Ο Άγιος Ευψύχιος έζησε στα χρόνια του Ιουλιανού του Παραβάτη. Αν και
νιόπαντρος, αυτό δεν τον εμπόδισε να δείξει έμπρακτα τη μεγάλη αγάπη του
στο Χριστό. Στην Καισαρεία της Καππαδοκίας, ο Ιουλιανός είχε κτίσει ένα
είδωλο της θεάς Τύχης, που προσκυνούσαν κάθε μέρα επιδεικτικά οι
ειδωλολάτρες.
Ο Ευψύχιος, αφού πήρε μαζί του και μερικούς άλλους τολμηρούς νέους, πήγε και γκρέμισε το είδωλο. Όταν
συνελήφθη, είπε στον αξιωματούχο ότι ο Ιουλιανός δεν έχει κανένα
δικαίωμα να ενεργεί ειδωλολατρικά πράγματα στη χριστιανική Καισαρεία.
Βέβαια, ο Ευψύχιος εκ των προτέρων γνώριζε ότι η απόφαση θα ήταν
καταδικαστική.
Πράγματι, οι συνεργάτες του καταδικάστηκαν σε βασανισμούς και εξορία.
Ενώ ο ίδιος, σαν αρχηγός της πράξης, καταδικάστηκε σε θάνατο με
αποκεφαλισμό. Έτσι, ο Ευψύχιος κατατάχθηκε σ' εκείνη τη μερίδα των
ανθρώπων, για την οποία ο Κύριος είπε: «Ό άπολέσας την ψυχήν αυτού ένεκεν εμού ευρήσει αυτήν» (Ευαγγέλιο Ματθαίου, ι' 39).
Εκείνος, δηλαδή, που θα χάσει τη ζωή του για την πίστη του σε 'μένα, θα κερδίσει τη μακάρια και υψηλότερη ζωή.
Απολυτίκιο:
Ήχος γ'. Την ωραιότητα.
Ευψύχως ήνυσας, δρόμον τον ένθεον, και καταβέβληκας, εχθρόν τον δόλιον,
την πανοπλίαν του Σταυρού, παμμάκαρ ενδεδυμένος όθεν συνηρίθμησαι, των
Μαρτύρων ταίς τάξεσι, δόξαν αιωνίζουσαν, κεκτημένος Ευψύχιε. Αλλά μη
διαλείπης πρεσβεύων, σώσαι ημάς τους σε τιμώντας.