Ὅπως ἀναφέρει στό Συναξάρι ὁ ὅσιος Νικόδημος, στή...Μονή τοῦ Δοχειαρίου, στό δεξί μέρος τῆς Τραπέζης τοῦ Μοναστηριοῦ, βρισκόταν μιά παλαιά εἰκόνα τῆς Παναγίας. Οἱ πατέρες τῆς Μονῆς ἀναφέρουν ὅτι εἶχε ἁγιογραφηθεῖ ἀπό τήν ἐποχή τοῦ κτήτορος τῆς Μονῆς Νεοφύτου, τόν 11ο αἰῶνα. Τό ἔτος 1646, πού ἦταν ἕνα ἔτος πολύ δύσκολο γιά τήν Ἱερά Μονή, διότι δέν εἶχε τά ἀπαραίτητα χρήματα γιά νά πληρώσει τούς καθορισμένους φόρους στούς Τούρκους κατακτητές, ὁ τραπεζάριος τοῦ Μοναστηριοῦ, περνοῦσε μπροστά ἀπό αὐτήν τήν εἰκόνα συνεχῶς, ἀκόμα καί τή νύχτα βαστάζοντας στά χέρια του ἀναμμένα δαδιά. Μιά βραδιά, ἐκεῖνο τό ἔτος, λοιπόν, καθώς περνοῦσε καί πάλι μπροστά ἀπό τήν εἰκόνα τῆς Θεοτόκου, ἀκούει φωνή νά βγαίνει ἀπό τήν εἰκόνα καί νά τοῦ λέει: "Μήν περνᾶς ἀπό ἐκεῖ καί μαυρίζεις τόν τόπο μέ καπνό". Ὁ μοναχός νομίζοντας ὅτι κάποιος ἄνθρωπος φώναξε, καταφρόνησε τή φωνή καί δέν ἔδωσε σημασία. Μετά ἀπό λίγες ἡμέρες, κι ἐνῶ ἐκεῖνος συνέχιζε νά περνάει μπροστά ἀπό τήν εἰκόνα μέ ἀναμμένα τά δαδιά, ἀκούει καί πάλι τή φωνή νά τοῦ λέει: "Ώ Μοναχέ ἀμόναχε, ἕως πότε θά συνεχίσεις νά καπνίζεις τή μορφή μου καί νά μέ μαυρίζεις ἀτιμώντας με;"
Καί συγχρόνως, ἀκούγωντας αὐτή τή φωνή, ἔχασε ὁ ταλαίπωρος τό φῶς του κι ἔμεινε τυφλός. Ἔτσι, καταλαβαίνοντας τό σφάλμα του, ὅτι δηλαδή καταφρόνησε τήν πρώτη φωνή καί δέν ὑπάκουσε, κατασκεύασε ἕνα στασίδι μπροστά στήν εἰκόνα τῆς Παναγίας καί τήν παρακαλοῦσε συνεχῶς νά τοῦ συγχωρέσει αὐτό τό ἐξ ἀπροσεξίας ἁμάρτημα καί νά τοῦ χαρίσει τό φῶς του, ὥστε βλέποντας τήν Ἁγία Εἰκόνα της νά τήν δοξάζει καί νά τήν εὐχαριστεῖ πάντοτε. Καί ἡ Παναγία μας, εἰσάκουσε τήν προσευχή του καί τοῦ εἶπε: "Ἰδού, ἀπό σήμερα σοῦ χαρίζω τό φῶς καί πρόσεξε στό ἑξῆς νά μήν περάσεις μέ ἀναμμένα δαδιά, γιατί ἐγώ εἶμαι ἡ Κυρία τῆς Μονῆς αὐτῆς καί γοργά ὑπακούῳ σ' ἐκείνους πού μέ ἐπικαλοῦνται καί τούς χαρίζω τά πρός σωτηρία αἰτήματά τους, διότι καλοῦμαι Γοργοϋπήκοος".
Ἀπό τότε ἡ Ἁγία αὐτή εἰκόνα ὀνομάζεται Γοργοϋπήκοος, γιατί πραγματικά μέ τά θαυμαστά ἔργα της, συνεχῶς ἀποδεικνύει ὅτι γρήγορα ὑπακούει σ' ἐκείνους πού προστρέχουν σ' αὐτήν μέ εὐλάβεια καί πίστη. Καί πραγματικά ἡ χάρη της ἐνεργεῖ πάμπολλα θαύματα ὄχι μόνο στό Ἅγιον Ὄρος, ἀλλά καί ἔξω ἀπό αὐτό, σέ πόλεις καί χωριά, σέ ὁλόκληρη τήν Ἑλλάδα, ἀλλά καί σέ ἄλλα μέρη, ὅπου τήν εὐλαβοῦνται καί τήν ἐπικαλοῦνται.
Ἡ Παναγία ἡ Γοργοϋπήκοος εἶναι πολύ θαυματουργή, γιατρεύει διάφορες ἀσθένειες, χαρίζει παιδιά σέ ἄτεκνα ζευγάρια, φανερώνει ἀπολεσθέντα ἀντικείμενα, προστατεύει ὅσους κινδυνεύουν στή θάλασσα, λυτρώνει ὅσους αἰχμαλωτίζονται, θεραπεύει ἀπό τόν πονοκέφαλο καί τήν κόπωση, ἀνορθεί τούς παραλύτους, χαρίζει τό φῶς στούς τυφλούς, θεραπεύει ἀπό θανατηφόρες ἀσθένειες, διώκει τίς ἀκρίδες ἀπό τά χωράφια καί ἄλλα πολλά θαυμαστά πού βρίσκονται γραμμένα στή Μονή Δοχειαρίου, ὡς θαυματουργές ἐπεμβάσεις τῆς Παναγίας τῆς Γοργοϋπηκόου.
Ὅταν λοιπόν θεραπεύθηκε ἀπό τήν τύφλωση του ὁ τραπεζάρης μοναχός, ὀνόματι Νεῖλος, οἱ πατέρες τῆς Μονῆς ἔφτιαξαν στό χῶρο αὐτό ἕνα παρεκκλήσι πρός τιμήν τῆς Παναγίας τῆς Γοργοϋπηκόου, ἀφοῦ ἡ ἴδια ἡ Παναγία χαρακτήρισε τόν ἑαυτό της μέ τό ἐπίθετο αὐτό. Ἐκεῖ τελεῖται δύο φορές τήν ἑβδομάδα ἡ θεία Λειτουργία, ἐκεῖ γίνονται οἱ κουρές τῶν μοναχῶν καί καθημερινά, πρωί καί βράδυ, ψάλλονται παρακλήσεις μπροστά στήν ἱερή εἰκόνα.
Ἡ πρώτη ἁγιογραφηθεῖσα εἰκόνα τῆς Παναγίας στή Μονή Δοχειαρίου, πού ἔγινε τό 1563, τήν ἀναφέρει ὡς Βρεφοκρατοῦσα, Φοβερά Προστασία καί Γοργοϋπήκοο. Πρέπει νά ἐπισημάνουμε λοιπόν, ὅτι ἡ Παναγία ὅταν μίλησε στό μοναχό δέν χρησιμοποίησε γιά τόν ἑαυτό της κανένα ἀπό τά ὀνόματα πού ἦταν γραμμένα στήν τοιχογραφία, δηλαδή Βρεφοκρατοῦσα καί Φοβερά Προστασία, ἀλλά κράτησε γιά τόν ἑαυτό της τό ὄνομα Γοργοϋπήκοος, δηλώνοντας μέ τόν τρόπο αὐτό ὅτι ὑπακούει γρήγορα στίς δεήσεις τῶν πιστῶν καί κατ' ἐπέκταση ὅτι ἡ ὑπακοή παίζει τό σημαντικότερο ρόλο στή σωτηρία τῶν ἀνθρώπων.
Μετά τό θαῦμα στό μοναχό Νεῖλο, στόν ὁποῖο χάρισε πάλι τό φῶς του, ἡ Παναγία μας θέλησε νά δείξει μιά ἄλλη ἰδιότητά της, ἕνα ἄλλο χάρισμα γιά τή σωτηρία καί τήν πνευματική προκοπή τῶν ἀνθρώπων. Ὅπως καί ὁ Υἱός της, ἔτσι κι ἐκείνη διακονεῖ μέ ἄπειρους τρόπους τή σωτηρία μας. Κι ὅπως μέ τήν ὑπακοή τῆς τότε στά λόγια τοῦ Ἀρχαγγέλου Γαβριήλ συνέβαλε στή σωτηρία μας, ἔτσι καί τώρα, ὡς ὑπακούουσα στά αἰτήματά μας, ἐπαναλαμβάνει μέ ταπείνωση: "ἰδού ἡ δούλη Κυρίου". Ἔτσι, βοηθάει καί σώζει γρήγορα ὅσους μέ πίστη καταφεύγουν σέ αὐτή καί τήν ἐπικαλοῦνται καί τήν τιμοῦν ὡς Γοργοϋπήκοο.
Ἔκτοτε πολλές εἰκόνες, ἐκκλησίες, ἀλλά καί μονές τιμοῦν τήν Παναγία τήν Γοργοϋπήκοο, ὅπως ἄλλωστε κι ἐμεῖς πού ἀποφασίσαμε μέ εὐλάβεια νά ἀφιερώσουμε τό ἐσωτερικό παρεκκλήσιο τοῦ Μοναστηριοῦ μας στό ἅγιο ὄνομά της. Γιατί πραγματικά αἰσθανόμαστε πόσο μεγάλη ἀνάγκη ἔχουμε ἀπό τίς πρεσβεῖες, τίς μεσιτεῖες καί τήν μητρική προστασία Της στούς δύσκολους καιρούς πού ζοῦμε. Ἡ Μητέρα τοῦ Κυρίου μας μεριμνᾶ γοργά γιά τή σωτηρία ὅλων μας καί ἀναδίδει χάρη σέ ὅλους ὅσους τήν ἐπικαλοῦνται μέ πίστη, ἐλπίδα καί ἀγάπη. Ἄς τήν ἐπικαλούμαστε πάντοτε, ἄς ψάλλουμε τήν παράκληση τῆς καί ἄς τήν πανηγυρίζουμε τήν ἡμέρα τῆς ἑορτῆς της, την 1η Ὀκτωβρίου.
