ἄνθρωποι οἱ ὁποῖοι ἐνεργοῦσαν κατ’ ἐντολήν τοῦ Θεοῦ, καί ὁ Θεός ἔλεγε τά θελήματά
Του. Ὁ Θεός ἤτανε ὁ Κύριος, ὁ Βασιλιάς τοῦ Ἰσραήλ, ἀληθινά.
Σήμερα μάλιστα ἀκούσαμε στήν εὐαγγελική περικοπή, πού εἶπε ὁ Ναθαναήλ
στόν Κύριο: «Ῥαββί, σὺ εἶ ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ, σὺ εἶ ὁ βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ»3. Αὐτό τό «ὁ βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ», ἀγαπητοί μου,
εἶναι κάτι πού ἀπηχεῖ τό πνεῦμα τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, πῶς ἀκριβῶς μποροῦσαν νά βλέπουν
τόν βασιλιά τους οἱ Ἑβραῖοι. Γι’ αὐτούς ἦταν ὁ Θεός. Πρῶτα εἶπε «υἱὸς τοῦ Θεοῦ», «ὁ βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ»· συνδεόταν.
Ἀργότερα –αὐτό τό εἶχε προβλέψει ὁ Θεός, δηλαδή τό εἶπε στόν Μωϋσέα νά προβλεφθεῖ καί νά γραφεῖ– ἀργότερα οἱ Ἑβραῖοι ζήτησαν βασιλιά ἀπό τούς Κριτές, ἀπό τόν Σαμουήλ συγκεκριμένα,
τόν τελευταῖο Κριτή, ἀπό ποῦ λέτε; ἀπό τί; ἐπειδή οἱ γύρω λαοί εἴχανε βασίλεια, ζήλεψαν καί ἤθελαν βασιλέα! Λένε: «Θέλουμε βασιλιά.». Τούς λέει ὁ Σαμουήλ: «Δέν
σᾶς κάνει ὁ Θεός;». Καί ὁ Θεός μάλιστα
αὐτό εἶπε: «Σέ τί σᾶς λύπησα; σέ
τί ὑστερῶ ἐγώ; Θέλετε βασιλέα;
Καλά· θά σᾶς δώσω βασιλέα –ἐπιτρέψτε μου ὅμως νά σᾶς πῶ τή φράση πού εἰπώθηκε, ὄχι μέ τά λόγια πού θά σᾶς πῶ, ἀλλά μέ τό πνεῦμα– θά σᾶς ″κάψει τή γοῦνα″... Ἐγώ θά σᾶς δώσω βασιλιά, ἀλλά ″θά σᾶς κάψει τή γοῦνα″! Μή παραπονεθεῖτε.»
Καί ἦρθε ὁ Δαυΐδ, ἦρθε ὁ Σαούλ, μετά ὁ Δαυΐδ καί μετά ὁ Σολομών. Ὁ Σολομών, ὁ λεγόμενος εἰρηνικός βασιλεύς –σαράντα χρόνια πού βασίλευσε
ἄνευ πολέμου– ἔπεσε τόσο βαρειά
ἡ φορολογία,
τόσο βαρειά, πού οἱ Ἑβραῖοι εἶπαν «Ἀμάν!», «Ἀμάν!» ἀπό τόν φόρο. Τούς τό εἶπε ὁ Θεός. Ἄς εἶναι.
Ἐκεῖνο πού μᾶς ἐνδιαφέρει εἶναι ὄχι τώρα αὐτή τή στιγμή ὁ ἱστορικός Ἰσραήλ στίς λεπτομέρειές
του, ὅσο ὁ ἱστορικός Ἰσραήλ τοῦ ὅτι εἶχε ὡς βασιλιά τόν
Θεό. Ἀλλά καί ὁ ὑπάρχων βασιλιάς
μέ ὅρο ἔμπαινε βασιλιάς·
ὅτι δέν θά ἔκανε τίποτε,
ἐάν δέν ἐρωτοῦσε τόν Θεό διά
τοῦ ἀρχιερέως· ἀπολύτως τίποτε!
Ἐάν ἔκανε τοῦ κεφαλιοῦ του, θά τιμωροῦνταν. Γι’ αὐτό ξέπεσε ὁ Σαούλ· ἐπειδή ἐνεργοῦσε παρά τήν ἐντολήν τοῦ Θεοῦ. Συνεπῶς τί ἦταν ὁ βασιλιάς; Ἦταν ἕνας ἀντιπρόσωπος
τοῦ Θεοῦ-βασιλέως
στόν Ἰσραήλ.
Τύπος ὅλα αὐτά, τύπος, ὅτι ὁ Χριστιανισμός εἶναι βασιλεία! καί βασιλιάς εἶναι, ἀγαπητοί μου, ὁ Χριστός!
1. . Ἀποκ. 1, 9.
2. . Ματθ. 10, 22.
3. . Ἰωάν. 1, 50.