Ο Ιερός Χρυσόστομος για όσα είπε ο Κύριος για τους εσχάτους χρόνους, σύμφωνα με το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο (5ο μέρος)
ΥΠΟΜΝΗΜΑΤΙΣΜΟΣ 24ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΤΟΥ «ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ» ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΝ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ [ΟΣΑ ΕΙΠΕ Ο ΚΥΡΙΟΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΣΧΑΤΟΥΣ ΧΡΟΝΟΥΣ]
[Mέρος πέμπτο: Υπομνηματισμός των χωρίων Ματθ.24,16-26[:σχετικά με τις ημέρες του Αντιχρίστου και για τους ψευδόχριστους και ψευδοπροφήτες που θα εμφανιστούν τότε]
«Τότε οἱ ἐν τῇ ᾿Ιουδαίᾳ φευγέτωσαν ἐπὶ τὰ ὄρη, ὁ ἐπὶ τοῦ δώματος μὴ καταβαινέτω ἆραι τὰ ἐκ τῆς οἰκίας αὐτοῦ, καὶ ὁ ἐν τῷ ἀγρῷ μὴ ἐπιστρεψάτω ὀπίσω ἆραι τὰ ἱμάτια αὐτοῦ(: όταν λοιπόν δείτε τη βεβήλωση αυτή του ιερού να αρχίζει, τότε εκείνοι που θα κατοικούν στις πόλεις της Ιουδαίας ας φεύγουν στα βουνά για να κρυφτούν εκεί. Εκείνος που είναι επάνω στο δώμα, στον εξώστη δηλαδή του σπιτιού, ας μην κατεβεί για να πάρει από το σπίτι του τα πράγματά του, αλλά ας φύγει το ταχύτερο. Κι εκείνος που εργάζεται μόνο με το πουκάμισό του στο χωράφι, ας μη γυρίσει πίσω για να πάρει και τα εξωτερικά του ενδύματα)»[Ματθ.24,16-18].
Αφού μίλησε ο Κύριος για τα δεινά τα οποία θα βρουν την πόλη[: εννοεί την Ιερουσαλήμ. βλ. Ματθ.23,37-38: «Ἱερουσαλὴμ Ἱερουσαλήμ, ἡ ἀποκτέννουσα τοὺς προφήτας καὶ λιθοβολοῦσα τοὺς ἀπεσταλμένους πρὸς αὐτήν! ποσάκις ἠθέλησα ἐπισυναγαγεῖν τὰ τέκνα σου ὃν τρόπον ἐπισυνάγει ὄρνις τὰ νοσσία ἑαυτῆς ὑπὸ τὰς πτέρυγας, καὶ οὐκ ἠθελήσατε, ἰδοὺ ἀφίεται ὑμῖν ὁ οἶκος ὑμῶν ἔρημος (:Ιερουσαλήμ, Ιερουσαλήμ, δυστυχισμένη και ταλαίπωρη πόλη, εσύ που σκοτώνεις τους προφήτες και λιθοβολείς εκείνους που σου απέστειλε ο Θεός! Πόσες φορές θέλησα να μαζέψω τα παιδιά σου με μια στοργή σαν εκείνη που έχει η όρνιθα όταν περιμαζεύει τα πουλιά της κάτω από τα φτερά της˙ και δεν θελήσατε. Ιδού, εγκαταλείπεται η πόλη σας και ο ναός σας έρημος και απροστάτευτος από τον Θεό. Αυτή θα είναι η τιμωρία σας και η καταστροφή σας)»] και για τις δοκιμασίες τις οποίες θα υποστούν οι Απόστολοι και για το ότι θα μείνουν ακατάβλητοι και θα διατρέξουν όλη την οικουμένη, ομιλεί τώρα για τις ιουδαϊκές συμφορές, δείχνοντας με τον τρόπο αυτό ότι, όταν πλέον οι Απόστολοι θα είναι πασίγνωστοι, αφού θα έχουν διδάξει όλη την οικουμένη, τότε οι Ιουδαίοι θα αντιμετωπίζουν συμφορές.
Και πρόσεξε πώς ομιλεί για τον πόλεμο παριστώντας το πόσο αφόρητος θα είναι, μέσω εκείνων που θεωρούνται ασήμαντοι. Διότι «τότε», λέγει, «οἱ ἐν τῇ ᾿Ιουδαίᾳ φευγέτωσαν ἐπὶ τὰ ὄρη(: εκείνοι που θα κατοικούν στις πόλεις της Ιουδαίας ας φεύγουν στα βουνά για να κρυφτούν εκεί)». «Τότε», πότε; Όταν θα συμβούν αυτά. Όταν δηλαδή «το βδέλυγμα της ερημώσεως θα στηθεί στον άγιο τόπο»[βλ. Δανιήλ 9, 26-27: «Kαὶ μετὰ τὰς ἑβδομάδας τὰς ἑξηκονταδύο ἐξολοθρευθήσεται χρῖσμα, καὶ κρίμα οὐκ ἔστιν ἐν αὐτῷ· καὶ τὴν πόλιν καὶ τὸ ἅγιον διαφθερεῖ σὺν τῷ ἡγουμένῳ τῷ ἐρχομένῳ καὶ ἐκκοπήσονται ἐν κατακλυσμῷ, καὶ ἕως τέλους πολέμου συντετμημένου τάξει ἀφανισμοῖς. καὶ δυναμώσει διαθήκην πολλοῖς, ἑβδομὰς μία· καὶ ἐν τῷ ἡμίσει τῆς ἑβδομάδος ἀρθήσεταί μου θυσία καὶ σπονδή, καὶ ἐπὶ τὸ ἱερὸν βδέλυγμα τῶν ἐρημώσεων, καὶ ἕως τῆς συντελείας καιροῦ συντέλεια δοθήσεται ἐπὶ τὴν ἐρήμωσιν(:και μετά τις εξήντα δύο εβδομάδες ετών-434 έτη- θα θανατωθεί Εκείνος ο οποίος φέρει το καθ’αυτό χρίσμα, ο Χριστός Κυρίου, χωρίς να υπάρχει σε Aυτόν καμία ενοχή αμαρτίας. Και ο λαός ενός ηγεμόνος, ο οποίος θα έλθει, θα καταστρέψει την πόλη και το θυσιαστήριο< τον ναό> <ή, κατ΄άλλους: η πόλη και το θυσιαστήριο θα καταστραφούν μαζί με τους άρχοντες των χρόνων εκείνων>. Οι κάτοικοι της Ιερουσαλήμ και το θυσιαστήριο θα υποστούν τέτοια πανωλεθρία, σαν να έχουν κατακλυσθεί από αιφνίδια θύελλα και απροσδόκητη πλημμύρα. Μέχρι δε το τέλος του αιφνιδίου αυτού πολέμου, ο οποίος θα σαρώσει και θα αφανίσει τα πάντα, θα ισχύει διάταγμα ερημώσεως <ή, κατ’ άλλους: το τέλος του ηγεμόνος εκείνου, ο οποίος θα έλθει, θα είναι η καταστροφή, μέχρι δε το τέλος θα υπάρχει πόλεμος και καταστροφή, πράγματα που έχουν εξαγγελθεί από τον Θεό>]. Για τον λόγο αυτόν νομίζω ότι εννοεί τους στρατούς. «Φεύγετε λοιπόν τότε», λέγει, «διότι δεν σας απόμεινε καμία ελπίδα σωτηρίας».
Διότι, επειδή συνέβη πολλές φορές να εμπλακούν σε πολέμους φοβερούς όπως ήταν ο πόλεμος επί των βασιλέων Σενναχηρείμ [βλ. Δ΄Βασ. 18,13: «Καὶ τῷ τεσσαρεσκαιδεκάτῳ ἔτει τοῦ βασιλέως Ἐζεκίου ἀνέβη Σενναχηρὶμ βασιλεὺς Ἀσσυρίων ἐπὶ τὰς πόλεις Ἰούδα τὰς ὀχυρὰς καὶ συνέλαβεν αὐτάς(:κατά το δέκατο τέταρτο έτος της βασιλείας του βασιλιά Εζεκία ο Σενναχηρίμ, βασιλιάς των Ασσυρίων, επιτέθηκε εναντίον των οχυρών πόλεων του βασιλείου του Ιούδα και τις κυρίευσε)»]και Αντιόχου(διότι και επί του τελευταίου αυτού εισήλθε στρατός στον ναό και τον κατέλαβε[βλ. Α΄Μακκαβ.1,20-24: «Καὶ ἐπέστρεψεν ᾿Αντίοχος μετὰ τὸ πατάξαι Αἴγυπτον ἐν τῷ ἑκατοστῷ καὶ τεσσαρακοστῷ καὶ τρίτῳ ἔτει καὶ ἀνέβη ἐπὶ ᾿Ισραὴλ καὶ ἀνέβη εἰς ῾Ιερουσαλὴμ ἐν ὄχλῳ βαρεῖ. καὶ εἰσῆλθον εἰς τὸ ἁγίασμα ἐν ὑπερηφανίᾳ καὶ ἔλαβε τὸ θυσιαστήριον τὸ χρυσοῦν καὶ τὴν λυχνίαν τοῦ φωτὸς καὶ πάντα τὰ σκεύη αὐτῆς καὶ τὴν τράπεζαν τῆς προθέσεως καὶ τὰ σπονδεῖα καὶ τὰς φιάλας καὶ τὰς θυΐσκας τὰς χρυσᾶς καὶ τὸ καταπέτασμα καὶ τοὺς στεφάνους καὶ τὸν κόσμον τὸν χρυσοῦν τὸν κατὰ πρόσωπον τοῦ ναοῦ καὶ ἐλέπισε πάντα. καὶ ἔλαβε τὸ ἀργύριον καὶ τὸ χρυσίον καὶ τὰ σκεύη τὰ ἐπιθυμητὰ καὶ ἔλαβε τοὺς θησαυροὺς τοὺς ἀποκρύφους, οὓς εὗρε· καὶ λαβὼν πάντα ἀπῆλθεν εἰς τὴν γῆν αὐτοῦ. καὶ ἐποίησε φονοκτονίαν καὶ ἐλάλησεν ὑπερηφανίαν μεγάλην(:ο Αντίοχος, αφού νίκησε και κυρίευσε την Αίγυπτο κατά το εκατοστό τεσσαρακοστό τρίτο έτος της βασιλείας των Ελλήνων Σελευκιδών<δηλαδή το 169 μ.Χ.>, βάδισε εναντίον των Ισραηλιτών και επιτέθηκε κατά της Ιερουσαλήμ με πολύ, αξιόλογο και ισχυρό στρατό. Και εισήλθε στον Ναό με ιερόσυλο αλαζονικό φρόνημα και πήρε το χρυσό θυμιατήριο των θυμιαμάτων και την Επτάφωτο χρυσή λυχνία μαζί με όλα τα ιερά εξαρτήματά της και την Τράπεζα των Άρτων της Προθέσεως και τα δοχεία, με τα οποία γίνονταν οι θυσίες του κρασιού <οι σπονδές>, και τις ιερές φιάλες και τα χρυσά θυμιατήρια και το προπέτασμα και τα στεφάνια τα χρυσά, τα αφιερωμένα στον Ναό· επίσης σύλησε και όλα τα χρυσά κοσμήματα, που ήσαν τοποθετημένα στο μέτωπο(την όψη) του Ναού, τον οποίο απογύμνωσε από όλα, διότι απέσπασε και κατακομμάτιασε τα χρυσά στολίδια διαφόρων ειδών, τα οποία βρίσκονταν στον Ναό. Κινούμενος από τον ιερόσυλο εγωισμό του έλαβε το ασήμι, το χρυσάφι και τα πολύτιμα ιερά αντικείμενα μαζί με όλους τους κρυμμένους θησαυρούς που βρήκε στον Ναό. Αφού άρπαξε όλα αυτά, αναχώρησε και επέστρεψε στη χώρα του. Επίσης σκότωσε πολλούς και με χαιρέκακο και εωσφορικό ύφος εκστόμισε λόγια πολύ υβριστικά κατά του ισραηλιτικού λαού)»], οι δε Μακκαβαίοι αφού συνωμότησαν αντέστρεψαν την κατάσταση, για να μην υποθέσουν ότι και τώρα θα συμβεί το ίδιο, ότι δηλαδή θα συμβεί καμία παρόμοια μεταβολή, τους αποκλείει κάθε τέτοιο ενδεχόμενο.
Γι΄αυτό τους λέγει ο Κύριος ότι είναι προτιμότερο να σωθούν με γυμνό το σώμα· για τον λόγο αυτόν δεν επιτρέπει και σε εκείνους που βρίσκονται στα δώματα να εισέλθουν στην οικία για να πάρουν τα ιμάτιά τους, θέλοντας με αυτό να δηλώσει τα αναπόφευκτα δεινά και την απέραντη συμφορά και ότι όποιος θα τολμήσει να εισέλθει στην οικία οπωσδήποτε θα αφανιστεί. Για τον λόγο αυτόν προσθέτει και εκείνον που βρίσκεται στον αγρό, λέγοντας ούτε αυτός να επιστρέψει να πάρει τα ενδύματά του· διότι, εάν εκείνοι που βρίσκονται μέσα στην οικία φεύγουν, πολύ περισσότερο όσοι βρίσκονται έξω στους αγρούς δεν πρέπει να καταφύγουν εκεί.
«Οὐαὶ δὲ ταῖς ἐν γαστρὶ ἐχούσαις καὶ ταῖς θηλαζούσαις ἐν ἐκείναις ταῖς ἡμέραις(: αλίμονο μάλιστα στις εγκύους γυναίκες και σε εκείνες που θα θηλάζουν μικρά παιδιά τις ημέρες εκείνες, διότι θα είναι πολύ δύσκολο σ’ αυτές να τρέξουν για να σωθούν, αλλά και να βρουν τα απαραίτητα για τον στηριγμό του οργανισμού τους)»[Ματθ.24,19]· στις μεν έγκυες διότι θα είναι βραδυκίνητες και δεν θα μπορούν να φύγουν εύκολα μεταφέροντας το φορτίο του εμβρύου, στις δε θηλάζουσες, διότι θα κατέχονται από τον δεσμό της συμπάθειας προς τα παιδιά τους, αλλά δεν θα μπορούν να διασώσουν μαζί με τον εαυτό τους και εκείνα. Διότι τα χρήματα και τα ενδύματα είναι εύκολο να τα καταφρονήσουν και να φροντίσουν εκ των προτέρων γι’αυτά. Εκείνα όμως με τα οποία είναι κανείς δεμένος από τη φύση του, πώς θα μπορούσε να τα αποφύγει; Πώς θα μπορούσε η έγκυος να γίνει ευκίνητη, ή πώς θα μπορούσε η θηλάζουσα να παραβλέψει το παιδί που γέννησε;
Έπειτα πάλι, δείχνοντας πόσο μεγάλη θα είναι η συμφορά, λέγει: «Προσεύχεσθε δὲ ἵνα μὴ γένηται ἡ φυγὴ ὑμῶν χειμῶνος μηδὲ σαββάτῳ(:Να προσεύχεστε να μη γίνει η φυγή σας σε χειμωνιάτικη κακοκαιρία, η οποία θα σας γίνει εμπόδιο στη φυγή˙ ούτε να συμπέσει η φυγή σε ημέρα Σαββάτου, που απαγορεύεται να βαδίσετε δρόμο μακρινό. Πρέπει μάλιστα στη φυγή σας να μην εμποδίζεστε από τίποτε· διότι τότε θα υπάρχει τόσο μεγάλη θλίψη, τέτοια που δεν έχει γίνει από την αρχή του κόσμου έως τώρα, ούτε θα γίνει ποτέ παρόμοια)»[Ματθ.24,20-21]. Βλέπεις ότι προς τους Ιουδαίους απευθύνει τον λόγο και ότι ομιλεί για τα δεινά τα οποία θα τους βρουν; Διότι οι Απόστολοι δεν επρόκειτο να τηρούν το Σάββατο, ούτε να βρίσκονται εκεί, όταν θα έκανε αυτά ο Βεσπασιανός[Αναφέρεται στην καταστροφή των Ιεροσολύμων το έτος 70 μ. Χ. από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Βεσπασιανό]. Άλλωστε οι περισσότεροι είχαν ήδη πεθάνει, και εάν υπήρχε και κανείς που επέζησε, το διάστημα εκείνο διέμενε σε άλλα μέρη της οικουμένης.
Γιατί όμως να προσεύχονται να μη γίνει η φυγή σε εποχή χειμώνος ή ημέρα Σαββάτου; Να μη γίνει χειμώνα, εξαιτίας της δυσκολίας που προκαλεί ο καιρός, ούτε Σάββατο, διότι υπήρχε η σχετική απαγόρευση του Νόμου[Έξ. 20,10: «Τῇ δὲ ἡμέρᾳ τῇ ἑβδόμῃ σάββατα Κυρίῳ τῷ Θεῷ σου· οὐ ποιήσεις ἐν αὐτῇ πᾶν ἔργον, σὺ καὶ ὁ υἱός σου καὶ ἡ θυγάτηρ σου, ὁ παῖς σου καὶ ἡ παιδίσκη σου, ὁ βοῦς σου καὶ τὸ ὑποζύγιόν σου καὶ πᾶν κτῆνός σου καὶ ὁ προσήλυτος ὁ παροικῶν ἐν σοί(: κατά την έβδομη όμως ημέρα θα διακόπτεις την εργασία προς τιμή του Κυρίου του Θεού σου. Δεν θα κάνεις κατά την ημέρα αυτή καμία εργασία βιοποριστική ούτε εσύ, ούτε ο υιός σου, ούτε η κόρη σου, ούτε ο δούλος σου, ούτε η δούλη σου, ούτε το βόδι σου, ούτε ο όνος σου, ούτε κάθε κατοικίδιο ζώο σου, αλλά ούτε και κάθε ξένος, που διαμένει προσωρινά μαζί σου)» και Δευτ.5,14: «τῇ δὲ ἡμέρᾳ τῇ ἑβδόμῃ σάββατα Κυρίῳ τῷ Θεῷ σου, οὐ ποιήσεις ἐν αὐτῇ πᾶν ἔργον, σὺ καὶ ὁ υἱός σου καὶ ἡ θυγάτηρ σου, ὁ παῖς σου καὶ ἡ παιδίσκη σου, ὁ βοῦς σου καὶ τὸ ὑποζύγιόν σου καὶ πᾶν κτῆνός σου καὶ προσήλυτος ὁ παροικῶν ἐν σοί, ἵνα ἀναπαύσηται ὁ παῖς σου καὶ ἡ παιδίσκη σου καὶ τὸ ὑποζύγιόν σου, ὥσπερ καὶ σύ(:κατά την έβδομη όμως ημέρα θα αναπαύεσαι προς τιμή Κυρίου του Θεού σου. Δεν θα κάνεις κατά την ημέρα αυτήν κανένα έργο, εσύ και ο υιός σου και η κόρη σου, ο δούλος σου και η δούλη σου, το βόδι σου και το υποζύγιό σου και κάθε άλλο ζώο και ο προσήλυτος ξένος που διαμένει μαζί σου και εκτιμά τη θρησκεία σου· για να αναπαύονται έτσι, όπως και εσύ, ο δούλος σου και η δούλη σου και το υποζύγιό σου)»].
Διότι, επειδή θα ήταν ανάγκη φυγής, και μάλιστα φυγής ταχύτατης, οι δε Ιουδαίοι δεν θα τολμούσαν να φύγουν ημέρα Σάββατο, εξαιτίας της απαγορεύσεως του Νόμου, ούτε και θα τους ήταν εύκολη η φυγή μέσα στον χειμώνα, γι΄αυτό λέγει: «Προσεύχεστε».
«Ἒσται γὰρ τότε θλῖψις μεγάλη, οἵα οὐ γέγονεν ἀπ᾿ ἀρχῆς κόσμου ἕως τοῦ νῦν οὐδ᾿ οὐ μὴ γένηται(:Πρέπει μάλιστα στη φυγή σας να μην εμποδίζεστε από τίποτε· διότι τότε θα υπάρχει τόσο μεγάλη θλίψη, τέτοια που δεν έχει γίνει από την αρχή του κόσμου έως τώρα, ούτε θα γίνει ποτέ παρόμοια)»[Ματθ.24,21]. Και ας μη νομίσει κανείς ότι αυτό ειπώθηκε με υπερβολή, αλλά ας διαβάσει τα συγγράμματα του Ιώσηπου [Ιωσήπου, «Ιουδαϊκός πόλεμος»] και ας πληροφορηθεί την αλήθεια αυτών που λέγονται εδώ. Ούτε μπορεί κανένας να ισχυριστεί ότι επειδή ήταν χριστιανός ο άνθρωπος εξόγκωσε την τραγικότητα των γεγονότων, για να στηρίξει όσα λέγονται· διότι και Ιουδαίος ήταν, και μάλιστα κατεξοχήν Ιουδαίος και ζηλωτής και έζησε μετά την παρουσία του Χριστού.
Τι λέγει λοιπόν αυτός ο Ιώσηπος; Ότι τα δεινά εκείνου του πολέμου υπερέβαλαν κάθε προηγούμενη τραγωδία και ότι ποτέ δεν είχε βρει το ιουδαϊκό έθνος παρόμοιος πόλεμος. Διότι τόσο μεγάλος ήταν ο λιμός, ώστε και οι ίδιες οι μητέρες να φτάνουν να τρώγουν τα παιδιά τους, και να μάχονται γι΄αυτό. Λέγει μάλιστα ότι πολλούς ακόμη και νεκρούς τους έσχιζαν τις γαστέρες. Ευχαρίστως λοιπόν θα ρωτούσα τους Ιουδαίους: «Για ποιον λόγο τους ήλθε αυτή η οργή η θεόπεμπτη και ανυπόφορος και χειρότερη από όλες τις προγενέστερες, όχι μόνο στην Ιουδαία, αλλά σε ολόκληρη την οικουμένη;» Δεν είναι ολοφάνερο ότι τους βρήκε εξαιτίας του τολμήματος της σταυρώσεως και της αποφάσεώς τους εκείνης; Αυτό θα μπορούσαν να το βεβαιώσουν όλοι, και μαζί με όλους και πριν από όλους αυτή η ίδια η πραγματικότητα.
Ότι λοιπόν τα κακά εκείνα είναι χειρότερα, φαίνεται όταν συγκριθούν όχι μόνο προς τα δεινά του πριν από αυτά χρόνου, αλλά και προς τα δεινά όλων των μετά από αυτά χρόνων· διότι ούτε σε ολόκληρη την οικουμένη, ούτε σε όλους τους αιώνες, αυτούς που πέρασαν και αυτούς που θα έλθουν, θα μπορέσει κανείς να ισχυριστεί ότι συνέβησαν τόσο μεγάλα δεινά. Αυτό ήταν πολύ φυσικό· διότι κανείς ποτέ από τους ανθρώπους, τους προγενέστερους και τους μεταγενέστερους, δεν επιχείρησε τόσο παράνομη και φρικτή πράξη.
Γι΄αυτό λέγει: «ἔσται γὰρ τότε θλῖψις μεγάλη, οἵα οὐ γέγονεν ἀπ᾿ ἀρχῆς κόσμου ἕως τοῦ νῦν οὐδ᾿ οὐ μὴ γένηται. καὶ εἰ μὴ ἐκολοβώθησαν αἱ ἡμέραι ἐκεῖναι, οὐκ ἂν ἐσώθη πᾶσα σάρξ· διὰ δὲ τοὺς ἐκλεκτοὺς κολοβωθήσονται αἱ ἡμέραι ἐκεῖναι(:πρέπει μάλιστα στη φυγή σας να μην εμποδίζεστε από τίποτε· διότι τότε θα υπάρχει τόσο μεγάλη θλίψη, τέτοια που δεν έχει γίνει από την αρχή του κόσμου έως τώρα, ούτε θα γίνει ποτέ παρόμοια.Κι αν ο Θεός δεν λιγόστευε τον αριθμό των ημερών εκείνων, δεν θα σωζόταν κανείς άνθρωπος. Αλλά για τους εκλεκτούς ο Θεός θα λιγοστέψει τις ημέρες εκείνες, προνοώντας να μην ταλαιπωρηθούν αυτοί πολύ)»[Ματθ.24,21-22].
Με αυτά δείχνει ότι οι Ιουδαίοι ήσαν άξιοι χειρότερης τιμωρίας από αυτήν που είπε, λέγοντας δε «ἡμέραι» εννοεί εδώ τις ημέρες του πολέμου και της πολιορκίας εκείνης. Εκείνο δε που λέγει είναι το εξής: εάν διαρκούσε περισσότερο ο πόλεμος των Ρωμαίων εναντίον της πόλεως, θα χάνονταν όλοι οι Ιουδαίοι(διότι με τη φράση «πᾶσα σάρξ» εννοεί εδώ την ιουδαϊκή) και οι εκτός και οι εντός της πόλεως· διότι δεν πολεμούσαν μόνο εναντίον εκείνων που βρίσκονταν στην Ιουδαία, αλλά αποκήρυτταν και κατεδίωκαν και τους διεσπαρμένους παντού, από το μίσος που έτρεφαν εναντίον τους.
Ποιους λοιπόν εννοεί εδώ «ἐκλεκτοὺς»; Τους Χριστιανούς, οι οποίοι είχαν κερδηθεί ανάμεσα από αυτούς. Για να μην ισχυρίζονται οι Ιουδαίοι ότι εξαιτίας του κηρύγματος και της λατρείας του Χριστού έγιναν αυτά τα δεινά, δείχνει ότι όχι μόνο οι εξ αυτών χριστιανοί δεν ήσαν οι αίτιοι των κακών που τους βρήκαν, αλλά ότι εάν δεν ήσαν εκείνοι θα χάνονταν όλοι σύρριζα· διότι εάν επέτρεπε ο Θεός να επεκταθεί ο πόλεμος, δεν θα έμενε ούτε απομεινάρι από τους Ιουδαίους. Αλλά για να μη χαθούν μαζί με τους απίστους Ιουδαίους και εκείνοι που έγιναν χριστιανοί, έπαψε γρήγορα τη μάχη και έδωσε τέρμα στον πόλεμο. Γι΄αυτό λέγει: «διὰ δὲ τοὺς ἐκλεκτοὺς κολοβωθήσονται αἱ ἡμέραι ἐκεῖναι(:αλλά για τους εκλεκτούς ο Θεός θα λιγοστέψει τις ημέρες εκείνες, προνοώντας να μην ταλαιπωρηθούν αυτοί πολύ)»[Ματθ.24,19]. Έλεγε δε αυτά για να παρηγορήσει εκείνους που προέρχονταν από αυτούς και να τους κάνει να αναπνέουν ελεύθερα και να μη φοβούνται ότι θα χαθούν και αυτοί μαζί με τους άλλους.
Εάν δε εδώ λαμβάνεται τόση πρόνοια γι’αυτούς ώστε εξαιτίας τους να σώζονται και άλλοι, και να απομένουν κατάλοιπα των Ιουδαίων εξαιτίας των χριστιανών, πόσο μεγάλη θα είναι η τιμή κατά τον καιρό της απονομής των στεφάνων; Γι΄αυτό τους παρηγορούσε για να μη λυπούνται για τις περιστάσεις που απειλούν τη ζωή τους, όπου βέβαια και αυτοί υφίστανται τέτοια δεινά, και μάλιστα όχι μόνο χωρίς κανένα κέρδος, αλλά με κίνδυνο της κεφαλής τους.
Και όχι μόνο τους παρηγορούσε, αλλά και τους απομάκρυνε από τα ιουδαϊκά έθιμα χωρίς να το αντιλαμβάνονται και να το υποψιάζονται· διότι, εάν δεν θα υπάρξει μεταβολή και δεν θα διατηρηθεί ούτε ο ναός, είναι ολοφάνερο ότι και ο Νόμος θα πάψει να ισχύει. Αυτό βέβαια δεν το είπε φανερά, αλλά το υπαινίχτηκε με την τελεία απώλειά τους. Και δεν το είπε φανερά, για να μην τους πλήξει πριν από την κατάλληλη στιγμή. Γι΄αυτό δεν το πρόσθεσε προηγουμένως, όταν άρχιζε τον λόγο περί όλων αυτών, αλλά αφού ταλάνισε πρώτα την πόλη, τους έφερε στην ανάγκη να του δείξουν τους λίθους και να τον ρωτήσουν, με τρόπο ώστε απαντώντας στην ερώτηση να προείπει όλα όσα πρόκειται να συμβούν. Εσύ επίσης πρόσεξε την ενέργεια του Πνεύματος, ότι τίποτε από αυτά δεν έγραψε ο ευαγγελιστής Ιωάννης, για να μη φανεί ότι τα γράφει από την ιστορία των όσων συνέβησαν ήδη(διότι ζούσε για πολύ χρόνο και μετά την άλωση της Ιερουσαλήμ), αλλά το γράφουν οι ευαγγελιστές που πέθαναν πριν από την άλωση της Ιερουσαλήμ, ώστε να διαλάμπει από όλες τις πλευρές η δύναμη της προρρήσεως.
«Τότε ἐάν τις ὑμῖν εἴπῃ, ἰδοὺ ὧδε ὁ Χριστὸς ἢ ὧδε, μὴ πιστεύσητε· ἐγερθήσονται γὰρ ψευδόχριστοι καὶ ψευδοπροφῆται καὶ δώσουσι σημεῖα μεγάλα καὶ τέρατα, ὥστε πλανῆσαι, εἰ δυνατόν, καὶ τοὺς ἐκλεκτούς. ᾿Ιδοὺ προείρηκα ὑμῖν. ἐὰν οὖν εἴπωσιν ὑμῖν, ἰδοὺ ἐν τῇ ἐρήμῳ ἐστί, μὴ ἐξέλθητε, ἰδοὺ ἐν τοῖς ταμείοις, μὴ πιστεύσητε· ὥσπερ γὰρ ἡ ἀστραπὴ ἐξέρχεται ἀπὸ ἀνατολῶν καὶ φαίνεται ἕως δυσμῶν, οὕτως ἔσται καὶ ἡ παρουσία τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου· ὅπου γὰρ ἐὰν ᾖ τὸ πτῶμα, ἐκεῖ συναχθήσονται οἱ ἀετοί(:Τότε εάν σας πει κανείς˙ “να, εδώ είναι ο Χριστός ή εδώ, μην πιστέψετε”.Διότι θα εμφανιστούν ψευδομεσσίες και ψευδοπροφήτες και θα δείξουν σημάδια μεγάλα και έργα καταπληκτικά, ώστε να παραπλανήσουν, εάν είναι δυνατόν, ακόμη και αυτούς τους εκλεκτούς. Ιδού, σας τα είπα πριν γίνουν, ώστε να μη χωράει δικαιολογία για την τυχόν αποπλάνησή σας.Εάν λοιπόν σας πουν: “Να, στην έρημο είναι ο Μεσσίας”, μη βγείτε να τον συναντήσετε. Κι αν πάλι σας πουν: “Να, ο Χριστός είναι μέσα στα ιδιαίτερα δωμάτια”, μην τους πιστέψετε.Διότι ο Μεσσίας ούτε θα είναι κρυμμένος σε δωμάτια ούτε θα παρουσιαστεί σε μέρος ερημικό. Αλλά όπως η αστραπή βγαίνει από το ανατολικό σημείο του ορίζοντα και φαίνεται αμέσως μέχρι το αντιδιαμετρικό δυτικό σημείο, έτσι θα γίνει και η παρουσία του υιού του ανθρώπου. Θα γίνει αμέσως αισθητή παντού και σε όλους.Διότι εκεί όπου είναι το νεκρό πτώμα, εκεί θα μαζευτούν και οι αετοί για να χορτάσουν απ’ αυτό. Μ’ άλλα λόγια, όταν η σαπίλα του κόσμου φθάσει στο απροχώρητο, τότε θα έλθει αναπόφευκτη και φανερή σε όλους η κρίση και η τιμωρία από τον ουρανό)»[Ματθ.24,23-28].
Αφού συμπλήρωσε τα περί των Ιεροσολύμων, μεταβαίνει και στη δική Του παρουσία και λέγει τα σημεία της, τα οποία είναι χρήσιμα όχι μόνο σε εκείνους, αλλά και σε μας και σε όλους εκείνους οι οποίοι θα έλθουν μετά από μας. «Τότε», πότε; Εδώ, όπως είπα πολλές φορές, το είπε προηγουμένως. Διότι εκεί που ήθελε να δηλώσει τη συνέχεια, πρόσθεσε: «ευθέως μετά τη θλίψη των ημερών εκείνων». Εδώ όμως δεν είπε τα ίδια, αλλά «τότε», δηλώνοντας όχι όσα θα συμβούν αμέσως μετά από αυτά, αλλά εκείνα που θα συμβούν στον καιρό κατά τον οποίο πρόκειται να γίνουν, όσα θα πει.
Έτσι και όταν λέγει: «Ἐν δὲ ταῖς ἡμέραις ἐκείναις παραγίνεται Ἰωάννης ὁ βαπτιστὴς κηρύσσων ἐν τῇ ἐρήμῳ τῆς Ἰουδαίας(:εκείνες τις ημέρες που ο Ιησούς ιδιώτευε στη Ναζαρέτ, βγήκε ο Ιωάννης ο βαπτιστής στη δημόσια δράση του. Και κήρυττε στην έρημο της Ιουδαίας που εκτείνεται βόρεια από τη Νεκρά Θάλασσα και δυτικά από τον Ιορδάνη ποταμό)»[Ματθ.3,1], δεν εννοεί τον ευθύς αμέσως χρόνο, αλλά τον χρόνο μετά από πολλά έτη, εκείνον κατά τον οποίο γίνονταν αυτά τα οποία επρόκειτο να πει. Διότι αφού μίλησε περί της γεννήσεως του Ιησού και την παρουσία των Μάγων και τον θάνατο του Ηρώδη, αμέσως λέγει: «Ἐν δὲ ταῖς ἡμέραις ἐκείναις παραγίνεται Ἰωάννης ὁ βαπτιστὴς», μολονότι είχαν εν τω μεταξύ παρέλθει τριάντα χρόνια. Αλλά είναι συνήθεια στη Γραφή να χρησιμοποιεί αυτόν τον τρόπο. Έτσι και εδώ: αφού αντιπαρήλθε όλο τον χρόνο που θα μεσολαβήσει από την άλωση των Ιεροσολύμων μέχρι τις αρχές της συντελείας του κόσμου, αναφέρεται στον λίγο πριν από τη συντέλεια χρόνο.
Τότε λοιπόν, λέγει: «Τότε ἐάν τις ὑμῖν εἴπῃ, ἰδοὺ ὧδε ὁ Χριστὸς ἢ ὧδε, μὴ πιστεύσητε (:Τότε εάν σας πει κανείς: “Να, εδώ είναι ο Χριστός ή εδώ, μην πιστέψετε”)»[Ματθ.24,23]. Κατά πρώτον τους κατατοπίζει με ασφάλεια ως προς τον τόπο, απαριθμώντας τα χαρακτηριστικά της δευτέρας παρουσίας Του και τα σημεία των πλάνων· διότι δεν θα έλθει και τότε όπως φανερώθηκε την προηγούμενη φορά στη Βηθλεέμ, και σε μια μικρή γωνία της οικουμένης και χωρίς να Τον γνωρίζει κανείς από την αρχή· αλλά φανερά και με κάθε επισημότητα και κατά τρόπο που να μη χρειάζεται να Τον εξαγγείλει κανείς. Δεν είναι μάλιστα μικρό σημείο αυτό, το να μην έρχεται απαρατήρητος.
Παρατήρησε επίσης ότι εδώ, επειδή διευκρινίζει τον λόγο της παρουσίας Του, δεν αναφέρει τίποτε για πόλεμο, αλλά για εκείνους οι οποίοι επιχειρούν να εξαπατήσουν. Διότι οι πλάνοι κατά την εποχή των Αποστόλων εξαπατούσαν τους πολλούς· «ἐγερθήσονται γὰρ ψευδόχριστοι καὶ ψευδοπροφῆται καὶ δώσουσι σημεῖα μεγάλα καὶ τέρατα, ὥστε πλανῆσαι, εἰ δυνατόν, καὶ τοὺς ἐκλεκτούς(:διότι θα εμφανιστούν ψευδομεσσίες και ψευδοπροφήτες και θα δείξουν σημάδια μεγάλα και έργα καταπληκτικά, ώστε να παραπλανήσουν, εάν είναι δυνατόν, ακόμη και αυτούς τους εκλεκτούς)»[Ματθ.24,24]· αυτοί μάλιστα πριν από τη Δευτέρα παρουσία Του, θα είναι πιο φαρμακεροί από εκείνους. Διότι, όπως λέγει: «Δώσουσι σημεῖα μεγάλα καὶ τέρατα, ὥστε πλανῆσαι, εἰ δυνατόν, καὶ τοὺς ἐκλεκτούς(:θα κάνουν τέρατα και σημεία, για να παραπλανήσουν, εάν είναι δυνατόν, και τους εκλεκτούς)». Εδώ εννοεί τον αντίχριστο και υπαινίσσεται μερικούς οι οποίοι θα τον διακονήσουν.
Γι΄ αυτόν και ο Παύλος ομιλεί κατά τον ίδιο τρόπο. Αφού τον ονόμασε «ἄνθρωπο τῆς ἁμαρτίας» και «υἱὸ τῆς ἀπωλείας» [Β΄Θεσ.2,3: «μή τις ὑμᾶς ἐξαπατήσῃ κατὰ μηδένα τρόπον· ὅτι ἐὰν μὴ ἔλθῃ ἡ ἀποστασία πρῶτον καὶ ἀποκαλυφθῇ ὁ ἄνθρωπος τῆς ἁμαρτίας, ὁ υἱὸς τῆς ἀπωλείας(:προσέξτε μη σας εξαπατήσει κανείς με κανένα τρόπο. Κι όταν σας λένε ότι πλησίασε η ημέρα του Χριστού, σας εξαπατούν. Διότι δεν θα έλθει η ημέρα του Κυρίου και η δευτέρα παρουσία του, εάν πρώτα δεν έλθει η αποστασία πολλών και η απομάκρυνσή τους από την πίστη και δεν φανερωθεί ο άνθρωπος που περισσότερο από κάθε άλλον θα είναι υποκινητής και όργανο της αμαρτίας, γέννημα και θρέμμα της απώλειας)»], πρόσθεσε: «οὗ ἐστιν ἡ παρουσία κατ' ἐνέργειαν τοῦ σατανᾶ ἐν πάσῃ δυνάμει καὶ σημείοις καὶ τέρασι ψεύδους καὶ ἐν πάσῃ ἀπάτῃ τῆς ἀδικίας ἐν τοῖς ἀπολλυμένοις, ἀνθ' ὧν τὴν ἀγάπην τῆς ἀληθείας οὐκ ἐδέξαντο εἰς τὸ σωθῆναι αὐτούς(: η παρουσία του ανόμου αυτού θα γίνει με κάθε δύναμη και με σημεία και τέρατα αγυρτικά, που θα τα ενεργεί ο βοηθός και συνεργάτης του σατανάς. Η εμφάνισή του θα γίνει και με κάθε είδους απάτη, που θα στηρίζεται στην αδικία και την ασυνειδησία. Αλλά η απάτη αυτή θα επικρατήσει μόνο ανάμεσα σ’ εκείνους που θα χαθούν, επειδή δεν δέχθηκαν να αγαπήσουν και να εγκολπωθούν την αλήθεια, κι έτσι να σωθούν)» [Β΄Θεσ. 2,9-10].
Και κοίτα πώς τους προφυλάσσει. Τους λέγει: «Ἰδοὺ προείρηκα ὑμῖν. Ἐὰν οὖν εἴπωσιν ὑμῖν, ἰδοὺ τῇ ἐρήμῳ ἐστί, μὴ ἐξέλθητε, ἰδοὺ ἐν τοῖς ταμιείοις, μὴ πιστεύσητε(:Ιδού, σας τα είπα πριν γίνουν, ώστε να μη χωράει δικαιολογία για την τυχόν αποπλάνησή σας. Εάν λοιπόν σας πουν˙ “να, στην έρημο είναι ο Μεσσίας”, μη βγείτε να τον συναντήσετε. Κι αν πάλι σας πουν˙ “να, ο Χριστός είναι μέσα στα ιδιαίτερα δωμάτια, μην τους πιστέψετε”)»[Ματθ.24,25-26]. Δεν είπε: «Πηγαίνετε και μην πιστέψετε»· αλλά «Μην εξέλθετε, μηδέ απέλθετε»· διότι τότε η απάτη θα είναι μεγάλη, επειδή θα γίνονται και σημεία απάτης.
==================================================================
ΥΠΟΜΝΗΜΑΤΙΣΜΟΣ 24ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΤΟΥ «ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ» ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΝ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ [ΟΣΑ ΕΙΠΕ Ο ΚΥΡΙΟΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΣΧΑΤΟΥΣ ΧΡΟΝΟΥΣ]
[Mέρος έκτο: Υπομνηματισμός των χωρίων Ματθ.24,27-31(:σχετικά με τον ερχομό του Κυρίου κατά τη Δευτέρα Παρουσία)]
Αφού λοιπόν είπε πώς θα έλθει εκείνος(:ο αντίχριστος), δηλαδή ότι θα έλθει σε τόπο, λέγει τώρα πώς θα έλθει και Αυτός. Πώς λοιπόν θα έλθει Αυτός; «ὥσπερ γὰρ ἡ ἀστραπὴ ἐξέρχεται ἀπὸ ἀνατολῶν καὶ φαίνεται ἕως δυσμῶν, οὕτως ἔσται καὶ ἡ παρουσία τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου(:διότι ο Μεσσίας ούτε θα είναι κρυμμένος σε δωμάτια ούτε θα παρουσιαστεί σε μέρος ερημικό. Αλλά όπως η αστραπή βγαίνει από το ανατολικό σημείο του ορίζοντα και φαίνεται αμέσως μέχρι το αντιδιαμετρικό δυτικό σημείο, έτσι θα γίνει και η παρουσία του υιού του ανθρώπου. Θα γίνει αμέσως αισθητή παντού και σε όλους)»[Ματθ.24,27]. Πώς λοιπόν φαίνεται η αστραπή; Δεν χρειάζεται να την εξαγγείλει κανείς, δεν χρειάζεται κήρυκα, αλλά φαίνεται ακαριαία σε ολόκληρη την οικουμένη, και σε εκείνους που κάθονται μέσα στις οικίες και σε εκείνες που βρίσκονται μέσα στους γυναικωνίτες. Έτσι θα γίνει εκείνη η παρουσία, θα φαίνεται παντού ταυτόχρονα από τη λάμψη της δόξας. Αναφέρει όμως και άλλο σημείο· « ὅπου γὰρ ἐὰν ᾖ τὸ πτῶμα, ἐκεῖ συναχθήσονται οἱ ἀετοί», εννοώντας το πλήθος των αγγέλων, των μαρτύρων και όλων των αγίων.
Έπειτα αναφέρει ότι θα γίνουν και θαύματα φοβερά. Ποια λοιπόν είναι τα θαύματα; «Εὐθέως δὲ μετὰ τὴν θλῖψιν τῶν ἡμερῶν ἐκείνων ὁ ἥλιος σκοτισθήσεται(:αμέσως ύστερα από τη θλίψη και τις δοκιμασίες των ημερών εκείνων, όταν πλέον θα πλησιάζει η συντέλεια του κόσμου, ο ήλιος θα χάσει τη λάμψη του και θα σκοτιστεί, και η σελήνη θα πάψει να φέγγει, ενώ τα άστρα θα πέσουν απ’ τον ουρανό˙ κι όλος ο κόσμος θα γίνει καινούργιος. Και οι ουράνιες δυνάμεις των αγγέλων, που συγκρατούν ήδη την τάξη του σύμπαντος, θα σαλευτούν και θα μετακινηθούν απ’ τη βαθιά τους συγκίνηση για τα όσα θα συμβαίνουν κατά τη δευτέρα παρουσία, αλλά κι επειδή αυτή η μορφή του κόσμου θα παρέλθει για να ανακαινιστεί το σύμπαν)»[Ματθ.24,29].
Ποιων ημερών θλίψη εννοεί; Του αντιχρίστου και των ψευδοπροφητών· διότι τότε θα υπάρξει θλίψη μεγάλη, αφού τόσο πολλοί θα είναι οι πλανώντες. Αλλά δεν θα διαρκέσει πολύ· διότι εάν ο ιουδαϊκός πόλεμος συντομεύτηκε προς χάριν των εκλεκτών, πολύ περισσότερο θα περιοριστεί χρονικά ο πειρασμός αυτός προς χάριν των ίδιων. Γι΄αυτό δεν είπε μετά τη θλίψη, αλλά «ευθέως μετά τη θλίψη των ημερών εκείνων ο ήλιος θα σκοτιστεί», διότι όλα γίνονται σχεδόν ταυτόχρονα. Δηλαδή μόλις οι ψευδοπροφήτες και οι ψευδόχριστοι δημιουργήσουν αναταραχή με τον ερχομό τους, αμέσως θα έλθει και Εκείνος. Διότι δεν θα είναι μικρή η ταραχή που θα κυριεύσει την οικουμένη.
Πώς λοιπόν θα έλθει; Αφού μεταμορφωθεί η κτίση· διότι και ο ήλιος θα σκοτιστεί, χωρίς να αφανιστεί, αλλά υποχωρώντας μπροστά στο φως της παρουσίας Εκείνου, και τα άστρα θα πέσουν, διότι δεν θα χρειάζονται πλέον, αφού δεν θα υπάρχει νύκτα, και οι ουράνιες δυνάμεις θα κλονιστούν, όπως είναι πολύ φυσικό, βλέποντας την τόσο μεγάλη μεταβολή που θα γίνεται· διότι, εάν οι άγγελοι σκίρτησαν και θαύμασαν τόσο, όταν δημιουργήθηκαν τα άστρα( διότι «ὅτε ἐγενήθησαν ἄστρα(:όταν δημιουργήθηκαν τα άστρα)», λέγει, «ᾔνεσάν με φωνῇ μεγάλῃ πάντες ἄγγελοί μου (:με ύμνησαν με δυνατή φωνή όλοι οι άγγελοι)» [Ιώβ, 38,7], πολύ περισσότερο βλέποντας όλα να μεταβάλλονται και τους ομοδούλους τους να υπέχουν ευθύνη, και την οικουμένη ολόκληρη να παρίσταται ενώπιον φοβερού δικαστηρίου, και όσους υπήρξαν από τον Αδάμ μέχρι της παρουσίας Εκείνου να λογοδοτούν για όσα έπραξαν, πώς δεν θα φρίξουν και δεν θα σαλευτούν;
«Τότε φανήσεται τὸ σημεῖον τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῷ οὐρανῷ(: τότε θα φανεί στον ουρανό το σημείο που θα προαναγγέλλει την άμεση έλευση και παρουσία του υιού του ανθρώπου)»[Ματθ.24,30], δηλαδή ο Σταυρός, ο οποίος είναι πιο λαμπρός από τον ήλιο, αφού αυτός μεν θα σκοτιστεί και θα κρυφτεί, ενώ εκείνος θα φαίνεται· δεν θα φαινόταν, εάν δεν ήταν πολύ πιο λαμπερός από τις ακτίνες του ήλιου. Για ποιον όμως λόγο θα εμφανιστεί το σημείο του Σταυρού; Για να αποστομωθεί με το παραπάνω η αναισχυντία των Ιουδαίων· διότι έχοντας μέγιστο δικαίωμα τον Σταυρό ο Χριστός, έρχεται έτσι στο δικαστήριο εκείνο, δείχνοντας όχι μόνο τις πληγές αλλά και τον ατιμωτικό θάνατό Του.
«Τότε κόψονται πᾶσαι αἱ φυλαὶ τῆς γῆς(:Τότε θα θρηνήσουν όλες οι φυλές της γης που δεν πίστεψαν)»[Ματθ.24,30]· διότι δεν θα υπάρχει ανάγκη κατηγορίας, όταν θα δουν τον Σταυρό. Και θα θρηνούν, διότι μολονότι πέθανε δεν ωφελήθηκαν καθόλου, και διότι σταύρωσαν Εκείνον που έπρεπε να Τον προσκυνήσουν. Είδες πόσο φοβερά υπογράμμισε την παρουσία Του; Είδες πώς αναπτέρωσε το φρόνημα των μαθητών; Γι΄αυτό ακριβώς πρώτα αναφέρει τα λυπηρά και έπειτα τα ευχάριστα, ώστε και με τον τρόπο αυτόν να τους παρηγορήσει και να τους καθησυχάσει. Τους υπενθυμίζει επίσης και το πάθος και την ανάσταση και αναφέρει τον Σταυρό με το λαμπερό του σχήμα για να μην ντρέπονται, ούτε να θλίβονται, αφού θα έλθει προβάλλοντας αυτόν ως το κατεξοχήν σημείο της παρουσίας Του.
Άλλος πάλι λέγει: «θα ατενίσουν εκείνον που κέντησαν» [Ιω.19,37: «καὶ πάλιν ἑτέρα γραφὴ λέγει· ὄψονται εἰς ὃν ἐξεκέντησαν(:και πάλι σε άλλο σημείο η Αγία Γραφή λέει: “Όταν η χάρις επισκεφτεί και τους Ιουδαίους, θα δουν συντετριμμένοι και μετανοημένοι Εκείνον που τρύπησαν με τη λόγχη, όπως θα Τον δουν περίφοβοι και όσοι επέμειναν στην απιστία”)» και Ζαχ. 12,10: «καὶ ἐκχεῶ ἐπὶ τὸν οἶκον Δαυὶδ καὶ ἐπὶ τοὺς κατοικοῦντας Ἱερουσαλὴμ πνεῦμα χάριτος καὶ οἰκτιρμοῦ, καὶ ἐπιβλέψονται πρός με ἀνθ᾿ ὧν κατωρχήσαντο καὶ κόψονται ἐπ᾿ αὐτὸν κοπετόν, ὡς ἐπ᾿ ἀγαπητῷ, καὶ ὀδυνηθήσονται ὀδύνην ὡς ἐπὶ τῷ πρωτοτόκῳ(:και θα εκχύσω πλούσια στον βασιλικό οίκο του Δαβίδ και σε όλους όσοι κατοικούν στην Ιερουσαλήμ, πνεύμα παντός είδους χάριτος, συμπαθείας και ευσπλαχνίας και θα στρέψουν τα βλέμματά τους προς Εμένα, τον οποίο ύβρισαν, περιφρόνησαν και χλεύασαν, και θα θρηνήσουν για Εκείνον, όπως θρηνούν και οδύρονται με κλαυθμούς και μοιρολόγια για τον θάνατο αγαπητού υιού. Θα θρηνήσουν με οδύνη κατ’ εξοχήν μεγάλη, όμοια με εκείνη που δοκιμάζουν για τον θάνατο πρωτότοκου υιού)»]. Γι'αυτό ακριβώς οι φυλές της γης θα θρηνούν, διότι θα διαπιστώσουν ότι είναι ο Ίδιος.
Και επειδή ανέφερε τον Σταυρό, πρόσθεσε ότι «ὄψονται τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἐρχόμενον (:θα δουν τον υιό του ανθρώπου να έρχεται)», όχι επάνω στον Σταυρό, αλλά «ἐπὶ τῶν νεφελῶν τοῦ οὐρανοῦ μετὰ δυνάμεως καὶ δόξης πολλῆς(:καθισμένος στα σύννεφα του ουρανού με δύναμη και συνοδεία αγγέλων και με δόξα πολλή)» [Ματθ.24,30], σαν να λέγει: «μη νομίσεις ότι, επειδή άκουσες τον Σταυρό, θα είναι πάλι κάτι τι το θλιβερό· διότι θα έλθει με μεγάλη δύναμη και δόξα. Φέρει δε τον Σταυρό για να γίνει η αμαρτία τους αυταπόδεικτη, όπως όταν κανείς χτυπηθεί με πέτρα, παρουσιάζει στο δικαστήριο την ίδια την πέτρα ή τα ενδύματά του αιματωμένα».
Έρχεται και επάνω σε νεφέλη, όπως όταν αναλήφτηκε, βλέποντας δε αυτά οι φυλές θα θρηνούν. Τα δεινά που τις αναμένουν, όμως δεν θα σταματήσουν στους θρήνους. Ο θρήνους θα είναι για να βγάλουν μόνες τους την ψήφο και να καταδικάσουν τους εαυτούς τους· διότι στη συνέχεια «ἀποστελεῖ τοὺς ἀγγέλους αὐτοῦ μετὰ σάλπιγγος φωνῆς μεγάλης, καὶ ἐπισυνάξουσι τοὺς ἐκλεκτοὺς αὐτοῦ ἐκ τῶν τεσσάρων ἀνέμων ἀπ᾿ ἄκρων οὐρανῶν ἕως ἄκρων αὐτῶν(:και ο υιός του ανθρώπου θα αποστείλει τους αγγέλους Του να ηχήσουν δυνατά με σάλπιγγα˙ και θα μαζέψουν τους εκλεκτούς Του από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, από τα οποία πνέουν οι τέσσερις άνεμοι, από τη μία άκρη του ορίζοντα έως την άλλη)»[Ματθ.24,31]. Όταν δε ακούς αυτό φαντάσου την τιμωρία εκείνων που θα απομείνουν· διότι δεν θα υποστούν μόνο εκείνη την τιμωρία, αλλά και αυτήν. Και όπως παραπάνω ανέφερε ότι θα λέγουν «εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου (:ευλογημένος και δοξασμένος να είναι αυτός που έρχεται απεσταλμένος από τον Κύριο ως αντιπρόσωπός Του)»[Ιω.12,13], έτσι εδώ θα λέγει ότι «κόψονται(:θα θρηνούν)»· διότι επειδή τους μίλησε περί πολέμων φοβερών, για να μάθουν ότι μετά από τα εδώ δεινά τους περιμένουν και τα εκεί βασανιστήρια, τους εισάγει θρηνούντας και χωριστούς από τους εκλεκτούς και τους παραδίδει στη γέενα του πυρός. Με όλα αυτά δε πάλι ενθαρρύνει τους μαθητές και τους δείχνει από πόσα κακά θα απαλλαγούν και πόσα αγαθά θα απολαύσουν. Αλλά τότε, γιατί τους καλεί με αγγέλους, αφού έρχεται τόσο φανερά; Για να τους τιμήσει με τον τρόπο αυτόν.
Ο Παύλος μάλιστα αναφέρει ότι θα αρπαγούν στα σύννεφα. Είπε δε και αυτό, όταν μιλούσε περί της αναστάσεως: «Τοῦτο γὰρ ὑμῖν λέγομεν ἐν λόγῳ Κυρίου, ὅτι ἡμεῖς οἱ ζῶντες οἱ περιλειπόμενοι εἰς τὴν παρουσίαν τοῦ Κυρίου οὐ μὴ φθάσωμεν τοὺς κοιμηθέντας(:Ναι, θα τους οδηγήσει στην αιώνια ζωή μαζί με τον Ιησού. Διότι αυτό σας το λέμε όχι από μόνοι μας, αλλά με βάση τη διδασκαλία που μας έδωσε ο Κύριος˙ ότι δηλαδή εμείς οι ζωντανοί, όσοι θα απομένουμε την ημέρα της δευτέρας παρουσίας του Κυρίου, δεν θα φθάσουμε πρωτύτερα από εκείνους που θα έχουν πεθάνει, αλλά αυτοί θα προηγηθούν στην προϋπάντηση του Κυρίου)» [Α΄Θεσ. 4,15]. Ώστε αφού αναστηθούν θα τους συγκεντρώσουν οι άγγελοι και αφού συγκεντρωθούν θα τους αρπάξουν τα σύννεφα. Και όλα αυτά θα γίνουν ακαριαία, σε ελάχιστο χρόνο· διότι δεν τους καλεί παραμένοντας επάνω στον ουρανό, αλλά έρχεται ο Ίδιος με τους ήχους σάλπιγγας. Προς τι όμως χρειάζονται οι σάλπιγγες και ο ήχος; Για την ανάσταση, για την πρόκληση χαράς, για την εμφανή παρουσίαση του εκπληκτικού γεγονότος, για τη θλίψη αυτών που θα υπολειφθούν.
Αλίμονο την ημέρα εκείνη τη φοβερή Πρέπει να χαιρόμαστε όταν ακούμε αυτά· λυπόμαστε, γινόμαστε κατηφείς και σκυθρωποί. Ή μήπως μόνο εγώ αισθάνομαι αυτά, ενώ εσείς χαίρεστε ακούγοντάς τα; Σε εμένα πάντως δημιουργείται και ένα αίσθημα δέους όταν λέγονται αυτά και κλαίω πικρά και αναστενάζω μέσα από τα βάθη της καρδιάς μου. Διότι τίποτε από αυτά δεν με ενδιαφέρει, παρά εκείνα που ειπώθηκαν μετά από αυτά, προς τις παρθένους [Ματθ.25,12: «ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν· ἀμὴν λέγω ὑμῖν, οὐκ οἶδα ὑμᾶς(:Αυτός όμως τους αποκρίθηκε: Αληθινά σας λέω, δεν σας γνωρίζω)» ], προς εκείνον που έκρυψε στη γη το τάλαντο που είχε λάβει, προς τον πονηρό δούλο [Ματθ.25,26-30]. Γι’ αυτά δακρύζω, σκεπτόμενος πόσο μεγάλη δόξα πρόκειται να στερηθούμε, πόση ελπίδα αγαθών, και αυτό συνεχώς και παντοτινά, για να μην καταβάλουμε μικρή προσπάθεια.
Διότι εάν ήταν κόπος πολύς και νόμος δυσβάστακτος, έπρεπε βέβαια και πάλι να τα κάνουμε όλα, αλλά πολλοί από τους οκνηρούς θα νόμιζαν ότι έχουν κάποια δικαιολογία, ψυχρή βέβαια, αλλά θα νόμιζαν ότι έχουν, τον μεγάλο όγκο των εντολών, και ότι είναι μεγάλος κόπος, και ατελείωτος ο χρόνος και αβάστακτο το φορτία. Τώρα όμως τίποτε τέτοιο δεν μπορεί να προβάλλεται ως δικαιολογία, όταν λάβουμε υπόψη το πυρ της γεένης που θα κατατρώγει τον καιρό εκείνο, κατά τον οποίο εξαιτίας μικρής αποκλίσεως και λίγου ιδρώτα θα έχουμε χάσει τον ουρανό και τα απερίγραπτα αγαθά. Διότι και ο χρόνος είναι σύντομος και ο κόπος λίγος· και όμως έχουμε εξαχρειωθεί και περιπέσαμε πάλι σε ηθική κατάπτωση. Στη γη αγωνίζεσαι και στους ουρανούς στεφανώνεσαι· από ανθρώπους τιμωρείσαι και τιμάσαι από τον Θεό· δύο μέρες τρέχεις και βραβεύεσαι αιώνια· με το φθαρτό σώμα αγωνίζεσαι και οι τιμές αποδίδονται στο άφθαρτο.
Αλλά και χωρίς αυτά πρέπει να σκεπτόμαστε και το εξής, ότι και αν δεν προτιμούμε να υποστούμε κάτι από τα οδυνηρά χάριν του Χριστού, κατ’ανάγκην θα τα υποστούμε οπωσδήποτε κατά άλλον τρόπο· διότι ούτε εάν δεν πεθάνεις για τον Χριστό, θα γίνεις αθάνατος· ούτε εάν δεν αρνηθείς τα χρήματα για τον Χριστό, θα απέλθεις από τον κόσμο αυτόν παίρνοντάς τα μαζί σου. Από σένα ζητεί εκείνα, τα οποία θα τα δώσεις και χωρίς να τα ζητήσει, επειδή είσαι θνητός· θέλει να κάνεις αυτοπροαίρετα εκείνα, τα οποία είναι ανάγκη να κάνεις οπωσδήποτε. Τόσο μόνο μάλιστα απαιτεί επιπλέον, να γίνονται για Εκείνον, αφού το να συμβούν και να παρέλθουν γίνεται οπωσδήποτε και από φυσική ανάγκη.
Είδες πόσο εύκολος είναι ο αγώνας; Εκείνα τα οποία είναι ανάγκη να πάθεις οπωσδήποτε, προτίμησε να τα πάθεις για Εμένα. Αυτό πρόσθεσε μόνο και θα θεωρήσω αρκετή την υπακοή. Το χρυσάφι το οποίο πρόκειται να δανείσεις σε άλλον, δάνεισέ το σε Εμένα και με μεγαλύτερο επιτόκιο και με μεγαλύτερη ασφάλεια· το σώμα που πρόκειται να δώσεις ως στρατιώτης σε άλλον, δώσε το σε Εμένα· διότι ξεπερνώ τους κόπους σου με τις ανταποδόσεις από την απέραντη αφθονία. Εσύ δε, σε μεν τα άλλα προτιμάς εκείνον που δίνει τα περισσότερα, και στους δανεισμούς και στις αγορές και στη στράτευση, τον Χριστό όμως τον μόνον ο Οποίος δίνει τα περισσότερα από όλους και απείρως περισσότερα, Αυτόν δεν Τον καταδέχεσαι.
Και γιατί ο τόσο μεγάλος πόλεμος; Γιατί αυτή η μεγάλη απέχθεια; Από πού θα αρυσθείς συγχώρηση και δικαιολογίες κατά την απολογία, αφού, σε πράγματα στα οποία προτιμάς άλλους ανθρώπους αντί άλλων, δεν ανέχεσαι τον Θεό και προτιμάς ανθρώπους; Γιατί παραδίνεις τον θησαυρό στη γη; «Δώσε τον στο χέρι μου», λέγει· δεν νομίζεις ότι ο Δεσπότης της γης είναι περισσότερο έμπιστος από τη γη; Εκείνη θα σου αποδώσει αυτό που έθαψες, πολλές φορές δε και ούτε και αυτό· ενώ Αυτός θα σου δώσει και τόκους για τη φύλαξη, διότι μας αγαπά πάρα πολύ. Για τον λόγο αυτόν, και αν θελήσεις να δανείσεις, είναι έτοιμος· εάν θελήσεις να σπείρεις, δέχεται τον σπόρο φιλοφρόνως· αν θελήσεις να ανοικοδομήσεις, σε έλκει κοντά Του, λέγοντας «έλα να οικοδομήσεις στα δικά μου οικόπεδα». Γιατί τρέχεις προς τους φτωχούς, προς ανθρώπους οι οποίοι μεταπίπτουν σε πτωχεία; Τρέξε προς τον Θεό, ο Οποίος αντί μικρών πραγμάτων σου παρέχει μεγάλα. Αλλά ούτε αυτά δεν ανεχόμαστε να ακούμε και σπεύδουμε εκεί όπου γίνονται συμπλοκές και πόλεμοι και πυγμαχίες και δίκες και συκοφαντίες.
Άρα λοιπόν δεν έχει δίκαιο να μας αποστρέφεται και να μας τιμωρεί, όταν σε όλα μας παρέχει τον εαυτό Του και εμείς αντιδρούμε; Είναι στον καθένα οπωσδήποτε φανερό. «Διότι εάν θέλεις να καλλωπιστείς», λέγει, «στολίσου με τον δικό μου καλλωπισμό»[Α΄Κορ.15,53-54: «Δεῖ γὰρ τὸ φθαρτὸν τοῦτο ἐνδύσασθαι ἀφθαρσίαν καὶ τὸ θνητὸν τοῦτο ἐνδύσασθαι ἀθανασίαν. ὅταν δὲ τὸ φθαρτὸν τοῦτο ἐνδύσηται ἀφθαρσίαν καὶ τὸ θνητὸν τοῦτο ἐνδύσηται ἀθανασίαν, τότε γενήσεται ὁ λόγος ὁ γεγραμμένος· κατεπόθη ὁ θάνατος εἰς νῖκος(:και θα αλλάξουμε, διότι το φθαρτό αυτό σώμα πρέπει να ντυθεί αφθαρσία, και το θνητό αυτό σώμα να ντυθεί αθανασία. Όταν λοιπόν η φθαρτή μας αυτή φύση ντυθεί την αφθαρσία και θνητή μας αυτή φύση ντυθεί την αθανασία, τότε θα πραγματοποιηθεί ο λόγος του Ησαΐα που περιέχεται στην Αγία Γραφή: “Εξαφανίστηκε ολοκληρωτικά ο θάνατος και κατανικήθηκε, και πλέον δεν φαίνεται πουθενά”)»]· «εάν θέλεις να οπλιστείς, οπλίσου με δικά μου όπλα» [Ρωμ. 13,12: «ἡ νὺξ προέκοψεν, ἡ δὲ ἡμέρα ἤγγικεν. ἀποθώμεθα οὖν τὰ ἔργα τοῦ σκότους καὶ ἐνδυσώμεθα τὰ ὅπλα τοῦ φωτός(:η ζωή αυτή, που μοιάζει με νύχτα σκοτεινή, προχώρησε, ενώ ημέρα της άλλης ζωής πλησίασε. Κι αν ακόμη δεν έλθει ο Κύριος σύντομα με την ένδοξη Δευτέρα Του Παρουσία, έρχεται όμως για τον καθένα μας με ον θάνατο. Πλησιάζει λοιπόν για τον καθένα μας, η ημέρα της άλλης ζωής. Ας αποθέσουμε λοιπόν σαν νυκτερινά ενδύματα τα έργα της αμαρτίας, που γίνονται στο σκοτάδι, και ας ντυθούμε σαν άλλο όπλο τα φωτεινά έργα της αρετής)»]· «εάν θέλεις να ντυθείς, φόρεσε το δικό μου ένδυμα» [Γαλ. 3,27: «ὅσοι γὰρ εἰς Χριστὸν ἐβαπτίσθητε, Χριστὸν ἐνεδύσασθε(:είστε υιοί του Θεού, διότι όσοι βαπτισθήκατε στο όνομα του Χριστού, πιστεύοντας σε Αυτόν ως σωτήρα, ντυθήκατε τον Χριστό και ενωθήκατε μαζί Του)»].
«Εάν θέλεις να τραφείς, φάε στη δική μου τράπεζα» [Ιω. 6,51-54: «ἐγώ εἰμι ὁ ἄρτος ὁ ζῶν ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβάς· ἐάν τις φάγῃ ἐκ τούτου τοῦ ἄρτου, ζήσεται εἰς τὸν αἰῶνα. καὶ ὁ ἄρτος δὲ ὃν ἐγὼ δώσω, ἡ σάρξ μού ἐστιν, ἣν ἐγὼ δώσω ὑπὲρ τῆς τοῦ κόσμου ζωῆς. Ἐμάχοντο οὖν πρὸς ἀλλήλους οἱ Ἰουδαῖοι λέγοντες· πῶς δύναται οὗτος ἡμῖν δοῦναι τὴν σάρκα φαγεῖν; εἶπεν οὖν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς· ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐὰν μὴ φάγητε τὴν σάρκα τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου καὶ πίητε αὐτοῦ τὸ αἷμα, οὐκ ἔχετε ζωὴν ἐν ἑαυτοῖς. ὁ τρώγων μου τὴν σάρκα καὶ πίνων μου τὸ αἷμα ἔχει ζωὴν αἰώνιον, καὶ ἐγὼ ἀναστήσω αὐτὸν ἐν τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ(:Εγώ είμαι ο άρτος που κατέβηκα από τον ουρανό κι έχω μέσα μου ζωή που τη μεταδίδω και στους άλλους. Όποιος φάει από τον άρτο αυτό θα ζήσει αιώνια. Επιπλέον, ο άρτος που θα δώσω στους πιστούς για να τον κοινωνούν και να τρέφονται μ’ αυτόν, είναι η ανθρώπινή μου φύση, την οποία εγώ θα προσφέρω θυσία για να ζωοποιηθεί ολόκληρος ο κόσμος. Οι Ιουδαίοι όμως λογομαχούσαν μεταξύ τους και έλεγαν: “Πώς μπορεί αυτός να μας δώσει να φάμε τη σάρκα του και να μένει συγχρόνως άρτος ζωντανός;”. Τους είπε λοιπόν ο Ιησούς: “Αληθινά, αληθινά σας λέω, εάν δεν εμπιστευθείτε ολοκληρωτικά τη σωτηρία σας στη θυσία που θα προσφέρω και εάν με την εμπιστοσύνη και την πίστη αυτή δεν φάτε τη σάρκα του υιού του ανθρώπου και δεν πιείτε το αίμα του με το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας, δεν είναι δυνατόν να έχετε μέσα σας ζωή. Όποιος τρώει τη σάρκα μου και πίνει το αίμα μου και μέσα από το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας γίνεται κοινωνός και συμμέτοχος της ζωής μου και της θυσίας μου, έχει ήδη από τώρα την αιώνια ζωή˙ κι εγώ θα τον αναστήσω ένδοξο κατά την έσχατη ημέρα της Κρίσεως”)»].
«Εάν θέλεις να οδοιπορήσεις, ακολούθησε τη δική μου οδό» [Ιω.14,6: «Ἐγώ εἰμι ἡ ὁδὸς καὶ ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ζωή· οὐδεὶς ἔρχεται πρὸς τὸν πατέρα εἰ μὴ δι᾿ ἐμοῦ(:Εγώ είμαι ο μοναδικός δρόμος, από τον οποίο μπορεί να φτάσει κανείς στον ουρανό· διότι συγχρόνως είμαι και η απόλυτη αλήθεια και η πραγματική και πηγαία ζωή. Κανείς δεν είναι δυνατόν να έλθει προς τον Πατέρα και να μετάσχει στη μακαρία ζωή Του, παρά μόνο αν περάσει από μένα˙ διότι εγώ με τη διδασκαλία μου σας γνωρίζω τον Πατέρα μου και την αλήθεια Του. Και με τη θυσία μου ως αιώνιος αρχιερεύς σας συμφιλιώνω μ’ Αυτόν)»]· «εάν θέλεις να κληρονομήσεις, κληρονόμησε τη δική μου κληρονομία»[Ματθ.5,5: «μακάριοι οἱ πραεῖς, ὅτι αὐτοὶ κληρονομήσουσι τὴν γῆν(:Μακάριοι είναι οι πράοι, που συγκρατούν τον θυμό τους και δεν παραφέρονται ποτέ˙ διότι αυτοί θα κληρονομήσουν από τον Θεό τη γη της επαγγελίας και θα απολαύσουν τα αγαθά της ουράνιας κληρονομιάς απ’ αυτήν τη ζωή)»].
«Εάν θέλεις να εισέλθεις στην πατρίδα, μπες στην πόλη της οποίας τεχνίτης και δημιουργός είμαι Εγώ» [Εβρ.11,10: «ἐξεδέχετο γὰρ τὴν τοὺς θεμελίους ἔχουσαν πόλιν, ἧς τεχνίτης καὶ δημιουργὸς ὁ Θεός(:ζούσε ο Αβραάμ ακόμη και στη γη της επαγγελίας ως ξένος και μετανάστης, διότι περίμενε να κατοικήσει στην επουράνια πόλη, η οποία έχει τα αληθινά και αδιάσειστα θεμέλια, και τεχνίτη και κτίστη της τον ίδιο τον Θεό)»]· «εάν θέλεις να χτίσεις οικία, έλα στις δικές μου σκηνές» [Ιω.14,2: «ἐν τῇ οἰκίᾳ τοῦ πατρός μου μοναὶ πολλαί εἰσιν· εἰ δὲ μή, εἶπον ἂν ὑμῖν· πορεύομαι ἑτοιμάσαι τόπον ὑμῖν(:στην επουράνια οικία του Πατρός μου υπάρχουν πολλοί τόποι διαμονής, αρκετοί για να δεχτούν και σας και όλους τους πιστούς. Γι’ αυτό λοιπόν να έχετε πίστη και εμπιστοσύνη στο Θεό. Εάν δεν υπήρχαν πολλοί τόποι διαμονής στον ουρανό, θα σας το έλεγα. Αλλά υπάρχουν. Κι εγώ τώρα πηγαίνω να σας ετοιμάσω τόπο· διότι , για να ανοιχτεί η είσοδος του ουρανού στους ανθρώπους, είναι απαραίτητη η θυσία μου και η μεσιτεία μου. Και γι’ αυτό πρέπει να πιστεύετε και σε μένα)»]· «διότι Εγώ για όσα δίνω, δεν ζητώ αμοιβή, αλλά εάν θελήσεις να χρησιμοποιήσεις όλα τα δικά μου, για την πράξη σου αυτή θα σου οφείλω επιπλέον και αμοιβή». Τι θα μπορούσε να γίνει ισάξιο προς αυτήν τη γενναιοδωρία;
«Εγώ είμαι πατέρας, εγώ αδελφός, εγώ νυμφίος, Εγώ οικία, Εγώ τροφή, Εγώ ένδυμα, Εγώ ρίζα, Εγώ θεμέλιο, καθετί το οποίο θέλεις, Εγώ· να μην έχεις ανάγκη από τίποτε. Εγώ θα σε υπηρετήσω· διότι ήλθα να υπηρετήσω, όχι να υπηρετηθώ»[Ματθ.20,28: «καὶ ὃς ἐὰν θέλῃ ἐν ὑμῖν εἶναι πρῶτος, ἔσται ὑμῶν δοῦλος·ὥσπερ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἦλθε διακονηθῆναι, ἀλλὰ διακονῆσαι καὶ δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λύτρον ἀντὶ πολλῶν(:Και όποιος θέλει να είναι πρώτος ανάμεσά σας, πρέπει να ασκεί την αγάπη με κάθε ταπεινοφροσύνη και να γίνεται δούλος όλων σας. Να γίνεται διάκονος και δούλος, όπως και ο υιός του ανθρώπου δεν ήλθε για να τον υπηρετήσουν, αλλά για να υπηρετήσει και να δώσει τη ζωή του λύτρο προκειμένου να εξαγοραστούν και να ελευθερωθούν από την αμαρτία και το θάνατο πολλοί)»].
Εγώ είμαι και φίλος [Ιω.15,14: «ὑμεῖς φίλοι μού ἐστε, ἐὰν ποιῆτε ὅσα ἐγὼ ἐντέλλομαι ὑμῖν(:Εσείς είστε φίλοι μου. Κι εγώ σας δείχνω την τέλεια και ανυπέρβλητη αγάπη μου θυσιάζοντας τη ζωή μου. Και θα εξακολουθείτε να είστε φίλοι μου, εάν κάνετε όσα εγώ σας ζητώ)»], και μέλος του σώματος [Α΄Κορ.12,27: «Ὑμεῖς δέ ἐστε σῶμα Χριστοῦ καὶ μέλη ἐκ μέρους(:εσείς λοιπόν οι χριστιανοί είστε σώμα Χριστού και μέλη, που ο καθένας σας ανάλογα με το χάρισμα του έχει κάποια θέση και κάποιο μέλος στην ζωή του συνόλου)»] και κεφαλή [Α΄Κορ.11,3: «Θέλω δὲ ὑμᾶς εἰδέναι ὅτι παντὸς ἀνδρὸς ἡ κεφαλὴ ὁ Χριστός ἐστι, κεφαλὴ δὲ γυναικὸς ὁ ἀνήρ, κεφαλὴ δὲ Χριστοῦ ὁ Θεός(:θέλω όμως να γνωρίζετε ότι κεφαλή κάθε χριστιανού ανδρός, που τον διευθύνει και εξουσιάζει είναι ο Χριστός. Κεφαλή είναι ο άνδρας της. Κεφαλή του Χριστού είναι ο Θεός ο οποίος είναι Πατέρας Του και Τον γέννησε από την ίδια ουσία προτού δημιουργηθεί ο χρόνος)»] και αδελφός και αδελφή και μητέρα [Ματθ.12,50: «ὅστις γὰρ ἂν ποιήσῃ τὸ θέλημα τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς, αὐτός μου ἀδελφός καὶ ἀδελφὴ καὶ μήτηρ ἐστίν(:Διότι όποιος κάνει το θέλημα του Πατρός μου που είναι στους ουρανούς, αυτός είναι αδελφός μου και αδελφή μου και μητέρα μου”)»], όλα Εγώ· αρκεί να διάκεισαι φιλικά προς Εμένα. Εγώ έγινα πτωχός για εσένα· έγινα και επαίτης για εσένα· ανέβηκα πάνω στον Σταυρό για εσένα· ενταφιάστηκα για εσένα· στον ουρανό πάνω για σένα παρακαλώ τον Πατέρα· κάτω στη γη στάλθηκα από τον Πατέρα ως μεσολαβητής για εσένα.
Όλα για εμένα είσαι εσύ· και αδελφός και συγκληρονόμος και φίλος και μέλος του σώματος. Τι περισσότερο θέλεις; Γιατί αποστρέφεσαι αυτόν που σε αγαπά; Γιατί κοπιάζεις για τον κόσμο; Γιατί αντλείς νερό με τρυπημένο πιθάρι; Διότι αυτό σημαίνει να καταπονείσαι στη ζωή αυτήν. Γιατί λαναρίζεις τη φωτιά; Γιατί πυγμαχείς στον αέρα; Γιατί τρέχεις άδικα; Κάθε τέχνη δεν έχει και ένα σκοπό; Στον καθένα είναι οπωσδήποτε φανερό. Δείξε μου και εσύ τον σκοπό της σπουδής στη ζωή. Δεν μπορείς, διότι «ματαιότης ματαιοτήτων, τὰ πάντα ματαιότης(:όλα όσα δεν έχουν σχέση με τον Θεό και την ψυχή, είναι μάταια στον ύψιστο βαθμό. Όλα τα επίγεια ανεξαιρέτως είναι μάταια)» [Εκκλ. 1,2].
Ας μεταβούμε στους τάφους· δείξε μου τον πατέρα· δείξε μου τη γυναίκα. Πού είναι εκείνος που φορούσε το όχημα; Πού είναι εκείνος που καθόταν επάνω στο όχημα; Πού είναι εκείνος που είχε στρατούς, εκείνους που είχε το διάδημα, εκείνος που είχε τους αγγελιαφόρους; Πού είναι εκείνος ο οποίος άλλους μεν έσφαζε, άλλους δε έριχνε στη φυλακή; Πού είναι εκείνος που φόνευε όσους ήθελε και απάλλασσε όσους ήθελε; Δεν βλέπω τίποτε εκτός από οστά και σκόρο και αράχνη· όλα εκείνα έγιναν χώμα, όλα εκείνα είναι μύθος, όλα είναι όνειρο και σκιά και απλή εξιστόρηση και ζωγραφική παράσταση· ή μάλλον ούτε ζωγραφική παράσταση· διότι την μεν παράσταση τη βλέπουμε έστω και σε εικόνα· εδώ όμως ούτε εικόνα βλέπουμε. Και μακάρι να σταματούσαν μέχρι εδώ τα δεινά. Τώρα όμως η μεν τιμή και η απόλαυση και η λαμπρότητα κατάντησαν σκιά, λέξεις· τα επακόλουθα όμως αυτών, δεν είναι πλέον σκιά και λέξεις, αλλά παραμένουν και θα μεταβούν μαζί μας εκεί και θα φανερωθούν σε όλους· οι αρπαγές, οι πλεονεξίες, οι πορνείες, οι μοιχείες, τα απειράριθμα δεινά. Αυτά δεν έχουν μεταβληθεί σε εικόνα και τέφρα, αλλά είναι γραμμένα στον ουρανό και οι λόγοι και οι πράξεις.
Με ποιους λοιπόν οφθαλμούς θα δούμε τον Χριστό; Διότι εάν δεν μπορεί να δει κανείς τον πατέρα του, συναισθανόμενος ότι έσφαλε απέναντί Του, Εκείνον που είναι απείρως πραότερος από τον Πατέρα, πώς θα Τον ατενίσουμε τότε; Πώς θα Τον υποφέρουμε; Διότι θα παραστούμε στο βήμα του Χριστού και θα γίνει λεπτομερής εξέταση όλων. Και εάν κανείς δεν πιστεύει στη μέλλουσα κρίση, ας δει όσα συμβαίνουν εδώ, αυτούς που βρίσκονται στις φυλακές, στα μεταλλωρυχεία, στις κοπρίες, τους δαιμονόπληκτους, τους παράφρονες, εκείνους που βασανίζονται από ανίατες ασθένειες, εκείνους που αγωνίζονται με τη διαρκή πτωχεία, εκείνους που συζούν με την πείνα, εκείνους που έχουν ριφθεί σε αφόρητο πένθος, εκείνους που βρίσκονται σε αιχμαλωσία· διότι αυτοί δεν θα υφίσταντο αυτά τώρα, εάν δεν θα ανέμενε και όλους τους άλλους που έκαναν τις αμαρτίες αυτές τιμωρία και κόλαση. Εφόσον λοιπόν εδώ τίποτε δεν υπέστησαν οι υπόλοιποι, και μόνο αυτό πρέπει να σου είναι απόδειξη ότι οπωσδήποτε κάτι υπάρχει μετά από την αποδημία από τον κόσμο αυτόν. Διότι δεν είναι δυνατόν, ενώ ο Ίδιος ο Θεός είναι για όλους, άλλους μεν να τους τιμωρήσει, άλλους δε να τους αφήσει ατιμώρητους, μολονότι διέπραξαν τα ίδια ή και χειρότερα αμαρτήματα, εάν δεν επρόκειτο να τους επιβάλει κάποια τιμωρία εκεί.
Από αυτές λοιπόν τις σκέψεις και τα παραδείγματα ας ταπεινώσουμε και εμείς τους εαυτούς μας και όσοι απιστούν στην κρίση, ας πιστέψουν λοιπόν και ας γίνουν καλύτεροι, σε τρόπο ώστε αφού ζήσουμε εδώ όπως αξίζει στη βασιλεία, να αξιωθούμε και των μελλόντων αγαθών με τη χάρη και φιλανθρωπία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, στον Οποίο ανήκει η δόξα αιωνίως. Αμήν.
ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ,
επιμέλεια κειμένου: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος
ΠΗΓΕΣ:
· http://khazarzar.skeptik.net/pgm/PG_Migne/John%20Chrysostom_PG%2047-64/In%20Matthaeum.pdf
· Ιωάννου του Χρυσοστόμου Άπαντα τα έργα, Υπόμνημα στο Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον, ομιλία ΟΣΤ΄, πατερικές εκδόσεις «Γρηγόριος ο Παλαμάς»(ΕΠΕ), εκδ. οίκος «Το Βυζάντιον», Θεσσαλονίκη 1990, τόμος 12, σελίδες 23-39.
· Π. Τρεμπέλα, Η Καινή Διαθήκη με σύντομη ερμηνεία (απόδοση στην κοινή νεοελληνική), εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2014.
· Η Καινή Διαθήκη, Κείμενον και ερμηνευτική απόδοσις υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τριακοστή τρίτη, Αθήνα 2009.
· Η Παλαιά Διαθήκη κατά τους εβδομήκοντα, Κείμενον και σύντομος απόδοσις του νοήματος υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2005.
· Π.Τρεμπέλα, Το Ψαλτήριον με σύντομη ερμηνεία(απόδοση στην κοινή νεοελληνική), εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», έκδοση τρίτη, Αθήνα 2016.
· https://www.agia-aikaterini-larissis.com/agia-grafi-palaia-diathiki/
· https://www.agia-aikaterini-larissis.com/agia-grafi-kaini-diathiki/
· http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/tools/liddell-scott/index.html
· http://users.sch.gr/aiasgr/Palaia_Diathikh/Biblia/Palaia_Diathikh.htm
· http://users.sch.gr/aiasgr/Kainh_Diathikh/Biblia/Kainh_Diathikh.htm
