Η συμπλήρωση εξηνταπέντε ετών από την αντίσταση και εν τέλει τη θυσία του Γρηγόρη Αυξεντίου την 3η Μαρτίου 1957 και την κορύφωση του αγώνα του Ελληνισμού της Κύπρου για Ελευθερία, συμπίπτει με το θράσος των Τούρκων εισβολέων -κατακτητών για την νομιμοποίηση των εγκλημάτων τους και με την υποχώρηση του αποκαλούμενου πολιτικού προσωπικού στην Κύπρο και την Ελλάδα.
Προφανώς η θυσία του Αυξεντίου, το αγωνιστικό του φρόνημα, η Ελληνικότητά του, ο πατριωτισμός του, η αντίστασή του στην αποικιοκρατία και τον κατακτητή δε συμβαδίζουν με τα σημερινά, σε μία εποχή παγκόσμιου ψεύδους, όπως γράφει ο Τζώρτζ Όργουέλ. Αυτό φαίνεται και από τη μοναδική αναφορά για τον Αυξεντίου στα σχολικά βιβλία της ελλαδικής πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, που είναι μόνο η φωτογραφία του....
Η πορεία του Αυξεντίου αποτελεί πρότυπο σε αντιηρωικές περιόδους, σε στιγμές παράδοσης και ενδοτισμού, που πρέπει κάποια στιγμή στη ζωή μας να πούμε και ένα ΟΧΙ, όπως γράφει ο σπουδαίος ποιητής του Ελληνισμού της Κύπρου Κώστας Μόντης. Αυτός που έγραψε το καταπληκτικό ποίημα για τον υπέροχο Έλληνα Γρηγόρη Αυξεντίου :«Να πάρουμε μια σταγόνα απ᾽ το αίμα σου να καθαρίσουμε το δικό μας,
να πάρουμε μια σταγόνα απ᾽ το αίμα σου να μπολιάσουμε το δικό μας, να πάρουμε μια σταγόνα απ᾽ το αίμα σου να βάψουμε το δικό μας να μη μπορέσει πια ποτέ να το ξεθωριάσει ο φόβος....»
Ενώ και ο ποιητής της Ρωμηοσύνης Γιάννης Ρίτσος συμπλήρωσε:«Λάβετε, φάγετε, τούτο εστί το σώμα μου και το αίμα μου – το σώμα και το αίμα του Γρηγόρη Αυξεντίου ενός φτωχόπαιδου, 29 χρονώ, απ’ το χωριό Λύση, πούμαθε στη Μεγάλη Σχολή του Αγώνα τόσα μόνο γράμματα όσα να φτιάχνουν τη λέξη Ε Λ Ε Υ Θ Ε Ρ Ι Α »
Η Μνήμη του Αυξεντίου είναι παρούσα, μας εμπνέει και μας καθοδηγεί. Μνήμη Αγώνα, Ελευθερίας, Δημοκρατίας, Αντίστασης, Νίκης και Αλήθειας.
Υ. Γ. 1 Σε μία από τις επιδρομές των αποικιοκρατών για να βρουν τον Αυξεντίου, εισβάλλουν στη Μονή Μαχαιρά. Εκεί τους υποδέχεται ο Αυξεντίου ως μοναχός.....Αν είχε όψη ο Κυπριακός Ελληνισμός, θα ήταν αυτή. Μοναχός αντάρτης. Προδομένος αγονάτιστος. Νεκρός αθάνατος.
Υ.Γ. 2 Στην ιδιαίτερή μου πατρίδα στη Θράκη και ειδικότερα λίγα χιλιόμετρα από τη Ξάνθη υπάρχει ο οικισμός Αυξέντιο, ο οποίος πήρε το όνομά του από το σπουδαίο αυτό Έλληνα.
Το Αυξέντιο λεγόταν μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1960 Νέο Κατράμιο. Οι κάτοικοι οι οποίοι εγκαταστάθηκαν εκεί ως διασωθέντες της Μικρασιατικής Καταστροφής υπέβαλαν αίτηση για μετονομασία του οικισμού τους σε Αυξέντιο. Συμπτωματικά στην γενέτειρα του Γρηγόρη Αυξεντίου την κατεχόμενη σήμερα κωμόπολη Λύση της ανακαλύπτεται η επιτύμβια στήλη του Διονυσίου του Καρδιανού στρατιώτη του Κίμωνα, καταγόμενος από την Καρδίαν της Ανατολικής Θράκης που έπεσε μαχόμενος για την ελευθερία της Κύπρου εναντίον των Περσών.
Σήμερα στο Αυξέντιο με πρωτοβουλία του Συλλόγου Κυπρίων Νομού Ξάνθης και της συναγωνίστριας προέδρου του Ελένης Χατζηγεωργίου, λειτουργεί και μουσείο- κέντρο για την ανάδειξη της λαογραφικής -ιστορικής ενότητας Θράκης- Κύπρου "Γρηγόρης Αυξεντίου".
Είναι η υπενθύμιση της διαρκούς συμπαράστασης του Θρακικού Ελληνισμού στον Κυπριακό για δικαιοσύνη, Ελευθερία και αντίσταση στον Τουρκικό φασισμό.
ΑΘΑΝΑΤΟΣ !Θεοφάνης Μαλκίδης