ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ

 http://www.agonas.org/
Εφημερίδα Αγωνιζομένων Χριστιανών Λαρίσης Α.Φ.176

Αποκαλυψη

του ΑΓΙΟΥ  Ιωαννου  ΤΟΥ   θεολογου

Ομιλίες εις την Αποκάλυψιν του Ιωάννου

του μακαριστού γερόντος Αθ. Μυτιληναίου

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Είναι ένα αληθινό αριστούργημα το βιβλίον της Αποκαλύψεως. Έχει ενότητα^, έχει συμμετρία,^. έχει ευρυθμία,^. έχει δύναμιν λόγου,^. έχει παρά την πτωχεία των λέξεων, πλούτο χρωμάτων και τόνων^, έχει μία αφάνταστη ποικιλία θεμάτων, έχει μία πλαστικότητα,έχει μια ζωηρότητα και μια παραστατικότητα το βιβλίο αυτό, τόση, που συναρπάζει εκείνον που το διαβάζει.

 Για κανένα άλλο βιβλίο δεν γράφηκαν τόσα βιβλία. Για κανένα! Ακόμη και για το πιο κλασσικό βιβλίο στην ανθρωπίνη Ιστορία, στην ιστορία της ανθρωπίνης γραμματείας! Κανένα άλλο βιβλίο δεν είχε τόσες συγγραφές γι’ αυτό. Πάρα πολλά βιβλία έχουν γραφή, γράφονται και θα γράφωνται για το βιβλίον της Αποκαλύψεως. Αληθής πλούτος πραγματικά! Είναι βαθυστόχαστο βιβλίο^. αφυπνιστικό συνειδήσεων^. συναρπαστικό! Με σκηνικά^. του ουρανού και τη γη! Ο χρόνος στον οποίον κινείται, που δεν χωράει η ανθρώπινη Ιστορία, είναι η παγκόσμια Ιστορία και η Αιωνιότητα!

Εφέτος η χάρις του Θεού μας δίδει ως ευκαιρίαν σποράς του λόγου Του το βιβλίον της Αποκαλύψεως.

 Η Αποκάλυψις είναι το τελευταίο βιβλίο της Καινής Διαθήκης αλλά και ολοκλήρου της Αγίας Γραφής.

 Το βιβλίον αυτό, της Αποκαλύψεως, αποτελεί την κατακλείδα της Αγίας Γραφής και έχει ικανή αντιστοιχία με το πρώτο βιβλίον αυτής, την Γένεσιν, μετά της οποίας αποτελεί άξονα πτώσεως - σωτηρίας. Το βιβλίον της Γενέσεως αναφέρει την ιστορία της πτώσεως^. το βιβλίον της Αποκαλύψεως αναφέρει την ιστορία της ανορθώσεως, της σωτηρίας.

 Πράγματι εις το βιβλίον της Γενέσεως περιγράφεται η δημιουργία του κόσμου και του ανθρώπου^. είναι η ωραία αυτή ανατολή του κτιστού ορατού κόσμου.

 Αλλ’ οι άνθρωποι έπεσαν^. έπεσαν εις την αμαρτία τη υποβολή του διαβόλου. Έκτοτε εισήχθη η αμαρτία, η φθορά και ο θάνατος. Τα πάντα έμοιαζαν ότι είχαν ματαιωθή^. είχε ματαιωθή το ωραίο σχέδιον του Θεού, να φθάση δηλαδή η κτίσις κοντά στον Θεό, να ενωθή μαζί Του και να θεωθή.

 Αλλ’ ό,τι ο Θεός δημιουργεί, αγαπητοί μου, ούτε εκμηδενίζεται ούτε ματαιούται! Και δια την ανακαίνισιν του παλαιωθέντος εν αμαρτία κτιστού ορατού κόσμου οικονομήθη το μυστήριον της Ενανθρωπήσεως του δευτέρου προσώπου της Αγίας Τριάδος, του Ιησού Χριστού.

 Ο κόσμος όμως δεν εδέχθη τον Ιησούν Χριστόν, και Τον εσταύρωσε.

 Και πάλι δεν εματαιώθη το σχέδιον της σωτηρίας, διότι με τον Σταυρόν μεν ενικήθη ο διάβολος, με την Ανάστασιν δε του Χριστού ενικήθη ο θάνατος και η φθορά.

 Ετσι η Εκκλησία, το Σώμα του Χριστού, πορεύεται μέσα εις την Ιστορίαν μεταξύ πολλών ταλαιπωριών, αντιξοοτήτων και μαρτυρίου, που προέρχονται από τας αντιθέους δυνάμεις, οι οποίες διαρκώς σταυρώνουν την Σάρκα του Χριστού. Όμως τελικά η Εκκλησία θα νικήση, διότι ο Χριστός ενίκησε τον διάβολον, τον κόσμον και τον θάνατον. Η Εκκλησία εκκλησιαστικοποιεί την κτίσιν και την οδηγεί εις την Βασιλείαν του Θεού.

 Αν λοιπόν το βιβλίον της Γενέσεως μας περιγράφη την δημιουργία του κόσμου, του ανθρώπου και την πτώσι του, το βιβλίον της Αποκαλύψεως μας περιγράφει αποκαλυπτικά την πορείαν της Εκκλησίας μέσα στην Ιστορία, δηλαδή των πιστών, και της δημιουργίας εν γένει, την αναγέννησιν, την αναδημιουργίαν και την αιώνιαν δόξα του ανθρώπου και της κτιστής ορατής δημιουργίας.

Το βιβλίον της Αποκαλύψεως περιέχει εν συντομία ολόκληρον το μυστήριον της Θείας Οικονομίας, από της Ενανθρωπήσεως του Υιού και Λόγου του Θεού έως της δευτέρας Παρουσίας, Κρίσεως και παρουσίας της Βασιλείας του Θεού.

 Για να σας δώσω να καταλάβετε, σας λέγω τούτο: μέσα σε μία μόνον εικόνα της Αποκαλύψεως εμφανίζεται το μυστήριον της Ενανθρωπήσεως.¹ Είναι η Γυνή, που κρατεί το άρρεν Τέκνον, το άρρεν Παιδίον, το παιδί της, που μόλις εγέννησε. Πριν όμως το γεννήση, λέγει, ο Δράκων περιμένει πότε θα γεννήση η Γυνή που εγκυμονεί, ώστε, μόλις γεννηθή το Παιδίον, να το αρπάξη και να το καταβροχθίση. Αλλά μόλις εγεννήθη το Παιδίον, αρπάχθηκε προς τον Θεό, ενώ η Γυνή κατέφυγε εις την έρημον. Και από πίσω ο Δράκων τρέχει, αφού βγάζει νερό από το στόμα του, και καθιστά την Γυναίκα «ποταμοφόρητον» -λέξις του βιβλίου της Αποκαλύψεως². Ρίχνει νερό πίσω της, να γίνη πλημμύρα, και να την πνίξη! χωρίς όμως να το πετύχη.

 Αγαπητοί μου, αυτή είναι όλη η ιστορία της Ενανθρωπήσεως. Ο διάβολος έψαχνε, όπως λέγει ένας Πατήρ της Εκκλησίας μας, έψαχνε τας παρθένους, για να ιδή ποια θα γεννήση τον Μεσσίαν^. αλλά «έλαθεν», ξέφυγε από την προσοχή του «άρχοντος του αιώνος τούτου»³, όπως λέγει ο άγιος Ιγνάτιος Αντιοχείας, το ότι ο Υιός του Θεού εγεννήθη εκ παρθένου⁴. Και ο διάβολος δεν το αντελήφθη αυτό! Ο διάβολος ούτε πανταχού παρών είναι, ούτε τα πάντα γνωρίζει^. αλλά έψαχνε. Το βλέπουμε καθαρά αυτό στο βιβλίον της Αποκαλύψεως, που περιμένει, όπως λέγει, να γεννηθή το Παιδίον.

 Εδώ το πρόσωπον της Γυναικός έχει δύο όψεις: είναι η Θεοτόκος και η Εκκλησία. Και βεβαίως είναι η Εκκλησία, διότι αυτή είναι το Σώμα του Χριστού. Αλλά ο Χριστός πήρε το Σώμα Του από την Παναγία, από την Θεοτόκον. Συνεπώς Θεοτόκος και Εκκλησία είναι το ίδιο πρόσωπο, με τις δύο όψεις^. και έχομε ταυτοχρόνως και διάκρισιν και ταύτισιν. Και η Εκκλησία διώκεται^. διώκονται οι Μαθηταί, διώκεται και η Θεοτόκος^. αλλά το Τέκνον αρπάζεται στον ουρανό^. δηλαδή: η Σταύρωσις, η Ανάστασις και η Ανάληψις του Χριστού. Δεν μπορεί ο διάβολος πλέον να φθάση στον ουρανό να κάνη τίποτα^. έκτοτε όμως κυνηγά την Γυναίκα εις τας ερήμους, δηλαδή στρέφεται πάντοτε εναντίον της Εκκλησίας.

 Βλέπει λοιπόν κανείς μέσα σ’ αυτήν την εικόνα, η οποία είναι μία από τις πάμπολλες εικόνες του βιβλίου της Αποκαλύψεως, βλέπει εν επιτομή το μυστήριον της θείας Οικονομίας.

 Ακόμη το βιβλίον της Αποκαλύψεως αναφέρεται εις την ίδρυσιν και την επέκτασιν της Εκκλησίας του Χριστού, δηλαδή της Βασιλείας του Θεού επί της γης, εις την εξέλιξιν της πάλης μεταξύ της Γυναικός, της Εκκλησίας, και του Θηρίου⁵, των αντιθέων δυνάμεων -θα δούμε ποιες είναι αυτές οι αντίθεες δυνάμεις. Στο τέλος έρχονται οι «πληγές»⁶ εναντίον του Θηρίου και εναντίον του κόσμου που απιστεί, θριαμβεύει η Εκκλησία, έρχεται ο Χριστός, κρίνει τον κόσμον, δεσμεύεται ο διάβολος και λάμπει η Βασιλεία του Θεού. Αυτό είναι το γενικό διάγραμμα του βιβλίου της Αποκαλύψεως.

 Η κεντρική ιδέα του βιβλίου είναι η Δευτέρα Παρουσία του Χριστού, ως Κριτού και Βασιλέως. Με αυτό αρχίζει και με αυτό τελειώνει. Θα τελειώση δε έτσι: Θα πη η «νύμφη», η Εκκλησία, και το «Πνεύμα», που μένει στην Εκκλησία, το Άγιον Πνεύμα, θα πουν : «Έρχου, Κύριε Ιησού» ^. και η απάντησις: «Ναι έρχομαι ταχύ»^. ναι, έρχομαι γρήγορα⁷. Είναι το κλίμα της αναμονής μέσα στο πνεύμα του βιβλίου, το κλίμα της αναμονής μέσα στην Εκκλησία. Και η Εκκλησία αναμένει τον Χριστόν^. Τον αναμένει ως Κριτήν και ως Βασιλέα, δια να θέση εκποδών το κακό^. να μην υπάρχη πλέον ο διάβολος, να μην υπάρχη η αμαρτία, να μην υπάρχη η φθορά, να μην υπάρχη ο θάνατος. Συνεπώς κεντρική ιδέα του βιβλίου είναι: η δευτέρα του Χριστού Παρουσία, ο Ιησούς Χριστός ως Κριτής και Βασιλεύς.

 Το κύριον θέμα, που το βλέπουμε να κινείται σε αλλεπάλληλες εικόνες κατά ένα επταδικόν σύστημα, όπως θα το δούμε στην ανάλυσι του βιβλίου, είναι ο αγών μεταξύ της Βασιλείας του Θεού και της αντιθέου δυνάμεως, αποτέλεσμα του οποίου θα είναι ο θρίαμβος της Εκκλησία δια της νίκης του Χριστού.

 Ο σκοπός δε που εγράφη το βιβλίον της Αποκαλύψεως είναι η προπαρασκευή των πιστών, εν όψει των θλίψεων που αναμένουν τους πιστούς, αλλά και παραμυθία, η παρηγοριά των πιστών, δια την αγαθήν έκβασιν του αγώνος. Όλα αυτά, τα οποία σας λέγω με πολύ λίγα λόγια, καταγράφονται στο βιβλίο της Αποκαλύψεως με οράματα, παραστάσεις και εικόνας, που αποτελούν και την συμβολική γλώσσα του βιβλίου.

 Βεβαίως η Αποκάλυψις είναι κυρίως ένα προφητικόν βιβλίον, το οποίον -προσέξατε!- δεν αποκαλύπτει μόνον τα μέλλοντα, αλλά και τα παρόντα. Συνεπώς εδώ εμφανίζεται η προφητεία εν ευρεία εννοία.

 Το ίδιο το βιβλίον της Αποκαλύψεως, στο 1^ο κεφάλαιον, στίχος 19, λέγει το εξής -αυτός ο ίδιος ο Κύριος το σημειώνει εις τον ευαγγελιστήν Ιωάννην: «Γράψον ουν α είδες, και α εισι και α μέλλει γίνεσθαι μετά ταύτα». Ο ευαγγελιστής Ιωάννης βρίσκεται εις την Πάτμον εξόριστος, εις το σπήλαιον που σήμερα είναι γνωστόν ως το σπήλαιον της Αποκαλύψεως. Εκεί, κατά την παράδοσιν, διαρκώς προσηύχετο. Και μίαν Κυριακήν -θα μας το πη ο ίδιος εις τον πρόλογον του βιβλίου του- «εγένετο εν πνεύματι»⁸ και είδε όλας τας αποκαλύψεις και τα οράματα, τα οποία κατ’ εντολήν του Χριστού τα καταγράφει. «Γράψον λοιπόν, λέγει, γράψε εκείνα που είδες και εκείνα τα οποία είναι, συνεπώς τα παρόντα, και εκείνα τα οποία πρόκειται να γίνουν μετά τα παρόντα».

 Συνεπώς το βιβλίο της Αποκαλύψεως είναι ένα βιβλίον προφητικόν, το οποίον αποκαλύπτει τα παρόντα και τα μέλλοντα. Σας είπα ότι η προφητεία έχει ευρείαν έννοιαν^. κινείται εις το μέλλον, εις το παρόν αλλά και εις το παρελθόν. Και αναλύω.

 Όταν η προφητεία κινήται εις το μέλλον, έρχεται να αποκαλύψη εκείνο το οποίον θα γίνη στο μέλλον, το οποίον αγνοεί πάσα κτιστή λογική δημιουργία. Δεν γνωρίζει το μέλλον ούτε άνθρωπος ούτε άγγελος ούτε ο διάβολος^. το μέλλον πραγματικά το γνωρίζει μόνον ο Θεός, και κανείς άλλος, και μόνος Εκείνος δύναται να το αποκαλύψη. Η προφητεία λοιπόν είναι προνόμιον μόνο του αληθινού Θεού^. και, αν το θέλετε, είναι προνόμιον της ορθοδόξου αληθούς Πίστεώς μας.

 Η προφητεία ακόμη κινείται εις το παρόν, για ό,τι πράγμα εκφεύγει της προσοχής των συγχρόνων. Ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος, επί παραδείγματι, λέγεται Προφήτης. Γιατί λέτε; Τί επροφήτευσε ο άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής; Επροφήτευσε το μέλλον; Επροφήτευσε το παρελθόν; Ε, λοιπόν, αγαπητοί, ο άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής επροφήτευσε μόνον το παρόν! και ο πυρήν, το κέντρον της προφητείας του ήταν: «Να ο Μεσσίας^. ίδε ο αμνός του Θεού»⁹, Αυτός είναι ο Αμνός του Θεού.

«Ποιος είσαι; του λέγουν οι άρχοντες του λαού, Είσαι ο Μεσσίας;»

«Όχι! Τους λέγει, εγώ δεν είμαι ο Μεσσίας».

«Ποιος είσαι;»

 «Εγώ είμαι φωνή βοώντος εν τη ερήμω¹⁰. Εγώ, που φωνάζω εις την έρημον, είμαι μια φωνή, και έρχομαι να μαρτυρήσω για τον Μεσσία. Είναι Αυτός που χρονικά έπεται, είναι από πίσω μου, αλλά ποιοτικά είναι Αυτός μπροστά μου^. έμπροσθέν μου γέγονεν. Είναι Εκείνος, του Οποίου εγώ δεν είμαι άξιος να λύσω τον ιμάντα των υποδημάτων Του» ¹¹

• 1. Αποκ. 12, 1-17.

• 2. Ένθ’ ανωτέρω, στ.15.

• 3. Πρβλ. Ιωάν. 12, 31. 14, 30.

• 4. Άγ. Ιγνάτιος Αντιοχείας, Προς Εφεσίους, ΒΕΠΕΣ, τομ.2, Έκδοσις της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήναι 1955, σελ. 291, XIX.

• 5. Βλ. Αποκ. 11, 7. 13, 1 . 2 . 11 . 12 κ.α.

• 6. Βλ. Αποκ. 9, 20. 15, 1 . 5 . 9 κ.α.

• 7. Αποκ. 22, 17 . 20.

• 8. Αποκ. 1, 10.

• 9. Ιωάν. 1, 29.

• 10. Ησ. 40, 3.

• 11. Ιωάν. 1, 27.

συνεχίζεται στο επόμενο τεύχος