ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΙΣ
Τὸ Ἀνώτατο Δικαστήριο τοῦ Ἡνωμένου Βασιλείου, στὸ Λονδίνο, διακηρύττει τὴν προστασία τῆς ἐλευθερίας τῆς χριστιανικῆς συνειδήσεως ἔναντι κάθε ἀποπείρας νὰ ἐξαναγκαστοῦν νομικά οἱ Χριστιανοὶ νὰ ἀποδεχθοῦν τὸν γάμον τῶν ὁμοφυλοφίλων.
ΠΕΡΙΛΗΨΙΣ ΔΕΛΤΙΟΥ ΤΥΠΟΥ
10 Ὀκτωβρίου 2018
Lee (Ἀναιρεσίβλητος) κατὰ Ashers Baking Company Ltd καὶ ἄλλων (‘Αναιρεσίοντες) (Βόρεια Ἰρλανδία)
Ἀναφορὰ τοῦ Γενικοῦ Εἰσαγγελέα γιὰ τὴ Βόρεια Ἰρλανδία γιὰ θέματα ἁρμοδιοτήτων στὸ Ἀνώτατο Δικαστήριο σύμφωνα μὲ τὴν παράγραφο 34 τοῦ Παραρτήματος 10 τοῦ νόμου τῆς Βόρειας Ἰρλανδίας τοῦ 1998, (ἀριθ. 2) [2018] UKSC 49
Κατόπιν προσφυγῆς ἀπὸ [2016] NICA 39
ΔΙΚΑΣΤΑΙ: Lady Hale (Πρόεδρος), Lord Mance, Lord Kerr, Lord Hodge, Lady Black
ΙΣΤΟΡΙΚΟΝ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΗΣ
Ὁ κύριος καὶ ἡ κυρία McArthur εἶναι χριστιανοὶ ποὺ ἔχουν τὴ θρησκευτικὴ πεποίθηση ὅτι ἡ μόνη μορφὴ γάμου ποὺ συνάδει μὲ τὴ βιβλικὴ διδασκαλία καὶ εἶναι ἀποδεκτὴ ἀπὸ τὸν Θεὸ εἶναι αὐτὴ μεταξὺ ἑνὸς ἄνδρα καὶ μίας γυναίκας. Εἶναι οἱ ἰδιοκτῆτες μίας ἐπιχείρησης ἀρτοποιίας («Ashers»). Ἡ Ashers πρόσφερε μία ὑπηρεσία «Build-a-cake» μέσῳ τῆς ὁποίας οἱ πελάτες μποροῦσαν νὰ ζητήσουν εἰκόνες ἢ ἐπιγραφὲς νὰ γραφτοῦν πάνω σὲ μία τούρτα. Τὸν Μάιο τοῦ 2014, ὁ κ. Λί, ἕνας ὁμοφυλόφιλος, θέλησε νὰ πάρει μία τούρτα γιὰ μία ἐκδήλωση ποὺ διοργανώθηκε ἀπὸ ἀκτιβιστὲς ὑπὲρ τοῦ γάμου τοῦ ἴδιου φύλου στὴ Βόρεια Ἰρλανδία. Ἔκανε μία παραγγελία στὴν Ashers γιὰ μία τούρτα μὲ ἐπιγραφή καί τὴν ἀπεικόνιση τῶν χαρακτήρων κινουμένων σχεδίων «Bert and Ernie» καὶ τὶς λέξεις «Support Gay Marriage» (ὑποστηρίξτε τόν γάμο τῶν γκέϋ). Ἡ κυρία McArthur ἔλαβε ἀρχικὰ τὴν παραγγελία, ἀλλὰ ἀργότερα ἐνημέρωσε τὸν κ. Lee ὅτι δὲν μποροῦσε κατὰ συνείδηση νὰ παράγει ἕνα τέτοιο κέικ καὶ τοῦ ἔδωσε ἐπιστροφὴ χρημάτων.
Ὁ κ. Lee ἄσκησε ἀγωγὴ κατὰ τῶν McArthurs and Ashers («οἱ ἐνάγοντες») γιὰ ἄμεσες καὶ ἔμμεσες διακρίσεις λόγω σεξουαλικοῦ προσανατολισμοῦ, σὲ ἀντίθεση μὲ τὸν νόμο περὶ ἰσότητας (σεξουαλικὸς προσανατολισμός), κανονισμοὶ (Βόρεια Ἰρλανδία) 2006 («οἱ SOR») η/καὶ γιὰ λόγους θρησκευτικῶν πεποιθήσεων ἢ πολιτικῶν πεποιθήσεων, σὲ ἀντίθεση μὲ τὸ Διάταγμα Δίκαιης Ἀπασχόλησης καὶ Μεταχείρισης (Βόρεια Ἰρλανδία) τοῦ 1998 («FETO»).
Ὁ ἰσχυρισμὸς του ὑποστηρίχθηκε ἀπὸ τὴν Ἐπιτροπὴ Ἰσότητας γιὰ τὴ Βόρεια Ἰρλανδία. Ὁ περιφερειακὸς δικαστὴς στὸ δικαστήριο τῆς κομητείας ἔκρινε ὅτι ἡ ἄρνηση νὰ ὁλοκληρώσει τὴν παραγγελία του ἦταν ἄμεση διάκριση καὶ γιὰ τοὺς τρεῖς λόγους.
Οἱ προσφεύγοντες ἄσκησαν ἔφεση μέσῳ τῆς ὑπόθεσης ποὺ ὑποβλήθηκαν στὸ Ἐφετεῖο, ὑποστηρίζοντας ὅτι ἡ FETO καὶ οἱ SOR ἦταν ἀσυμβίβαστες μὲ τὰ δικαιώματα τῶν McArthurs βάσει τῆς Εὐρωπαϊκῆς Σύμβασης Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΣΔΑ). Τὸ Ἐφετεῖο ἐξέδωσε εἰδοποίηση ἁρμοδιότητος καὶ εἰδοποίηση ἀσυμβίβαστου στὸν Γενικὸ Εἰσαγγελέα, ὁ ὁποῖος στὴ συνέχεια ἔγινε διάδικος στὴ διαδικασία. Στὶς 24 Ὀκτωβρίου 2016 τὸ Ἐφετεῖο ἀπέρριψε τὴν ἔφεση, κρίνοντας ὅτι ὁ κ. Lee εἶχε ὑποστεῖ ἄμεση διάκριση λόγω σεξουαλικοῦ προσανατολισμοῦ καὶ ὅτι δὲν ἦταν ἀπαραίτητο νὰ ἑρμηνευθοῦν οἱ SOR, ὥστε νὰ ληφθοῦν ὑπόψη τὰ δικαιώματα τῆς ΕΣΔΑ τῶν McArthurs.
Στὶς 28 Ὀκτωβρίου 2016, πρὶν ἐκδοθεῖ ἡ ἀπόφαση ἀπόρριψης τῆς προσφυγῆς, ὁ Γενικὸς Εἰσαγγελέας εἰδοποίησε τὸ Ἐφετεῖο, ζητώντας του νὰ παραπέμψει τήν ὑπόθεση στὸ Ἀνώτατο Δικαστήριο σύμφωνα μὲ τὴν παράγραφο 33 τοῦ Παραρτήματος 10 τοῦ Νόμου τῆς Βόρειας Ἰρλανδίας τοῦ 1998. Τὸ Ἐφετεῖο κατέληξε στὸ συμπέρασμα ὅτι δὲν εἶχε καμία ἐξουσία νὰ τὸ πράξει καθὼς ἡ διαδικασία εἶχε περατωθεῖ. Ὁ Γενικὸς Εἰσαγγελέας λοιπὸν ἔκανε δύο παραπομπὲς στὸ Ἀνώτατο Δικαστήριο γιὰ ζητήματα ἁρμοδιότητος δυνάμει τῆς παραγράφου 34, ἡ πρώτη γιὰ τὴν ἐγκυρότητα τοῦ FETO καὶ τῶν SORs καὶ ἡ δεύτερη γιὰ τὸ ἐὰν τὸ Ἐφετεῖο ἔπρεπε νὰ κάνει ἀναφορά.
Οἱ ἐκκαλοῦντες ζήτησαν ἄδεια νὰ ἀσκήσουν ἔφεση κατὰ τῆς διάταξης τοῦ Ἐφετείου καὶ ἡ αἴτηση αὐτὴ συζητήθηκε μαζὶ μὲ τὶς ἀναφορὲς τοῦ Γενικοῦ Εἰσαγγελέα.
Τὸ Ἀνώτατο Δικαστήριο τοῦ Ἡνωμένου Βασιλείου
Parliament Square London SW1P 3BD T: 020 7960 1886/1887 F: 020 7960 1901 supremecourt.uk
ΑΠΟΦΑΣΙΣ
Τὸ Ἀνώτατο Δικαστήριο κρίνει ὁμόφωνα ὅτι ἔχει δικαιοδοσία νὰ ἐκδικάσει προσφυγὴ κατὰ ὅλων τῶν πτυχῶν τῆς ἀπόφασης τοῦ Ἐφετείου, διαπιστώνοντας ὅτι τὸ Ἐφετεῖο ὑπέπεσε σὲ σφάλμα ἀρνούμενο νὰ ὑποβάλει ἀναφορὰ σύμφωνα μὲ τὴν εἰδοποίηση τοῦ Γενικοῦ Εἰσαγγελέα σύμφωνα μὲ τὴν παράγραφο 33.
Παραχωρεῖ στοὺς ἀναιρεσείοντες τὴν ἄδεια νὰ ἀσκήσουν ἔφεση καὶ ἐπιτρέπει τὴν ἔφεσή τους. Τὸ Δικαστήριο καταλήγει στὸ συμπέρασμα ὅτι οὔτε οἱ SORs οὔτε ἡ FETO ἐπιβάλλουν ἀστικὴ εὐθύνη στοὺς ἀναιρεσείοντες γιὰ τὴν ἄρνηση νὰ ἐκφράσουν πολιτικὴ ἄποψη ἀντίθετη μὲ τὶς θρησκευτικές τους πεποιθήσεις.
Ἡ Λαίδη Χέιλ δίνει τὴν κρίση γιὰ τὰ ζητήματα τῶν διακρίσεων καὶ ὁ Λόρδος Μὰνς γιὰ τὰ ζητήματα δικαιοδοσίας.
ΛΟΓΟΙ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΣ
Ὁ ἰσχυρισμὸς σεξουαλικοῦ προσανατολισμοῦ
Ὁ περιφερειακὸς δικαστὴς διαπίστωσε ὅτι οἱ προσφεύγοντες δὲν ἀρνήθηκαν νὰ ἐκπληρώσουν τὴν ἐντολὴ τοῦ κ. Lee λόγω τοῦ πραγματικοῦ ἢ τοῦ σεξουαλικοῦ προσανατολισμοῦ του. Ἡ ἔνσταση ἀφοροῦσε τὸ μήνυμα πάνω στὴν τούρτα, ὄχι τὰ προσωπικὰ χαρακτηριστικά τοῦ πελάτη [22] ἢ ὁποιουδήποτε μὲ τὸν ὁποῖο συνδέθηκε [33-34]. Τὸ μήνυμα δὲν ἦταν ἀδιάσπαστο ἀπὸ τὸν σεξουαλικὸ προσανατολισμὸ τοῦ πελάτη, καθὼς ἡ ὑποστήριξη γιὰ τὸν γάμο ὁμοφυλοφίλων δὲν εἶναι ἀποκλειστικότητα κάποιου συγκεκριμένου σεξουαλικοῦ προσανατολισμοῦ [25]. Τὸ ὄφελος τοῦ μηνύματος προέρχεται ὄχι μόνο γιὰ τοὺς ὁμοφυλόφιλους ἢ τοὺς ἀμφιφυλόφιλους, ἀλλὰ γιὰ τὶς οἰκογένειες καὶ τοὺς φίλους τους καὶ γιὰ τὴν εὐρύτερη κοινότητα ποὺ ἀναγνωρίζει τὰ κοινωνικὰ ὀφέλη ποὺ μπορεῖ νὰ ἀποφέρει μία τέτοια δέσμευση [33]. Ἔτσι, δὲν ὑπῆρξε διάκριση λόγω σεξουαλικοῦ προσανατολισμοῦ σὲ αὐτὴ τὴν περίπτωση.
Οἱ ἰσχυρισμοί περί πολιτικῶν πεποιθήσεων
Ἡ προστασία ἀπὸ ἄμεσες διακρίσεις λόγω θρησκευτικῶν πεποιθήσεων ἢ πολιτικῶν πεποιθήσεων ἔχει συνταγματικὸ καθεστὼς στὴ Βόρεια Ἰρλανδία [37]. Ἡ διάκριση πρέπει νὰ γίνεται μὲ βάση τὴ θρησκεία ἢ τὶς πεποιθήσεις κάποιου ἄλλου ἐκτὸς ἀπὸ τήν ὑποτιθέμενη διάκριση [43-45]. Δεδομένου ὅτι ἡ ἔνσταση τῶν ἀναιρεσειόντων δὲν ἀφοροῦσε τὸν κ. Lee, ἀλλὰ τὴν ὑποχρέωση νὰ προωθήσει τὸ μήνυμα στὴν τούρτα, ἡ κατάσταση δὲν ἦταν συγκρίσιμη μὲ τοὺς ἀνθρώπους στοὺς ὁποίους ἀρνήθηκαν θέσεις ἐργασίας ἢ ὑπηρεσίες ἁπλῶς καὶ μόνο λόγω τῆς θρησκευτικῆς τους πίστης, ἀλλὰ ἦταν ἀμφισβητήσιμο ὅτι τὸ μήνυμα ἦταν ἀδιάσπαστο ἀπὸ τὴν πολιτικὴ ἄποψη τοῦ κ. Lee. Ὡς ἐκ τούτου, ἦταν ἀπαραίτητο νὰ ἐξεταστεῖ ὁ ἀντίκτυπος τῶν δικαιωμάτων τῆς ΕΣΔΑ τῶν McArthurs στὴν ἔννοια καὶ τὴν ἐπίδραση τοῦ FETO [48].
Ἀντίκτυπος τῶν δικαιωμάτων τῆς ΕΣΔΑ
Τὰ δικαιώματα τῆς ἐλευθερίας τῆς σκέψης, τῆς συνείδησης καὶ τῆς θρησκείας (ἄρθρο 9) καὶ τῆς ἐλευθερίας τῆς ἔκφρασης (ἄρθρο 10) δεσμεύουν σαφῶς αὐτὴν τὴν ὑπόθεση [49]. Περιλαμβάνουν τὸ δικαίωμα νὰ μὴν εἴμαστε ὑποχρεωμένοι νὰ ἐκδηλώνουμε πεποιθήσεις ποὺ δὲν ἔχουμε [52]. Οἱ McArthurs δὲν μποροῦσαν νὰ ἀρνηθοῦν νὰ παράσχουν τὰ προϊόντα τους στὸν κ. Lee, ἐπειδὴ ἦταν ὁμοφυλόφιλος ἄνδρας ἢ ἐπειδὴ ὑποστήριζε τοὺς γάμους ὁμοφυλοφίλων, ἀλλὰ αὐτὸ ἦταν διαφορετικὸ ἀπὸ τὸ νὰ τοὺς ὑποχρεώσουν νὰ δώσουν ἕνα κέικ μὲ τήν ἐπιγραφή μέ ἕνα μήνυμα, μὲ τὸ ὁποῖο διαφωνοῦσαν βαθιὰ [55].
Σημείωσις, αἱ ἀναφοραί εἰς ἀγκύλας γίνονται εἰς παραγράφους τῆς ἀποφάσεως.
